İçeriğe atla

Serbest dalış

Paletiyle yükselen serbest dalgıç.

Serbest dalış, havuzda ve açık suda tek nefeste en büyük derinlik, en uzun mesafe ve süreye ulaşmanın hedeflenildiği bir su altı aktivitesidir. Serbest dalış tarihi, insanların su altı avcılığı yaparak geçimlerini sürdürmek için nefes tutmalarına başlamalarından 21. yüzyılda serbest dalgıçların hobi amaçlı veya rekabete dayalı olarak insan vücudunun sınırlarını test etmelerine kadar uzanmaktadır. Günümüzde dünya rekortmeni serbest dalgıçlar tek nefeste 200 metreden daha derine tek nefesle inip,[1] 300 metre üzeri mesafeyi su altından yatay yüzüp,[2] 10 dakika üzerinde nefeslerini tutarak[3] bu sınırları test etmeye ve geliştirmeye devam etmektedir.

İnsan vücudu nefes tutarak su altına battığında ve yüksek çevre basıncına maruz kaldığında bu süreci mümkün kılan, yunuslar ve balinalar gibi su altı memelilerinde de görülen bazı fizyolojik adaptasyonlar yaşıyor.

Nefes tutarak yapılan diğer su altı aktiviteleri hobi amaçlı veya rekabete dayalı zıpkın avı, serbest dalış fotoğrafçılığı, senkronize yüzme, su altı futbolu, su altı ragbisi, su altı hokeyi ve şnorkelle yüzmeyi kapsıyor.

Serbest dalış, kullanılan tekniğe ve malzemelere göre çeşitli disiplinlerden oluşmaktadır.

Serbest Dalış Disiplinleri

Açık su disiplinleri

Serbest dalışın resmi yönetim organı AIDA International (AIDA) ve Dünya Sualtı Aktiviteleri Konfederasyonu (CMAS) tarafından tanınan 5 disiplini vardır.

  1. Paletli sabit ağırlık (Constant Weight Apnea), en yaygın serbest dalış etkinliğidir; dalgıç, palet yardımıyla iner ve çıkar. Monopalet ve çift palet olmak üzere 2 ayrı branşı vardır.
  2. Paletsiz sabit ağırlık (Constant Weight Apnea Without Fins), paletli ile aynı kurallar altında çalışan ancak, yüzme gerçeklerinin kullanılmadığı en zor dalış disiplinidir.
  3. Serbest batış disiplininde (Free Immersion Apnea), dalgıçlar iniş ve çıkış için bir ana hat kullanır.
  4. Değişken ağırlık disiplini (Variable Weight Apnea), dalgıcın batmak için bir kızak, yüzeye çıkmak içinse ana hattı ya da kendi gücünü kullandığı bir daldır. Bunun sınırı yoktur; dalgıç inerken bir kızak kullanır. Çıkarken ise kendi seçtiği bir yöntemi uygular. Bu branşın yarışması yapılmamaktadır. Özel rekor deneme dalışlarıdır.
  5. Limitsiz dalış (No-Limits Apnea) ise süre olarak kaydedilen bir dalış etkinliğidir. Rekor denemelerinde, dalgıç sudan çıktığında baygınlık geçirirse deneme başarısız sayılıyor.

Havuz disiplinleri

25 metre veya 50 metre havuzlarda mesafe ve süreye bağlı olarak uygulanan disiplinlerdir.

  1. Paletli dinamik dalış.
  2. Paletsiz dinamik dalış (Dynamic Apnea Without Fins). İkisinde de hedef, en uzun mesafeyi kat etmektir. Aralarındaki tek farksa, birinde itici güç nedeniyle palet kullanılması, diğerindeyse herhangi bir yardımcı gerecin olmamasıdır.
  3. Statik dalış (Static Apnea), su altında zamanlı nefes tutmaktır.
  4. Hız apnea (Speed Apnea) - 100 metreyi sualtında en hızlı tamamlamak. Sporcu isterse 50 metrede nefes alabilir.
  5. 8x50 (Endurance Apnea) - 400 metreyi 50 mt aralıklarla kısa duraklarla, sualtından en hızlı şekilde tamamlamak. Sporcu 50 metrede nefes alabilir.
  6. 16x50 (Endurance Apnea) - 800 metreyi 50 mt aralıklarla kısa duraklarla, sualtından en hızlı şekilde tamamlamak. Sporcu 50 metrede nefes alabilir.

Eğitim

Serbest dalışçılar, su altında ve suyun dışında çalışırlar. Su dışı alıştırmalarından biri "apnea yürüyüşü"dür. Atlet genellikle 1 dk. nefesini tutarak yürür. Bu alıştırma kasları anaerobik (oksijensiz) koşullara alıştırır.

Kaynakça

  1. ^ "derin » THE DEEPEST MAN ON EARTH: HERBERT NITSCH". 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  2. ^ "6. CMAS Serbest Dalış Havuz Avrupa Şampiyonası". Haberler.com. 22 Haziran 2019. 23 Haziran 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 
  3. ^ "Spor hikayesi dünyasında rekorlar. Yaz sporlarında dünya rekorları". simms-moscow.ru. 25 Mayıs 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Mayıs 2021. 

Dış bağlantılar

Wikimedia Commons'ta Serbest dalış ile ilgili ortam dosyaları bulunmaktadır.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dalgıçlık</span>

Dalgıçlık veya dalıcılık, su altında kalmak üzere suya dalma sporu. Bu sporda nefes alma aygıtları kullanıldığı gibi, bu aygıtlar olmadan da bu spor yapılabilmektedir.

Yasemin Dalkılıç, dünya sualtı dalış rekortmeni Türk dalgıç.

<span class="mw-page-title-main">Dalgıç</span> Profesyonelce dalış yapabilen ve bundan para kazanan kişi

Su altına dalma işini gerçekleştiren kişi. Dalgıçlık eski tarihlerde sadece su yüzeyinden gelen gaz/hava hortumları ile yapılabilen bir ameliye idi. Bu sistemin çalışabilmesi için gaz/hava basan kompresörler ve hava hortumları, dalgıcın taşınmasında gerekli olan can halatlarının kullanılması gerekiyordu. Aynı zamanda bu sistemin kurulması için ekibin kalabalık olması da elzemdi. Daha sonraları sistemin hafifletilerek daha hızlı olarak kullanımını sağlamak amacıyla sıkıştırılmış gaz/hava tüplerinin kullanılmaya başlanması ile yüzey bağlantısız dalma işlemi gerçekleştirilmeye başlandı.

Devrim Cenk Ulusoy Serbest Dalış'ın Dünya ve Avrupa şampiyonu ve rekortmeni.

En popüler üç sualtı takım oyunu ragbi, futbol ve hokeydir. Karadaki örneklerinden farklı olarak daha az oyuncuyla oynanırlar; neredeyse bütün olay su altında geçtiği için bu sporların çok fazla seyirci çektiğini söylemek zordur. Yine de bu sporların, Avustralya, Avrupa ve Kuzey Amerika'da gittikçe genişleyen bir kitlesi vardır. Özellikle dalgıçlar, bu sporları bir tür antrenman olarak kullanır.

<span class="mw-page-title-main">Sualtı hokeyi</span> sualtı hokeyi (octopush)

Sualtı hokeyi iki takımın bir yüzme havuzunun altında birbirlerinin kalesine pakı göndererek gol atmak için mücadele ettiği, sporcuların birbirine temas etmeden oynadıkları bir spordur.

<span class="mw-page-title-main">Şahika Ercümen</span> Türk serbest dalışçı ve su altı hokeyi oyuncusu

Şahika Ercümen, Türk serbest dalışçı ve sualtı hokeyi oyuncusu, millî sporcu.

<span class="mw-page-title-main">2012 Yaz Olimpiyatları'nda yüzme</span>

2012 Yaz Olimpiyatları'nda yüzme yarışmaları 28 Temmuz - 4 Ağustos 2012 tarihleri arasında Londra Su Sporları Merkezi'nde yapılmıştır. Açık hava su yarışmaları ise 9-10 Ağustos tarihlerinde Hyde Park'ta yer alan Serpetine Gölü'nde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aletli dalış</span> sualtında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türü

Donanımlı (aletli) dalış, su altında nefes almak için özel donanımların kullanıldığı dalış türüdür. Scuba İngilizce kelimelerinin baş harflerinden oluşur. Su altında bağımsız ve taşınabilen bir tüpte taşıdığımız basınçlı hava ve/ veya gazların ortam basıncına regüle edilerek solunmasını sağlayan sistemi tarif eder. Scuba, scuba ekipmanı, scuba yapmak gibi farklı kullanımlarla yapılan sporu, kullanılan ekipmanı ya da rekreasyonel aktiviteyi tanımlayabilir. Günümüzde tüplü dalış, aletli dalış olarak da tanımlanır.

2004 Yaz Olimpiyatları'ndaki yüzme yarışmaları 14-21 Ağustos tarihleri arasında Atina'daki Olimpik Su Sporları Merkezi'nde düzenlendi. 16'sı kadınlar, 16'sı erkekler arasında düzenlenen toplam 32 disiplindeki yarışmalara 152 ülkeden 937 yüzücü katıldı. Yarışmalar sırasında 8 dünya rekoru, 25 dünya rekoru kırıldı.

<span class="mw-page-title-main">2000 Yaz Olimpiyatları'nda yüzme</span>

2000 Yaz Olimpiyatları'ndaki yüzme yarışmaları 16-23 Eylül 2000 tarihleri arasında Sydney Uluslararası Su Sporları Merkezi'nde gerçekleştirildi. 16'sı kadınlar, 16'sı erkekler arasında düzenlenen toplam 32 disiplindeki yarışmalara 150 ülkeden 954 yüzücü katıldı.

<span class="mw-page-title-main">Birgül Erken</span> Türk derin dalıcı

Birgül Erken, Türk serbest dalıcı, milli sporcu ve sualtı modeli. Serbest dalışta değişik dallarında rekorları bulunur. Evli ve bir çocuk annesidir.

Derya Can Göçen, Türk dalgıç, dünya serbest dalış rekortmeni ve milli sporcu.

Audrey Mestre Fransız dünya rekortmeni serbest dalgıç.

Derin Toparlak Paletli yüzme ve Serbest dalış sporcusu.

Su altı buz hokeyi nispeten ekstrem bir spor olup buz hokeyinin türevidir. Donmuş havuzların veya göletlerin altında baş aşağı durarak oynanır. Katılımcılar dalış maskeleri, paletler ve dalış elbiselerini giyip donmuş yüzeyin alt tarafını oyun alanı veya yüzen bir disk için pist olarak kullanırlar. Yarışmacılar herhangi bir solunum cihazı kullanmazlar, bunun yerine hava almak için her 30 saniyede bir yüzeye çıkarlar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu</span>

Türkiye Sualtı Sporları Federasyonu; Türkiye’de su altında yapılan branşların faaliyetlerini düzenleyen özerk bir federasyondur.

<span class="mw-page-title-main">Rüstem Derin</span>

Rüstem Derin, Türk milli serbest dalış sporcusu. Sabit ağırlık çift palet branşında 85 metre ve sabit ağırlık paletsiz ip destekli (FIM) branşta 91 metre dalarak Türkiye rekorlarını elinde bulundurmaktadır.

Fatma Uruk serbest dalış alanında dünya rekoru sahibidir.

Yaren Türk, Türk serbest dalışçı ve milli sporcudur. 16 yaşında İtalya’da katıldığı dünya şampiyonasında dünyanın en genç serbest dalış sporcusu seçilmiştir. 18 yaşında 53m ile paletsiz branşında dünya birincisi olmuştur. İstanbul Üniversitesi Cerrahpaşa Spor Bilimleri Fakültesi’nden Beden Eğitimi ve Spor Öğretmenliği mezunudur. Antrenörlüğünü, serbest dalış dünya ve Avrupa şampiyonu ve rekortmeni Cenk Devrim Ulusoy üstlenmektedir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.