İçeriğe atla

Senkendaz

Fransa'daki Candes Saint-Martin tahkimatındaki tepe mazgalları

Senkendaz veya tepe mazgalı (Fransızca: Mâchicoulis, İspanyolca: Matacán), Orta Çağ kule veya sur gibi tahkimatlarda ana yapıdan çıkma şeklinde ileride olan ve aşağıya doğru taş, ok vb saldırı silahının kullanılmasına izin veren açıklığın adıdır.[1]

Etimoloji

Tepe mazgalının Fransızca karşılığı olan Mâchicoulis kelimesinin kökeni Eski Fransızca ve Latincedeki macher[2] ve col[3] kelimelerinden gelir. İspanyolca karşılığı olan Matacán kelimesi matar canes[4] kökünden türetilmiştir.

Genel bilgiler

Tepe mazgalları İngiltere'den çok Fransa'da yaygın olarak görülür. Orta Çağ'dan sonra dekoratif amaçla yoğun olarak İskoçya'daki malikanelerde ve modern Gotik binalarda kullanılmıştır.

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "KALE - TDV İslâm Ansiklopedisi". TDV İslam Ansiklopedisi. 6 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Nisan 2021. 
  2. ^ Ezmek ve kırmak anlamındadır
  3. ^ Boyun anlamındadaır
  4. ^ Düşmanları kastederek köpekleri öldür anlamındadır

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Asr-ı Saadet</span> İslam literatüründe Muhammedin yaşadığı döneme verilen ad

Asr-ı Saadet ya da Mutluluk Dönemi, İslamî literatürde Muhammed'in hayatta olduğu döneme denir.

<span class="mw-page-title-main">Akkerman Kalesi</span>

Akkerman Kalesi; Ukrayna'nın güneybatısında, tarihi Basarabya bölgesinde yer alan bir kaledir.

<span class="mw-page-title-main">Kale</span> Orta Çağ boyunca Avrupa, Asya ve Orta Doğuda soylular tarafından inşa edilen müstahkem yapı

Kale ya da kermen, düşmanın gelişinin beklendiği yollar üzerine, stratejik öneme sahip olan şehirlere, geçit ve dar boğazlara savunma amaçlı olarak inşa edilen ordusal yapı. Bu tür tahkimatlar antik çağlardan beri kullanılmıştır. ve askerî işlevlerinin yanı sıra idari, siyasi ve ekonomik merkez olarak iş görmüştür. Kimi kaleler saray halkına konaklama imkanı sağlardı. Kalelerde kuleler ve surlar gibi farklı özelliklere sahip bölümler bulunurdu. 15. yüzyılda topların yaygınlaşmasıyla Orta Çağ kaleleri işlevlerini yitirdi ve yerini İtalyan tarzı kalelere bıraktı.

<span class="mw-page-title-main">Aveyron</span> Fransada il (département)

Aveyron [], Fransa'nın illerinden birisidir. Aveyron, "Millau", "Villefranche-de-Rouergue" olmak üzere 2 yerleşime ayrılmıştır. Her bölgenin farklı özellikleri bulunmaktadır.

Adak, herhangi bir dilek yerine geldiğinde karşılığında yapılacağı veya verileceği söylenen şey ve bunun sonucunda insanın kendisini Tanrı'ya karşı yükümlü kıldığı durum. Osmanlıca nezir kelimesinin Türkçe karşılığıdır. Kutsal varlıklardan yardım dilemek amacıyla kurban kesme, saçı verme, mum yakma, para bağışlama gibi eylemlerde bulunma taahhüdü. Hatta bir şeyden vazgeçme örneğin bir hayvanı doğaya salma bile adağın kapsamına girer. Örneğin Türkçe ile uzak akraba olan Yakut dilinde Adık olarak söylenen bu sözcük bazı nesnelerin yakılmasını ve hayvanların özgür bırakılmasını da ifade eder. Bu yüklenim yerine getirilmediği takdirde kişinin başına olumsuzluklar, hatta felaketler geleceğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Babek Ayaklanması</span>

Bâbek Ayaklanması, Hûrremîler Hareketi'nin önderliğini yapan Bâbek Hûrremî komutanlığında Azerbaycan'da Hâlife Memûn ve Mutasım zamanında Abbâsîler Hâlifeliği yönetimine karşı 816-838 yılları arasında 22 yıl boyunca sürdürülen ayaklanmadır.

Halk Latincesi, Latin dilinin halk lehçelerinin ve sosyolektlerini kapsayan bir genel terimdir. Bu farklı lehçeler Orta Çağların başlarında birbirlerinden farklılaşarak 9. yüzyılda Latin dillerine dönüştüler.

Amiral veya genel amiral, bağımsız ülkelerin deniz kuvvetlerinde yüksek rütbeli deniz subaylarına verilen unvanın genel karşılığı. Kara ve hava kuvvetlerindeki general rütbesine eşdeğerdir. Türk Deniz Kuvvetleri'nde amirale direkt karşılık gelen rütbe olmamakla birlikte deniz albaydan sonra sırasıyla gelen tuğamiral, tümamiral, koramiral, oramiral ve büyük amiral rütbeleri vardır.

<span class="mw-page-title-main">Kazamat</span> Patlayıcı savaş silahlarından korunmak için inşa edilen yeraltı siperi

Kazamat, top ateşinden korunmak için inşa edilmiş korunak ya da obüslerden, bombalardan korunmak için yerin altına kazılmış siper. Ayrıca taretleri olmayan ve topları doğrudan gövedeye bağlı olan zırhlı askeri araçlar için de kullanılır. Kelime Türkçede ilk başta kumkuma adı verilen ve surların içine açılan kemerli gözleri tanımlamak için kullanılmıştır.

Çıkma kule, özellikle 14-16. yüzyıllarda kullanılmış olan kale surlarındaki korumayı artırmaya yarayan tahkimat türüdür.

<span class="mw-page-title-main">Başkule</span>

Başkule Avrupa'da Orta Çağ şatolarında soyluları tarafından inşa edilen büyük, müstahkem kulelerdir. Büyük kule, ayrık kule, donjon erk ve bâlâhisar aynı yapıyı ifade eden diğer kelimelerdir.

<span class="mw-page-title-main">İç kale</span> bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmı

İç kale, bir kentin tahkim edilmiş çekirdek kısmıdır. Tahkimatın dış bölümleri düşman eline geçtiğinde insanlar buraya sığınırdı. Önceleri ahmedek adıyla bilinirdi.

<span class="mw-page-title-main">Köprü kalesi</span>

Köprü kalesi, bir nehir geçişindeki önemli bir köprünün askeri açıdan korunmasını sağlayan, ayrıca gözetleme ve bölgesel güvenlik açısından da kullanılan tahkimat çeşididir. Bu tür kaleler doğrudan köprünün üzerine veya çok yakınına inşa edilir. Çoğunlukla Geç Orta Çağ döneminde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mazgallı siper</span>

Mazgallı siper, barbata veya dendan şehir surları veya kaleler gibi yapıları içeren savunma mimarisinde genellikle dikdörtgen şeklinde, savunmalardan ok ya da başka şeyler fırlatmak için açılan boşluklar veya girintilerin meydana getirdiği bir küpeşteden oluşur. Bu boşluklara mazgal ve bu boşluklardan oluşan bir yapıya mazgallı denir ve daha önceden aralıklı olmayan bir küpeşteye mazgal eklemek mazgallamak olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Yedi Ada Cumhuriyeti</span>

Yedi Ada Cumhuriyeti, 1800 yılında Osmanlı Devleti ve Rus İmparatorluğu tarafından Fransa'dan alınan İyon Adaları üzerinde 21 Mart 1800'de kurulan devlet.

<span class="mw-page-title-main">Şev</span>

Şev veya glasi, askeri mühendislikte bir Orta Çağ veya Yeni Çağ kalesindeki yapay yollarla oluşturulan bir eğimdir. Geçici bir yapı olması için topraktan veya daha kalıcı bir yapı olması için taştan inşa edilebilirler.

<span class="mw-page-title-main">Peripatetik ekol</span>

Peripatetik Ekol ya da Peripatetik Okul, Antik Yunanda kurulmuş felsefe ekolüdür. Yunanca, 'yürüyen, gezgin' anlamındaki peripatetikos (περιπατητικός) kelimesinden türetilmiştir. Ekolün kurucusu Aristoteles'tir. Antik Yunan'da Aristoteles'in yorumcularına, İslam-Doğu Felsefesi içerisinde ağırlıklı olarak Aristoteles felsefesi üzerinde yoğunlaşanlara, Orta Çağ Avrupasında 13. ve 14. yüzyıl sonrası oluşan Aristoteles etkisiyle felsefe yapanlara da "peripatetik" denilir.

<span class="mw-page-title-main">Kol Kalesi</span> Posofda bir kale

Kol Kalesi bugün Türkiye sınırları içinde bulunan Yalnızçam Dağları'nın zirvesinde, Kolköy köyünde bulunan Orta Çağ Gürcü kalesidir. Kveli Kalesi (Kvelistsihe) veya Kuveli Kalesi (Kuelistsihe) olarak da bilinir. Türkçe "Kol" adı "Kveli" ya da "Kueli"den gelir. İlk kez 10. yüzyılın başlarındaki Gürcü kaynaklarında ortaya çıkan Kol Kalesi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu tarafından ele geçirilene kadar Samtshe eyaletinin temel tahkimatıydı.

Fransızca felsefenin tarihi, son derece çeşitli ve yüzyıllar boyunca Batı felsefesini etkilemiş olan Fransızca felsefenin Orta Çağ skolastik düşünürü Pierre Abélard'dan başlayarak modern felsefenin kurucularından René Descartes'ın felsefesinden yirminci yüzyılda ortaya çıkmış bilim felsefesi, varoluşçuluk, fenomenoloji, yapısalcılık ve postmodernizme kadar gelişimini ele alır.

Kinzi Kalesi veya Kindzi Kalesi, tarihsel Artani bölgesinde, günümüzde Ardahan ilinin merkez ilçesine bağlı Bağdaşen köyünün kuzeybatısında Orta Çağ'da Gürcülerden kalma bir kaledir. Günümüzde Bağdaşen köyü sınırları içinde bulunduğu için "Bağdaşan Kalesi" veya "Kinzodamal Kalesi" olarak da adlandırılmaktadır.