İçeriğe atla

Sergey Korolyov

Sergey Korolyov
1934'te Korolyov
Doğum30 Aralık 1906(1906-12-30)
Jitomir, Rus İmparatorluğu
Ölüm14 Ocak 1966 (59 yaşında)
Moskova, Sovyetler Birliği
Ödüller
Lenin NişanıLenin NişanıLenin Nişanı
Moskova 800. Yıl MadalyasıOnur Nişanı
Kariyeri
DalıRoket mühendisi ve tasarımcısı
Çalıştığı kurumlarOKB-1, Sovyet Bilimler Akademisi (Moskova)
İmza
Albay (Kızıl Ordu)

Sergey Pavloviç Korolyov (Ukraynaca: Сергій Павлович Корольов, Rusça: Серге́й Па́влович Королёв) (12 Ocak 1907, Jitomir, Ukrayna – 14 Ocak 1966, Moskova, Rusya), Sovyet roket mühendisi, ABD ile SSCB arasında 1950 ve 1960'larda yaşanan Uzay Yarışı sırasında Sovyet uzay araçlarının baş tasarımcısı.

Gençliği

Korolyov, Sovyet uzay programının kilit adamı olmakla birlikte, güvenlik nedenleriyle hayatı boyunca ismi kamuoyundan gizli tutuldu.

Korolyov başarılı bir mühendis ve tasarımcı olmasının yanı sıra, iyi bir organizasyoncu ve planlamacı olarak da bilinmektedir. Stalin'in 1938'deki Büyük Temizlik hareketinin kurbanı olmuş, birkaç ayı Sibirya'da Gulag'da olmak üzere altı yıl sürgünde yaşamıştır.

Kariyeri

Başlamadan önce Yuri Gagarin, Kirill Moskalenko ve Sergei Korolyov ile birlikte

Serbest bırakıldıktan sonra Sovyet kıtalararası balistik füze programına katıldı, ardından başmühendis olduğu OKB-1 tasarım bürosunda Sputnik ve Vostok uzay araçlarını tasarladı.

Korolyov'un büyük hayali, Ay'a bir Sovyet uzayadamı göndermekti. Bunun için Soyuz uzay aracını ve N1 roketini geliştirmeye başladı. Bu projeleri yürütürken ABD'nin yanı sıra kendi ülkesindeki diğer tasarımcılarla da rekabet etmek zorundaydı. Korolyov'un 1966'daki erken ölümü, Sovyetler'in Ay projesine büyük darbe vurmuştur.

Sovyetler, ölümünden sonra Korolyov'un kimliğini ve rolünü kamuoyuna açıklarken, diğer Sovyet tasarımcıların isimlerini gizli tutmaya devam etti. Bu nedenle, Korolyov, uzun süre Sovyet uzay programının arkasındaki tek isim olarak tanındı.

Korolyov'un tasarım bürosu tarafından 1960'larda geliştirilen Soyuz uzay aracı, 21. yüzyıl'da hâlâ kullanılmaktadır.

Ölümü

Sergey Korolyov, 3 Aralık 1960 tarihinde, ilk kalp krizini geçirdi. İyileşmesi sırasında, aynı zamanda bir böbrek bozukluğu saptandı. Geçmişte, Sovyet esir kamplarındaki tutukluluğunun getirdiği bir durumdan muzdarip olduğu keşfedildi. Yoğun olarak çalışmaya devam ederse uzun süre yaşayamayacağı doktorlar tarafından uyarılmıştı.

1962'de Sergey Korolyov'un sağlık sorunları birikmeye başlamıştı ve çok sayıda hastalıklara muzdarip oldu. Kendisi ambulansla hastaneye götürülürken bağırsak kanaması vardı. 1964 yılında, doktorlar tarafından kardiyak aritmi tanısı konuldu. Safra kesesi iltihabı geçirdikten kısa bir süre sonra, Şubat ayında bir kalp sorunu sonrası hastanede on gün geçirdi. Doktorlar rahat nefes alabilmesi için entübasyon sağlamaya çalıştılar ama solunum borusuna yüklemesini engelledi. Korolev bilincini kazanamadan öldü. Harford'a göre, Korolev ailesi kanser hikâyesini doğruladı. Korolyov'un zayıf kalbi ameliyatı sırasında ölümüne katkıda bulunmuştur.[1]

Stalin tarafından başlatılan ve halefleri tarafından devam edilen politika altında, Korolyov'un kimliği ölümünden sonrasına kadar ortaya çıkarılmadı. Sözde nedeni, Amerika Birleşik Devletleri'nin yabancı ajanlarından kendisini korumaktı. Sonuç olarak, Sovyet insanları onun ölümünden sonra başarılarının farkında olamadı. 16 Ocak 1966 tarihinde Pravda gazetesinde, ölümü, bütün madalyaları ile Korolyov'un bir fotoğrafı gösterilerek yayımlandı. Korolyov'un külleri Kremlin Duvarı Mezarlığına, devlet töreniyle defnedildi.

Değerlendirme

Korolyov, sık sık Uzay Yarışı'nın baş mimarı olarak Wernher von Braun ile karşılaştırılır. Von Braun'un aksine, Korolyov'un Ay uçuşları için kendi planları vardı. Böyle Vladimir Chelomey gibi rakipleri ile sürekli rekabeti vardı. O da pek çok açıdan, özellikle elektronik ve bilgisayar kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne nazaran daha az gelişmiş teknoloji ile çalışmak zorunda kalmıştır.

Sovyet uzay programında Korolyov'un halefi Vasili Mişin oldu. Mishin, Korolyov'un yardımcısı ve sağ kolu olarak görev yapmış, oldukça yetkin mühendisti. Korolyov öldükten sonra, Mişin Baş Tasarımcısı oldu ve kusurlu N1 roketi programı ortaya çıktı. Dört kez N1 testi başlattı ve hepsi başarısız olduktan sonra, Mişin 1972 yılında kovuldu ve sonraki rakibi Valentin Gluşko onun yerini aldı. O zamana kadar, rakip Amerikalılar zaten Ay'a ayak basmıştı ve böylece program, SBKP Genel Sekreteri Leonid Brejnev tarafından iptal edildi.

Sergey Korolyov anısına, ölümünden sonra 1969'da basılan bir Sovyet pulu. Arka planda Sputnik 1 uydusu.

Kaynakça

  1. ^ McKie, Robin, "Sergei Korolev: the rocket genius behind Yuri Gagarin 13 Nisan 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.", The Observer, 13 March 2011, retrieved 21 March 2011.

Ayrıca bakınız

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Uzay Yarışı</span> Soğuk Savaş sırasında, ABD ve SSCB arasında yaşanan uzay rekabeti (1955–1975)

Uzay Yarışı, Amerika Birleşik Devletleri ile Sovyetler Birliği arasında 20. yüzyılın ikinci yarısında gerçekleşen resmî olmayan uzay rekabetidir. Kökeni, II. Dünya Savaşı'ndan sonra iki ülke arasında balistik füze temelli nükleer silahlanma yarışına dayanmaktadır. Uzaya uydu, roket ve sonda yollamak, insan göndermek; Ay'a insan indirmek gibi çabalar içermektedir. Bu yarış, aynı zamanda ABD ile SSCB arasındaki Soğuk Savaş'ın (1947–1991) bir parçasıdır. Uzay Yarışı, yapay uyduların öncü fırlatmalarını, Ay'a, Venüs'e ve Mars'a yollanan robotik uzay sondalarını ve alçak Dünya yörüngesinde ve nihayetinde Ay'da insanlı uzay uçuşunu getirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Wernher von Braun</span>

Wernher Magnus Maximilian von Braun, II. Dünya Savaşı sırasında Nazi Almanyası için ve savaş sonrasında ABD için çalışmış olan, roket teknolojisinin gelişmesine önemli katkılar vermiş Alman-Amerikan bilim insanı. II. Dünya Savaşı sırasında SS içinde yer almış olmasına ve savaşın ardından uygulanan Nazilerden arındırma siyasetine rağmen resmî takibata uğramamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Konstantin Tsiolkovski</span> Rus ve Sovyet roket araştırmacısı

Konstantin Eduardoviç Tsiolkovskiy, Rus bilgin ve kâşiftir. Roket biliminin kurucusu kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sputnik 1</span> Uzaya gönderilen ilk yapay uydu (1957)

Sputnik 1, Dünya'nın ilk yapay uydusu. Sputnik serisinden ilk uzay aracı. SSCB tarafından 4 Ekim 1957'de yörüngeye oturtuldu. Sputnik 1'in uzaya gönderilmesi soğuk savaş yıllarında gerçekleşti ve süper güçler arasında yeni bir rekabet olan Uzay Yarışı'nı başlattı.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz programı</span>

Soyuz programı 1960'lı yılların başında Sovyetlerin Ay projesi kapsamında başlatılan insanlı uzay uçuşu projesi. Bu proje kapsamında Soyuz uzay aracı ve Soyuz roketi geliştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Soyuz roketi</span> SSCBde geliştirilen ve 1991den itibaren Rusya tarafından kullanılmaya devam edilen fırlatma aracı

Soyuz roketi, Uzay Yarışı yıllarında Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen ve 1991'den itibaren Rusya tarafından kullanılmaya devam edilen fırlatma aracı.

<span class="mw-page-title-main">RKK Energiya</span>

RKK Energiya, uzay araçları ve uzayda kullanılan çeşitli malzemeler üreten Rus şirketi. Adını Sovyet döneminin ünlü baştasarımcısı Sergey Korolyov'dan alır.

<span class="mw-page-title-main">Vostok 1</span> SSCB yapımı bir uzay aracı

Vostok 1, Vostok programının ilk uzay uçuşu ve tarihteki ilk insanlı yörünge uçuşuydu. Vostok 3KA uzay kapsülü, 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin ile birlikte Baykonur Uzay Üssü'nden fırlatıldı ve Gagarin'i Dünya çevresinde yörünge hızına ulaşan ve Dünya çevresinde tam bir tur atan ilk insan yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Vostok 2</span> SSCB yapımı uzay aracı

Vostok 2, bir günden uzun süren ilk uzay uçuşu. Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen uçuşun amacı, sadece 108 dakika süren Vostok 1'in ardından, daha uzun süreli bir uzay görevinin insan organizması üzerindeki etkilerini araştırmaktı.

<span class="mw-page-title-main">Vostok (uzay aracı)</span> SSCB yapımı uzay aracı

Vostok Sovyetler Birliği tarafından geliştirilen bir uzay aracıdır. İlk insanlı uzay uçuşu Vostok 1 ile 12 Nisan 1961'de Sovyet kozmonot Yuri Gagarin tarafından gerçekleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">N1 roketi</span>

N1 Sovyet kozmonotlarını Ay'a götürmek üzere 1960'larda geliştirilen dev uzay roketi. Dört fırlatma denemesinin de başarısız olması üzerine 1976 yılında proje resmen iptal edildi. Sovyetlerin insanlı Ay projeleri olduğunu inkâr etmeleri nedeniyle Perestroyka dönemine kadar varlığı gizli tutuldu.

<span class="mw-page-title-main">Valentin Gluşko</span> Sovyet roket mühendisi

Valentin Petroviç Gluşko, Ukrayna kökenli Sovyet mühendis. Sovyetler Birliği'nin uzay programı için tasarım yapan önemli üç başmühendisten biridir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyet insanlı Ay programı</span>

Sovyet insanlı Ay programı, Sovyetler Birliği tarafından Uzay Yarışı kapsamında Ay'a ABD'den önce bir insan göndermek için 1960'larda yürütülen proje. Sovyetler Birliği, uzun süre insanlı bir ay programı olduğunu inkâr etti. Batı ülkelerinde böyle bir programın varlığından uzun süre şüphelenilmekle birlikte gerçekliği ancak Perestroyka ve Glasnost hareketlerinden sonra kesin olarak ortaya çıktı.

<span class="mw-page-title-main">Vostok roketi</span> SSCB yapımı uzay araçlarını dünya yörüngesine taşıyan roket

Vostok roketi, Vostok programı kapsamında uzayaraçlarını taşıyan roket. Yapısı R-7 roketine benzer. Sergey Korolyov tarafından yapılmıştır. Luna, Sputnik, Vostok ve Voskhhod uzay araçları ile aynı ailedendir.

<span class="mw-page-title-main">R-7 (roket ailesi)</span> SSCB yapımı uzay araçlarını taşıyan roket

R-7, Sovyetler Birliği'nde üretilen ve askeri maksatlarla kullanıldığı gibi tarihteki ilk uzay uçuşlarının yapılmasını da sağlayan roket ailesi. Tasarımı Rus tasarımcı Sergei Korolev tarafından yapılmıştır.

Uzay yolculuğu, 20. yüzyılda Konstantin Tsiolkovsky ve Robert H. Goddard tarafından geliştirilen teorik ve pratik atılımların ardından insan başarısının bir parçası haline geldi. Sovyetler Birliği, yörüngeye ilk uydu, ilk erkek ve ilk kadını uzaya göndererek savaş sonrası Uzay Yarışında önder oldu. ABD, 1969'da Ay'a ilk insan inişi ile Sovyet rakiplerini yakaladı. Uzay yarışı sona ermesini takiben, uzay uçuşu harika uluslararası işbirliği ile karakterize edilmiştir ve bu Dünya yörüngesine ucuz erişim ve ticari girişimler için bir genişleme oluşturmuştur. Gezegenler arası sondalar Güneş sistemindeki gezegenlerinin hepsiniziyaret etmiş ve insanlar yörüngede Mir ve ISS gibi uzun süre uzay istasyonlarında kalmıştır. Çin, insanlı misyonlar da dahil olmak üzere önemli uzay uçuş yeteneğine sahip üçüncü ülke olarak ile ortaya çıkmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin uzay programı</span> 1930lu yıllardan dağılıncaya kadar SSCB tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programları

Sovyetler Birliği'nin uzay programı, 1930'lu yıllardan 1991'de dağılıncaya kadar eski Sovyetler Birliği (SSCB) tarafından yürütülen roket ve uzay keşif programlarından oluşuyordu. Altmış yıllık geçmişi boyunca, bu öncelikle sınıflandırılmış askeri program, uzay uçuşlarında bir takım öncü başarılar göstermişti, bunlar; ilk kıtalararası balistik füze (R-7), ilk uydu, Dünya yörüngesine ilk canlı taşıma görevi, uzayda ve Dünya yörüngesinde ilk insan, uzayda ve yörüngedeki ilk kadın, ilk uzay yürüyüşü, Ay'la ilk çarpışma, Ay'ın karanlık tarafının ilk görüntüsü ve insansız olarak Ay'a yumuşak iniş, ilk uzay gezgincisi, otomatik olarak ayıklanan ve Ay'dan Dünya'ya getirilen ilk Ay örneği ve ilk uzay istasyonundan oluşmaktadır. İlk gezegenler arası sondalar, kayda değer başka kayıtlar içeriyordu: Venera 1 ve Mars 1, sırasıyla Venüs ve Mars'a uçmuş, Venera 3 ve Mars 2, ilgili gezegen yüzeyi ile çarpışmış ve Venera 7 ve Mars 3 bu gezegenlere yumuşak iniş yapmıştır.

Kayıp Kozmonotlar veya Hayalet Kozmonotlar, Gagarin'den önce kimi Sovyet kozmonotlarının uzaya girdiklerini iddia eden bir komplo teorisidir; ancak varlıkları Sovyet ya da Rus uzay otoriteleri tarafından kamuya açıklanmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kerim Kerimov (general)</span>

Korgeneral Kerim Kerimov, Sovyetler Birliği'nin uzay programında yer alan kilit bilim insanlarından ve uzay programının kurucularından biri olarak kabul edilen ve uzun yıllar boyunca Sovyet uzay programında önemli bir karakter olarak görülen bir Sovyet Azerbaycanlı mühendisti. Önde gelen rolüne rağmen kimliği, kariyerinin çoğu boyunca halktan gizli tutuldu. İlk uydunun, 1957'de Sputnik 1'in ve Yuri Gagarin'in 108 dakikalık ilk insanlı uzay uçuşundan itibaren 1950'lerin sonlarından itibaren dünyayı şaşkına çeviren Sovyet başarılarının arkasındaki baş mimarlardan biriydi, çalışmaları arasında 1961'deki Vostok 1, 1967'de Cosmos 186 ve Cosmos 188'in ilk tam otomatik uzay limanlaması ve 1971'den 1991'e kadar ilk uzay istasyonları olan Salyut ve Mir görevlerine kadar birçok göreve katkıda bulundu.

<span class="mw-page-title-main">Satürn roketi</span>

Amerikan Satürn roket ailesi, Wernher von Braun liderliğindeki çoğunluğu Alman roket bilimciler’den oluşan bir ekip tarafından Dünya yörüngesi ve ötesine ağır yükleri fırlatmak için geliştirildi. Satürn ailesi, üst kademelerde yakıt olarak sıvı hidrojen kullandı. Başlangıçta askerî uydu fırlatıcısı olarak önerildiler ama sonra Apollo Ay programı için fırlatma araç’ları olarak uyarlandılar. Üç roket modeli yapılıp uçuruldu: orta-kaldırma Satürn I, ağır-kaldırma Satürn IB ve süper ağır-kaldırma Satürn V.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.