İçeriğe atla

Serbest aşk

Serbest aşk

Serbest aşk, evlilik veya uzun süreli ilişkiler tarafından kısıtlanmadan, seçime göre cinsel ilişki kurma düşüncesi veya uygulaması.[1] Serbest aşka inanç, genellikle aynı anda birkaç ilişki içerisinde cinsel ilişkilerin kabul edilebilir ve iyi olduğu inancıdır.[2]

Toplumsal hareket bağlamında serbest aşk, her türlü sevgi formunu kabul eden toplumsal bir hareketi ifade eder. Hareketin ilk amacı devleti evlilik, doğum kontrolü ve zina gibi cinsel konulardan ayırmaktır. Bu tür konuların ilgili kişileri ilgilendirdiğini ve başka hiç kimseyi ilgilendirmediğini savunur.[3] Hareket 19. yüzyılda başladı, ancak özellikle 60'lı yıllarda hippiler ile rastgele cinsel ilişki düşüncesi formuyla gelişim sergiledi.

Tarihçe

Tarihsel olarak serbest aşk hareketi, birden fazla cinsel partneri veya kısa süreli cinsel ilişkileri savunmadı. Aksine, özgürce girilen cinsel ilişkilerin kanunla düzenlenmemesi gerektiğini ve ilgili taraflarca istendiğinde başlatılabileceğini veya sonlandırılabileceğini savundu. Serbest aşk geleneğinin çoğu, devlet düzenlemelerinden ve kişisel ilişkilere kilise müdahalesinden özgürlük arayan liberal bir felsefeyi yansıtır. Bu anlayışa göre, yetişkinlerin (veya rıza yaşındaki veya daha büyük kişilerin) serbest birliktelikleri, ister duygusal ister cinsel ilişki olsun, tüm üçüncü şahıslar tarafından saygı duyulması gereken meşru ilişkilerdir. Buna ek olarak, bazı serbest aşk yazarları, hem erkeklerin hem de kadınların sosyal veya yasal kısıtlamalar olmaksızın cinsel zevk alma hakkına sahip olduğunu savundu. Viktorya döneminde bu radikal bir fikirdi. Daha sonra, serbest aşkı radikal toplumsal değişimle ilişkilendiren ve onu yeni bir anti-otoriter, anti-baskıcı duyarlılığın habercisi olarak betimleyen yeni bir tema geliştirildi.[4]

"Seks radikali" terimi genellikle "serbest aşık" terimi ile birbirinin yerine kullanılır.[5] Adları ne olursa olsun, savunucuların iki güçlü inancı vardı: bir ilişkide zorla cinsel aktivite fikrine karşı çıkmak ve bir kadının vücudunu istediği şekilde kullanmasını savunmak.

20. yüzyılın başında, bazı serbest aşk savunucuları, sosyal bir kurum olarak evliliğin duygusal sahiplenmeyi ve psikolojik köleliği özendirdiğini savlayarak evliliğin eleştirisini genişletti.

Serbest aşk ifadesi özellikle 1960'ların ve 1970'lerin karşı kültürüne atıfta bulunularak, popüler imgelemde genellikle rastgele cinsel ilişkiyle özdeşleştirildi.

Kaynak

  1. ^ "free love". 31 Mart 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  2. ^ "free love". 12 Haziran 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Ekim 2021. 
  3. ^ McElroy, Wendy. "The Free Love Movement and Radical Individualism." Libertarian Enterprise .19 (1996): 1.
  4. ^ Dan Jakopovich, Chains of Marriage, Peace News 14 Mayıs 2011 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ Mendelman, Lisa (17 Aralık 2019). Modern Sentimentalism: Affect, Irony, and Female Authorship in Interwar America. Oxford studies in American literary history. Oxford: OUP. ss. 197-. ISBN 978-0-19-258971-2. OCLC 1140202743. 25 Haziran 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Nisan 2020. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Poliamori</span> Çok eşlilik

Poliamori, bireylerin birden çok sevgiliye sahip olabildikleri, söz konusu ilişkiye dahil olan herkesin bu durumun bilincinde olup bunu onayladığı, monogaminin (tekeşliliğin) ya da monamorinin tersi niteliğinde, insanlar arası ilişki türü.

Gey, eşcinsel anlamında bir sıfat, terim ve isim. Genellikle eşcinsel erkekleri belirtmek üzere kullanılan terim, aynı zamanda eşcinsel kadınları tanımlamak için de kullanılmaktadır. Türkçeye İngilizcedeki "gay" kelimesinden; İngilizceye ise Eski Fransızcadaki "gai" kökeninden geçmiştir. Aslen "neşeli, umursamaz" ve "canlı renkli, gösterişli" anlamlarına gelen gey terimi ilk olarak 1960'lı yıllardan itibaren erkek eşcinseller tarafından kendilerini tanımlamak amacıyla kullanılmaya başlanmıştır. İngilizcedeki "gay" kelimesinin diğer anlamlarında kullanımı da zamanla yok olmaya yüz tutmuştur. Kadın eşcinsel anlamına gelen lezbiyen kelimesi ise 1800'lü yıllardan beri kullanılmaktadır.

Pro-feminizm ya da profeminizm, herhangi bir feminist hareketin bir üyesi olmayı ima etmeksizin feminizmin hedeflerini desteklemeyi işaret etmektedir.

Açılmak ya da coming out, kişinin cinsel yönelimini veya cinsel kimliğini, uygun gördüğü kişilere, "kendi isteğiyle" beyan etmesi. İngilizce coming out of closet kavramının kısaltması olan bu terim Türkçede de kullanılmaya başlanmıştır. Outing ise, eşcinsel bir bireyin cinsel yöneliminin, "kendi isteği olmaksızın", topluma ifşa edilmesidir. Bu duruma maruz kalmış ünlü kişiler arasında daha önce evlenip baba olmuş, cinsel yönelimi öğrenildiğinde toplum tarafından yargılanmış şarkıcı Elton John ve yazar Oscar Wilde da vardır.

Biseksüellik, hem erkeklere hem de kadınlara veya birden fazla cinsiyete yönelik romantik veya cinsel çekim ya da cinsel davranıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cinsiyet</span>

Cinsiyet, erillik ve dişilik arasında farklılık gösteren özellikler aralığı veya bağlama göre, bu özellikler biyolojik cinsiyeti ve cinsiyete dayalı toplumsal yapıları kapsayabilir.

Radikal feminizm, 1970'lerde kadın hareketlerinin en güçlü olduğu dönemlerde en çok sözü geçen iki akımdan biridir. Kadın sorununun temeline inmeye çalışmışlar, sorunu ataerki (patriyarka) olarak tanımlamışlardır. Radikal feminizm, toplumda temel kötülüğün toplumun üzerinde şekillendiği kadına yönelik baskı olduğu ve düzenlenmeye karşı çıkmanın temelini tüm standart cinsiyet rolleri ve erkek hakimiyetine karşı çıkmakta gören feminizmin bir koludur.

Ensest, yakın akrabalar arasında gönüllü ya da gönülsüz cinsel ilişkidir. Çoğu kültürde ensest bir tabudur.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel ilişki</span> üreme, cinsel zevk veya her ikisi için gerçekleştirilen çiftleşme eylemi

Cinsel ilişki, cinsel birleşme, çiftleşme, vajinal seks veya sadece seks, bir erkeğin sertleşmiş penisinin, uyarılmış bir kadın vajinasının içine girmesini kapsayan, cinsel zevk ya da üreme amaçlı yapılan bedensel ilişkidir. Bunun yanı sıra, diğer penetrasyon tehlikesi içeren anal seks, oral seks, parmaklama, dildo kullanma gibi cinsel aktiviteler de eşcinsel veya heteroseksüel olmasına bakılmaksızın bir cinsel birleşme olarak kabul edilirler.

<span class="mw-page-title-main">Solculuk</span> toplumsal eşitliği ve eşitlikçiliği destekleyen siyasi ideolojiler, politik duruş

Solculuk, genellikle bir bütün olarak toplumsal hiyerarşiye veya belirli toplumsal hiyerarşilere karşı çıkarak, toplumsal eşitlik ve eşitlikçiliği destekleyen ve bunu sağlamaya çalışan siyasi ideolojiler yelpazesidir. Sol siyaset tipik olarak, taraftarlarının toplumda diğerlerine göre dezavantajlı olarak algıladıkları kişiler için endişe duymanın yanı sıra, uygulandıkları toplumun doğasını değiştiren radikal yollarla azaltılması veya ortadan kaldırılması gereken haksız eşitsizlikler olduğuna dair bir inancı da içerir.

<span class="mw-page-title-main">Aşk</span> aşırı sevgi ve bağlılık duygusu

Aşk, kişilerarası ilişki veya bir başka varlığa duyulan derin sevgidir. Bunun daha derini ise TDK sözlüğüne göre "güçlü sevgi, güçlü aşk" veya aşırı ve güçlü tutku, istek anlamına gelen hem ruhen hem de bedenen aşık olmayı kapsadığı düşünülen "sevda"dır. Bunun umutsuz, güçlü ve insanı hasta edecek derecede saplantılı haline ise "kara sevda" adı verilmektedir. Çeşitli kültürlerde aşk, en yüce erdem veya iyi alışkanlıktan, en derin kişiler arası sevgiden en basit zevke kadar bir dizi güçlü, olumlu duygusal ve zihinsel durumları kapsar. Cinsel veya romantik bir ilişki olursa, partnerlere aşıklar/sevgililer de denir. Bununla birlikte aşk ile ilgili tam bir evrensel tanıma kültürel farklılıklar nedeniyle ulaşılamakta zorlanılmaktadır. En yaygın olarak aşk, güçlü bir çekim ve duygusal bağlanma hissi anlamına gelir.

<span class="mw-page-title-main">LGBT</span> Lezbiyen, gey, biseksüel ve trans bireyler için kullanılan kısaltma

LGBT veya GLBT ya da LGBTQ+, 1990'larda LGB kısaltmasından sonra ortaya çıktı ve 1980'lerin ortaları ile sonlarından bu yana gey sözcüğü yerine kullanılarak LGBT topluluğunu temsil etmeye başladı. Birçok etkinci, gey topluluğu kullanımının eksik bir tanımlama olduğunu düşünerek LGBT topluluğu kullanımına geçti.

<span class="mw-page-title-main">Hayvanlarda eşcinsel davranışlar</span> insan türü dışındaki hayvanlarda gözlemlenen ve belgelenmiş eşcinsel, biseksüel ve transeksüel davranışlar

Hayvanlarda eşcinsel davranışlar, insan türü dışındaki hayvanlarda gözlemlenen ve belgelenmiş eşcinsel ve biseksüel davranışlardır. Bu davranışlar cinsellik, kur yapma, etkilenme, duygusal bağ kurma, eş olma ve ebeveynliği içerir. Bruce Bagemihl'in 1999 yılına ait makalesinde, içlerinde primatlardan bağırsak solucanlarına kadar birçok canlının yer aldığı 500'ü belgelenmiş, yaklaşık 1500 türden bahsedilmektedir. Hayvanların cinsel davranışları aynı tür içerisinde bile çok çeşitlilik gösterebilmektedir. Bunun nedenleri, birçok türün üzerinde çalışma yapılmadığı için henüz yeteri kadar anlaşılmamıştır. Bagemihl, "hayvanlardaki cinsel çeşitliliğin -buna eşcinsellik, biseksüellik ve çoğalmaya dayanmayan cinsellik de dahil olmak üzere-bilim çevrelerinin daha önceleri kabul etmek istediğinden daha çok olduğunu iddia etmektedir. Güncel araştırmalar ışığında, hayvanlar aleminin genelinde, aynı cinsiyetteki canlılar arasında birçok cinsel davranışın bulunduğunu belgelemektedir. 2009 yılında yayımlanan bir makaleye göre; aynı cinsiyetteki hayvanlar arasındaki cinsel ilişkilerin hayvanlar aleminde evrensel bir olgu olduğu ve türler arasında da yaygın bir şekilde görüldüğünü göstermiştir.

Sosyal muhafazakârlık, sosyal çoğulculuk yerine geleneksel güç yapılarına vurgu yapan bir politik felsefe ve muhafazakârlık çeşididir. Kuzey Amerika'daki sosyal muhafazakârlık, 1800'lerin başında, William Wilberforce ve Abraham Lincoln tarafından ifade edildiği gibi, köleliğin, Hristiyanlık ve anayasa karşıtı yönlerine bir tepki olarak yükseldi. Ayrıca alt sınıf Protestan Amerikalıların ekonomik güvensizliği, McCarthycilik ve sosyal kurumlara yönelik diğer zorluklarla da uğraştılar. Sosyal muhafazakârlar genellikle sosyal konuların örgütlenmesini ve siyasallaştırılmasını desteklediler.

<span class="mw-page-title-main">Cinsel Devrim</span> 20. yy Amerikan sosyal hareketi

Cinsel Devrim, Batı dünyasında 1950'li yılların ortalarından başlayıp 1960'larda belirginlik kazanan, genel olarak cinselliğin evliliğe, tek eşliliğe, heteroseksüelliğe ve üremeye indirgenmesine karşı çıkan, cinsel özgürlük konusunda haz ve istek üzerine her eylemi meşru gören bir siyasi harekettir.

<span class="mw-page-title-main">Flört</span>

Çıkma ya da flört; evlilik, nişanlılık ya da buna benzer başka bir birliktelik içinde olmayan iki birey arasında arkadaşlığın ötesinde duygusal, romantik ve/veya cinsel yakınlık içeren ilişkidir.

<span class="mw-page-title-main">Romantik aşk</span> başkalarına karşı duygusal bir sevgi veya güçlü bir çekicilik hissetme durumu

Romantik aşk veya Romantizm, başkalarına karşı duygusal bir sevgi veya güçlü bir çekicilik. Bireyin genel duygularını ve ortaya çıkan duyguları ifade etmek için gerçekleştirdiği davranışlar. Romantik aşk duyguları ve davranışları yaygın olarak cinsel çekicilikle ilişkilendirilse de, romantik duygular fiziksel beklentiler olmadan da gerçekleşebilir.

<span class="mw-page-title-main">Yakın ilişki</span> insanlar arasında fiziksel veya duygusal yakınlık

Yakın ilişki, kişiler arası bir ilişkidir. Fiziksel yakınlık veya duygusal yakınlık gibi türleri mevcuttur. Yakın ilişki genellikle cinsel bir ilişki olsa da, aile, arkadaş veya tanıdıkların dahil olduğu cinsel olmayan bir ilişki de olabilir.

Kuir Anarşizm ya da anarko-queer, gey kurtuluş ve homofobi, lezbofobi, transmisojini, bifobi, transfobi, heteronormavite, ataerkillik ve ikili cinsiyet sistemi gibi hiyerarşilerin kaldırılmasının aracı olarak anarşizmi ve toplumsal devrimi savunan anarşist düşünce okuludur. Anarşist ve LGBT hareketlerin hem dışında hem içinde LGBT hakları için mücadele eden insanlara: John Henry Mackay, Adolf Brand ve Daniel Guérin dahildir. Bireyci anarşist Adolf Brand Berlin’de 1896’den 1932’ye kadar, gey sorunlarına adanmış ilk sürekli dergi olan Der Eigene’yi yayımlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aşkın renk çarkı teorisi</span>

İngilizcesi "The colour wheel of love" olan Aşkın renk çarkı teorisi veya Aşkın renk tekerleği teorisi Kanadalı psikolog John Alan Lee tarafından oluşturulan ve aşk için kullanılan çeşitli Latince ve Aşkı tanımlayan Yunanca kelimeleri kullanarak altı aşk stilini tanımlayan, bir kuramdır. İlk olarak ''Colours of Love: An Exploration of the Ways of Loving (1973) adlı kitabında tanıtılmıştır: Lee, geleneksel renk çarkında, üç birincil, üç ikincil ve dokuz üçüncül aşk stilini tanımlayarak anlatmıştır. Üç birincil tip Eros, Ludus ve Storge, üç ikincil tip ise Mania, Pragma ve Agape'dir.