İçeriğe atla

Sergo Orconikidze

Sergo Orconikidze
სერგო კონსტანტინეს ძე ორჯონიკიძე
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu Asil Üyesi
Görev süresi
21 Aralık 1930 - 18 Şubat 1937
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu Üye Adayı
Görev süresi
23 Temmuz 1926 - 3 Kasım 1926
1. SSCB Ağır Sanayii Halk Komiseri
Görev süresi
5 Ocak 1932 - 18 Şubat 1937
BaşkanVyaçeslav Molotov
Yerine geldiğiMakam oluşturuldu.
Yerine gelenValeriy Mejlauk
4. SSCB Ulusal Ekonomi Yüksek Konseyi Başkanı
Görev süresi
10 Kasım 1930 - 5 Ocak 1932
BaşkanAleksey Rıkov
Yerine geldiğiValerian Kuybışev
Yerine gelenMakam kaldırıldı.
SSCB İşçi ve Köylülerin Denetimi Halk Komiseri
Görev süresi
5 Ocak 1926 - 10 Kasım 1930
Yerine geldiğiValerian Kuybışev
Yerine gelenAndrey Andreyev
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Parti Kontrol Komitesi Başkanı
Görev süresi
3 Kasım 1926 - 15 Aralık 1930
Yerine geldiğiValerian Kuybışev
Yerine gelenAndrey Andrey
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Kuzey Kafkasya Birinci Sekreteri
Görev süresi
Eylül 1926 - Kasım 1926
Yerine geldiğiAnastas Mikoyan
Yerine gelenMihail Çudov
Sovyetler Birliği Komünist Partisi Transkafkasya Birinci Sekreteri
Görev süresi
23 Temmuz 1926 - 3 Kasım 1926
Kişisel bilgiler
Doğum 12 (24) Ekim 1886
Kutaisi
Ölüm 18 Şubat 1937
Moskova, Rusya SFSC, SSCB
Ölüm nedeni Enfarktüs
Defin yeri Kremlin Duvarı Mezarlığı
55°45′12.70″K 37°37′10.70″D
Milliyeti Gürcü
Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi (1917-1937)
Bitirdiği okul Tbilisi Feldşer Okulu
Ödülleri
Mikoyan, Stalin ile (Tiflis, 1925

Grigol Orconikidze (Gürcüce: გრიგოლ (სერგო) ორჯონიკიძე, Rusça: Григорий Константинович Орджоникидзе / Grigoriy Konstantinoviç Orconikidze. 24 Ekim 1886 – ö. 18 Şubat 1937), Sergo Orconikidze olarak da tanınır. Politbüro üyesi. "Koba" lakaplı Stalin'in yakın dostu.[1] Orconikidze, Stalin ve Mikoyan ile birlikte yarı şaka maksatlı "Kafkasya hizbi" olarak anılmıştır.[2]

Hayatı

1886'da Gürcistan'ın Haragauli'de dünyaya gelmiştir. Tiflis'teki Mikhailov Hastanesi Tıp Okulundan tıbbi doktor olarak mezun olmuştur.

Ancak silah kaçakçısı olduğu öne sürülerek tutuklanmıştır. Tahliye edildikten sonra Almanya'ya gitmiş ve 1907'de Rusya'ya dönerek Bakü'ye taşınmıştır. Bakü'de Stalin ile birlikte faaliyetlere katılmış ve 1909'da Bolşevik görevlisi olarak İran'daki Meşrutiyet Devrimine (1906-1911) katılarak Tahran'da kalmıştır.

Rusya Sosyal Demokrat İşçi Partisi üyesi olduğu öne sürülerek tutuklanarak Sibirya'ya sürgüne gönderilmiş ve üç yıl sonra oradan kaçmayı başarmıştır. Nisan 1912'de Stalin ile birlikte Sankt-Peterburg'a döndüyse de tekrar tutuklanarak 3 yıllık ağır zorunlu çalışma cezasına çarptırılmıştır.

Ekim Devriminden sonra Rus İç Savaşı sırasında Ukrayna'da komiser olmuş ve Kafkasya'daki mücadeleye katılmıştır. Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kuruluşunu desteklemiş ve Menşeviklerin Gürcistan Demokratik Cumhuriyeti'ne karşı düzenlenen Kızıl Ordu istilasında önderliğini üstlenmiştir. Gürcistan Olayı'nda Gürcülerin özerklik isteklerine karşı çıkarak bastırmış ve 1922'de Transkafkasya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'ni kurdurmuştur. 1926'da Sovyet Komünist Partisi Merkezi Komitesi Politbüro üyeliğine seçilmiştir. 5 kasım 1925-10 kasım 1930 arasında "Rabrkin" başmüfettişliği görevinde bulundu. Bu görevde yaptığı çalışmalar ile Sovyet ekonomisine olumlu katkılarda bulundu. 18 Şubat 1937'de öldü. Resmi olarak enfarktüs nedeniyle öldüğü açıklandı.

Kaynakça

  1. ^ Pons, Silvio (2020). The Cambridge history of communism. Cambridge, Birleşik Krallık: Cambridge University Press. ISBN 978-1316634578. 
  2. ^ Smith, S. A. (2017). The Oxford handbook of the history of communism. Oxford: Oxford University Press. ISBN 978-0198779414. 

Ayrıca bakınız

  • 11. Ordu (SSCB)

Wikimedia Commons'ta Sergo Ordzhonikidze ile ilgili çoklu ortam belgeleri bulunur

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Estonya Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, kısaca: Estonya SSC, II. Dünya Savaşı sırasında, 21 Haziran 1940'ta Sovyetler Birliği'ne katılan bir cumhuriyettir. Kısa bir süre sonra bağımsızlığını ilan eden ülke 6 Ağustos 1940'ta tekrar Sovyetler'e katılmıştır. 1941'de Almanya tarafından işgal edilen ülke 1944'te Sovyet askerleri tarafından tekrar alınmıştır. Estonya'nın bağımsızlığı döneminde Narva'nın bir parçası olan Jaanilinn, 1945'in Ocak ayında Rusya SFSC'nin Leningrad iline bağlanmış ve İvangorod isimini almış ve 1954'te kent statüsü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti , kısaca Gürcistan SSC olarak da bilinir, eski Sovyetler Birliği cumhuriyetlerinden biriydi. 25 Şubat 1921'de, Kızıl Ordu'nun Demokratik Gürcistan Cumhuriyeti'ni işgal etmesinin ardından Gürcistan SSC adıyla kuruldu. 12 Mart 1922'den 5 Ekim 1936 tarihine kadar, Ermenistan SSC ile Azerbaycan SSC ile birlikte Transkafkasya Federal Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin bir parçası olarak kaldı.

<span class="mw-page-title-main">Lavrenti Beriya</span>

Lavrenti Beriya, Sovyet politikacı, Sovyet Güvenlik Sekreteri ve Sovyet Gizli Polisi şefi.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Kosıgin</span>

Aleksey Nikolayeviç Kosigin -(21 Şubat 1904, Sankt-Peterburg, Rusya Çarlığı - 18 Aralık 1980, Moskova, SSCB) - Rus siyasetçi. Rusya Federatif Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Halk Komiserleri Konseyi Başkanı (1943-1946). Sovyetler Birliği Bakanlar Kurulu Başkanı (1964-1980). Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi. Komünist Parti Merkez Komitesi üyesi (1939-80). Politbüro üyesi (1960-1980). Yüksek Sovyet meclisi üyesi(1946-1980). Soğuk Savaş sırasında uluslararası devlet adamı.

<span class="mw-page-title-main">Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Buryat Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti veya Buryat ÖSSC, Rusya SFSC içindeki bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'dir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksey Rıkov</span>

Aleksey İvanoviç Rıkov, Ekim Devrimi'nin ardından 1930'lu yıllara kadar önemli politik görevlerde bulunan Bolşevik devrimcidir. 1920'lerin sonunda Josef Stalin'e muhalefet eden önde gelen isimlerden biridir.

<span class="mw-page-title-main">Gürcistan Olayı</span>

Gürcistan Olayı, Rus İmparatorluğu'nda gerçekleşen Ekim Devrimi ve Rus İç Savaşı'nın ardından 1922 yılında Gürcistan topraklarında sosyalizmin gerektirdiği sosyal ve siyasi değişikliklerin nasıl gerçekleştirileceğine dair Bolşevik önder kadro arasında çıkan siyasi anlaşmazlık ve bunu izleyen olayları kapsar.

<span class="mw-page-title-main">Viktor Kulikov</span>

Viktor Kulikov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Vasili Petrov</span>

Vasiliy İvanoviç Petrov, Kızıl Ordu'nun komutanlarından biri, Sovyetler Birliği Mareşali.

<span class="mw-page-title-main">Çuvaşistan Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Çuvaş Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti Sovyetler Birliği içinde bir Özerk Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti oldu.

<span class="mw-page-title-main">Halk Kardeşliği Nişanı</span> SSCB madalyası

Halk Kardeşliği Nişanı 17 Aralık 1972 tarihli SSCB Yüksek Sovyeti başkanlığı kararınca Sovyet Sosyalist Cumhuriyetler Birliği'nin 50. yıldönümünü anmak ve birlik cumhuriyetlerinde, ekonomik, sosyal, siyasal ve kültürel gelişime önemli katkılarda bulunarak sosyalist ulusların ve halkların kardeşçe iş birliğinin güçlenmesine katkı sağlayan kişilere çalışmalarından dolayı verilen ödüldür.

<span class="mw-page-title-main">Nikolay Rıjkov</span>

Nikolay İvanoviç Rıjkov, Rus devlet adamı. 1985-1991 yılları arasında Sovyetler Birliği Bakanlar Konseyi Başkanı olarak görev yaptı. Sovyetler Birliği Komünist Partisi üyesi (1956-1991), Yüksek Sovyet meclisi Sverdlovsk bölgesi milletvekili (1974-1989). Sovyetler Birliği'nin dağılmasından sonra 1995-2003 yılları arasında Duma milletvekilliği ve 2003 yılından itibaren de Federasyon Konseyi üyeliği yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Kırgızya Komünist Partisi</span> siyasi parti

Kırgızya Komünist Partisi Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin kolu ve Kırgızistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nde iktidar partisi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi, Rusça kısaltması ile ЦК ("Tse-ka"), Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin (SBKP) de jure olarak en yüksek yönetim organıydı. Merkez Komite, parti tüzüğüne göre partinin iki kurultayı arasındaki dönemde tüm parti ve hükûmet etkinliklerini yönetmekteydi. Komite üyeleri, parti kurultayında seçilmekteydi.

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Parti Kontrol Komisyonu Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi bünyesinde yüksek bir disiplin kuruluydu. Üyeleri Merkez Komitesinin genel oturumlarında seçildi.

<span class="mw-page-title-main">Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali</span>

Bakü Operasyonu, Nisan Devrimi, Nisan darbesi, Kızıl Ordu'nun Azerbaycan'ı işgali veya Azerbaycan'ın Sovyetleştirilmesi, Sovyet Rusya'nın 11. Ordusunun, 27 Nisan ile 11 Mayıs 1920 tarihleri arasında, bağımsız Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'ni Sovyet Rusya'ya katmak için gerçekleştirdiği askeri işgaldir. Kızıl Ordu'nun işgali, Azerbaycan Demokratik Cumhuriyeti'nin varlığının sona ermesi ve Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şalva Eliava</span>

Şalva Zuraboviç Eliava Megrel kökenli Gürcü Eski Bolşevik, Orta Asya ve Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli katkılarda bulunmuş Sovyet devlet adamı. Josef Stalin’in 1936-1938 yılları arasındaki Büyük Temizlik operasyonlarının kurbanlarından biri olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Polikarpe Mdivani</span> Rus Bolşevik devrimci, Sovyet siyasetçi

Polikarpe Gurgenoviç "Budu" Mdivani 1917 Rus Devrimleri ve İç Savaşa aktif olarak katılan deneyimli bir Gürcü Bolşevik siyasetçi, Sovyet hükûmet yetkilisi ve diplomattır. 1920'lerde, özellikle Kafkasya'nın Sovyetleştirilmesinde önemli bir rol oynadı ancak daha sonra 1922 Gürcistan Olayı sırasında Josef Stalin'in merkezileştirme politikası sırasında Komünist Gürcistan muhalefetine öncülük etti. 1930'larda Troçkist muhalefete desteği gerekçe gösterilerek işkence gördü ve Büyük Temizlik kapsamında idam edildi.

<span class="mw-page-title-main">1948 Çekoslovakya darbesi</span> Çekoslovakya Komünist partisinin Sovyetler birliğinin desteğiyle ülke yönetimine el koyması

1948 Çekoslovakya darbesi veya Prag darbesi, Şubat 1948'de Çekoslovakya Komünist Partisi'nin Sovyetler Birliği'nin desteği ile Çekoslovakya'nın kontrolü ele geçirerek ülkedeki 40 yıllık sosyalist yönetimin başlangıcı olan olaydı.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu</span>

Sovyetler Birliği Komünist Partisi Politbürosu, tam adıyla Sovyetler Birliği Komünist Partisi Merkez Komitesi Politik Bürosu veya kısaltmayla SBKP MK Politbüro ; Sovyetler Birliği Komünist Partisi içerisinde Sovyetler Birliği hükûmeti için politika üreten en üst yetkili kurumdur. İlk hali Ekim Devriminin ardından kurulan Politbüro Mart 1919'da devrimi ve Rus İç Savaşı koşullarını yönetmek üzere Rusya Komünist Partisi (Bolşevik) 8. Kongresi'nde yeniden kurulması kararlaştırıldı. İlk asıl üyeleri Vladimir Lenin, Josef Stalin, Lev Troçki, Lev Kamenev ve Nikolay Krestinski, yedek üyeleri ise Grigori Zinoviyev, Nikolay Buharin ve Mihail Kalinin idi. İlk Orgburo da bu dönemde oluşturuldu. Stalin ve Krestinski burada da üyeydiler.