İçeriğe atla

Serpil Sancar

Serpil Sancar
DoğumAnkara
MeslekAkademisyen, siyaset bilimci, feminist aktivist.
Vatandaşlık Türkiye
EğitimAnkara Üniversitesi (Doktora)
Ankara Üniversitesi (YL)
Ankara Üniversitesi (L)
KonuTürkiye’nin cinsiyet rejimi, siyasal hareket olarak kadın hareketi
Önemli eser Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti (2012)
Erkeklik:İmkansız İktidar (2009)

Serpil Sancar, (d. 21 Ocak 1954,[1] Ankara) feminist siyaset bilimci, akademisyen, yazar .

Akademik çalışmalarını Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi’nde siyaset bilimi ve kadın çalışmaları alanlarında sürdürdü. 1993'te Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi'ni (KASAUM) kurdu. Fakültenin kuruluşunun 155. yılında dekan seçilerek o güne kadar Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanlığı görevine gelen ilk kadın oldu; dekanlık görevini 2016 yılına kadar sürdürdü.

Yaşamı

1954 yılında Ankara'da doğdu. 1971- 1975 yılları arasına Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde öğrenim gördü. 1975 yılında İktisat ve Maliye bölümünden mezun oldu.[2] 1981-1983 yılları arasında yüksek lisansını tamamladı.[1]

1987'den itibaren Siyasal Bilgiler Fakültesi'nde araştırma görevlisi olarak çalışmaya başladı. 1989 yılında aynı üniversitenin Siyaset Bilimi bölümünden "Din, Kadın ve Siyaset: İran Devrimi Örneği” teziyle doktora unvanına sahip oldu.

1993'te toplumsal cinsiyet eşitliği konusunda ve kadına yönelik ayrımcılığa ve şiddete karşı akademik alanda bilgi üretmek üzere Ankara Üniversitesi bünyesinde, Türkiye'de bu alandaki ilk araştırma merkezlerinden biri olan Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin (KASAUM) kurucuları arasında yer aldı.[3] Aynı yıl geçici olarak Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğüne atandı.[1]

Siyaset kuramı, toplumsal araştırmalarda epistemoloji ve metodoloji sorunları, feminist kuramlar, siyaset sosyolojisi, Türkiye’nin cinsiyet rejimi, siyasal hareket olarak kadın hareketi üzerine çalışmaları yaptı. 1997 yılında doçent, 2003 yılında profesör ünvanı aldı.

2009 yılında yayımlanan, "Erkeklik:İmkansız İktidar/ Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler" kitabında Türkiye'de değişik sosyal kesimlerden, farklı yaşam deneyimlerine sahip erkeklerle yapılan yüz yüze görüşmelerden hareketle, farklı erkekliklerin nasıl inşa edildiğinin inceledi. 2011 yılında kurulan Cinsiyet Eşitisizliği İzleme Derneği'nin kurucu başkanı olarak görev yaptı.[4]

Ankara Üniversitesi Kadın Çalışmaları Yüksek Lisans Programı’nda verdiği bir dersten hareketle kaleme aldığı[5] "Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar" (2012) adlı kitabı, feminist yazında önemli bir yere sahip oldu.[6][7]

2012'de George Washington Üniversitesi'nde konuk öğretim üyesi olarak Türkiye ve Ortadoğu ülkelerinde karşılaştırmalı kadın haraketleri üzerine çalışmalar yürüttü.

2014-2016 arasında Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi dekanı olarak görev aldı.[8][9] Fakültenin ilk kadın dekanıdır.[10][11]

Sancar, 2019'da[12] emekli olana kadar Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama Merkezi'nde (KASAUM) müdürlük görevini sürdürdü.[3]

Çalışmaları

Bazı araştırmaları

  • Muhafazakâr Modernlik Dönemi Kadın ve Aile Profilleri, 1945-65 (Ankara Üniversitesi Bilimsel Araştırma Projeleri desteğiyle, 2007)
  • Siyasal Partilerde Kurumsal Gelenek ve Cinsiyetçi Zihniyet Örüntüleri (Kadın İstihdamını Geliştirme Projesi, Başbakanlık Kadının Statüsü ve Sorunları Genel Müdürlüğü desteğiyle, 1998)

Bazı kitap ve makaleleri

  • Din, Siyaset ve Kadın: İran Devrimi (Alan, 1991)
  • İdeolojinin serüveni : yanlış bilinç ve hegemonyadan söyleme (İmge, 1997)
  • Vicdani Ret ve Eril Şiddet ("Çarklardaki Kum: Düşünsel Kaynaklar ve Deneyimler", haz. Özgür Heval Çınar, Coşkun Üsterci, İletişim, 2008)
  • Otoriter Türk Modernleşmesinin Cinsiyet Rejimi (Doğu Batı: İdeolojiler II, 2004)
  • "Üniversitede Feminizm? Bağlam, Gündem ve Olanaklar (Toplum ve Bilim, Güz, 2003)
  • Türkler/Kürtler, Anneler ve Siyaset: Savaşta Çocuklarını Kaybetmiş Türk ve Kürt Anneler Üzerine Bir Yorum (Toplum ve Bilim, Güz, 2001)
  • Siyasal Katılım ("Türkiye’de Toplumsal Cinsiyet Eşitsizliği: Sorunlar, Öncelikler ve Çözüm Önerileri", M. Tan, Y. Ecevit ve S. Acuner ile birlikte, TÜSİAD ve KAGİDER, 2008; TÜSİAD 2000 tarihli raporun güncellenmesi).
  • Erkeklik:İmkansız İktidar/ Ailede, Piyasada ve Sokakta Erkekler (Metis, 2009)
  • Birkaç Arpa Boyu...21. Yüzyıla Girerken Türkiye'de Feminist Eleştirinin Birikimi (Derleme, Koç Üniversitesi Yayınları, 2011)

Kaynakça

  1. ^ a b c Öztürk, Temurhan (2007). "Ankara'nın Mülkiyesi" (PDF). s. 257. ISBN 978-975-7400-22-6. 7 Aralık 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. 
  2. ^ "Serpil Sancar (Üşür)". 15 Nisan 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  3. ^ a b "Ankara Üniversitesi Kadın Sorunları Araştırma ve Uygulama (KASAUM) Merkezi Misyon & Vizyon". KASAUM web sitesi. 25 Mayıs 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  4. ^ Dalaklı, Selay (26 Eylül 2020). ""Kadınlık hali bir politik bilinçlenme süreci"". Bianet.org. 27 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  5. ^ Cingöz, Büşra DOĞRU (27 Haziran 2021). "Serpil Sancar, Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar (Gender of Turkish Modernization: Men Establish The State, Women Establish The Family), İstanbul: İletişim Yayınları, 2020, 339 s". KADEM Kadın Araştırmaları Dergisi. 7 (1): 124-128. ISSN 2149-4878. 
  6. ^ Türker, Edagül (9 Temmuz 2015). "Toplumun Modern, Ailenin Hanım Kadınları: Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti". Kadın Araştırmaları Dergisi (13): 0. ISSN 1300-7807. 
  7. ^ Yeni, Beyhan (1 Aralık 2013). "Türk Modernleşmesinin Cinsiyeti: Erkekler Devlet, Kadınlar Aile Kurar Siyasetin Cinsiyeti ve Feminist Hareketler". Fe Dergi. 5 (2): 85-88. doi:10.1501/Fe0001_0000000100. ISSN 1309-128X. 
  8. ^ "155 Yıllık Mülkiye'nin Yeni Dekanı Prof. Serpil Sancar". Bianet Haber Merkezi. 23 Aralık 2014. 9 Mart 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Mayıs 2023. 
  9. ^ "Mülkiye'nin Dekanı Sancar Görevinden İstifa Etti". Bianet. 7 Nisan 2016. 10 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  10. ^ "Ankara'nın 4 kadın dekanı: 'Yönetim erkek işidir' algısı kırılıyor". T24. 30 Aralık 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023. 
  11. ^ Altun, Mesut (24 Aralık 2014). "Mülkiyenin ilk kadın dekanı". Sabah. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023. 
  12. ^ "Emekli ve Nakil Akademik Personel". Siyasal Bilgiler Fakültesi. 5 Ekim 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Haziran 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Feminizm</span> İdeoloji

Feminizm, kadınların haklarını tanıyarak bu hakların korunması amacıyla eşitsizliklerin ortadan kaldırılmasına yönelik çeşitli ideolojiler, toplumsal hareketler ve kitle örgütlerinden oluşan hareket. Sözcüğün köken olarak Latince "femina" ve onun Fransızca türevi olan "féminisme" sözcüğünden geldiği ve Türkçe eş anlamlısının hatunculuk olduğu belirtilmektedir. Kadın hareketi doğrudan kadınları ilgilendiren ve dolaylı olarak kültürü ilgilendiren konularda bilinç uyandırır. Feminizmin temel amaçları; eğitim, iş, çocuk bakımı, yönetim gibi konularda eşit haklara sahip olmaktan, yasal kürtaj hakkından, kadın sağlığı konusunda ilerlemelere, tacizin ve tecavüzün engellenmesinden lezbiyen haklarına kadar uzanır.

Pro-feminizm ya da profeminizm, herhangi bir feminist hareketin bir üyesi olmayı ima etmeksizin feminizmin hedeflerini desteklemeyi işaret etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ankara Üniversitesi</span> Ankarada kurulu devlet üniversitesi

Ankara Üniversitesi (AÜ), Ankara'da yer alan bir devlet üniversitesidir. 13 Haziran 1946 tarihinde kabul edilen 4936 sayılı kanunla kurulmuştur. Cumhuriyet döneminde kurulan ilk üniversite olma özelliğini taşır.

<span class="mw-page-title-main">Dicle Üniversitesi</span> Diyarbakırda kurulu devlet üniversitesi

Dicle Üniversitesi, Diyarbakır'da bulunan, 1973 yılında kurulmuş bir devlet üniversitesidir.

İbrahim Nami Çağan, Türk akademisyen ve siyasetçi.

Oya Tokgöz, Türk iletişimbilimci ve siyasetbilimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Şirin Tekeli</span> Türk yazar

Şirin Tekeli Türkiye'deki ikinci dalga kadın hareketinin içinde öncü olmuş kadın hakları savunucusu, feminist yazar ve aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Ersin Kalaycıoğlu</span> Türk siyaset bilimci ve profesör

Ersin Kalaycıoğlu, Türk siyaset bilimci.

Dicle Koğacıoğlu,, sosyolog, feminist, aktivist.

<span class="mw-page-title-main">Yusuf Tekin</span> Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanı

Yusuf Tekin, Türk akademisyen ve mevcut Türkiye Cumhuriyeti Millî Eğitim Bakanıdır.

Osmanlı İmparatorluğu'nda feminizm genel olarak II. Meşrutiyet sonrasındaki göreceli özgürlük ortamında ivme kazandı. Daha öncesinde ise dinsel ve geleneksel nedenlerden dolayı kısıtlı olan kadın yaşamı Tanzimat ile değişime uğramıştı. Tanzimat döneminde yetişen eğitimli kadınlar sonraki kuşaklarda Osmanlı'da hak arayışlarına girdi. II. Meşrutiyet döneminde ise örgütlü hareket edilmeye başlandı ve çeşitli kadın cemiyetleri kurulup kadın dergileri çıkarıldı. 19. Yüzyılda Avrupa feminizmi oy hakkını savunup bu konuda mücadele verirken Osmanlı kadını daha fazla özgürlük, iş olanağı, eğitim ve sosyal yaşam mücadelesi veriyordu. Özellikle Kadınlar Dünyası adlı dergi ile Osmanlı Müdafaa-i Hukuk-ı Nisvan Cemiyeti feminizm bağlamında Osmanlı'da uç noktalardaydı. Ülkeye geç gelen milliyetçilik anlayışı doğrultusunda da bazı kadınlar eski Türklerde var olan kadın-erkek eşitliğini verdikleri mücadelede dile getiriyordu.

Fatmagül Berktay, Türk siyaset bilimci, akademisyen ve yazar. Çağdaş siyaset teorisi, Türkiye'nin demokratikleşme sorunsalı; Türkiye'de ve dünyada kadınların durumu ve kadın hareketleri; din ve toplumsal cinsiyet konularında akademik çalışmalar ortaya koydu. Kadın, toplumsal cinsiyet, feminizm konularını siyaset, tarih, felsefe ve edebiyat gibi sosyal bilimlerin farklı alanlarında tartışmaya açan çalışmalar gerçekleştirdi.

İffet Halim Oruz, Türk şair, yazar ve kadın hakları savunucusu.

<span class="mw-page-title-main">Cevat Geray</span>

Cevat Geray, kent bilimci, akademisyen, eski SBF dekanı.

<span class="mw-page-title-main">Serpil Çakır</span> Türk akademisyen, araştırmacı ve yazar

Serpil Çakır, Türk akademisyen, siyaset bilimci, kadın tarihi araştırmacısı, feminist aktivist.

Uluslararası toplumsal cinsiyet, kadın-erkek eşitliğini ve kadın hakları savunuculuğunun uluslararası alanda yapılması yönünde kavram ve yaklaşımların geliştirilmesini ifade eden terimdir. Uluslararası toplumsal cinsiyet, kadın/erkek olarak iki cinsiyetin toplumsal ve kültürel etkilerinden kaynaklı olan yaşam biçimi baz alınarak değerlendirilen toplumsal cinsiyet kavramının uluslararası zeminde incelenmesini ele alır. Cinsiyet sonradan değil doğuştan var olur, bu nedenle bu konuda bir seçim yapılması söz konusu değildir. Türk Dil Kurumu'na göre cinsiyet; "bireye, üreme işinde ayrı bir rol veren ve erkekle dişiyi ayırt ettiren bir yaratılış, eşey, cinslik, seks" şeklinde tanımlanmıştır. Bu doğrultuda cinsiyet (eşey) kavramını akabinde takip eden bir sonraki kavram ise toplumsal cinsiyet olarak ele alınır. Toplumsal cinsiyetin, cinsiyetten ayrılmasındaki temel etken ise toplum tarafından sosyokültürel açıdan tanınarak buna göre şekillendirilmek istenmesidir. Uluslararası toplumsal cinsiyet, cinsiyet ve toplumsal cinsiyet kavramlarının son halkası olarak ilgili otoritelerce ele alınır.

<span class="mw-page-title-main">Toplumsal cinsiyet sosyolojisi</span> sosyolojinin alt dalı

Toplumsal cinsiyet sosyolojisi, kadın ve erkek arasındaki farkılılıkların kültürel ve toplumsal olarak nasıl kurulduğunu, kadın ve erkeğin sosyal yapı içindeki durumlarını, kadınlık ve erkeklik kimliğinin oluşum sürecini inceleyen sosyoloji alt dalıdır.

Teali-i Nisvan Cemiyeti diğer adıyla Kadınların Durumunu Yükseltme Cemiyeti, 1908-1909 yıllarında kurulan feminist bir dernektir. Türk feminist topluluklarının ilklerindendir. Halide Edib Adıvar tarafından, Türk kadınının bilgi ve kültürünü artırmak amacıyla kurulmuştur. Kadın ve erkekleri ilk defa aynı salonda bir araya getiren cemiyettir. İngiltere'deki Türk Kadınları Muhibbi Cemiyeti'ne paralel olarak çalışıyordu. Cemiyete üye olabilmek için Türkçeyi iyi konuşabilmek ve İngilizce öğrenmek gerekiyordu. I. Dünya Savaşı nedeniyle çalışmalarına devam edememiştir. Kadınlara konferanslar veren cemiyet aynı zamanda Balkan Savaşları'ndaki zulme karşı kadınları örgütlemiştir.

Alev Özkazanç, Türk siyaset bilimci ve yazar. Özkazanç, Türkiye'deki kadın ve cinsiyet sorunlarının Türkiye'nin politik ve sosyal tarihiyle olan ilişkisi üzerinde uzmanlaşmıştır. Ayrıca Feminist kuram, yeni sağ ve neo-liberalizm, psikanaliz, devlet ve iktidar kuramı, Türkiye siyaseti, toplumsal dışlanma, suç ve cezalandırma üzerine çalışmalar yapmaktadır. Sosyalist-Feminist bir yazar olan Özkazanç, Türkiye'de eleştirel erkeklik incelemeleri alanının kurucularından biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yıldız Ecevit (sosyolog)</span>

Yıldız Ecevit, Türk sosyolog, akademisyen, feminist aktivist.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.