İçeriğe atla

Senem Ayşe

Kahramanmaraş'ın milli mücadele kahramanı.

1919'da Kahramanmaraş'ı Fransızlar'ın işgali üzerine kurulan Kuvâ-yi Milliye kuruluşunda mücadele eden kocasının şehit düşmesi üzerine grubun başına geçti. Maraş işgali sona erene kadar mücadele etti.

Yaşamı

1879’da Adıyaman’ın Suvarlı nahiyesine bağlı Körtenli Köyünde doğdu.[1] Babası Haveydi aşiretinden Yusuf Bey, annesi Senem Hanımdır. Hem kardeşi Hasan, hem de kendisi, kendi isimlerinin yanı sıra annelerinin ismiyle, Senem Hasan ve Senem Ayşe olarak anılmıştır. 1886'da, Senem Ayşe 7 yaşında iken, ailesi Maraş’a göç edip Duraklı Mahallesine yerleşti. Senem Ayşe, Maraş'a birlikte göç ettikleri yeğeni Ramazan ile evlendirildi. Bu evlilikten Ökkeş adını verdikleri bir çocukları oldu.

I. Dünya Savaşı sonrasında önce İngilizler Maraş'ı işgal etti, ardından Fransızlar'la anlaşarak yerlerini onlara bıraktılar. 13 Aralık 1919'da Fransızlar Maraş'ı kontrolleri altına aldılar ve işgal komutanı General Queretee komutasında Türk halkına yönelik zulüm başladı. Şehirde bir Türk'ün üzerinde rovelver bulunması halinde sorgulanmaksızın kurşuna dizilmesi, şehirde bir Fransız öldürülecek olursa karşılık olarak iki Türk'ün öldürülmesi gibi uygulamalar getirildi. Tüm bunlar üzerine halk, çetteler oluşturarak direniş hareketine girişti. Kümbet ve Kayabaşı Mahalleleri'nde de çete oluşturuldu. Senem Ayşe'nin kocası Ramazan Bey de bu çetenin reisiydi. Senem Ayşe, mücadelede yaralananlara bakım vererek ve direnişçilere yemek yaparak yardım etti. Mücadelenin ilk haftası içinde kocasının şehit olduğu haberi geldi. Bunun üzerine Senem Ayşe, onun yerine savaşmak istedi. Kocasının kıyafetlerini giyinip onun silahıını alıp fişekliğini kuşanarak Kılıç Ali Paşa'nın karargahına gitti ve ondan silah ve cephane istedi.[2] O'na önce savaşı erkeklere bırakmasını söylese de, Senem Ayşe, Kılıç Ali Paşa'yı ikna etti. Kocasının yerine, 50 kişilik bir çetenin komutasını üstlendi.

Komşusunun evinin düşman cephaneliği olarak kullanıldığını fark edince kendi evini yakıp yangını yan eve sıçratarak cephaneliği havaya uçurdu. Bu olay, Türk direnişçilerinin moralini yükseltirken işgalcileri çok kızdırdı.

Kümbet mezarlığının batısındaki Hemhane Kilisesi'nin işgalciler tarafından Türkler'e ateş açmak için kullanılıyor olması sebebiyle, Senem Ayşe burayı ele geçirmek için çetesiyle harekete geçti. Birkaç çeteci kilisenin çatısındaki işgalci askerlere ateş açıp dikkatlerini dağıtırken diğerleri kiliseye dalıp kontrolü ele geçirdiler.

Senem Ayşe, Maraş'ın kurtuluşuna kadar çetesiyle birlikte mücadeleyi sürdürdü. Düzenli ordu kurulunca düzenli orduya katıldı.

Savaştan sonra, savaş sırasında köye gönderdiği oğlu Ökkrş'i getirip yanan evini onarıp oğluyla birlikte, geçim mücadelesi içinde hayatını sürdürdü. Kocakarı ilacı yapmak ve kırık çıkık tedavisi gibi uğraşlarla geçim sağlamaya çalıştı.[3] Erkek elbisesi giyip, erkek gibi yaşadı. 8 Şubat 1954'te, yoksulluk içinde öldü.

Kaynakça

  1. ^ www.vasat.com. "Mehmet ŞAHİN - SENEM AYŞE HATUN". www.vasat.com/. 23 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  2. ^ "Milli Mücadele kahramanlarından Senem Ayşe". Maraştan Haber. 12 Şubat 2020. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  3. ^ "Maraş müdafası ve kahraman kadınlarımız". Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi. 26 Kasım 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Kahramanmaraş</span> Kahramanmaraş ilinin merkezi olan şehir

Kahramanmaraş, halk arasındaki kısa adıyla Maraş, Türkiye'nin Kahramanmaraş ilinin merkezi olan şehirdir. Maraş Muhaberesi sırasında işgale direnişi nedeniyle Türkiye Büyük Millet Meclisi tarafından 05 Nisan 1925 tarihinde şehre İstiklâl Madalyası verilmiştir. Maraş olan adı, 7 Şubat 1973 tarihinde Türk Kurtuluş Savaşı'nın başarı ile sonuçlanmasında dolayı adı Kahramanmaraş olarak değiştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı</span> Mustafa Kemal Paşa önderliğindeki direniş hareketinin işgal kuvvetleri ve iş birlikçilerine karşı verdiği siyasi ve askerî mücadele

Türk Kurtuluş Savaşı, I. Dünya Savaşı'ndan yenik çıkan Osmanlı İmparatorluğu'nun İtilaf Devletleri'nce işgali sonucunda Mîsâk-ı Millî sınırları içinde ülke bütünlüğünü korumak için 1919-1922 yılları arasında gerçekleştirilen çok cepheli siyasi ve askeri mücadeledir. Batı Anadolu'da İtilaf Devletleri'nin harekete geçirdikleri Yunan ordusuna; güneyde Fransız ordusuna; doğuda Ermenistan'ın kuvvetlerine; İstanbul rejimine sadık milislere, feodal güçlere ve ayrılıkçılara karşı savaşılmıştır. Bu mücadelenin Batı Cephesi Yunan millî belleğine "Küçük Asya Felaketi" adıyla kazınmıştır. Savaş sırasında Yunan ve Ermeni kuvvetleri, bir etnik temizlik harekâtı olarak, Türk halkına karşı katliamlar, yağmalar ve tecavüzler gerçekleştirmiştir. Savaş, Türkiye Cumhuriyeti'nin kurulmasıyla sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Ali Saip Ursavaş</span> Türk asker ve siyasetçi

Ali Saip Ursavaş, Türk asker ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Güney Cephesi</span> Türk Kurtuluş Savaşının bir cephesi

Güney Cephesi, Fransız Cephesi veya Kilikya Cephesi, I. Dünya Savaşı'nın ardından Fransız kuvvetleri ve beraberindeki Ermeni Lejyonu ile TBMM idaresindeki Kuvâ-yi Milliye arasında gerçekleşen muharebelerden meydana gelen cephedir. Fransa, Sykes-Picot Anlaşması ve ardından Ermeniler ile imzalanan antlaşma ile kendisine düşen topraklara yönelmiştir. 20 Ekim 1921 tarihli Ankara Anlaşması ile cephe kapanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Maraş Muharebesi</span> Maraş Savunması

Maraş Muharebesi, I. Dünya Savaşı'nda yenilmesi üzerine, Osmanlı İmparatorluğu ile 30 Ekim 1918'de imzalanan Mondros Mütarekesi çerçevesinde Anadolu'nun birçok yeri gibi Maraş'ın da işgal altına girmesi ile işgal güçlerine karşı 21 Ocak 1920'de başlayan direniş, 12 Şubat 1920 tarihinde işgalin ortadan kalkması ile sonuçlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sütçü İmam</span> Maraştaki kurtuluş mücadelesini başlatan Türk direnişçi ve halk kahramanı (1871–1922)

Sütçü İmam, Maraş kurtuluş mücadelesini başlatan Türk direnişçi. Maraş'ta Fransız-Ermeni askerlerine karşı ilk kurşunu atmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Köprülülü Hamdi</span> Türk asker ve bürokrat

Köprülülü Hamdi Bey,, Türk asker ve bürokrat.

<span class="mw-page-title-main">Fransız Direnişi</span> II. Dünya Savaşı sırasında Fransanın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan direniş

Fransa'da La Résistance (direniş) olarak da anılan Fransız Direnişi, II. Dünya Savaşı sırasında Fransa'nın Almanya tarafından işgal edilmesine karşı çıkan kaçak hareketler ve şebekeler topluluğuna; ve bu toplulukların 22 Haziran 1940 tarihinde ilan edilen ateşkes ile 1944 yılındaki kurtuluşa kadar geçen süredeki ortak eylemlerine verilen addır.

Maraş Katliamı veya Maraş Olayları, 19 Aralık ile 26 Aralık 1978'de Kahramanmaraş'ta meydana gelen Aleviler'e, Kürtler'e ve solculara yönelik katliamdır. Yedi gün süren olaylar sırasında iddianameye göre 111 kişi öldürüldü. Aleviler'e ait 559 ev yakıldı, 290'a yakın iş yeri tahrip edildi. 23 yıl süren davalar sonunda 22 kişi idam, 7 kişi müebbet hapis, 321 kişi de 1-24 yıl arasında hapis cezası aldı. Katliamda önemli rol oynayan 68 kişiye ise ulaşılamadı. 12 Eylül Darbesi'ne sebep olan olaylardan biri olarak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Karboğazı Baskını</span>

Karboğazı Baskını, 27-28 Mayıs 1920 tarihlerinde, Türk Kurtuluş Savaşı esnasında Kuvâ-yi Milliye ile Fransızlar arasında Toros Dağları'nın eteğinde çıkan çatışma.

<span class="mw-page-title-main">Türk Kurtuluş Savaşı Suriye Cephesi</span>

I. Dünya Savaşı sırasında İngilizler, Osmanlı kuvvetlerini hızlı bir şekilde mağlup etmek için Arabistan'da bulunan Araplar ile anlaştılar. Bu antlaşma ile Araplar savaş bitince bağımsız olacaklardı. Fakat Rusya'da gerçekleşen Bolşevik İhtilali sırasında Vladimir Lenin, Rus Çarlığı sırasında imzalanan gizli antlaşmaları gün yüzüne çıkardı. Bu antlaşmalardan bir tanesi Sykes-Picot Anlaşmasıydı. Bu antlaşmaya göre Orta Doğu'yu İngilizler ve Fransızlar tarafından paylaşılıyordu. Bundan sonra toplanan San Remo Konferansında da Araplara bağımsızlık söz konusu bile değildi. Bunun üzerine Araplar silahlandı.

<span class="mw-page-title-main">Çete Ayşe</span> Türk ulusal kahraman

Çete Ayşe, Türk Kurtuluş Savaşı'nda Aydın'ın Yunan işgalinden kurtulmasında rol almış kuvâ-yı millîyeci.

<span class="mw-page-title-main">Rahime Hatun</span> Türk Kurtuluş Savaşı halk kahramanı

Rahime Hatun, Türk Kurtuluş Savaşı halk kahramanlarındandır.

Sinan Tekelioğlu, İstiklâl Madalyası sahibi Türk askeri ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Lakot Mehmet Bey</span>

Mehmet Yılmaz ya da daha çok bilinen adıyla Lakot Mehmet Bey, 1892 yılında Trabzon ili Arsin ilçesine bağlı Kocaba köyündeki baba evinde üç erkek kardeşin en küçüğü olarak dünyaya gelmiştir. 1970 yılında Kocaba köyünde ölmüştür. Babası yörede tanınmış hoca ve toprak sahibi olan Molla Ahmet Efendi'dir.

Saim Bey, Milli Mücadele sırasında, Kozan ile Kadirli’nin kurtuluşunda büyük hizmeti olmuş asker, Kuvay-i milliye kahramanı.

<span class="mw-page-title-main">Kılavuz Hatice</span>

Kılavuz Hatice veya Hatice Hatun (Gülekli Hatice), Milli mücadelede Adana ve yöresinde savaşan halk kahramanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Binbaşı Ayşe</span>

Binbaşı Ayşe, Türk kurtuluş mücadelesinin halk kahramanlarındandır.

Gizzik Duran, Çukurova yöresindeki Kuvayi Milliye hareketine katılarak Adana, Kayseri ve Kahramanmaraş yörelerinin düşman işgalinden kurtuluşunda katkı göstermiş bir direnişçi.

Çiftlikli Çete Kübra Efe, Millî Mücadele yıllarında Aydın yöresinin kurtuluşu için mücadele etmiş kuvâ-yı millîyeci.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.