İçeriğe atla

Serie A

Serie A
Ülkeİtalya İtalya
DüzenleyenLega Serie A
KonfederasyonUEFA
Kuruluş1898 (resmî)
1929 (şimdiki formatıyla)
Takım sayısı20
Seviye1
Alt ligSerie B
Yerel kupa(lar)Coppa Italia
Supercoppa Italiana
Uluslararası kupa(lar)UEFA Şampiyonlar Ligi
UEFA Avrupa Ligi
UEFA Konferans Ligi
Son şampiyonInter (2023-24)
En çok şampiyon olanJuventus (36 kez)
En çok oynayanGianluigi Buffon (653)
En çok gol atanSilvio Piola (274)
YayıncıSKY Italia
Resmî sitelega-calcio.it

Serie A, İtalyan futbol liglerinin en üst seviyesidir. Ana sponsoru TIM (Telecom Italia Mobile) adındaki İtalyan telekomünikasyon şirketidir.

Avrupa ligleri içinde en zorlu liglerden biridir. 20 takım yer alır. O tarihe kadar bölgesel ligler devam ederken, Serie A 1898 yılında başlamıştır. Sezonu şampiyon bitiren takım scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

En başarılı olan takımlar Juventus, Inter ve Milan'dır. Bunların haricinde Roma, Napoli, Fiorentina ve Lazio tanınmış diğer takımlardır. Ayrıca, her 10 şampiyonluğa bir yıldız verilmektedir. Bundan dolayı Juventus'un 3, Inter'in 2 ve Milan'ın 1 yıldız takma hakkı vardır.

Bir dönem "Küçük Dünya Kupası" olarak adlandırılan ligde Cristiano Ronaldo, Diego Maradona, Zinedine Zidane, Luís Figo, Ronaldo, Ronaldinho, Wesley Sneijder ve Zlatan Ibrahimović başta olmak üzere birçok dünya yıldızı oynamıştır. İtalyan futbolunun efsaneleri Francesco Totti, Gianluigi Buffon, Del Piero, Andrea Pirlo ve Paolo Maldini bu ligde uzun yıllar forma giymiştir. Dünya Kupaların en çok atan futbolcusu Miroslav Klose'de bir dönem bu ligde Lazio forması giymiştir. Juventus forması giydiği dönemde 27 futbolcu Dünya Kupası'nı kazanma başarısı göstermiştir ve bu aynı zamanda Juventus'un en çok Dünya Kupası şampiyonu çıkartan futbol kulübü olmasını sağlamıştır.

Ligde yer alan takımlar Avrupa Kupalarında önemli ilklere imza atmıştır. Fiorentina takımı UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı ilk kazanan takımdır. Lazio ise 1998-99 UEFA Kupa Galipleri Kupası'nı kazanarak bu kupayı son kez kazanan ekip olmuştur. Roma takımı ise UEFA Konferans Ligi'ni kazanan ilk kulüp olmayı başarmıştır. La Liga'nın ardından UEFA Avrupa Ligi'ni en çok kazanan ligdir. Milan kazandığı 7 Şampiyonlar Ligi zaferi ile Real Madrid'ten sonra bu kupayı en çok kazanan takımdır. Serie A, ayrıca Şampiyonlar Ligi'ni La Liga ve Premier League'den sonra en çok kazanan ligdir.

Sezon sonunda puan durumunda son 3 sırayı alan takımlar Serie B'ye düşer. Lig kurulduğundan bu yana küme düşmeyen tek takım ise Inter'dir.

Tarihçe

Scudetto

Serie A, 1898'de başladı. Ancak 1929'a kadar bölgesel bir lig havasında oynanan Serie A, Futbol Federasyonu'nun girişimleriyle 1929-30 sezonunda ulusal lig oldu ve önemli turnuvanın ilk şampiyonluğuna Inter ulaştı.

Serie A'daki bir diğer uygulama Scudetto'dur. Sezonu şampiyon bitiren takım Scudetto unvanıyla anılır ve bir sonraki sezon formasında İtalyan bayrağının üç rengi olan bir arma takar.

Serie A'nın en başarılı ekibi 36 kez mutlu sona ulaşan Juventus'tur. 2000'li yıllara kadar en önemli lig olarak kabul edilen Serie A, 2005-06 sezonundaki bahis ve şike skandalıyla büyük itibar kaybetti. 5 takımın karıştığı skandal sonucunda Juventus Serie B'ye düşürülmüştür.

İtalya Futbol Federasyonu 2022-23 sezonundan itibaren; lig sıralamasındaki ilk iki takımın eşit puanla sezonu tamamlaması durumunda tarafsız bir sahada play-off maçının oynanmasına karar vermiştir.

Ligin tamamlanan son sezonu olan 2023-24 sezonunda şampiyonluğa ulaşan takım Inter'dir.

Şampiyonlar

Kulüp Şampiyonluk İkincilik Kazanılan yıllar
Juventus
36
21
1905, 1926, 1931, 1932, 1933, 1934, 1935, 1950, 1952, 1958, 1960, 1961, 1967, 1972, 1973, 1975, 1977, 1978, 1981, 1982, 1984, 1986, 1995, 1997, 1998, 2002, 2003, 2012, 2013, 2014, 2015, 2016, 2017, 2018, 2019, 2020
Inter
20
16
1910, 1920, 1930, 1938, 1940, 1953, 1954, 1963, 1965, 1966, 1971, 1980, 1989, 2006, 2007, 2008, 2009, 2010, 2021, 2024
Milan
19
17
1901, 1906, 1907, 1951, 1955, 1957, 1959, 1962, 1968, 1979, 1988, 1992, 1993, 1994, 1996, 1999, 2004, 2011, 2022
Genoa
9
4
1898, 1899, 1900, 1902, 1903, 1904, 1915, 1923, 1924
Torino
7
8
1928, 1943, 1946, 1947, 1948, 1949, 1976
Bologna
7
4
1925, 1929, 1936, 1937, 1939, 1941, 1964
Pro Vercelli
7
1
1908, 1909, 1911, 1912, 1913, 1921, 1922 (CCI)
Roma
3
14
1942, 1983, 2001
Napoli
3
8
1987, 1990, 2023
Lazio
2
6
1974, 2000
Fiorentina
2
5
1956, 1969
Cagliari
1
1
1970
Casale
1
-
1914
Novese
1
-
1922 (FIGC)
Sampdoria
1
-
1991
Hellas Verona
1
-
1985
  • Not: 2004-05 ve 2005-06 sezonlarında Juventus şampiyon olmuş fakat 2006 yazında patlayan Calciopoli skandalı nedeniyle takımın bu yıllardaki şampiyonlukları geri alınmıştır. 2004-05 sezonu şampiyonsuz tescillenmiş, 2005-06 sezonunun şampiyonluğu ise o sezon ligi 3. sırada bitiren Inter takımına verilmiştir. Şampiyonluk unvanının o sezonu 2. bitiren Milan'a verilmemesinin sebebi, soruşturma sonunda Milan'ın da ceza almasıdır.

Gol kralları

Sezonlara göre gol kralları listesi için bakınız; Serie A gol kralları listesi

En golcü futbolcular

İsimYıllarGM%
1.İtalya Silvio Piola1929-19542745370.51
2.İtalya Francesco Totti1992-20172506190.40
3.İsveç Gunnar Nordahl1949-19592252910.77
4.İtalya Giuseppe Meazza1927-19472163670.59
İtalya José Altafini1958-19762164590.47
6.İtalya Antonio Di Natale1996-20152094450.47
7.İtalya Roberto Baggio1985-20042054520.45
8.İtalya Ciro Immobile2009-20242013530.57
9.İsveç Kurt Hamrin1956-19711904000.48
10.İtalya Giuseppe Signori1991-20041883440.55
İtalya Alessandro Del Piero1993-20121884780.39
İtalya Alberto Gilardino1999-20071885140.37
13.Arjantin Gabriel Batistuta1991-20031833180.58
14.İtalya Fabio Quagliarella1999-20231825560.33
15.İtalya Giampiero Boniperti1946-19611784430.40
16.İtalya Amedeo Amadei1936-19561744230.41
  Şu anda aktif futbolculuk hayatı devam edenler

Ayrıca bakınız

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">AC Milan</span> İtalyan futbol takımı

Associazione Calcio Milan ya da yaygın kullanılan ismiyle AC Milan veya Milan, Milano Lombardiya'da kurulan, Serie A'da mücadele eden İtalyan profesyonel futbol takımıdır. Milan, bir girişimci olan Herbert Kilpin ve iş insanı Alfred Edwards tarafından 1899 yılında kuruldu. Kulüp, kurulduğu günden itibaren, 1980-81 ve 1982-83 sezonları dışındaki tüm sezonlarında İtalyan futbolunun en üst düzey futbol kulüplerinden biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Juventus FC</span> İtalyan futbol kulübü

Juventus Football Club, Torino'da kurulmuş ve İtalyan futbolunun en başarılı ve en büyük kulüplerinden biri olarak bilinir. Toplamda 72 resmi şampiyona kupasıyla, diğer tüm İtalyan takımlarından daha fazla kupaya sahiptir. Bu kupaların 61'i İtalya'da alınmıştır ve bu başarı da kendi başına bir rekordur. FIFA tarafından Avrupa'nın en başarılı üçüncü, Dünya'nın ise en başarılı altıncı kulübü olarak gösterilmiştir. Anlam olarak Latince'de gençlik anlamına gelen Juventus, İtalya'da en geniş taraftar tabanına sahip kulüptür ve dünyadaki taraftar sayısı da 10,5 milyonun üzerindedir. G-14'ün dağılmasından sonra elit kulüpler tarafından oluşturulan Avrupa Kulüpler Birliği'nin kurucu üyesidir. Maçlarını 41.000 kişi kapasiteli Juventus Arena'da oynamaktadır ve 36 kez lig şampiyonu olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Giuseppe Meazza</span> İtalyan futbolcu ve teknik direktör (1910-1979)

Giuseppe Meazza, İtalyan futbolcudur. İtalyan futbolcular arasında efsanevi yeri olan Giuseppe Meazza, 1930'lu yıllarda oynadığı 361 maçta 243 gol atmıştır. Giuseppe Meazza dünya futbolunda yıldız olarak adlandırılan ilk oyunculardan biridir. Takımdaki diğer oyunculara göre farklı yaklaşımda bulunulması, ilk kişisel sponsoru olan futbolcu olması bu yıldız özelliklerindendir. Ayrıca bugün rastlanmayacak birçok özel durum Meazza için geçerlidir. Bazı maçlara 5 dakika kala stada gelmesi ve millî takımda sigara içmesine izin verilmesi gibi.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro Del Piero</span> İtalyan futbolcu

Alessandro Del Piero, İtalyan eski futbolcudur. Efsanesi olduğu Juventus'ta oynadığı 705 maçta 290 gol atıp 178 asist yapma başarısı göstermiştir. 1995 yılından itibaren İtalya millî futbol takımı formasını 91 kez giymiş ve 27 gol atmıştır. Pele'nin açıkladığı "Dünyanın en iyi 100 futbolcusu" listesinde de yer almaktadır. Serie A tarihinin serbest vuruştan en çok gol atan oyuncusu unvanını 2009 yılında eski Interli futbolcu Sinisa Mihailovic'in elinden almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Alessandro Nesta</span> İtalyan futbolcu

Alessandro Nesta, İtalyan eski futbolcu ve teknik direktördür.

<span class="mw-page-title-main">Hernán Crespo</span> Arjantinli futbolcu

Hernán Jorge Crespo 19 yıl süren kariyeri boyunca 300'den fazla gol atan emekli futbolcudur. Üç Serie A şampiyonluğu, bir CONMEBOL Libertadores, bir Premier League şampiyonluğu, bir Olimpiyat Oyunları gümüş madalyası kazandığı başarılar arasındadır. Lazio için oynarken 2000-01 Serie A sezonunda attığı 26 golle gol kralı olmuştur. Crespo 2000 yılının Temmuz ayında Parma'dan Lazio'ya transfer olduğu zamanlarda dünyanın en pahalı futbolcusu unvanını elinde bulunduruyordu.

<span class="mw-page-title-main">Nevio Scala</span> İtalyan futbolcu

Nevio Scala İtalyan futbol adamı ve eski futbolcu ve 2015 yılında itibaren Parma kulübünün başkanı. 1965-1981 arasında İtalyan ekiplerinde futbolculuk kariyeri yapmıştır. 1987'den itibaren ise teknik direktörlük yapmaktadır. Futbolculuğunda ve teknik adamlığında Avrupa'nın en büyük futbol turnuvalarında, çeşitli lig ve yerel kupalarında şampiyonluklar yaşamıştır. Bir dönem Beşiktaş'ı da çalıştıran teknik adam 2004'ten beri herhangi bir takımı yönetmemektedir.

<span class="mw-page-title-main">UEFA Kupa Galipleri Kupası</span> UEFAnın 1998/1999 sezonu sonuna kadar düzenlediği kupa organizasyonu

UEFA Kupa Galipleri Kupası, UEFA tarafından kulüpler bazında 1960/61 sezonundan 1998/1999 sezonuna kadar düzenlenen bir kupa organizasyonudur. Kupaya kendi ülkelerinde ulusal kupa şampiyonu olmuş Avrupa kulüpleri katılıyordu. Eskiden Şampiyon Kulüpler Kupası'ndan sonra en büyük organizasyondu. İlk kez 1960-61 sezonunda düzenlenen kupayı Fiorentina kazanmıştır. 1992'de Şampiyon Kulüpler Kupası'nın yerine Şampiyonlar Ligi kurulunca önemini yitirmiş ve 1999'dan sonra bu organizasyon kaldırılmıştır. Uzun yıllar kupa 2 olarak da anılan Kupa Galipleri Kupası'nı son olarak Lazio kazanmıştır. Eleme usulüne göre oynanan Kupa Galipleri Kupası 1998/99 sezonu bitiminde UEFA Kupası çatısı altında birleşmiştir. Turnuvanın en başarılı takımı kupayı 4 kez müzesine götüren Barcelona'dır.

<span class="mw-page-title-main">Carlo Ancelotti</span> İtalyan futbol antrenörü

Carlo Ancelotti, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcudur. İtalya'da "Carletto", İspanya'da ise "Don Carlo" lakaplarıyla anılan Ancelotti, tüm zamanların en iyi teknik direktörlerinden biri olarak kabul edilmektedir. Ancelotti, AC Milan ile iki kez ve Real Madrid ile üç kez olmak üzere, UEFA Şampiyonlar Ligi'ni toplamda beş kez kazanan tek teknik direktördür. Ayrıca altı Şampiyonlar Ligi finalinde takım yöneten ilk ve tek teknik direktördür. Oyuncu olarak AC Milan ile 1989 ve 1990 yıllarında iki kez Şampiyon Kulüpler Kupası'nı kazanarak hem oyuncu hem de teknik direktör olarak Şampiyon Kulüpler Kupası veya Şampiyonlar Ligi'ni kazanan yedi kişiden biri oldu. Ancelotti aynı zamanda Avrupa'nın en iyi beş liginin tamamında lig şampiyonluğu kazanan ilk ve tek teknik direktördür. FIFA Kulüpler Dünya Kupası'nı üç kez kazanan Ancelotti, aynı zamanda Milan ve Real Madrid'i çalıştırarak beş kez UEFA Süper Kupası'nı kazanarak bu kupayı en çok kazanan teknik direktör unvanını da elinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">ACF Fiorentina</span> İtalyan futbol kulübü

Associazione Calcio Firenze Fiorentina SpA veya kısaca ACF Fiorentina, İtalya'nın Toscana bölgesinin önemli şehirlerinden Floransa'da kurulmuş futbol kulübü.

<span class="mw-page-title-main">Fabio Capello</span> İtalyan futbolcu ve teknik direktör

Fabio Capello, İtalyan eski futbolcu, teknik direktör.

<span class="mw-page-title-main">Walter Zenga</span> İtalyan futbolcu (d. 1960)

Walter Zenga, İtalyan teknik direktör ve eski futbolcudur. Kariyerinin büyük bölümünde Inter ve İtalya forması giydi. Romanya vatandaşıdır. Lakabı "imkânsız" kurtarışları nedeniyle "spiderman"dir.

<span class="mw-page-title-main">AC ChievoVerona</span>

Associazione Calcio ChievoVerona, İtalya'nın Verona şehrinde bulunan bir futbol kulübüdür. Paluani isimli bir kek şirketi tarafından kurulmuştur ve kulübe de ilk başta kendi isimlerini vermişlerdir. Bu yüzden kulübün kuruluşundaki adı Paluani Chievo idi.

<span class="mw-page-title-main">Clarence Seedorf</span>

Clarence Clyde Seedorf, Hollandalı eski futbolcudur. Milan eski teknik direktörü. UEFA Şampiyonlar Ligi'nde üç farklı kulüple kupayı kaldıran tek futbolcudur. 18 Ocak 2009 itibarıyla eski takım arkadaşı Giuseppe Bergomi ile Serie C ekiplerinden Monza'nın hissedarlarından olmuşlardır. Surinam'ın başkenti olan Paramaribo şehrinde doğan yıldızın Hollandalı ve Güney Amerikalı ebeveynleri vardır. Seedorf'un Surinam vatandaşlığı da bulunuyor. Ayrıca aldığı kararla Müslüman olduğunu açıkladı.

<span class="mw-page-title-main">Roberto Mancini</span> İtalyan futbolcu

Roberto Mancini, İtalyan teknik direktör ve eski millî futbolcudur.

<span class="mw-page-title-main">FC Internazionale Milano</span> Milano, İtalya merkezli profesyonel futbol kulübü

Football Club Internazionale Milano, kısaca Inter Milan veya Inter şeklinde telaffuz edilir, Milano kökenli İtalyan profesyonel futbol kulübüdür. 1908 yılında kurulmuş ve maçlarını 80,065 kişi kapasiteli San Siro'nda oynamaktadır. Renkleri ise mavi ve siyahtır.

2006 İtalyan futbolu skandalı ya da Calciopoli skandalı, İtalya'nın en üst düzey futbol ligi Serie A'nın üst düzey takımlarını da içeren maç skorları üzerine oynandığının ortaya çıktığı olaylar zinciridir.

<span class="mw-page-title-main">Arrigo Sacchi</span> İtalyan futbolcu

Arrigo Sacchi İtalyan teknik direktör. 1987-1991 yılları arasında çalıştırdığı Milan'da kazandığı başarılarla tanınmıştır. Bunun yanı sıra İtalya millî takımı, Parma ve Atlético Madrid'de de teknik direktörlük yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Leonardo Bonucci</span> İtalyan futbolcu

Leonardo Bonucci, stoper mevkiinde oynamış İtalyan eski millî futbolcu. Fenerbahçe'de aktif futbol kariyerini 1 Temmuz 2024 tarihinde noktaladı. Kendi jenerasyonunun en iyi defans oyuncularından biri olarak kabul edilen Bonucci, tekniği, topla oynama becerileri, mücadelesi ve üçlü ya da dörtlü defansta oynayabilme yeteneğiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Stefano Pioli</span> İtalyan futbolcu

Stefano Pioli, İtalyan teknik direktör ve eski profesyonel futbolcudur. Suudi Profesyonel Ligi takımlarından En-Nasr'ı çalıştırmaktadır.