Serie A
Ülke | İtalya |
---|---|
Düzenleyen | Lega Serie A |
Konfederasyon | UEFA |
Kuruluş | 1898 (resmî) 1929 (şimdiki formatıyla) |
Takım sayısı | 20 |
Seviye | 1 |
Alt lig | Serie B |
Yerel kupa(lar) | Coppa Italia Supercoppa Italiana |
Uluslararası kupa(lar) | UEFA Şampiyonlar Ligi UEFA Avrupa Ligi UEFA Konferans Ligi |
Son şampiyon | Inter (2023-24) |
En çok şampiyon olan | Juventus (36 kez) |
En çok oynayan | Gianluigi Buffon (653) |
En çok gol atan | Silvio Piola (274) |
Yayıncı | SKY Italia |
Resmî site | lega-calcio.it |
Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.
Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.
En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter'in 2 ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.
Bir dönem "Küçük Dünya Kupası" olarak adlandırılan ligde Cristiano Ronaldo, Diego Maradona, Zinedine Zidane, Luís Figo, Ronaldo, Ronaldinho, Wesley Sneijder ve Zlatan Ibrahimović başta olmak üzere birçok dünya yıldızı oynamıştır. İtalyan futbolunun efsaneleri Francesco Totti, Gianluigi Buffon, Del Piero, Andrea Pirlo ve Paolo Maldini bu ligde uzun yıllar forma giymiştir. Dünya Kupaların en çok atan futbolcusu Miroslav Klose'de bir dönem bu ligde Lazio forması giymiştir. Juventus forması giydiği dönemde 27 futbolcu Dünya Kupası'nı kazanma başarısı göstermiştir ve bu aynı zamanda Juventus'un en çok Dünya Kupası şampiyonu çıkartan futbol kulübü olmasını sağlamıştır.
Ligde yer alan takımlar Avrupa Kupalarında önemli ilklere imza atmıştır. Fiorentina takımı UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı ilk kazanan takımdır. Lazio ise 1998-99 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak bu kupayı son kez kazanan ekip olmuştur. Roma takımı ise UEFA Konferans Ligi'ni kazanan ilk kulüp olmayı başarmıştır. La Liga'nın ardından UEFA Avrupa Ligi'ni en çok kazanan ligdir. Milan kazandığı 7 Şampiyonlar Ligi zaferi ile Real Madrid'ten sonra bu kupayı en çok kazanan takımdır. Serie A, ayrıca Şampiyonlar Ligi'ni La Liga ve Premier League'den sonra en çok kazanan ligdir.
Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.
Tarihçe
Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.
Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.
Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.
İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.
Ligin tamamlanan son sezonu olan 2023-24 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Inter'dir.
Şampiyonlar
Kulüp | Şampiyonluk | İkincilik | Kazanılan yıllar |
---|---|---|---|
1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020 | |||
1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021, 2024 | |||
1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022 | |||
1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924 | |||
1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976 | |||
1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964 | |||
1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI) | |||
1942, 1983, 2001 | |||
1987, 1990, 2023 | |||
1974, 2000 | |||
1956, 1969 | |||
1970 | |||
1914 | |||
1922 (FIGC) | |||
1991 | |||
1985 |
- Not: 2004-05 ve 2005-06 sezonlarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004-05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005-06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.
Gol kralları
Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi
En golcü futbolcular
№ | İsim | Yıllar | G | M | % |
---|---|---|---|---|---|
1. | Silvio Piola | 1929-1954 | 274 | 537 | 0.51 |
2. | Francesco Totti | 1992-2017 | 250 | 619 | 0.40 |
3. | Gunnar Nordahl | 1949-1959 | 225 | 291 | 0.77 |
4. | Giuseppe Meazza | 1927-1947 | 216 | 367 | 0.59 |
José Altafini | 1958-1976 | 216 | 459 | 0.47 | |
6. | Antonio Di Natale | 1996-2015 | 209 | 445 | 0.47 |
7. | Roberto Baggio | 1985-2004 | 205 | 452 | 0.45 |
8. | Ciro Immobile | 2009-2024 | 201 | 353 | 0.57 |
9. | Kurt Hamrin | 1956-1971 | 190 | 400 | 0.48 |
10. | Giuseppe Signori | 1991-2004 | 188 | 344 | 0.55 |
Alessandro Del Piero | 1993-2012 | 188 | 478 | 0.39 | |
Alberto Gilardino | 1999-2007 | 188 | 514 | 0.37 | |
13. | Gabriel Batistuta | 1991-2003 | 183 | 318 | 0.58 |
14. | Fabio Quagliarella | 1999-2023 | 182 | 556 | 0.33 |
15. | Giampiero Boniperti | 1946-1961 | 178 | 443 | 0.40 |
16. | Amedeo Amadei | 1936-1956 | 174 | 423 | 0.41 |
Ayrıca bakınız
Dış bağlantılar
- Serie A puan durumları, fikstur, istatistik ve analizler 14 Mayis 2024 tarihinde Transferhunt sitesinde arsivlendi
- Resmi site 14 Temmuz 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
- İtalya Serie A 100'ler Kulübü 1929-2013 26 Şubat 2014 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.