İçeriğe atla

Senfoni No. 1 (Şostakoviç)

1925'te Şostakoviç

Senfoni No.1, Fa Minör, Op. 10,, Dmitri Şostakoviç tarafından 1924-1925 yıllarında bestelenmiş ve ilk olarak Mayıs 1926'da Leningrad Filarmoni Orkestrası tarafından Nicolai Malko yönetiminde Leningrad'da[1] çalınmıştır [2] Şostakoviç bu eseri Petrograd Konservatuvarı'ndan mezuniyet eseri olarak yazdı[1] ve 19 yaşındayken tamamladı.

Yapı

Eser dört bölümden oluşur (son ikisi kesintisiz olarak çalınır) ve yaklaşık yarım saat sürer.

  1. Allegretto — Allegro non troppo
    Eser girişte trompet ve fagot sololarından bir düete dönüşen bir Allegretto kısmıyla başlar. Bu girişi, marş benzeri öğeler içeren, aynı zamanda da vodvil ve tiyatro müziklerini hatırlatan asıl tema takip eder. Bu temanın Şostakoviç'in sinema piyanistliği yaptığı dönemden etkilenmiş olabileceği düşünülür. İkinci tema olarak bir vals karışımıza çıkar ve flüt melodisiyle birlikte orkestranın birden fazla kısmında bu melodi çalınır. Bu bölümün gelişme kısmında ise, bölümün genelindeki bilinen sonta formunun takip edilmesinin aksine, oldukça grotesk ve alaycı bir tema belirir.
  2. Allegro — Meno mosso — Allegro — Meno mosso
    İkinci kısımda çok hareketli bir scherzo, çello ve baslarla başlar fakat sonrasında bunun asıl giriş olmadığı fark edilir zira arkasından bir klarnet melodisiyle asıl bölüm açılır. Eserdeki ilk piyano bu bölümde, hızlı bir şekilde gamların çalarken duyulur. Bu heyecanlı kısmın ardından karamsar bir ruh hali ile Meno mosso bölümüne bağlanır. Şostakoviç Meno mosso kısmında melodileri ardı ardına flütler, klarnetler, yaylılar, obualar, pikolo flütler ve tekrar klarnetler şeklinde dizer, aynı anda yaylılar ve üçgen zil arkaplandan takip eder. Ardından, fagot başlangıçtaki Allegro'yu tekrar başlatır. Bu kısmın doruk noktasına ulaşılırken, daha önce bu kısımda duyulan iki melodinin bir birleşimi duyulur.
  3. Lento — Largo — Lento (attacca:)
    Üçüncü kısım kasvetli bir obua solosuyla başlar, ardından bir çello solosuna bağlanır ve kreşendoyla yükselerek son bulur.
  4. Allegro molto — Lento — Allegro molto — Meno mosso — Allegro molto — Molto meno mosso — Adagio
    Üçüncü kısımdan dördüncü kısma doğrudan attacca ile geçilirken hızlı bir trampet duyulur. Ağır bir pasajın ardından, müzik tekrar Allegro molto kısmına döner ve çok hızlı bir melodi klarnet ve yaylılarda duyulur. Bu hızlı kısım öfkeli duyulan bir şekilde doruk noktasına ulaşır ve ardından sakinleyerek tekrar düşüşe geçer. Takip eden Allegro kısmı bir fortissimo timpani solosuyla bağlanır, burada da 3. kısımda duyulan ritim motifleri tekrar duyulur. Çellonun ve boğuk şekilde çalınan yaylıların ritmi takip ederek farklı unsurlar eklenerek bu kısım büyüyerek devam eder. Ardından finale gelinirken bakır üflemelilerden hüzünlü bir tören müziğini andıran bir başka motif duyulur ve eser sona erer.

Enstrümantasyon

Eser şu enstrümanlar için yazılmıştır:

Genel Bakış

Şostakoviç bu eseri Maximilian Steinberg'in kompozisyon dersinden mezuniyet eseri olarak bestelemiş olsa da, bazı materyaller çok daha eskilere dayanıyor olabilir. Bestecinin teyzesi Nadezhda Galli-Shohat, eseri ilk kez Leopold Stokowski ve Philadelphia Orkestrası'nın Amerika galasında dinlediğinde, eserde genç Mitya'nın çocukluğunda dinlediği birçok parçayı anımsadığını söyledi. Bu parçaların bazıları La Fontaine'in Karınca ve Çekirge masalı yorumu ve Hans Christian Andersen'in Küçük Denizkızı romanıyla ilişkilendirildi.[3]

19 yaşındaki Şostakoviç'in ilk senfonisini sunmasına benzerlikleri olan bir başka kişi de, aynı şekilde Birinci Senfonisini daha bile genç yaşta ortaya koyan ve dahi bir çocuk olarak görülen Alexander Glazunov'du. Glazunov, Şostakoviç'te gençliğinin bir yansımasını fark etmiş olabilir. Petrograd Konservatuvarı'nın müdürü olarak Glazunov, Şostakoviç'in 13 yaşında girişinden bu yana kaydettiği ilerlemeyi yakından takip ediyordu [4] Ayrıca Glazunov'un Birinci Senfonisinin aynı salonda ilk kez duyulmasından, 44 yıl sonra Şostakoviç'in senfonisinin [5] prömiyerini de yine Glazunov düzenledi.[6]

Bu senfoni, prömiyerinden itibaren muazzam bir başarı elde etti ve bugün hala Şostakoviç'in en iyi eserlerinden biri olarak kabul ediliyor.[] Bir yanda canlılık ve nüktedanlığın, diğer yanda ise dram ve trajedinin ilginç ve karakteristik bir birleşimini sergiliyor. Bazı yönlerden Igor Stravinsky ve Sergei Prokofiev'in eserlerini de anımsatıyor.[7] Birinci Senfoni'nin şeffaf ve oda müziği benzeri orkestrasyonu, daha sonraki birçok senfonisinde bulunan Mahlerimsi orkestrasyonlarıyla oldukça ters düşüyor ve bestecinin böylesine büyük ölçekli bir yapıyı hayal etmesi ve ardından gerçekleştirmesi konusundaki özgüveni onun besteciliği kadar etkileyici olarak değerlendiriliyor.[8]

Etkiler

Konservatuvarın gelenekçi zihniyeti nedeniyle Şostakoviç, Igor Stravinsky'nin müziğinden onlu yaşlarının sonlarına kadar haberdar olmadı. Stravinsky'i duyduktan sonra aniden ve kalıcı bir şekilde etkilendi,[9][] Stravinsky'nin müziği bu noktadan sonra Şostakoviç üzerinde önemli bir etkiye sahip olmaya devam etti.[10] Bazı eleştirmenler Birinci Senfoni'nin Stravinsky'nin Petrushka'sından etkilendiğini öne sürmüşlerdir, bunun nedeni sadece orkestrasyondaki piyano bölümünün öne çıkması değil, aynı zamanda senfoninin ilk yarısındaki genel hiciv tonudur. Stravinsky'nin balesindeki olay örgüsü, canlandırılmış bir kuklanın maskaralıklarını anlattığı için, onun insan davranışının mekanik yönlerine ilişkin gözlemlerini yansıtıyor ve doğrudan onun içindeki heccava hitap ediyordu.[9][]

Senfoni boyunca önemli ölçüde fazla kez kullanılan ve açılışta duyulan klarnet temalarının andırdığı bir başka müzik de Richard Strauss'un Till Eulenspiegel's Merry Pranks adlı senfonik şiiridir.[8]

Göze çarpan kayıtlar

Eserin göze çarpan bazı kayıtları şunlardır:

Orkestra Orkestra Şefi Plak Şirketi Kayıt Yılı Format
NBC Senfoni OrkestrasıArturo ToscaniniUrania 1944* CD
NBC Senfoni OrkestrasıArturo Toscanini RCA Victor Gold Seal 1951* CD
Philedelphia Orkestrası Eugene Ormandy Sony Classical 1959 CD
Çek Filarmoni Orkestrası Karel Ančerl Supraphon 1964 CD
BBC Senfoni Orkestrası Rudolf Kempe BBC Legends1965* CD
Londra Senfoni OrkestrasıBernard HaitinkDecca1981 LP
Berlin Senfoni Orkestrası Kurt Sanderling Berlin Classics 1983 CD
İskoçya Ulusal Kraliyet Orkestrası Neeme Järvi Chandos Records 1984 CD
Kraliyet Filarmoni Orkestrası Vladimir AshkenazyDecca Records1988 CD
Şikago Senfoni Orkestrası Leonard BernsteinDeutsche Grammophon 1988 CD
Schleswig-Holstein Festival Orkestrası Leonard Bernstein Medici Arts/Euroarts 1988 DVD
Concertgebouw Orkestrası Georg SoltiDecca1992 CD
Ulusal Senfoni Orkestrası Mstislav RostropovichTeldec 1993 CD
Berlin Filarmoni OrkestrasıMariss JansonsEMI Classics 1994 CD
Köln WDR Senfoni Orkestrası Rudolf Barshai Brilliant Classics 1994 CD
Cincinnati Senfoni Orkestrası Jesús López CobosTelarc 2000 CD
Londra Filarmoni OrkestrasıKurt Masur LPO 2004 CD
Orchestra Sinfonica di Milano Giuseppe Verdi Oleg Caetani Arts Music 2004 CD
Berlin Filarmoni OrkestrasıSir Simon RattleEMI Classics 2005 CD
Philharmonia Orchestra Efrem Kurtz EMI Classics 1957 CD
Hallé Orchestra Stanisław Skrowaczewski Hallé 2004 SACD
Prague Senfoni OrkestrasıMaxim Shostakovich Supraphon 2006 CD
Mariinski Tiyatro OrkestrasıValery GergievMariinsky 2009 CD
Liverpool Kraliyet Filarmoni Orkestrası Vasily Petrenko Naxos Records 2009 CD
Stuttgart Radyo Senfoni Orkestrası Andrey Boreyko Hanssler 2013 CD
Hollanda Radyo Filarmoni Orkestrası Mark Wigglesworth BIS 2021 CD

* = Mono kayıt'Kaynak: arkivmusic.com (eleştirmenlerin incelemelerine göre seçilmiş, önerilen kayıtlar)[]

Kaynakça

  1. ^ a b The New Grove Dictionary of Music and Musicians
  2. ^ live-en.shostakovich.ru: Life and creative work :: Chronicle ::1926. Archived version here. Retrieved 23 December 2014
  3. ^ Steinberg, 539.
  4. ^ MacDonald, 22.
  5. ^ MacDonald, 28.
  6. ^ Volkov, Saint Petersburg, 355.
  7. ^ Steinberg, Michael (October 2017). "Shostakovich: Symphony No. 1 in F minor". SF Symphony. 26 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 21 Nisan 2020. 
  8. ^ a b Steinberg, 540.
  9. ^ a b MacDonald, 29.
  10. ^ Volkov, St. Petersburg, 428.

Kaynakça

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

İlhan Usmanbaş Türk besteci, eğitimcidir.

<span class="mw-page-title-main">Necil Kazım Akses</span>

Necil Kazım Akses, Türk besteci.

<span class="mw-page-title-main">Şehrazad (Nikolay Rimski-Korsakov)</span>

Şehrazad, Op.35, Rus müzisyen Nikolay Rimski-Korsakov tarafından 1888 yılında bestelenen senfonik süit.

Senfoni, genellikle orkestralar için bestelenmiş uzun müzik yapıtıdır. "Senfoni" belirli bir biçimi ifade etmez. Her ne kadar çoğu senfoni, ilki sonat biçiminde olan dört bölümden oluşan titremsel (tonal) çalışmalardan olsa ve müzik kuramcıları sıklıkla "klasik" senfoninin yapısını böyle tanımlasa da, bu biçimin klasik ustaları kabul edilen Joseph Haydn, Wolfgang Amadeus Mozart ve Ludwig van Beethoven'ın bestelediği bazı senfoniler bile bu kalıba uymaz.

<span class="mw-page-title-main">Igor Stravinsky</span> Fransız besteci (1882-1971)

Igor Fyodorovich Stravinsky, Rus kökenli ABD ve Fransa vatandaşı besteci, piyanist ve orkestra şefi. 20. yüzyıl müziğinin en etkili ve önemli bestecilerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Dmitri Şostakoviç</span> Rus besteci

Dmitri Dmitriyeviç Şostakoviç, Rus bestecidir. SSCB Yüksek Sovyet Milletvekili, Lenin Nişanı sahibidir. Besteci ve piyanist olmasının yanı sıra film müziği ve caz da dahil olmak üzere pek çok türde eserler verdi. 20. yüzyılın en tanınan bestecilerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">La minör keman konçertosu (Bach)</span>

Keman, Yaylı Çalgılar ve Sürekli Bas için BWV 1041 eser sayılı la minör Konçerto, Johann Sebastian Bach Köthen'de Prens Leopold'un sarayında müzik yöneticisi iken, keman ve diğer çalgılar için sonat, süit, konçerto ve benzeri birçok çalgısal eser yazmıştır. Keman konçertolarını da 1717-1723 yıllarında yazdığı düşünülmektedir. Eserin orijinal el yazması partitürü kayıptır fakat 1730'lu yıllara ait çalgısal partilerinin besteciye ait el yazmaları günümüze ulaşmıştır. Bu kopyalar eserin yazıldığı gerçek tarih konusunda müzikologları düşündürmüş ve sürekli farklı argümanların ortaya atılmasına neden olmuştur. Bach 1730'lu yıllarda Leipzig'de, Collegium Musicum orkestrasının direktörlüğünü yapmakta iken, eseri solo klavsen ve yaylılar için bir ton aşağı aktararak yeniden düzenlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Klavsen konçertosu no. 7 (Johann Sebastian Bach)</span>

Klavsen ve Yaylı Çalgılar için Konçerto sol minör konçerto BWV 1058, Johann Sebastian Bach'ın 1720-1732 yılları arasında Köthen'de yazdığı sanılan la minör keman konçertosunun, daha sonradan G.P. Telemann derneği konserleri için solo klavsen ve yaylı çalgılara yeniden düzenlediği konçerto.

<i>Tarkan</i> (film) Tarkan serisinin ilk filmi (1969)

Tarkan ya da Tarkan: Mars'ın Kılıcı, kurgusal karakter Tarkan üzerine yazılmış Mars'ın Kılıcı isimli çizgi romandan uyarlanan 1969 yapımı fantastik Türk filmi. Tunç Başaran tarafından yönetilen film Sezgin Burak'ın Mars'ın Kılıcı adındaki çizgi romanına sadık kalınarak çekilmiştir. Tarkan serisinin ilk filmi olan bu filmde devam filmlerinde de olduğu gibi Tarkan karakterini Kartal Tibet canlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">5. Senfoni (Beethoven)</span>

5. Senfoni, Op. 67, 1804-1808 yıllarında Ludwig van Beethoven tarafından bestelenmiştir. Bu eser klasik müzikte en çok ve en iyi bilinen kompozisyonlardan ve en çok çalınmış senfonilerden biridir. Eser dört bölümden oluşmaktadır: Bir açılış sonatası, bir andante ve finali yapacak attacca'ya götüren hızlı bir scherzo. Eser ilk olarak 1808 yılında Viyana'daki Theater an der Wien'de çalınmış, kısa bir süre sonra da müthiş bir itibar elde etmiştir. E. T. A. Hoffmann senfoniyi "zamanının en önemli çalışması" olarak nitelemektedir. Eser, "kısa-kısa-kısa-uzun" melodisinin iki kere çalınmasıyla başlar. (

Do Majör Senfoni No. 7, op. 60, Dmitri Shostakovich'in bestesini 27 Aralık 1941'de tamamladığı ve Leningrad şehrine adadığı eseridir. “Leningrad Senfonisi” olarak da bilinir.

Do-Majör Senfoni No.41 (K:551), Wolfgang Amadeus Mozart tarafından 10 Ağustos 1788 tarihinde bestelenen sanatçının son ve aynı zamanda en uzun senfonisidir.

<span class="mw-page-title-main">Koral Fantazi</span>

Piyano, koro ve orkestra için do minör fantezi, Op. 80, 1808 yılında Ludwig van Beethoven tarafından bestelenmiştir. Koro için yazılan kısım Christophe Kuffner'in bir şiiri üzerine yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin Leningrad galası</span>

Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin Leningrad galası, 9 Ağustos 1942 günü Leningrad'da gerçekleşen Dmitri Şostakoviç'in 7. Senfonisi'nin galasıdır. Galanın olduğu gün Büyük Vatanseverlik Savaşı devam etmekteydi ve Leningrad Nazi Almanyası tarafından kuşatma altındaydı.

<span class="mw-page-title-main">Arkady Luxemburg</span> Arkady Luxemburg besteci

Arkady Luxemburg Moldovalı-Amerikalı bestecilerden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Yasushi Akutagawa</span> Japon besteci ve orkestra şefi (1925 – 1989)

Yasushi Akutagawa, Japon besteci ve aynı zamanda bir orkestra şefiydi. Kendisi Tabata’da doğup büyümüştür. Babası Japon hikâyelerinin babası olarak da anılan Ryūnosuke Akutagawa idi.

<span class="mw-page-title-main">Stenka Razin (Glazunov)</span>

Stenka Razin, Op. 13, Rus besteci Alexander Glazunov tarafından 1885 yılında büyük orkestra için bestelenen bir senfonik şiirdir. Glazunov'un milliyetçi karakterde yazdığı birkaç eserden biridir. Bir diğer Rus besteci olan Alexander Borodin'in anısına ithaf edilmiş ve Borodin ile Pyotr İlyiç Çaykovski'yi anımsatan bir tarzda bestelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Viyolonsel Konçertosu (Elgar)</span>

Edward Elgar'ın Mi minör Viyolonsel Konçertosu, Op. 85, son önemli eseri olmakla birlikte, solo çello repertuarının temel taşı olan bir eserdir. Elgar, bu eseri Birinci Dünya Savaşı'nın ardından, konserlere gitmeye başlamış halkla birlikte müziğinin modasının geçtiği dönemde bestelemiştir. Elgar'ın lirik ve tutkulu olan Keman Konçertosu'nun aksine, Çello Konçertosu genellikle derin düşüncelere dalmış ve ağıtlı bir şekildedir.

Senfoni No. 2 Si majör, Op. 14, Dmitri Şostakoviç tarafından Ekim Devrimi'nin 10. yıldönümü nedeniyle Ekim'e alt başlığıyla ilk kez 5 Kasım 1927'de Leningrad Filarmoni Orkestrası ve Nikolai Malko yönetimindeki Akademi Capella Korosu tarafından çalındı. Prömiyerin ardından Şostakoviç notada bazı revizyonlar yaptı ve final versiyonu ilk kez 1927'de Konstantin Saradzhev'in yönetimi altında Moskova'da çalındı. Bu aynı zamanda eserin herhangi bir versiyonunun Moskova'da ilk kez çalınmasıydı.

Senfoni No. 3 Mi bemol majör, Op. 20 Dmitri Şostakoviç'in ilk kez 21 Ocak 1930'da Aleksandr Gauk yönetimindeki Leningrad Filarmoni Orkestrası ve Akademi Capella Korosu tarafından seslendirilen eseri.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.