İçeriğe atla

Senirkent

Senirkent
Isparta'nın Türkiye'deki yeri
Isparta'nın Türkiye'deki yeri
Harita
İlçe sınırları haritası
ÜlkeTürkiye
İlIsparta
Coğrafi bölgeAkdeniz Bölgesi
İdare
 • KaymakamHakan Başoğlu
 • Belediye başkanıHüseyin Baykal (MHP)
Yüzölçümü
 • Toplam600 km²
Rakım1088 m
Nüfus
 (2018)
 • Toplam11.811
 • Kır
6,472
 • Şehir
4.759
Zaman dilimiUTC+03.00 (TSİ)
Posta kodu32600
İl alan kodu0246
İl plaka kodu32

Senirkent, Isparta ilinin bir ilçesidir. Kocadağ veya Kapıdağı diye bilinen dağın eteklerinde kuruludur. 1880 yılında belde, 1952 yılında ilçe olmuştur.

Beldeleri; Büyükkabaca, Uluğbey (İlegöp), Yassıören, köyleri; Garip, Ortayazı (Güreme), Başköy (Bisse), Gençali ve Akkeçili'dir.

Eğirdir Gölü'ne komşudur. İklimi karasaldır. Akdeniz Bölgesi'ne bağlı olmakla beraber Toros dağları'nın kıyıya enine uzanmasından dolayı İç Anadolu iklimi hakimdir.

Tarih

Senirkent ilçesinin tarihi antik dönemlere kadar uzanmaktadır. ilçe topraklarındaki ilk yerleşim izlerine, Yassıören Höyük (Yassıören), Güreme Höyük (Ortayazı), Garip Höyük (Garip), Tohumkesen Höyük (Büyükkabaca), Aralık Höyük (Büyükkabaca), Gençali Höyük (Gençali)’de rastlanmıştır. Höyüklerde gerçekleştirilen arkeolojik çalışmalar sonucunda M.Ö. 3000–1200 yıllara ait eserler ve kalıntılar bulunmuştur. İlçede, ilkçağlardan itibaren, Hitit, Frig, Lidya, Pers, Makedon Krallığı, Roma ve Bizans egemenliği görülmüştür. Şehir merkezine en yakın antik yerleşim birimi, Gömüler mevkiindeki "Plinistra"’dır. Bölge 7. yüzyıldan itibaren Arap akınlarına uğramıştır. 12. yüzyıldan itibaren bölgeye Türklerin akınları görülmektedir. 1176 yılındaki Miryakefalon Savaşından sonra bölgede kalıcı Türk yerleşimi başlamıştır. Sultan II. İzzeddin Kılıç Arslan döneminde Isparta ile birlikte ele geçirildi. 1301 yılında Senirkent ve çevresi Hamidoğulları Beyliği'nin yönetimine geçti. 1361 yılında Osmanlı topraklarına katılan Senirkent; 1370 tarihinde Oğuzlar'ın Kayı boyundan gelen Türkler tarafından kurulmuştur. 1402 yılındaki Ankara Savaşı'ndan sonra Karamanoğulları Beyliği denetimine bırakılan yerleşim II. Murad tarafından kesin olarak Osmanlı topraklarına katıldı. 14.-15. yüzyılda Senirkent'te; Şeyhler Mahallesi, Orta Mahalle, 16. yüzyılda da Hıdır Çelebi Dede tarafından günümüzde Pazar ve Hıdır Çelebi adıyla anılan mahalleler kurulmuştur. 16. yüzyılın ortalarında Turgut Dede tarafından, Turgutlar Mahallesi kurulmasıyla kentin merkezini oluşturan mahalleler oluşmuştur. 1880’de Uluborlu'ya bağlı nahiye olarak belediye teşkilatı kurulmuştur. Osmanlı döneminde "Sınırkent" olarak anılan yerleşimde 1901 Konya Vilayet Salnamesine göre; Senirkent’te, 1 hükûmet dairesi, 13 cami ve mescit, 3 tekke, 7 medrese, 16 mektep, 1776 hane, 55 dükkân, 290 halı vesaire tezgâhı, 2 fırın, 9 değirmen, 3 kahvehane bulunmaktadır. Senirkent, 16 Haziran 1952'de ilçe olmuştur.[1]

Nüfus

Senirkent'le ilgili olarak ilk nüfus verileri 1901 Konya Vilayet Salnamesinde geçmekte olup, Hamidabad Sancağı, Uluborlu Kazasına bağlı Senirkent kazasının merkezi 5430 kişi, çevresiyle birlikte 9691 kişi olup, tamamı Müslüman olarak verilmiştir. Nüfus; 1927 yılında 5835, 1940 yılında 12433 kişiden oluşmaktadır.[1] İlçeye bağlı 1 belde ve 7 köy vardır.

Yıl Toplam ŞehirKır
1955[2]15.4367.8507.586
1960[3]16.3437.9848.359
1965[4]17.2397.7069.533
1970[5]20.28210.16810.114
1975[6]17.9858.2479.738
1980[7]17.8228.3339.489
1985[8]20.73410.32910.405
1990[9]24.38810.73813.650
2000[10]25.82813.69812.130
2007[11]12.9895.5247.465
2008[12]13.0885.6667.422
2009[13]14.5046.9327.572
2010[14]13.6106.3037.307
2011[15]12.8125.7127.100
2012[16]12.9465.9726.974
2013[17]12.9325.8787.054
2014[18]12.5925.7476.845
2015[19]12.3185.6336.685
2016[19]12.0925.3846.708
2017[19]11.6145.0606.554
2018[19]11.8115.0806.731
2019[19]11.3954.9146.481
2020[19]11.2314.7596.472

Ekonomi

İlçe ekonomisi büyük ölçüde tarıma dayalıdır. Tarımsal faaliyet olarak meyvecilik ön plandadır. Elma, üzüm, kiraz, vişne, şeker pancarı ve tahıl üretimi yoğunlukla yapılmaktadır. Hayvancılık faaliyetleri olarak ilçede; büyükbaş ve küçükbaş hayvancılık ile kümes hayvancılığı yapılmaktadır. İlçenin Eğirdir Gölü'ne kıyısı olan belde ve köylerinde balıkçılıkta ekonomik gelir kaynağını oluşturmaktadır. Son yıllarda mermer üretimi de yapılmaktadır.[20]

İlçede iş potansiyelinin azlığı sebebiyle çok göç vermiştir. İlçede 1995'te 74 kişinin ölümü ile sonuçlanan bir sel felaketi meydana geldi.

Eğitim

Senirkent Yükseliş Birliği 1931 yılında kurulmuş olup, Afyon'da talebe yurdu açarak ilçe evlatlarının yüksek tahsil yapmasına imkân sağlamıştır.

Türkiye Cumhuriyetinin ilk özel okulu 1949 yılında Senirkent Ortaokuludur. Okulun tamamı Senirkentliler tarafından yapılıp, öğretmenleri de kendi imkânları ile tutmuşlardır. Okul daha sonra Milli Eğitim Bakanlığına devredilmiştir.[]

1940 yılında Senirkent Dokumacılar Kooperatifi, 1948 yılında da Senirkent Halıcılar Sanat Kooperatifi kurulmuştur. Bunlara bağlı olarak birde iplik fabrikası kurulmuştur. O yıllarda Senirkent'in malları İstanbul'a girmeden, Türkiye tekstil fiyat piyasası oluşmazdı.[]

Mutfak

Senirkent Banağı 06.07.2021 tarihinde Türk Patent ve Marka Kurumu tarafından tescillenmiş ve coğrafi işaret almıştır.[21]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ a b "Senirkent Hıdır Çelebi (Pazar) Camii SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi, Sosyal Bilimler Dergisi Mayıs 2009, Sayı:19, ss.195-210, A. Şevki DUYMAZ" (PDF). 17 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 
  2. ^  . "1955 Genel Nüfus Sayımı" (PDF). 23 Ekim 1955 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 2 Haziran 2021 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Şubat 2021. 
  3. ^  . "İl, İlçe, Bucak ve Köyler itibarıyla nüfus" (PDF). 23 Ekim 1960 Genel Nüfus Sayımı. DİE. 15 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 19 Şubat 2021. 
  4. ^ "1965 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  5. ^ "1970 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  6. ^ "1975 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  7. ^ "1980 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  8. ^ "1985 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  9. ^ "1990 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  10. ^ "2000 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  11. ^ "2007 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  12. ^ "2008 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  13. ^ "2009 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  14. ^ "2010 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  15. ^ "2011 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 3 Kasım 2012 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Kasım 2012. 
  16. ^ "2012 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 20 Şubat 2013 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 8 Mart 2013. 
  17. ^ "2013 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 15 Şubat 2014 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Şubat 2014. 
  18. ^ "2014 genel nüfus sayımı verileri". Türkiye İstatistik Kurumu. 10 Şubat 2015 tarihinde kaynağından (html) arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Şubat 2015. 
  19. ^ a b c d e f
    • "Merkezi Dağıtım Sistemi" (html) (Doğrudan bir kaynak olmayıp ilgili veriye ulaşmak için sorgulama yapılmalıdır). Türkiye İstatistik Kurumu. Erişim tarihi: 13 Nisan 2016. 
    • "Senirkent Nüfusu - Isparta". nufusu.com. Erişim tarihi: 5 Şubat 2021. 
    • "Isparta Senirkent Nüfusu". nufusune.com. 
  20. ^ "Senirkent Ekonomi, Senirkent Kaymakamlığı". 20 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Temmuz 2015. 
  21. ^ "Senirkent Banağı". Türk Patent ve Marka Kurumu. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Isparta</span> Isparta ilinin merkezi olan şehir

Isparta, Isparta ilinin merkezi olan şehirdir. Şehir, yöreye özgü el dokuması halılarıyla ve gül yetiştiriciliğiyle tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mardin</span> Mardin ilinin merkezi olan şehir

Mardin, Türkiye'nin Mardin ilinin merkezi olan şehirdir.

<span class="mw-page-title-main">Isparta (il)</span> Türkiyenin Akdeniz Bölgesinde bir il

Isparta, Türkiye'nin güneybatısında yer alan il. Akdeniz Bölgesi'nin kuzeyindeki Göller Yöresi'nde bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Beyşehir</span> Konyanın ilçesi

Beyşehir, Konya ilinin bir ilçesidir. Konya'nın en büyük beşinci ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Uluborlu</span>

Uluborlu; Akdeniz Bölgesi'nde, Isparta'ya bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Şuhut</span> Afyonkarahisar ilçesi

Şuhut, Afyonkarahisar iline bağlı, İç Ege Bölgesi'nin en doğusunda yer alan bir ilçedir. İl merkezine uzaklığı 29 km'dir. 1946 yılında ilçe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Göksun</span> Kahramanmaraş ilçesi

Göksun, Kahramanmaraş il merkezine 76 km uzaklıkta bulunan bir ilçe. Toplam nüfusu 52.136, yüzölçümü 1920 km²'dir. 1908 yılında Kahramanmaraş iline bağlanmıştır. İlçe belediyesi 1908 yılında kurulmuştur. İlçede toplam 51 mahalle ve 7 kasaba vardır. İlçenin eski adları: Kokusus, Cocussus, Kokson, Koksen, Köksün, Göksün. Orman bölgesinde olduğundan kereste fabrikaları mevcuttur. Batısında Dibek Dağı, kuzeyde Binboğa Dağları yer alır. Başlıca tarım ürünleri buğday, şekerpancarı, fasulye, nohut, elma, üzüm'dür. Göksun elması kendine has aroması ile meşhurdur.

<span class="mw-page-title-main">Dazkırı</span> Afyonkarahisar ilçesi

Dazkırı, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir. İlçe merkezi, Afyonkarahisar'a 140 km, Denizli'ye 80 km uzaklıktadır. Dazkırı'nın toplam alanı 338 km2'dir. İlçe merkezinin rakımı 830 m'dir. İlçe, merkeziyle birlikte 16 köyden oluşmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Evciler</span> Afyonkarahisar ilçesi

Evciler, Afyonkarahisar ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Aksu, Isparta</span> Isparta ilçesi

Aksu, Isparta ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Atabey, Isparta</span>

Atabey, Isparta iline bağlı bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Gelendost</span> Ispartanın bir ilçesi

Gelendost, Isparta ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Gönen, Isparta</span>

Gönen, Isparta ilinin bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Çumra</span> Konyanın bir ilçesi

Çumra, Konya iline bağlı Konya Ovası'nda yer alan bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Selendi</span> Manisanın ilçesi

Selendi. Türkiye'nin Ege Bölgesi'nde bulunan Manisa ilinin ilçelerinden biridir. 1954 yılında, 6324 numaralı karar ile kurulmuştur. Manisa'ya 155 km, Uşak'a ise 70 km mesafede yer alır. İlçe sınırlarından Gediz Nehri'nin önemli kollarında biri olan Selendi çayı geçer. Asıl geçim kaynağı tütüncülük, hayvancılık ve tarımdır. Ayrıca Pınarlar, Eskin, Terziler, Kürkçü ve Hacıhaliller köylerinde son yıllarda kirazcılık artmıştır. Kınık mahallesi piknik alanı, Gavur evleri kaya mezarları, Bayraklı anıtı Selendi'nin gezilebilecek yerleridir. Merkez nüfusu 8.108'dir. Köyleri de dahil toplam nüfusu 26.500'dür fakat son 50 yıldır sürekli göç veren ilçenin göç eden kişileri de hesaba katıldığında nüfusu 77.000'i geçmektedir. Manisa'nın en az yoğunluklu ilçesidir. Ayrıca ilçede eskin mahallesinde bulunan altın-kurşun-krom karışımı maden rezervi bir müddet işletilmiş fakat madenin 49 yıllık kullanım hakkını elinde bulunduran Bulgaristanlı firmanın bu ülkede iflas etmesi sonucu maden kapatılmıştır ve yıllardır atıl olarak durmaktadır. Bunların yanında Gediz Nehrinin en büyük kolu olan selendi çayı kış aylarında Gediz Nehrinden daha fazla su taşır. İlçenin tarihinde aldığı en büyük yatırımlar; tekel yaprak tütün depolama işletmeleri ve yatılı ilköğretim bölge okuludur. Selendi'nin tarhana, höşmerim, keşkek ve yufkası meşhurdur. İlçede üretilen Amerikan tipi küçük yapraklı tütünler çok değerlidir.

<span class="mw-page-title-main">Malazgirt</span> Muşun ilçesi

Malazgirt, Muş ilinin bir ilçesidir. Ovası, kalesi ve tarihi Malazgirt Meydan Muharebesi ile tanınmış bir ilçedir.

<span class="mw-page-title-main">Hafik</span> Sivasın ilçesi

Hafik, eskiden Koçhisar, Sivas ilinin 39 km doğusunda yer alan, 2.382 km² yüz ölçümüne sahip bir ilçesidir. Kızılırmak havzasında Sivas-Erzincan kara yolu üzerinde kurulmuştur. Bilinen en eski adı Hafik olup 13. yüzyılda İbni Bîbî tarafından kaydedilmiştir. 1873 yılında Koçhisar adıyla kaza olmuştur. 1926 yılında Hafik adı yeniden kullanılmaya başlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şarkikaraağaç</span> Isparta ilinin bir ilçesi

Şarkikaraağaç eski ve halk arasındaki ismiyle Karaağaç, Isparta ilinin bir ilçesidir. On iki ilçesi bulunan Isparta ilinde nüfus büyüklüğü bakımından üçüncü sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Akçadağ</span> Malatyanın ilçesi

Akçadağ, Malatya'nın bir ilçesidir.

<span class="mw-page-title-main">Isparta'nın ilçeleri</span>

Isparta ilinde 12 ilçe ve 1 il merkezi vardır.