İçeriğe atla

Ses heykeli

Ses heykeli, zamana dayalı veya mecralar arası bir sanat biçimi olup, ya heykel nesnesinin bir ses kaynağına sahip olduğu ya da ses kaynağının heykel olarak sergilendiği eserler için kullanılan bir terimdir. Ses heykellerini görsel sanatçılar veya besteciler gibi farklı alanlardan gelen sanatçılar üretebilmektedir.

Ses heykelleri, kendi kendilerine veya bir katılımcının tetiklemesiyle duysal veriler, sesler, melodik ya da ritmik örüntüler üretebilmelerinin yanı sıra plastize edilmiş duysal gönderimleri olan objeler de ses heykeli kapsamında yer alabilirler.[1] Bu bağlamda ses heykelleri, belirli bir ses önermesi üretmek için yapılmış bir çalgının aksine, ana malzemesi ses olan kavramsal arka planına paralel soyut/somut bir hacme sahip tasarımsal yapılardır.[2] Kimi zaman ağaç, kimi zaman metal, kimi zamansa sadece ses üzerinden verilmek istenen kavram aynı zamanda dijital bir ara yüz ile de sunulabilmektedir. Tarihten bazı örnekler olarak antik litofonlar ve eski idiofon örnekleri, eski çanlar ve ziller, 13.yüzyılda Cezerî'nin mekanik müzikli oyuncakları,[3] 18.yüzyılda Filippo Bonanni'nin Il Gabinetto Armonico’sundaki (1722) ses nesneleri/aletleri,[4] 20.yüzyılın başında Luigi Russolo’nun Intonarumori’leri,[5] Marcel Duchamp'ın ses nesnesi çalışmaları,[6] John Cage’in deneysel ses enstrümanları gösterilebilir.[7]

Tarihsel süreçte ses sanatı alanı da, ses heykeli kavramından türemiş ve 20.yüzyıl sanat akımları ile kavramsal boyutlara evrilmiştir.[8] Ses heykelleri, tanımındaki ses odaklı üretimlerin yanısıra, bir sembolik değerler silsilesiyle sesin bir temsiliyetini/parametresini yüklenerek, fiziksel olarak herhangi bir ses çıkarmasa bile ses nesnesi olarak yorumlanabilmektedir.[9] Buna Duchamp’ın À bruit secret (Gizli gürültüyle) adlı çalışması örnek verilebilir.[6]

Ayrıca Bakınız

Kaynakça

  1. ^ Maral, H. Alper (2010). 21. Yüzyıl Başında, Müziğin Toplumsal Değişim Süreci İçindeki Yerinin Tanımlanması Çabası. İzmir: Ege Üniversitesi. []
  2. ^ Turan 2020, s. 151.
  3. ^ ÇIRAK, Bekir; YÖRÜK, Abdülkadir. "AL-JAZARI". Dergipark. 31 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  4. ^ Filippo, Bonanni. "Bonanni's Gabinetto Armonico". Wikipedia. 13 Eylül 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Russolo, Luigi. "Intonarumori". Wikipedia. 28 Ocak 2005 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  6. ^ a b Duchamp, Marcel. "With Hidden Noise/A Bruit Secret". 4 Şubat 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  7. ^ Nyman, Michael. "Experimental music: Cage and beyond" (PDF). Cambridge. 10 Eylül 2016 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  8. ^ Turan, Özgür (2020). Zaman–Mekân İlişkisi ve Müziğin Plastisitesi Bağlamında Ses Heykelleri Kavramı; Başat Yapıtlar ve Temel Önermeler Üzerinden Yeni Bir Değerlendirme Denemesi (PDF). İstanbul: Yıldız Teknik Üniversitesi. s. 149. 29 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 16 Aralık 2020. 
  9. ^ Turan 2020, s. 150.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Heykel</span> taş, tunç, bakır, kil, alçı vb. maddelerden yontularak, kalıba dökülerek veya yoğrulup pişirilerek biçimlendirilen eser, yontu

Heykel ya da yontu, sanatsal bakış açısıyla meydana getirilmiş üç boyutlu formlara denir. Heykel temelde mekânın kapsanması, kavranması ve mekân ile ilişki kurulması ile ilgilenir.

<span class="mw-page-title-main">Bilgi</span> İnsan aklının erebileceği olgu, gerçek ve ilkelerin bütünü

Bilgi, genellikle geçerliliği veya doğruluğu varsayılacak şekilde mümkün olan en yüksek kesinlik derecesi ile karakterize edilen, kişiler veya gruplar için mevcut olan bir dizi gerçek. Bilginin tanımı kullanıldığı alana ve bakış açılarına göre değişiklik göstermektedir. Epistemolojide subje ile obje arasındaki ilişkiden doğan her türlü ürüne denir. Bilginin doğası, kökenleri ve boyutları ile ilgilenen dala epistemoloji adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Fütürizm</span> Geçmişteki estetik değerleri ve gelenekleri bütünüyle reddetmek, dünyanın geleceğinin "Modernlik" olduğunu savunan sanat akımı

Fütürizm (Gelecekçilik), 20. yüzyılın başlarında İtalya'da ortaya çıkmış, modern sanat ve toplumsal hareketlerin akımıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sanat</span> duygusal veya estetik çekicilik yoluyla dışsal değerler yaratma sürecine denir

Sanat, en genel anlamıyla yaratıcılığın ve hayal gücünün ifadesi olarak anlaşılır. Tarih boyunca neyin sanat olarak adlandırılacağına dair fikirler sürekli değişmiş, bu geniş anlama zaman içinde değişik kısıtlamalar getirilip yeni tanımlar yaratılmıştır. Bu tanımlardan en yaygın kabul göreni sanatın edebiyat, resim, müzik, tiyatro, sinema, mimari ve heykel alt türlerinden oluştuğu görüşüdür. Bugün sanat terimi birçok kişi tarafından çok basit ve net gözüken bir kavram gibi kullanılabildiği gibi akademik çevrelerde sanatın ne şekilde tanımlanabileceği, hatta tanımlanabilir olup olmadığı bile hararetli bir tartışma konusudur.

<span class="mw-page-title-main">Yerleştirme sanatı</span>

Yerleştirme ya da enstalasyon, geleneksel sanat eserlerinden farklı olarak, çevreden bağımsız bir sanat nesnesi içermeyip belirli bir mekân için yaratılan, mekânın niteliklerini kullanıp irdeleyen ve izleyici katılımının temel bir gereklilik olduğu sanat türü. Kapalı veya açık mekânlarda yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Marcel Duchamp</span> Fransız ressam ve heykeltraş (1887–1968)

Marcel Duchamp, Fransız-Amerikalı sanatçı. Asıl adı Henri-Robert-Marcel Duchamp'dır. Yirminci yüzyılda Avrupa ve Kuzey Amerika'nın en önemli sanatçılarından olmuş, II. Dünya Savaşı sonrası Amerika'da pop sanatı ve kavramsal sanat akımlarının temellerinin atılmasında etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Kübizm</span> 20. yüzyıl başındaki temsile dayalı sanat anlayışından saparak doğan sanat akımı

Kübizm, 20. yüzyıl başındaki temsile dayalı sanat anlayışından saparak devrim yapan Fransız sanat akımıdır. Pablo Picasso ve Georges Braque, nesne yüzeylerinin ardına bakarak konuyu aynı anda değişik açılardan sunabilecek geometrik şekilleri vurgulamışlardır.

Güzel sanatlar, güzellik ve zevkle ilgilenen sanatlar için kullanılan bir ifadedir.

Robert Rauschenberg, Amerikalı ressam, heykeltıraş, fotoğrafçı, baskıcı ve performans sanatçısıdır.

<span class="mw-page-title-main">Jasper Johns</span>

Jasper Johns, Jr. Amerikalı, ismi Pop sanatı ve Neo-dada ile anılan çağdaş ressamdır. Robert Rauschenberg ile birlikte modern soyut resimden pop sanatı ve kavramsal sanat arasındaki geçişte etkili olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Soyut sanat</span>

Soyut sanat, genel anlamıyla doğada var olan gerçek nesneleri betimlemek yerine, biçimler ve renklerin, temsili olmayan veya öznel kullanımı ile yapılan sanata denir. Nonfigüratif sanat terimi ile değişmeli olarak kullanılır. 20. yüzyıl başında bu terim, gerçek biçimleri sadeleştirilmiş veya değiştirilmiş halleriyle imgelere indirgeyen Kübist ve Fütürist sanatı tanımlamak için de kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Caravaggio</span> ışık-gölge kullanımıyla tanınan İtalyan ressam (1571-1610)

Michelangelo Merisi da Caravaggio, İtalyan ressamdır. Roma, Napoli, Malta ve Sicilya'da çalışmıştır. Barok sanat akımının ilk büyük sanatçısıdır. Güçlü ışık-gölge kullanımı ve resimsel düzenlemeyi dramatik bir açıdan ele alışıyla barok sanatının en özgün uygulayıcılarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Pandomim</span> sözsüz tiyatro oyunu

Pandomim, pantomim, sözsüz oyun ya da mim sanatı, en basit anlatımıyla sözsüz tiyatro oyunudur. Gösteri sanatının dallarından biridir. İngiliz pandomimi (panto) ile karışmaması için kısaca "mim" olarak ifade edilir.

Selim Turan, Azerbaycan kökenli Türk ressam ve heykeltıraş.

Robert Morris, Amerikalı heykeltıraş, kavramsal sanatçı ve yazar. Donald Judd ile beraber Minimalizm'in önde gelen teorisyenlerinden biri kabul edilir. Ayrıca, performans sanatı, arazi sanatı ve süreç sanatının gelişmesinde önemli katkılarda bulunmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Sarkis Zabunyan</span> Türkiye Ermenisi sanatçı

Sarkis Zabunyan, kavramsal sanatçı, ressam.

<span class="mw-page-title-main">Kinetik sanat</span>

Kinetik sanat, izleyici tarafından algılanabilen hareketi içeren veya etkisi için harekete bağlı olan bir sanat türüdür. İzleyicinin sanat eserine bakış açısını genişleten ve çok boyutlu hareketi içeren kanvas tablolar, kinetik sanatın en eski örnekleridir. Daha yerinde bir ifadeyle, kinetik sanat, günümüzde en sık üç boyutlu heykellere ve doğal olarak hareket eden veya makineyle çalıştırılan cep telefonları gibi figürlere atıfta bulunan bir terimdir. Hareketli parçalara genellikle rüzgar, motor veya gözlemci tarafından güç verilir. Kinetik sanat, çok çeşitli birbiriyle örtüşen teknikleri ve stilleri kapsar.

Kitap Sanatı, kitapların yapısal ve kavramsal özelliklerini kullanan veya bunlara atıfta bulunan eserlerin yaratılmasını içeren sanat alanıdır. Kitap sanatı aynı zamanda bu alanda üretilen sanat eserlerini tanımlamak için de kullanılır. Bu eserler metin ve/veya resim içerebilir veya heykelsi olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Feminist sanat</span>

Feminist sanat, 1960'ların sonu ve 1970'lerin feminist hareketiyle ilişkili bir sanat kategorisidir. Feminist sanat, kadınların yaşamları boyunca deneyimledikleri toplumsal ve politik farklılıkları vurgular. Bu sanat biçiminden umut edilen kazanım, eşitliğe veya özgürlüğe yol açma umuduyla dünyaya olumlu ve anlayışlı bir değişiklik getirmektir. Kullanılan medya, resim gibi geleneksel sanat biçimlerinden performans sanatı, kavramsal sanat, vücut sanatı, zanaatçılık, video, film ve lif sanatı gibi daha alışılmışın dışında yöntemlere kadar uzanmaktadır. Feminist sanat, yeni medyanın ve yeni bir bakış açısının dahil edilmesi yoluyla sanatın tanımını genişletmeye yönelik yenilikçi bir itici güç olarak hizmet etti.

Ses sanatı veya işitsel sanat, ortamı veya konusu olarak sesi kullanan, ses yerleştirmeleri, hareketli nesneler, performanslar veya ses kayıtları gibi çeşitli biçimlerde sergilenebilen elektronik, akustik veya mekanik yollardan sesler çıkarabilen çağdaş sanat eserlerine verilen genel addır.