Para, mal ve hizmetlerin değiş-tokuşu için kullanılan araçlardan en yaygın olanı. Para sözcüğü ile genellikle madenî para ve banknotlar kastedilmekle birlikte; ekonomide, vadesiz mevduatlar ve kredi kartları da parayı meydana getiren unsurlardan sayılır. Vadeli mevduat, devlet tahvili gibi değişim araçları ise para benzeri olarak değerlendirilir.
Nümismatik veya meskûkât, sikke veya kâğıt para koleksiyonculuğu ve paraları inceleyen çalışma sahası. Sikkecilik olarak da adlandırılır. Bu alanda uzman kişilere "nümismat" adı verilir. Nümismatik; kaybolmuş uygarlıkların, kentlerin ve yerleşim yerlerinin kesin olarak belirlenmesine katkı sağlar, tarihsel süreç içinde yok olmuş anıt ve yapılara ilişkin kanıtları bizlere anlatır. İmparatorların saltanatlarının başlangıç tarihlerinin, almış oldukları unvanların, imparatorluk dönemleri boyunca yaptıkları işlerin, kazandıkları zaferlerin ya da yenilgilerin kesin biçimde belirlenmesine yardımcı olur. Aynı zamanda nümizmatik Antik Sikke darbında kullanılan madenin türüne göre o toplumun, o dönemdeki ekonomik durumu konusunda ciddi ipuçları sağlamaktadır. Bir arkeoloğun kazı çalışmasında bulabileceği en iyi şeylerden biri Antik Sikkedir. Bulunmuş olan bir Antik Sikke yapılan arkeolojik çalışma katmanı için anında bir tarih sağlayabilir. Ek olarak Antik Sikkeler ticaret, ekonomi, sosyal organizasyon, mitoloji, ideolojiler, şahsiyetler, liderlik, askeri, önemli olayları anlatmaktadır. Antik Sikkelerin hangi devlet döneminde, hangi yıllarda, hangi İmparator adına darb edildiği gibi bulgular tarihsel gerçeklerin ortaya çıkarılmasında önemli rol oynamaktadır.
Madenî para veya eski dilde sikke; altın, gümüş, bakır, bronz, alüminyum vb. madenlerin alaşımından yapılan para. İlkel çağlardan beri ticarette geçerli olan değiş-tokuş yöntemleri yerine, daha kullanışlı bir değişim aracı olarak icad edilmiştir. Sikke kavramı daha çok tarihî madenî paraları tanımlamak için kullanılır. Günümüzde madenî paraları tanımlamak için bozuk para kavramı da kullanılır ancak bozuk para kavramı her zaman 'sadece' madenî paraları kapsamayabilir.
Bursa Arkeoloji Müzesi, Bitinya ve Misya bölgelerinde bulunmuş MÖ 3000'den Bizans devri sonlarına kadar olan devirlere ait eserlerin sergilendiği arkeoloji müzesidir.
VI. Mithridatis veya Mithridatis Eupator veya Büyük Mithridatis, Pontus kralı olarak Anadolu'da MÖ 120 - MÖ 63 yıllarında hüküm sürdü.
MÖ 211'den itibaren Roma Para sistemine dahil olan denarius, küçük Gümüş Sikke'lerdir ve yavaşça itibarı azaldığı için yerine çıkarılan antoninianus'lara kadar tedavüle çıkan en yaygın para olarak kalmıştır.
Dupondius Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu' da kullanılmış olan, 2 as ½ sestertius ve 1/8 denarius değerinde bir sikkedir.
Semis (yarım) bir as'ın yarısı değerinde küçük bir bronz sikkedir. Roma Cumhuriyeti'nde, semis, kısaltması S olarak ya da uncia sikkesinin teorik değeri olan 6 yı ifade den 6 nokta ile gösterilirdi. Sikke'nin ön yüzünde Saturn'ün büstü arka yüzünde ise bir gemi pruvası bulunur.
Quadrans 1/4 as değerinde düşük kıymetli, bronz bir Roma sikkesidir. Quadrans'lar bronz döküm sikkeler olarak Roma Cumhuriyeti tarihi boyunca değerlerini belirten 3 nokta ile basılmışlardır. Ön yüz figürü başlangıçtaki birkaç farklı varyasyondan sonra herkül başına dönüşmüş arka yüze ise gemi pruvası işlenmiştir. Bu sikkeler döküm tekniği kullanılarak Orta İtalya'nın diğer şehirlerinde aynı değerle basılmışlardır.
Quinarius yarım denarius değerinde bir gümüş Roma sikkesidir.
Antoninianus, Roma İmparatorluğu'nda 2 denarius'a eşit gümüş bir sikke. Zamanla içerisinde uğradığı değer kaybından dolayı bronzdan basılmaya başlanmıştır.
As, Roma Cumhuriyeti ve Roma İmparatorluğu'nda kullanılan, önce gümüş, sonra bakırdan basılan bir sikke olup adını ağırlık birimi eşsesinden alır. Zamanla değer kaybetmekten kurtulamamıştır.
Bes, Roma Cumhuriyeti döneminde basılan bronz bir Antik Roma sikkesidir. Bes, 2/3 as değerinde olup, sadece MÖ 126'da C. Cassius tarafından 3/4 as değerinde bir sikke olan dodrans'la bir kombinasyon içinde basılmıştır.
Quincunx Roma Cumhuriyeti döneminde basılmış bronz bir Antik Roma sikkesidir. Quincunx adını, bir as'ın 5/12'si değerinde olmasından dolayı Latince "beş" anlamına gelen "quinque" ve "onikide bir" anlamındaki "uncia" dan alır. Bu değer bazen bir ölümün noktaları gibi beş nokta ile sembolize edilir ve bu durumda bu beş nokta deseni "quincunx" olarak adlandırılır.
Uncia, Latince herhangi bir şeyin "onikincisi" anlamında kullanılan bir uzunluk ve ağirlık birimi.
Quinquessis, Roma Cumhuriyeti döneminde basılmış 1/5 as değerinde bronz bir sikkedir. Quincussis olarak da bilinen sikke, dikdörtgen bir forma sahip olup Roma sikkelerinin en büyük, en eski ve en seyrek rastlanan sikkesidir.
Part İmparatorluğu, Arsakes İmparatorluğu olarak da bilinen, eski İran'da önemli bir siyasi ve kültürel güç olup Medler'den ve Ahamenişler'den sonra gelen üçüncü yerel hanedanlıktır. Hanedanın adı, MÖ 247 yılında, Helenistik krallık Selevkoslar'ın yönetiminde bir satraplık konumunda olan İran'ın kuzeydoğusundaki Parthia bölgesini ele geçirdikten sonra bağımsızlığını ilan eden Parni kabilesi lideri I. Arsakes'tan gelmektedir. Arsakes'in adı onursal bir unvan olarak kendisinden sonra gelen bütün Part kralları tarafından kullanıldı.
Apameia Kibotos – öncesi Kibotos, Afyonkarahisar ilinin bugünkü Dinar ilçesinde bulunan bir antik kent. Daha önceki adı Kelainai'dir. Antik Roma döneminde Pameia Kibotos adını almıştır. Şehir MÖ 6. yüzyıldan itibaren önemli bir merkez olmuştur. Efes'ten sonra ikinci büyük kent olduğu bilinmektedir. Anıtsal yapıtlardan olan stadyum ve tiyatro kısmen özelliğini koruyarak kalmıştır. Efes'le birlikte bastırdığı bronz sikkeler de vardır. Yarı özerk olarak imparator adına sikkeler bastırmıştır.
Aureus, 25 gümüş denarii değerindeki Antik Roma altın sikkesi. Aureus, MÖ 1. yüzyıldan solidus ile yer değiştirdiği MS 4. yüzyıla kadar düzenli olarak basılmış bir sikkedir. Aureus, gümüş bir denarius'la aşağı yukarı aynı ebatlarda olmasına rağmen altının yoğunluğu nedeniyle daha ağırdır.
