İçeriğe atla

Serbest Geçiş Sistemi

Hazel Crest, Illinois yakınlarındaki Tri-State Tollway'de kuzeye giden West 163rd Street gişelerinin serbest geçiş şeritleri

Serbest Geçiş Sistemi, para karşılığı geçilen yollar köprüler ve tünellerde trafik akışını yavaşlatmadan ücret tahsil etmeye yarayan düzendir.

Elden ele para tahsil edilen gişeler, mekanik para sayma, elektronik kartlı geçiş sistemleri gibi biraz daha otomatik ama gene de geçişi yavaşlatan düzenlerin geçiş noktaları önünde kuyruk oluşmasına sebep olması kaçınılmazdır. Oluşan kuyrukları kısa tutabilmek için gişe sayısının çoğaltılması geniş gişe meydanlarına yer temini, bunların inşası ve çalıştırılması gerekmektedir. Bu yüzden her gün daha az emek ve masrafla çalıştırılan ve yolcuların beklemesiz ve yavaşlamasız geçişine olanak veren, uzaktan tanıma, otomatik plaka numarası okuma gibi yeni olanakların kullanılması ile Serbest Geçiş Sistemi ortaya çıkmıştır.

Kurucusu açısından daha az yer, emek ve masraf gerektiren, yolcular açısından vakit kaybettirmeyen bu düzenin kusuru bilerek veya yanlışlıkla ödemesiz geçenlerin durdurulmasının pratik olmamasıdır. Ödemeden geçenlerin geçiş ücretini tahsil edebilmek için otomatik plaka okuma, geçişi fotoğrafla belgeleme, tahsili mümkün kılan kanunlara dayanarak kısmen, tam ya da cezalı meblağları talep etme, bu şekilde oluşan alacakları borç tahsili işiyle uğraşanlara devretme gibi yöntemler kullanılır.

Birbirinden bağımsız kurulmuş yöresel serbest geçiş sistemleri işbirliği yapıp birbirlerinin ücretlerini tahsil ederek uzun yol yolcularına ödeme kolaylığı getirebilirler.

Tarihi

Serbest Geçiş Sistemi fikrinin ilk ortaya atılışı 1959 Nobel Ekonomi ödülünü kazanan William Vickrey tarafından Washington için önermesiyle olmuştur.[1]

İlk olarak hayata geçirilişi 27 yıl sonra Norveç'te 1986 yılında Bergen şehrinde RFID ile uzaktan tanıma, sayısal fotoğraf arşivleme ve RFID kullanmayanlar için geleneksel gişelerle birlikte oldu.[2]

Daha sonra 1987 yılında Amerika'da Kuzey Dallas paralı yolu daha etraflı,[3] ve Kanada'da Ontario 406 nolu otoyol için hem RFID hem de otomatik plaka numarası okuma teknolojileri kullanan ve tam otomatik olan örnekleri kuruldu.[4][5]

1998 yılında Singapur da benzer, hem de ilk olarak trafik sıkışıklığına bağlı değişken ücret uygulayan bir Serbest Geçiş Sistemi kuruldu.[6]

Teknoloji gelişip fiyat, iş gücü gereksinimi ve kullanıcı arayüzü daha ulaşılabilir hale geldikçe, başka alanlarda da uygulanmaya başlamıştır; örneğin ilk belli bir süresi bedava araba park binalarında biletsiz park olanağı.

Türkiye'de de KGS, OGS, HGS gibi aşamalardan geçilmiştir.

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Kelly, Frank (2006): Road Pricing: Addressing congestion, pollution and the financing of Britain’s road. Published in “Ingenia” by The Royal Academy of Engineering, volume 39, p. 36-42.
  2. ^ "Road tolling in Norway". Norwegian Public Road Administration. 15 Temmuz 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011. 
  3. ^ "About NTTA". North Texas Tollway Authority. North Texas Tollway Authority. 24 Şubat 2009. 4 Ekim 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011. 
  4. ^ Mitchell, Bob (6 Haziran 1997). News"At Last — Opening Bell Tolls for the 407". The Toronto Star. ss. A1, A6. 
  5. ^ "Frequently Asked Questions". 407 ETR. 407 Express Toll Route. 23 Temmuz 2011 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Nisan 2011. 
  6. ^ Cervero, Robert (1998), The Transit Metropolis, Island Press, Washington, D.C., s. 169, ISBN 1-55963-591-6 Chapter 6/The Master Planned Transit Metropolis: Singapore 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sanayi Devrimi</span> 1760–1840 yılları arasındaki hızlı teknolojik değişim dönemi

Sanayi Devrimi ya da Endüstri Devrimi, bazen Birinci Sanayi Devrimi ve İkinci Sanayi Devrimi olarak ayrılan ve insan ekonomisinin Tarım Devrimi'ni takip eden daha yaygın, verimli ve istikrarlı üretim süreçlerine doğru küresel bir geçiş dönemidir. Büyük Britanya'da başlayan Sanayi Devrimi, yaklaşık 1760'tan yaklaşık 1820-1840 yılları arasındaki dönemde Kıta Avrupasına ve Amerika Birleşik Devletleri'ne yayıldı. Bu geçiş, elle üretim yöntemlerinden makinelere geçişi; yeni kimyasal üretim ve demir üretim süreçlerini; su gücü ve buhar gücünün artan kullanımını; takım tezgâhlarının geliştirilmesini ve makineleşmiş fabrika sisteminin yükselişini içeriyordu. Üretim büyük ölçüde arttı ve bunun sonucunda nüfusta ve nüfus artış hızında benzeri görülmemiş bir artış yaşandı. Tekstil endüstrisi modern üretim yöntemlerini ilk kullanan sektör oldu ve tekstil istihdam, çıktı değeri ve yatırılan sermaye açısından baskın sektör haline geldi.

Posta ve Telgraf Teşkilatı veya kısaca PTT, genel müdürlük olarak hizmet veren, Türkiye'nin posta örgütüdür.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Boğazı</span> Karadeniz ile Marmara Denizi arasındaki boğaz

İstanbul Boğazı ya da tarihî ismiyle Bosporus (Yunanca: Βόσπορος, romanize: Bosporos ), Asya ile Avrupa kıtalarını birbirinden ayıran ve Marmara Denizi ile Karadeniz'i birbirine bağlayan bir boğaz ve uluslararası su yoludur. Boğaz, genel olarak kuzeydoğu-güneybatı doğrultusunda uzanır ve İstanbul şehrini Avrupa Yakası ve Anadolu (Asya) Yakası olarak ikiye böler. Boğazın her iki yakasına yayılan yerleşim bölgesine Boğaziçi adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">15 Temmuz Şehitler Köprüsü</span> İstanbul Boğazı üzerindeki üç köprüden biri

15 Temmuz Şehitler Köprüsü, eski adıyla Boğaziçi Köprüsü ya da boğaza inşa edilen ilk köprü olmasına atıfla halk arasında Birinci Köprü; Karadeniz ile Marmara Denizi'ni birbirine bağlayan İstanbul Boğazı üzerinde yer alan üç asma köprüden biri ve ilkidir. Köprünün ayakları Avrupa Yakası'nda Ortaköy, Anadolu Yakası'nda Beylerbeyi semtlerindedir.

<span class="mw-page-title-main">Köprü</span> iki yakayı birbirine bağlayarak yolu bir yandan ötekine eriştirmek için yapılan yapı

Köprü, nehir ve vadi gibi geçilmesi güç bir engelin iki kıyısını bağlayan veya herhangi bir engelle ayrılmış iki yakayı birbirine bağlayan veya trafik akımının, başka bir trafik akımını kesmeden üstten geçmesini sağlayan yapıdır.

Serbest piyasa, ürün fiyatının alıcı ve satıcının karşılıklı anlaşmasıyla belirlendiği, arz ve talebe hükûmet tarafından müdahale edilmeyen piyasadır. Ekonomik faaliyet tam rekabet şartları içinde serbestçe yapılır, ekonomik sorunların çözümünde müdahale değil, fiyat mekanizmasının kullanımı esastır. Fakat, her ne kadar serbest piyasa, hükûmetin arz, talep veya fiyatlar üzerine herhangi bir müdahale yapmamasını gerektirse de, tüccarların birbirlerini zorlamamasını ya da aldatmamasını da gerektirir. Bu yüzden tüm alım ve satımlar gönüllü olarak yapılır.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik Geçiş Sistemi</span>

Otomatik Geçiş Sistemi (OGS), Türkiye paralı yollarında kullanılmış, para ödeme gişelerinde işlemlere büyük hız kazandırmış sistemdi. Ücret toplama işlevi gişelerde yer alan antenler aracılığı ile araç üzerindeki etiketin algılanması ve bu etiket ile ilişkilendirilmiş banka hesabından veya kredi kartından otomatik para tahsil edilmesi esasına dayanır. Böylelikle ödeme yapmak için duraksamaya gerek kalmadan gişelerden hızlı bir geçiş sağlanırdı. OGS kaldırıldığı için köprü ve otoyollarda sadece HGS sistemi mevcuttur.

<span class="mw-page-title-main">Otoyol</span> yüksek hızlı araç trafiği için özel olarak tasarlanmış, tüm trafik akışı ve giriş/çıkış düzenlemeli otoyol

Otoyol ya da otoban, hızlı trafik akımı sağlamak için yapılan, çok şeritli ve çift yönlü geniş karayoludur. Otoyolların en önemli özelliği, erişme kontrollü olmalarıdır; giriş ve çıkış belirli noktalardan olur, yayalar ve hayvanlar giremez. Bazı ülkelerde otoyol geçişleri ücretli olurken bazılarında sadece kamyon ve TIR'lardan geçiş ücreti tahsil edilir. Belçika, Birleşik Arap Emirlikleri, Lüksemburg ve Türkiye'de gece aydınlatmadan yararlanılmaktadır.

Kartlı Geçiş Sistemi (KGS), Boğaz Köprüleri ve Otoyol geçişlerine ilişkin ödemenin kontaksız kart kullanılarak gerçekleştirildiği bir ücretlendirme sistemiydi. Nakit KGS ve Kredili KGS olmak üzere iki kart tipi mevcuttu. Nakit KGS kartlar, üzerine kredi yüklenebilen ve kredisi olduğu sürece ücret toplama noktalarından geçiş hakkına sahip olan kartlardı. Kredili KGS kartlar ise kullanımda oldukları sürece geçiş hakkına sahip olup, bu kartlar ile yapılan geçişlerin ödemesi, bağlı oldukları banka hesapları veya kredi kartlarından otomatik olarak gerçekleşirdi. Ücretlendirme araç sınıfı ile ilişkili olduğundan, KGS kullanıcılarının araç sınıflarına uygun kart temin etmeleri gerekmekteydi. KGS kartlarına ilişkin kart satış ve kredi yükleme hizmetleri, Türkiye İş Bankası, Vakıflar Bankası, Garanti Bankası, Ziraat Bankası ve Halk Bankası tarafından sağlanmaktaydı.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'deki otoyollar listesi</span>

Türkiye'deki otoyolların yakın bir geçmişe sahip oluşu yolların modern olmasında büyük bir etkendir. İlk açılan otoyol 1973'te tamamlanan İstanbul 1. Çevre Yolu'dur. Türkiye'deki otoyollar, Aralık 2023 itibarıyla 3.726 km'lik toplam uzunluğa sahiptir. İnşa hâlinde bulunan otoyolların toplam uzunluğu 260 km'dir.

<span class="mw-page-title-main">Otomatik plaka tanıma</span>

Otomatik plaka tanıma (İngilizce literatürdeki ismi ile Automatic number plate recognition, ALPR, ANPR vb. belli amaçlar doğrultusunda kamera dan elde edilen araç görüntüsünün üzerinde plaka bölgesinin ayrıştırılarak, plaka üzerinde bulunan karakterlerin çeşitli optik karakter tanıma yöntemleri ile okunması işlemidir.

<span class="mw-page-title-main">Yavuz Sultan Selim Köprüsü</span> İstanbul Boğazında yer alan ve Asyayı Avrupaya bağlayan üçüncü köprü

Yavuz Sultan Selim Köprüsü ya da Üçüncü Boğaz Köprüsü, İstanbul Boğazı'nın Karadeniz'e bakan kuzey tarafında inşa edilen bir köprü. İsmi dokuzuncu Osmanlı padişahı ve ilk Osmanlı halifesi I. Selim'e ithafen verildi. Köprü güzergâhı, Avrupa Yakası'nda Sarıyer'in Garipçe mahallesi ile Anadolu Yakasında Beykoz'un Poyrazköy semtinde yer almaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Hızlı Geçiş Sistemi</span>

Hızlı Geçiş Sistemi (HGS), Boğaz Köprüleri ve Otoyol geçişlerinde ödemenin pasif RFID teknolojisi kullanılarak gerçekleştirildiği Türkiye'de 17 Eylül 2012 tarihinde kullanılmaya başlanan bir ücretlendirme sistemidir. Ücret toplama işlevi gişelerde yer alan antenler aracılığı ile araç üzerindeki etiketin algılanması ve bu etiket ile ilişkilendirilmiş hesaptan tahsil edilmesi esasına dayanır. Böylelikle gişelerde ödeme yapmak için duraksamadan hızlı bir geçiş sağlanır. Sistemde ek olarak gişelerden geçen aracın dört farklı açıdan görüntüsünü çekerek sınıf ve plakasını tespit eden akıllı kameralar kullanılmaktadır. Tüm bu artı özelliklerine rağmen, Hızlı Geçiş Sisteminin yatırım maliyeti, mevcut sisteme göre çok daha düşüktür.

<span class="mw-page-title-main">Mac OS X Lion</span> Mac OS X işletim sisteminin 2011 tarihli, 8. büyük sürümü

Mac OS X Lion veya Mac OS X 10.7 Lion Mac OS X işletim sisteminin 8. büyük sürümü olup, Macintosh bilgisayarlar için Apple Inc.in masaüstü ve sunucu işletim sistemidir. 11A511 yazılımda yapılmıştır. Bu sürümün temelini Darwin işletim sistemi oluşturur.Sürümün Unamesi "Darwin 11.0"dir. Sürümün ilk önizlemesi "Maca geri dön" sloganı altında Apple Özel Etkinliğinde (Stevenote) 20 Ekim 2010 tarihinde açıldı. Bu, Apple'ın iOS sisteminde yapılan birçok gelişmeler, Mac yüklü uygulamaların kolayca gezilebilir olan ekran gibi yenilikler getiriyor, Mac OS X Snow Leopard sürümündeki gibi, Mac App Store için destek içerir.Sürümün yüklenmesi Apple Software Update aracılığı ile oluyor. 24 Şubat 2011 tarihinde, Lion-un ilk geliştiriciler için önizlemesi (11A390) Apple Developer programına abonelerine serbest bırakıldı. Diğer geliştirici önizlemesi sonra dan WWDC 2011'de serbest bırakıldı. Lion, 1 Temmuz 2011 tarihinde üretim için serbest bırakıldı, 20 Temmuz 2011 tarihinde Mac App Store üzerinden son sürümü ile izledi. İlk günde şirket bir milyon satış olduğunu bildirdi. Ekim 2011 itibarıyla, Mac OS X Lion, dünya çapında altı milyon kopya sattı.

SwiftKey, Android ve iOS sistemli akıllı telefonlar ve tablet bilgisayarlar cihazları için bir giriş yöntemidir. SwiftKey yapay zekâ teknolojilerinin bir harmanını kullanır, bu, kullanıcının yazmak niyetinde olduğu bir sonraki kelimeyi tahmin etmek için etkinleşir. SwiftKey şu anda giriş metni ve öğrendiği dayalı önceki SMS mesajları ve çıkış tahminlerini öğrenir.

Alphan Manas,, Türk girişimci, iş insanı ve fütürist. İddaa oyununun fikir sahibi ve proje lideri. Fütüristler Derneği kurucusu ve Onursal Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">E-Kent</span>

E-Kent; 2002 yılında Bursa'da kurulan; genel merkezi İstanbul'da bulunan; geçiş, biletleme ve elektronik ücret toplama sisteminde yazılımsal ve donanımsal ihtiyaca yönelik hizmet sunmaktadır. Aktif Bank'ın yan kuruluşudur. Toplu taşıma ve akıllı şehir çözümleri alanında Türkiye'nin 16 şehrinde hizmet vermektedir. Aynı zamanda Türkiye Futbol Federasyonu'nun geçiş-biletleme sistemini işletmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Bundesautobahn 9</span>

Bundesautobahn 9 -Kısaca: Autobahn 9 - kuzey-güney yönünde uzanan ve mega kentler Berlin ile Münih'i birbirine bağlayan bir Alman otoyoludur. Berlin Çevreyolu'ndan başlayan otoyol Halle (Saale), Leipzig, Nürnberg ve Ingolstadt büyük şehirlerini birbirine bağlayarak Münih'in Schwabing bölgesindeki Mittlerer Ring'de sonlanır. Toplamda 530 kilometre uzunluğuyla Almanya'daki en uzun otoyollardan biridir.

<span class="mw-page-title-main">Turnike</span>

Turnike, bir geçiş türüdür. Bir alana giriş ve çıkışları kontrol etmek amacıyla kullanılan elektronik geçiş sistemleridir. Bir seferde yalnızca bir kişinin geçmesine izin verir.Son zamanlarda biyometrik veya Optik turnike çeşitleri yaygın şekilde kullanılmaktadır. Tek yönlü insan trafiğini zorlamak için bir turnike yapılandırılabilir. Ek olarak, bir turnike geçişi yalnızca jeton, bilet, geçiş kartı veya başka bir ödeme yöntemi ile sınırlayabilir. Modern turnikeler artık retina taraması, avuç içi damar izi tanıma, parmak izleri, yüz tanıma ve taranabilen diğer bireysel insan özellikli biyometriyi içeriyor. Ücretli erişim durumunda, toplu ulaşım, ücretli tuvalet veya erişimi yetkili kişilere kısıtlamak için turnike kullanılabilir.

<span class="mw-page-title-main">İki şeritli ekspres yol</span>

İki şeritli ekspres yol, şehirlerarası veya şehir içi uzun mesafeler için tasarlanmış, her yönde birer şerit bulunan ve genellikle yüksek hızda seyahat etmeye uygun olan bir yol türüdür. Ekspres yollar, kesintisiz bir trafik akışı sağlamak amacıyla kavşakları, trafik ışıklarını ve doğrudan erişim noktalarını minimumda tutar. Bu tasarım, sürücülerin daha hızlı ve güvenli bir şekilde seyahat etmelerine olanak tanır.