İçeriğe atla

Sertralin

Sertralin
Klinik verisi
Uygulama
yolu
Oral (Ağızdan)
Farmakokinetik veri
Biyoyararlanım%44
Protein bağlanma%98.5
MetabolizmaKaraciğer
Eliminasyon yarı ömrüSertralin: 26 saat Norsertralin: 62-104 saat
Boşaltımİdrar (40–45%), Dışkı (40–45%)
Tanımlayıcılar
  • (1S,4S)-4-(3,4-Dichlorophenyl)-N-methyl-1,2,3,4-tetrahydronaphthalen-1-amine
PubChem CID
DrugBank
CompTox Bilgi Paneli (EPA)
Kimyasal ve fiziksel veriler
FormülC17H17Cl2N
Mol kütlesi306.23 g·mol−1

Sertralin (Türkiye'deki ticari adı Lustral), seçici serotonin gerialım inhibitörü (SSRI) grubundan bir antidepresandır. 1991 yılında Pfizer tarafından piyasaya sunulmuştur. Sertralin, başlıca majör depresyonda, obsesif kompulsif bozuklukta, yaygın ve sosyal anksiyete bozukluğunda yetişkin ve çocuklarda kullanılan bir antidepresan türüdür. Bunun yanı sıra Sertralin, erken boşalma tedavisinde ve sigara bırakmada da kullanılır.[1] Sertralinin bazı depresyon tiplerinde fluoksetinden (Prozac) daha etkili olduğu görülmüştür.[2] Obsesif-kompulsif bozukluk için sertralin bilişsel davranışçı terapi (BDT) kadar etkili değildir.[3] En iyi sonuçlar, SSRI ile BDT birleştirerek elde edilmiştir.[4] Ayrıca sosyal fobi ve travma sonrası stres bozukluğu tedavisinde de etkili olduğu gözlenmiştir.[5][6]

Medikal kullanımı

Sertralin, obsesif kompulsif bozukluk (OKB), majör depresyon, sosyal fobi, vücut dismorfik bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, premenstrüel disforik bozukluk gibi hastalıkların tedavisinde kullanılır. Ayrıca erken boşalma ve vasküler baş ağrısında da kullanımı görülmüştür fakat etkisine dair kanıtlar yeterli değildir.[7]

Depresyon

Orijinal pazarlama öncesi klinik araştırmalarda sertralinin depresyonda zayıf-orta etkisi olduğu gösterilmiştir. Çeşitli SSRI çalışmalarında %51 olumlu sonuç verdiği bulunmuştur.[8] Sertralinin ağır depresyon durumlarında daha etkili olduğu tespit edilmiştir.[9] Depresyon tedavisinde çocuklarda kullanımının etkisi olmadığı kanıtlanmıştır.[10]

Obsesif kompulsif bozukluk

Sertralin erişkinlerde ve çocuklarda OKB tedavisinde etkilidir.[11]

Panik bozukluğu

Dört çalışmada sertralinin panik bozukluğu tedavisinde plasebodan daha etkili olduğu görülmüştür. Çalışmada hastaların yanıt oranı dozdan bağımsız olmuştur. Yaklaşık %80 oran (genel plasebo için %45) ile panik atakların ve yaygın anksiyete bozukluğunun azaldığı, hastaların yaşam kalitesinin iyileştiği görülmüştür.[12][13]

Sosyal fobi

Liebowitz Sosyal Anksiyete Skalası puanlarına göre plasebo etkisi ile iyileşme görülmezken sertralin ile yüksek ilerleme sağlanmıştır.[14] Sertralin ile bilişsel davranışçı terapi çocuklarda üstün bir yanıt oranına sahiptir.[15]

Premenstrüel sendrom

Sertralin dahil SSRI grubu ilaçların adet öncesi sendrom belirtilerini azalttıkları görülmüştür.[16] Bulantı gibi yan etkileri yaygındır. Sertralin premenstrüel sendromun şiddetli semptomlarını azaltmada etkilidir.[16]

Diğer kullanımları

Düzenli kullanılan sertralinin erken boşalmayı geciktirmede fayda sağladığı görülmüştür.[17] SSRI'lerin dezavantajı erken boşalmayı geciktirmek için düzenli olarak kullanılması gerekmesidir.[18]

Kaynakça

  1. ^ "Sertralin Prospektüsü". 23 Ağustos 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  2. ^ "Flament MF, Lane RM, Zhu R, Ying Z (1999). "Fluoksetin ve sertralin bir akut antidepresan yanıt belirleyicileri"". 22 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  3. ^ "Pediatrik OKB Tedavi Çalışması (POTS) Takım (2004). "Bilişsel-davranışçı terapi, sertralin ve obsesif-kompulsif bozukluğu olan çocuk ve ergenler için bunların kombinasyonu: Pediatrik OKB Tedavi Çalışması (POTS) randomize kontrollü". JAMA 292 (16): 1969-1976". 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  4. ^ "Sousa MB, Isolan LR, Oliveira RR, GG Manfro, CORDIOLI AV (2006). "Obsesif-kompulsif bozukluk tedavisinde bilişsel-davranışçı grup terapisi ve sertralin randomize klinik çalışma"". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  5. ^ "Hansen RA, Gaynes BN, Gartlehner G, Moore CG, Tiwari R, Lohr KN (Mayıs 2008). "Etkinlik ve sosyal anksiyete bozukluğu ikinci nesil antidepresanların tolerabilitesinin". Orta Clın Psychopharmacol 23 (3): 170-9". 24 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  6. ^ "Watts BV, Schnurr PP, Mayo L, Genç-Xu Y Hafta WB, Friedman MJ (Haziran 2013). "Travma sonrası stres bozukluğu için tedavi etkinliğinin meta-analizi". J Clin Psychiatry 74". 10 Ekim 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  7. ^ "Sağlık-Sistem Eczacılar Amerikan Derneği". 8 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  8. ^ "Turner EH, Matthews AM, Linardatos E, RA, Rosenthal R (2008) söyle. "Seçici antidepresan çalışmaların yayınlanması ve belirgin etkinliği üzerindeki etkisi"". 16 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  9. ^ "Lépine JP, Goger J, Blashko C, C Probst, benler MF, Kosolowski J, Scharfetter B, Lane RM (2000). "Şiddetli majör depresyonu olan ayaktan etkinlik ve sertralin ve klomipraminin güvenliği bir çift kör çalışma"". 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  10. ^ "Cohen, D (2007). "Çocuk ve ergen depresyonu selektif serotonin geri alım inhibitörlerinin kullanılması yasaklanacak mı?"". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  11. ^ "Geller DA, Biederman J, Stewart SE, Mullin B, Martin A, Spencer T, Faraone SV (2003). "Hangi SSRI? Pediatrik obsesif-kompulsif bozuklukta ilaç çalışmaların bir meta-analiz". Psychiatry 160, American Journal of (11):". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  12. ^ "Hirschfield RM (2000). "Anksiyete bozukluklarının tedavisinde Sertralin". Anksiyete". 9 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  13. ^ "Clayton AH, Stewart RS, Feyyad R, Clary CM (2006). "Klinik ve panik bozukluğu yanıt cinsiyet farklılıkları: sertralin tedavisi çalışmalarının verileri toplandı"". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  14. ^ "Davidson JR (2006). "Sosyal anksiyete bozukluğu farmakoterapi: ne kanıt bize?". J Clin Psikiyatri. 67. Sayı 12: 20-6". 10 Nisan 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  15. ^ "Geleneksel, JT; Albano, AM; Piacentini, J; Birmaher, B; Compton, SN; Sherrill, JT; Ginsburg, GS; Rynn, MA; McCracken, J; Waslick, B; Iyengar, S; Mart, JS; Kendall, PC (25 Aralık 2008). "Bilişsel davranışçı terapi, sertralin, ya da çocukluk anksiyete bir kombinasyon.". Tıp 359 New England dergisi". 19 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  16. ^ a b "Marjoribanks J, Kahverengi J, O'Brien PM Wyatt K (7 Haziran 2013). "Premenstrüel sendrom için Seçici serotonin geri alım inhibitörleri."". 10 Ocak 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  17. ^ "Abdel-Hamid IA (Eylül 2006). "Hızlı boşalma Farmakolojik tedavi: Kanıta dayalı yorum seviyeleri.". Güncel klinik farmakoloji". 16 Eylül 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 
  18. ^ "Waldinger MD (2007). "Erken boşalma: son teknoloji ürünü"". 11 Şubat 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Şubat 2015. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Seçici serotonin geri alım inhibitörü</span> Antidepresan ilaç sınıfı

Seçici serotonin geri alım inhibitörleri majör depresif bozukluk, anksiyete bozuklukları ve diğer psikolojik bozuklukların tedavisinde antidepresan olarak kullanılan bir ilaç grubudur. Yan etkilerinin az olması, etkinlikleri ve tolere edilebilirlikleri nedeniyle sıklıkla depresyon ve diğer birçok psikiyatrik bozukluk için birinci basamak ilaçlar olarak kullanılırlar.

<span class="mw-page-title-main">Panik atak</span> aniden başlayan yoğun korku ve endişe nöbeti

Panik atak; çarpıntı, terleme, titreme, nefes darlığı, uyuşma veya kötü bir şeyin olacağı hissiyle karakterize; aniden gelen yoğun korku dönemidir. Semptomların şiddeti dakikalar içinde yükselmektedir. Genellikle bir atak yaklaşık 30 dakika sürer, ancak bu süre saniyeler ila saatler arasında değişebilir. Atak sırasında kontrolünü kaybetme korkusu ve göğüs ağrısı da görülebilir. Panik ataklar kişiye fiziksel olarak herhangi bir zarar vermez.

<span class="mw-page-title-main">Fluoksetin</span> kimyasal bileşik

Fluoksetin başlıca santral nöronlarda serotonin seçici geri alımını inhibe eden bir antidepresandır. Fluoksetin, seçici olarak serotoninin geri alımını engeller; fakat noradrenalin ve dopamin geri alımını etkilemez. Fluoksetin; adrenalin, asetilkolin, serotonin, dopamin, histamin ve GABA reseptörleri ile etkileşim göstermez.

<span class="mw-page-title-main">Obsesif kompulsif bozukluk</span> istenmeyen ve tekrarlanan düşünceler, duygular, fikirler (obsesyonlar) veya bir şey yapmaya itici hissettiren davranışları (kompulsiyonlar) içeren anksiyete bozukluğu

Obsesif-kompulsif bozukluk (OKB), bireyin rahatsız edici düşüncelere sahip olduğu ve/veya belirli rutinleri, sıkıntıya yol açacak veya genel işlevi bozacak ölçüde tekrar tekrar yapma ihtiyacı hissettiği zihinsel ve davranışsal bir bozukluktur. Adından da anlaşılacağı gibi, OKB'nin birincil belirtileri obsesyonlar ve kompulsiyonlardır. Obsesyonlar, endişe, iğrenme veya rahatsızlık duyguları yaratan, kalıcı, istenmeyen düşünceler, zihinsel görüntüler veya dürtülerdir. Yaygın obsesyonlar arasında bulaşma korkusu, simetri takıntısı, din, cinsiyet ve zarar hakkında zorlayıcı düşünceler yer alır. Kompulsiyonlar, obsesyonlara yanıt olarak ortaya çıkan, tekrarlayan eylem veya rutinlerdir. Yaygın kompulsiyonlar arasında aşırı el yıkama, temizlik, bir şeyleri düzenleme, sayma, güvence arama ve bir şeyleri kontrol etme sayılabilir. OKB'li birçok yetişkin, kompulsiyonlarının bir anlam ifade etmediğinin farkındadır, ancak obsesyonların neden olduğu sıkıntıyı gidermek için yine de bunları gerçekleştirirler. Kompulsiyonlar o kadar sık meydana gelir ki, tipik olarak günde en az bir saat sürer ve kişinin yaşam kalitesini bozar.

Israrcı depresif bozukluk (IDB) olarak da bilinen Distimi, özellikle depresyona benzer bilişsel ve fiziksel problemlerden oluşan ruh hali bozukluğu olmakla beraber daha-uzun süreli semptomlar gösteren zihinsel ve davranışsal bozukluktur. Kavram, "depresif kişilik" terimine ikame olarak Robert Spitzer tarafından 1970'lerin sonunda türetildi.

<span class="mw-page-title-main">Sitalopram</span> Seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) sınıfının antidepresanı

Sitalopram, Citalopram diye de geçebilir. Seçici serotonin gerialım inhibitörüdür (SSRI). Serotonine özgüllüğü en yüksek, en seçici moleküldür. Karaciğer sitokrom (CYP) enzim ailesiyle az etkileşir. Bu sayede ilaç etkileşimlerinden az etkilenir. Polifarmasiye uygundur. Özellikle geriyatrik popülasyonda daha çok tercih edilir.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyolitik</span> anksiyete tedavisinde kullanılan ilaçlar

Anksiyolitik anksiyeteyi azaltan ilaçlara verilen isimdir. Anksiyolitik ilaçlar, anksiyete bozukluklarına bağlı psikolojik ve fiziksel semptomların tedavisinde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Antidepresan</span> Majör depresif bozukluk ve anksiyete gibi rahatsızlıkları tedavi etmek için kullanılan psikiyatrik ilaçlar

Antidepresanlar, majör depresif bozukluk gibi bazı duygudurum bozukluklarını, bazı anksiyete bozukluklarını ve bazı kronik ağrı durumlarını tedavi etmek için kullanılan ilaçlardır. Antidepresanların yaygın yan etkileri arasında ağız kuruluğu, kilo alımı, baş dönmesi, baş ağrısı, cinsel işlev bozuklukları ve duygusal körelme bulunur. Antidepresanlar, çocuklar, ergenler ve genç yetişkinler tarafından alındığında intihar düşüncesi ve davranışı riskinde artışa neden olabilir. Antidepresanların özellikle ani bir şekilde kesilmeleri sonucunda, antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir.

<span class="mw-page-title-main">Anksiyete bozukluğu</span> günlük durumların aşırı, mantıksız bir kaygıya sebep olduğu bilişsel bozukluk

Anksiyete bozuklukları, belirgin ve kontrol edilemeyen anksiyete ve korku duyguları ile karakterize edilen bir grup zihinsel bozukluklardır. Bu durumlar, bireylerin sosyal, mesleki ve kişisel işlevselliğini önemli ölçüde bozar. Anksiyete, huzursuzluk, alınganlık, kolay yorulma, konsantrasyon güçlüğü, kalp hızında artış, göğüs ağrısı, karın ağrısı gibi fiziksel ve bilişsel belirtilere yol açabilir ve belirtiler bireyler arasında değişiklik gösterebilir.

Sosyal fobi veya sosyal anksiyete bozukluğu (SAB), sosyal ortamlarda başkaları tarafından olumsuz değerlendirilmekten yoğun şekilde kaygı duyma ve korkulan durumlardan kaçınma eğilimi ile tanımlanabilecek bir anksiyete bozukluğudur. Bu korkular, başkalarından algılanan veya gerçekten yapılan bir gözlemleme ile tetiklenebilir. Sosyal anksiyete bozukluğu olan bireyler, diğer insanların onlar hakkında olumsuz bir şekilde düşünmelerinden korkarlar.

<span class="mw-page-title-main">Essitalopram</span> seçici serotonin geri alım inhibitörü (SSRI) sınıfından bir antidepresan

Essitalopram sitalopramın S-enantiomeri olan SSRI sınıfı bir antidepresandır. 12 yaşın üstündeki yetişkinlerde depresyon ve anksiyete tedavisinde kullanımı FDA tarafından uygun görülmüştür. Essitalopram aynı zamanda panik bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu ve obsesif kompulsif bozukluk tedavisinde de kullanılmaktadır. Premenstrüel sendrom semptomlarını azaltmada etkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Paroksetin</span> kimyasal bileşik

Paroksetin seçici serotonin geri alım inhibitörü olan bir antidepresan türüdür. Majör depresyon, obsesif-kompulsif bozukluk, panik bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, travma sonrası stres bozukluğu, yaygın anksiyete bozukluğu ve vazomotor semptomlar durumlarının tedavisinde kullanılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Aaron T. Beck</span> Amerikalı ruh hekimi (1921 – 2021)

Aaron Temkin Beck, Amerikalı psikiyatr. Bilişsel davranışçı terapinin kurucusu olarak kabul edilmektedir. 1954 yılında geçtiği Pensilvanya Üniversitesi'nin psikiyatri bölümünde vefatına kadar emekli öğretim üyesi olarak çalışmalarına devam etmekteydi. Ayrıca Beck, dört çocuğundan birisi olan, Dr. Judith Beck tarafından yönetilen bir araştırma ve eğitim merkezi olan, Beck Enstitüsü'nün de kurucusudur.

Maruz bırakma terapisi, davranışçı terapide anksiyete bozukluklarını tedavi etmek için kullanılan bir tekniktir. Maruz bırakma terapisi, hedef hastayı herhangi bir tehlikeye neden olmaksızın kaygı kaynağına veya bağlamına maruz bırakmayı içerir. Bunu yapmanın, endişelerini veya sıkıntılarını aşmalarına yardımcı olduğu düşünülmektedir. Prosedürel olarak, laboratuvar kemirgenleri üzerinde geliştirilen korku yok olma paradigmasına benzer. Çok sayıda çalışma, genel anksiyete bozukluğu, sosyal anksiyete bozukluğu, obsesif kompulsif bozukluk, TSSB ve spesifik fobiler gibi bozuklukların tedavisinde etkinliğini göstermiştir.

Bilişsel davranışçı terapi (BDT) ruh sağlığını geliştirmek amacıyla yapılan bir psikososyal müdahaledir. BDT tipi terapide, bireye fayda sağlamayan bilişsel bozulmalara odaklanır ve bu bilişsel bozulmalar değiştirilmeye çalışılır. Bireyin duygusal denge haline gelmesini ve kendi günlük yaşam problemlerini çözebilmesi için kişisel başa çıkma stratejileri geliştirmesini sağlamayı hedefler. Yöntem depresyon tedavisinde kullanılmak için tasarlanmış olsa da günümüzde anksiyete dahil birçok ruh sağlığı bozukluğunda kullanılmak üzere geliştirilmiştir. BDT bilişsel ve davranışçı psikoterapilerin kanıta dayalı teknik ve stratejilerini birlikte kullanarak psikopatolojileri tedavi etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Köpeklerde ayrılma kaygısı</span>

Köpeklerde ayrılma kaygısı, bir köpeğin sahibinden ayrıldığında sıkıntı ve davranış problemleri sergilediği duruma verilen addır. Ayrılma kaygısı tipik olarak sahibin ayrılmasından birkaç dakika sonra ortaya çıkar. Bazı köpeklerin neden ayrılık kaygısından muzdarip olduğu ve diğerlerinin neden olmadığı tam olarak anlaşılamamıştır. Davranış, altta yatan bir tıbbi duruma ikincil olabilir. Kronik stres ile fizyolojik sağlıkta bozukluklar ortaya çıkabilir. Köpekte artan stres hormon seviyelerini değiştirir, böylece çeşitli sağlık sorunlarına karşı doğal bağışıklığı azaltır. Bir köpeğin davranışı aniden değişirse, her zaman bir veterinerin ziyaret edilmesi önerilir.

Duloksetin; majör depresif bozukluk, yaygın anksiyete bozukluğu, fibromiyalji ve nöropatik ağrıyı tedavi etmek için kullanılan bir ilaçtır. Ağız yoluyla alınır. Yaygın yan etkiler arasında ağız kuruluğu, mide bulantısı, yorgunluk hissi, baş dönmesi, ajitasyon, cinsel sorunlar ve terlemede artış bulunur. Şiddetli yan etkiler arasında intihar riski, serotonin sendromu, mani ve karaciğer sorunları sayılabilir. Kullanımı durdurulursa antidepresan yoksunluk sendromu ortaya çıkabilir. Hamileliğin ilerleyen dönemlerinde kullanımın bebeğe zarar verebileceğine dair endişeler vardır. Bir serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörüdür.Nasıl çalıştığı tam olarak net değildir. Duloksetin, 2004 yılında Amerika Birleşik Devletleri ve Avrupa Birliği'nde tıbbi kullanım için onaylanmıştır. Jenerik bir ilaç olarak mevcuttur. 2017'de, on altı milyondan fazla reçeteyle Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık reçete edilen 46. ilaç olmuştur.

Ruh sağlığı uzmanları genellikle genelleştirilmiş sosyal fobi ile özgül sosyal fobi arasında ayrım yapar. Genel sosyal fobisi olan insanlar, çok çeşitli sosyal durumlarda büyük sıkıntı yaşarlar. Özgül sosyal fobisi olanlar, yalnızca birkaç durumda kaygı yaşayabilir. "Özgül sosyal fobi" terimi, klinik olmayan sosyal kaygının spesifik formlarına da karşılık gelebilir.

Fluvoksamin, SSRI grubu bir antidepresan olup ana endikasyon olarak 8 yaş ve üstü kişilerde obsesif kompulsif bozukluk (okb) için kullanılır. Ticari isimleri arasında en popülerleri Luvox, Luvox CR ve Faverin'dir. Yaşına rağmen en az yan etki görülen SSRI'dir. Aynı zamanda en çok ilaç ile etkileşime giren SSRI olduğu için ve Sedasyon etkisi barındırdığından sık tercih edilmez. MDB'da diğer SSRI'lardan daha etkisiz olmasına rağmen Anksiyete Bozukluğu ve OKB'de en etkili SSRI'lardan biridir. Türkiye'de Ek kontrole tabi olmayan reçete ile satılır. Yarılanma ömrü 12 saat olmasına karşın günde 2 kez alındığında 22 saat'e çıkar. Metabolitesi inaktif olan tek SSRI'dır. Bu nedenle bırakması kısmen diğer SSRI'lardan zordur.

<span class="mw-page-title-main">Venlafaksin</span> İlaç

Venlafaksin ya da ilk marka adıyla Efexor, serotonin-norepinefrin geri alım inhibitörü (SNRI) sınıfından bir antidepresan ilaçtır. Majör depresif bozukluk (MDD), yaygın anksiyete bozukluğu (GAD), panik bozukluğu ve sosyal fobi tedavisinde kullanılır. Kronik ağrı için de kullanılabilmektedir. Ağız yoluyla kullanılır.