İçeriğe atla

Semmelweis refleksi

Semmelweis refleksi veya Semmelweis etkisi, herhangi bir bilginin mevcut normlar, inançlar ve paradigmalar ile ters düşmesi sebebi ile hiçbir değerlendirilmede bulunulmadan doğrudan reddedilmesi refleksini açıklayan bir metafordur.

Terim, Macar bir hekim olan Ignaz Semmelweis'dan gelmektedir. Semmelweis, 1847 yılında çalışmakta olduğu hastanedeki puerperal ateş oranlarının düşmesi ile hekimlerin bir hastadan diğerine geçmeden önce veya özellikle otopsiden sonra ellerini klor solüsyonuyla dezenfekte etmeleri arasında (Semmelweis'in çalıştığı üniversite hastanesindeki iki doğum servisinden birinde, doktorlar ölen hastalara otopsi yapmaktaydı) doğrudan bir ilişki olduğunu keşfetti. Semmelweis'in uygulamaya başladığı prosedür, Louis Pasteur'un mikrop teorisini ortaya koymasından yirmi yıl önce, hastalara (çoğunlukla hamile kadınlar) "kadavra partikülleri" dediği şeyle devam eden bulaşmayı durdurarak birçok hayat kurtardı.[1] Oldukça fazla miktardaki bilimsel kanıtlara rağmen, doktor arkadaşları onun el yıkama önerilerini genellikle tıbbi olmayan nedenlerle reddetti. Örneğin, bazı doktorlar bir beyefendinin ellerinin hastalık bulaştırabileceğine inanmayı reddetti.[2]

Kökeni ve genel olarak kabul edilen kullanımı konusunda belirsizlik olsa da, "Semmelweis refleksi" ifadesi ilk olarak yazar Robert Anton Wilson tarafından kullanılmıştır.[3] Wilson'ın kitabında Timothy Leary, Semmelweis refleksinin şu polemik tanımını yaptı: "Gelişmemiş gezegenlerde primatlar ve larva hominidleri arasında bulunan ve önemli bilimsel gerçeklerin keşfinin cezalandırıldığı bir izdiham davranışı".

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Semmelweis, Ignaz. "The Etiology, Concept, and Prophylaxis of Childbed Fever (excerpts) İngilizceye çeviren: K. Codell Carter". 2 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Eylül 2020. 
  2. ^ Ginnivan, Leah (25 Kasım 2016). "The dirty history of doctor's hands". Ohio State University. 3 Ağustos 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Ağustos 2020. 
  3. ^ Wilson, Robert Anton. The Game of Life (Hayat oyunu). New Falcon Publications. ISBN 1561840505. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Tıp</span> hastalıkların teşhisi, tedavisi ve önlenmesi için çalışma alanı

Tıp, bir hastaya bakma, teşhis, prognoz, önleme, tedavi, yaralanma veya hastalıklarının palyasyonunu yönetme ve sağlığını geliştirme bilimi ve uygulamasıdır. Tıp, hastalıkların önlenmesi ve tedavisi yoluyla sağlığı korumak ve iyileştirmek için geliştirilen çeşitli sağlık uygulamalarını kapsar. Çağdaş tıp, yaralanma ve hastalıkları teşhis etmek, tedavi etmek ve önlemek için biyomedikal bilimleri, biyomedikal araştırmaları, genetiği ve tıbbi teknolojiyi, tipik olarak farmasötikler veya cerrahi yoluyla, ancak aynı zamanda psikoterapi, harici ateller ve traksiyon, tıbbi cihazlar, biyolojikler ve iyonlaştırıcı radyasyon gibi çeşitli tedaviler yoluyla uygular.

<span class="mw-page-title-main">Wilhelm Reich</span> Macar-Amerikalı ruhçözümcü (1897 – 1957)

Wilhelm Reich, Avusturyalı-Amerikalı psikiyatrist ve psikanalist, psikiyatri tarihinin en radikal isimlerden biri, Faşizmin Kitle Psikolojisi ve Kişilik Çözümlemesi gibi çok bilinen ve dikkate değer kitapların yazarı, Sigmund Freud'un öğrencilerinden biri, Carl Gustav Jung ve Alfred Adler'in tersine Sigmund Freud'un cinsellikle ilgili tezlerini daha ilerilere götürmeye çalışmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Louis Stevenson</span>

Robert Louis Stevenson,, İskoç romancı ve şair. En ünlü eseri Define Adası'dır. 2018 yılında itibarıyla dünyada en çok başka dile çevrilen yazarlar sıralamasında Charles Dickens’ın hemen ardında, 26. sıradadır.

<span class="mw-page-title-main">Thomas Kuhn</span> Amerikalı filozof, tarihçi ve yazar (1922 – 1996)

Thomas Samuel Kuhn, Amerikalı, fizikçi, tarihçi ve bilim felsefecisi. Kuhn'un en önemli yapıtı 1962 yılında yayımlanan Bilimsel Devrimlerin Yapısı adlı kitabıdır. Bu kitap hem akademik camiada hem de popüler bilim çevrelerinde büyük etki oluşturmuş ve "paradigma değişimi" kavramsallaştırmasını tanıtmıştır ki o günden bu yana sıkça kullanılan bir deyim haline gelmiştir. Pozitivist düşünceye muhalifliğiyle bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Aile hekimliği</span> tıbbi uzmanlık dalı

Aile hekimliği, bir tıp disiplinidir. Diğer tıp branşları gibi kendine özgü bir eğitimi, uygulaması ve araştırma konuları bulunan, dahili tıp bilimleri içinde değerlendirilebilinen klinik bir branştır. Çocuk, genç ve yaşlı tüm bireylere hem koruyucu hem de tedavi edici sağlık hizmetleri sunan bir tıp uzmanlık dalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bilim felsefesi</span>

Bilim felsefesi, epistemoloji, ontoloji, etik ve estetik gibi felsefenin temel alt bölümlerinden birisidir.

House, medikal drama tarzında 16 Kasım 2004 ve 21 Mayıs 2012 tarihleri arasında 8 sezon yayınlanan Amerikan televizyon dizisi. Dizinin ana karakteri olan Dr. House kurgusal olan New Jersey'deki Princeton-Plainsboro Eğitim Hastanesi'nde teşhis ekibinin başındadır. Dizinin yapımcıları Shore, Attanasio, Attanasio'nun iş ortağı Katie Jacobs'dan oluşmakta ve film yönetmeni Bryan Singer'dır. Dizi büyük oranda Century City'de çekilmiştir. Hugh Laurie bu dizideki Dr. Gregory House rolüyle 2006 ve 2007 yılında iki kez Altın Küre ödülü kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Otopsi</span> Bir cesedin tıbbi incelemesi

Otopsi, bir cesedin ölüm nedenini ve şeklini belirlemek için diseksiyon yoluyla kapsamlı bir şekilde incelenmesini içeren cerrahi bir prosedürdür. Araştırma veya eğitim amaçlı mevcut olabilecek herhangi bir hastalık veya yaralanmayı değerlendirmek için yapılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Hastalık yapıcı mikrop teorisi</span> mikroorganizmaların birçok hastalığın nedeni olduğunu savunan teori

Hastalık yapıcı mikrop teorisi, birçok hastalık için şu anda kabul edilen bilimsel teoridir. Patojen veya "mikrop" olarak bilinen mikroorganizmaların hastalığa neden olabileceğini belirtir. Büyütülmeden görülemeyecek kadar küçük olan bu organizmalar insanları, diğer hayvanları ve diğer canlı konakları istila eder. Konakları içinde büyümeleri ve çoğalmaları hastalığa neden olabilir. "Mikrop" sadece bir bakteriyi değil, protistler veya mantarlar gibi herhangi bir mikroorganizma türünü ve hatta virüsler, prionlar veya viroidler gibi hastalığa neden olabilen canlı olmayan patojenleri ifade eder. Patojenlerin neden olduğu hastalıklara bulaşıcı hastalıklar denir. Bir patojen bir hastalığın temel nedeni olsa bile, çevresel ve kalıtsal faktörler genellikle hastalığın şiddetini ve potansiyel bir konakçı bireyin patojene maruz kaldığında enfekte olup olmayacağını etkiler. Patojenler, hem insanlarda hem de hayvanlarda bir bireyden diğerine geçebilen hastalık taşıyıcı ajanlardır. Bulaşıcı hastalıklara patojen mikroorganizmalar ve parazitler gibi biyolojik ajanlar neden olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Robert Bárány</span> Nobel ödüllü Avusturyalı otolojist.

Robert Bárány Avusturyalı otolojist. Kulaktaki vestibüler sistemin fizyoloji ve patolojisi üzerine yaptığı çalışmaları sayesinde 1914 yılında Nobel Fizyoloji veya Tıp Ödülü'nü aldı.

<span class="mw-page-title-main">Ignaz Kögler</span> Alman Cizvit ve misyoner

İgnaz Kögler, Çing Hanedanı döneminden Alman Cizvit, Matematikçi ve astronom.

<span class="mw-page-title-main">Ignaz Semmelweis</span> Avusturya-Macaristanlı bilim insanı ve hekim

Ignaz Philipp Semmelweis, Avusturya-Macaristanlı bilim insanı ve hekim. Antiseptik prosedürlerin öncüsü olarak bilinir. "Annelerin kurtarıcısı" lakabıyla tanınan Semmelweis lohusalık humması insidansı ile doğum kliniklerindeki el yıkama alışkanlıkları arasındaki ilişkiyi keşfetmiştir. Lohusalık ateşi 19. yüzyıl ortalarında hastanelerde yaygındı ve %10 - %35 oranları arasında ölümcül idi. Semmelweis 1847 yılında Viyana Genel Hastanesi'nde kalsiyum hipoklorit içeren antiseptikler kullanarak el yıkama uygulamasını önermiş ve ölüm oranlarını önemli ölçüde azaltmayı başarmıştır. Bulgularını derlediği Lohusa Ateşinin Kavramı, Etyolojisi ve Profilaksisi isminde bir kitap yayınlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lazarus refleksi</span>

Lazarus belirtisi ya da Lazarus refleksi beyin ölümü gerçekleşmiş hastalarda meydana gelen reflekslerdir, bu refleks sarılır gibi kollarını kaldırıp çapraz şekilde bağlama şeklinde görülür. Bu fenomen adını Kutsal Kitap'ta geçen Lazarus'tan alır, Yuhanna İncili'nde İsa'nın Lazarus'u ölüyken dirilttiği anlatılır.

<span class="mw-page-title-main">Tıp tarihi</span> Tıbbın zaman içerisindeki gelişimi

Tıp tarihi, toplumların antik çağlardan günümüze, insan ve hayvan sağlığı ile ilgili olayları değerlendirirken neden-sonuç ilişkilerini görebilme, geçmişle bugünü değerlendirirken geleceği de öngörebilme becerisi kazanılmasını amaçlayan bir bilim dalıdır. Erken dönem tıbbi gelenekler içerisinde Antik Mısır ve Babil'den de bilgiler içermekte ve antik Yunanların teşhis, prognoz ve ileri düzey tıp etiği hakkında açıklamalara da yer verilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">İyatrojenez</span> Herhangi bir tıbbi faaliyetin zarara yol açması

Iatrogenesis, sağlık meslek mensupları gibi hareket eden ya da sağlık için yararlı olduğunu savunduğu ürün veya hizmet tanıtımı üstlenen bir veya daha fazla kişinin herhangi bir faaliyetinden kaynaklanan, etkilenen kişide desteklemeyen etkiler oluşturan olgulardır.

<span class="mw-page-title-main">Bilim tarihi</span> bilimin ve bilimsel bilginin tarihsel gelişiminin incelenmesi

Bilim tarihi, hem doğa hem de toplumsal bilimler dahil olmak üzere bilimsel bilgi ve bilimin gelişiminin incelenmesidir. 18. yüzyıl ile 20. yüzyıl arası dönemde, öteden beri yanlış bilindiği düşünülen olguların bilimsel gerçeklerle değiştirilmesi yolunu izlemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Adolf Hitler'in olası monorizmi</span>

Adolf Hitler'in sadece bir testisi olma olasılığı, Alman liderini araştıran tarihçiler ve akademisyenler arasında anlamsız bir konu olmuştur. Söylenti, muhtemelen günümüz İngiliz askeri şarkısı Hitler Has Only Got One Ball'dan kaynaklanan bir şehir efsanesi olabilir. Bununla birlikte, araştırma, görgü tanığı ifadesi ve tarihsel çalışma, öneriyi kanıtlayamamış veya çürütememiştir.

<span class="mw-page-title-main">Semmelweis Universitesi</span>

Semmelweis Universitesi, Macaristan'ın Budapeşte kentinde 1769 yılında kurulan araştırma odaklı bir tıp üniversitesidir. Altı fakülte ve doktora okulu ile tıp ve sağlık bilimlerinin tüm alanlarını kapsar. Macaristanın ilk olmak üzere, Avrupa'nın en köklü ve önde gelen tıp fakültelerinden birine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Bizans İmparatorluğu'nda tıp</span>

Bizans tıbbı, Bizans İmparatorluğu'nun yaklaşık MS 400 ile MS 1453 arası yaygın tıbbi uygulamalarını kapsar. Bizans tıbbı, Greko-Romen öncülleri tarafından geliştirilen bilgi temeli üzerine inşa edilmesiyle dikkate değerdir. Bizans tıbbı, antik çağlardan kalma tıbbi uygulamaları koruyarak İslam tıbbını etkiledi ve Rönesans döneminde Batı'nın tıbbın yeniden doğuşunu destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Philippe Pinel</span> Fransız ruh hekimi (1745 – 1826)

Philippe Pinel (1745-1826) Fransız hekimdir. Akıl hastalalıklarının tedavisine hapis metodu yerine, bilimsel ve insancıl yöntemler ile yaklaşım göstererek çağdaş psikiyatrinin öncüsü konumuna gelmiştir. 1793'te La Bicetre Hastanesi ve on bin hasta kapasitesi ile o dönemlerde dünyanın en büyük ruh sağlığı ve hastalıkları hastanesi olan La Salpetriere'de çalışırken hastalarına ahlaki tedavi yaklaşımını uygulamıştır. 1806 yılında yayımlanan A Treatise on Insanity eseri, Fransız ve Anglo-Amerikan tıbbında büyük bir etki yaratarak psikiyatri alanında klasik eserlerden biri haline gelmiştir.