İçeriğe atla

Semele

Semele
Jüpiter ve Semele. Gustave Moreau, 1895 tarafından tuval üzerine yağlıboya.
Thyone
Özellikleri
MekânıThebes, Olimpos Dağı
Kişisel bilgileri
EbeveynlerKadmos ve Harmonia
KardeşlerAutonoe, Agave, İno, ve Polidoros
EşiZeus
ÇocuklarDionysus
Semele Yanarken, Ressam: Antonie Caron

Semele, Yunan mitolojisinde Cadmus ile Harmonia'nın kızı. Zeus'tan Dionysos'u doğurduğuna inanılırdı.

Dionysos kültündeki diğer parçalar gibi Semele de Yunan değil, büyük bir ihtimalle Trako-Frigyalı bir kökene sahiptir. Ayrıca Semele'nin babası olarak geçen Cadmus'un efsanesi ise Cadmus'un Fenike'li bir kökeni olduğunu ortaya çıkarır.

Zeus'un kıskanç eşi Hera, Semele hamileyken ilişkiden haberdar olur. Yaşlı bir kocakarı şekline bürünen Hera Semele'ye arkadaşça yaklaşır ve onun güvenini kazanır. Böylece Semele sırrını açıklar ve kocasının, bebeğinin babasının Zeus olduğunu söyler. Yaşlı kadın halindeki Hera Semele'ye inanmamış gibi davranır ve böylece Semele'nin zihnine şüphe tohumları eker. Merak ve şüphe içinde Semele Zeus'tan tüm tanrısal özellikleriyle karşısına çıkmasını ister, böylece onun tanrı olduğuna, gerçekten Zeus olduğuna inanacaktır. Zeus fikrini değiştirmek ve Semele'nin bu isteğini geri çevirmek için uğraşsa da başaramaz ve Semele'nin ısrarıyla kendisini göstermeyi kabul eder. Fakat, faniler bir tanrıya ölmeden bakamayacakları için, Zeus'un tanrısal hâli karşısında Semele alevler içinde yok olur, ölür. (Ovid, Metamorfozlar III.308-312; Hyginus, Fabulae 179).

Bu sırada Zeus mucizevi şekilde orada biten bir asmanın koruduğu cenin halindeki Dionysos'u kurtarır ve bacağına diker. Birkaç ay sonra Dionysos doğar. Bunun yüzünden Dionysos bazen "iki kez doğan" olarak anılır. (Apollodorus iii.4.3; Apollonius Rhodius,iv.1137).

Büyüyünce Dionysos annesini Hades'ten kurtarır ve annesi Olympos Dağı'nın Thyone diye yeni bir isimle tanrıçası olur. Burada Zeus tarafından bir köşkle ödüllendirilir. Romalı tanrıça Stimula'nın Thyone'nin dengi olduğu söylenir.

Kaynakça

  • Burkert, Walter, 1985. Greek Religion,
  • Graves, Robert, 1960. The Greek Myths
  • Kerenyi, Carl, 1976. Dionysus: Archetypal Image of the Indestructible Life, (Bollingen, Princeton)
  • Kerenyi, 1951. The Gods of the Greeks pp 256ff.
  • Seltman, Charles, 1956. The Twelve Olympians and their Guests. Shenval Press Ltd.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Yunan mitolojisi</span> Antik Yunanların oluşturduğu mitlerden oluşan mitoloji

Yunan mitolojisi, Antik Yunanistan'da dünyanın yaratılışı, tanrı, tanrıça ve kahramanların hayatı hakkındaki söylence ve öğretileri içermekle kalmayıp aynı zamanda Eski Yunan dininin gövdesini oluşturmaktadır. Günümüzde, bu mitoloji hakkındaki bilgilerimizi bu sözlü edebiyatın yazılı hâllerinden alıyoruz. Tarihçiler, mitoloji hakkında daha ayrıntılı bilgi almak için o dönemin sanatındaki ipuçlarını bile toplar.

<span class="mw-page-title-main">Themis</span> Mitoloji

Themis, Yunan mitolojisinde Uranüs ve Gaia'nın kızı olan adalet ve düzen tanrıçasıdır. İlahi adaletin tecessümüdür. Zeus'un Metis'ten sonraki ikinci karısıdır. Babaları Zeus olan, Horae ve Moirae'nin annesidir.

<span class="mw-page-title-main">Zeus</span> Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli; göklerin şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısı

Zeus, "Tanrıların ve İnsanların Babası" ve Yunan mitolojisinde en güçlü ve önemli tanrıdır. Roma'da Jüpiter olarak da bilinir. Göklerin, şimşeklerin ve gök gürültülerinin tanrısıdır. Çoğu zaman elinde bir şimşek ile resmedilmiştir. Bereket ile özdeşleşmiştir, yağmur ondan beklenir. Titan Kronos'un ve eşi Rhea'nın en küçük çocuğu ve oğludur. Tanrıça Hera'nın kocasıdır. Simgesi şimşeğin yanında boğa, kartal ve meşe ağacıdır. Aynı zamanda tanrıların kralı olduğu için taht ve asa ile de sık sık betimlenir. Ayrıca Athena'nın ona hediyesi olan Aegis'in de taşıyıcısıdır. Zeus'un en eski kült ve bilicilik merkezi Yunanistan'daki Dodona antik şehirdir. Habercisi oğlu Hermes'tir. Gigantlar arasındaki karşıtı Kral Porphyrion'dur.

<span class="mw-page-title-main">Prometheus</span> Yunan mitolojisinde insanı yaratan karakter, titan

Yunan mitolojisi'nde, Prometheus veya Promete Titan ateş tanrısıdır. Prometheus en çok tanrılara ateşi çalarak meydan okumasıyla ve ateşi teknoloji, bilgi ve uygarlık biçiminde insanlığa vermesiyle tanınır. Efsanenin bazılarında, insanlığın çamurdan yaratılması ile de anılır. Prometheus zekâsı ve insanlığın şampiyonu olmasıyla tanınır, ve genellikle insanî sanatların ve bilimlerin yazarı olarak da görülür. Bazen Deukalion'un babası, Tufan'ın kahramanı olarak tanıtılır.

<span class="mw-page-title-main">Hera</span> Yunan mitolojisinde Zeusun eşi ve ablası olan tanrıça

Hera, Yunan mitolojisinde Zeus'un eşi ve ablası olan tanrıçadır. Roma'da Juno olarak bilinir. Babası Titanlardan Kronos, annesi Rhea'dır. Olympos tanrıları arasında kraliçe vasfına sahiptir ve Evlilik Kraliçesi olarak anılır.

<span class="mw-page-title-main">Dionisos</span> Antik Yunan mitolojisinde şarabın ve şarapçılığın tanrısı

Dionysus veya Dionisos, Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Yunan mitolojisinde, Dionysos Hindistan'a kadar geniş bir alana seyahat etti ve kültünü Yunanistan'a yaydı, esasen doğu kökenli olarak bilinirdi. Onun onuruna grup sekse benzeyen ayinler düzenlenirdi, burada katılımcılar kendilerini aşacak derecede Dionysosçu bir dans ve eğlence çılgınlığına kapılırlardı. Tiyatronun, Dionysos'a tapanlar gibi, kendi kişiliklerini geride bırakmaya ve canlandırdıkları karakterle bütünleşmeye çalıştıkları için bu etkinlikten doğduğuna inanılır. Gerçekten de, Dionysos rahiplerine Yunan tiyatrolarında şeref koltukları verildi.

<span class="mw-page-title-main">Hefaistos</span> Yunan Mitolojisi - Tanrıların Demircisi

Hephaistos, Yunan mitolojisinde Zeus ile Hera'nın oğlu ya da Hera'nın yalnız başına doğurduğu oğlu. Tanrılar ve kahramanlar için demircilik zanaatıyla uğraşarak silahlar ve zırhlar üreten ateşler tanrısı. Aşk ve güzellik tanrıçası Afrodit'in eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Draco (takımyıldız)</span>

Draco ya da Ejderha takımyıldızı, modern 88 takımyıldızdan biridir. Büyük ve Küçük Kepçeler arasından geçerek uzanan daha sönük yıldızlardan oluşan takımyıldız olarak bilinir. Ejderha'yı oluşturan yıldızların çizgisi, Küçük Kepçe'nin kasesinin etrafından sağa eğrilir ve sonra aşağıya kıvrılır. Daha sonra bu eğri ters döner ve doğuya (sağa) bir dirsek yapar. Küçük Kepçe'nin sonunda dörtgen bir kutu oluşturan dört yıldız, Ejderha'nın başıdır. Bu kutu, Küçük Kepçe'nin kasesi ile yaklaşık aynı büyüklükte ve parlaklıktadır.

<span class="mw-page-title-main">İno</span>

Yunan mitolojisinde, İno Boiotia'nın kraliçesidir ve öldükten sonra onu altında ölümünden sonra "beyaz tanrıça" anlamına da gelen Lefkothea sıfatıyla insanların tapındığı bir tanrıçaya dönüşmüştür. Alkman ona "Denizlerin Kraliçesi" adını vermiştir, abartma olmasa bile onu Amphitrite'in eşili yapacaktır.

<span class="mw-page-title-main">Kadmos</span>

Yunan mitolojisinde, Kadmos ya da Cadmus( ')' efsanevi Boeotia'daki Thebai şehrinin kurucusudur ve Fenikelidir. Perseus ve Bellerophon'la birlikte ilk Yunan kahramanıydı ve Herakles'ten önceki en büyük kahraman ve canavar avcısıydı. Yaygın olarak Fenike prensi olduğu belirtilir, kral Agenor'un ve kraliçe Tire'li Telephassa'nın oğluydu, kardeşi Phoenix, Cilix ve Europa idi. Kadmos'un soyağacı Zeus'a dayanmaktadır. Başlangıçta, Zeus tarafından Fenike kıyılarından kaçırılan kız kardeşi Europa'yı bulup Tire'ye geri götürmek için kraliyet ailesi tarafından yolculuğa gönderildi. İlk anlatımlarda, Kadmos ve Europa, Phoenix'in çocuklarıydı. Kadmos, aslen onun onuruna Cadmeia akropolisi olarak adlandırılan Yunan şehri Thebai'yi kurmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Orfizm</span>

Orfizm veya nadir kullanımıyla Orfikizm, eski Yunanistan'da gizemli bir dindir.

<span class="mw-page-title-main">Bergama Zeus Sunağı</span>

Bergama Zeus Sunağı ya da Zeus Altarı, Kuzey Batı Anadolu'da, İzmir'in kuzeyinde bulunan günümüzde Bergama olarak anılan antik Pergamon şehrinde Pergamon Krallığı'nı yöneten Attalos hanedanı tarafından MÖ 2. yüzyılda yaptırılmış anıtsal dinsel bir yapıdır. Keskin bir U şeklinde olan yapı Bergama Akropolü üzerinde bulunur. 35,64 m genişliğinde 33,4 m derinliğindedir. Yapının ön tarafında bulunan merdivenler 20 m genişliğindedir.

<span class="mw-page-title-main">Thyone (uydu)</span>

Thyone, Jüpiter'in düzensiz uydularından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Semele (opera)</span>

Semele George Frideric Handel tarafından, liberettosu İngilizce olarak hazırlanmış ve prömiyeri 10 Şubat 1744'te Londra Covent Garden Tiyatrosu'nda sahnelenmiş 3 perdeden oluşan bir 'müziksel dram' veya opera ve oratoryo.

<span class="mw-page-title-main">Teiresias</span>

Yunan mitolojisinde, Thebaili Teiresias, ayrıca - Odysseia'de 6 kez kullanımı ile - Tebaili tanımı Teiresias'u tarifler, durugörüye sahip olması ve 7 yıl kadına dönüşmesiyle bilinen kör kâhin, çoban Everes ve nemf Chariclo'nun oğludur.

Yunan mitolojisinde ensest temaları bolca görülür. Ensest kelime anlamı olarak yakın akrabalar arasında gönüllü ya da gönülsüz cinsel ilişkidir. Antik uygarlıklarda ensest sıkça görülür. Antik Yunanistan'da Leonidas tarihte ensest ile anılan liderlerden biridir. Mısır'da ise Firavunlar genellikle akrabaları ile evlenirdi, bu durumun sebebi ise kanı korumak ve iktidarı güçlendirmektir. Ensest, bazen Yunanistan'da tiranlığın olumlu bir işareti olarak kabul ediliyordu. Yunanlar ensest temasına günümüzden farklı bakıyordu. Dolayısıyla Antik Yunan dinin temeli olan sözlü anlatımlarda ensest görülmesi gayet normaldir. Yunan tanrıları hasta olmadıkları için ensest kökenli hiçbir hastalık görülmemiştir.

Zeus, Amerikan çizgi romanlarında yer alan bir tanrı, Marvel Comics tarafından tasarlanmış kurgusal bir karakterdir. Karakter, Yunan mitolojisindeki Zeus adlı baş tanrıya dayanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Dionysiaka</span>

Dionysiaka (Dionysiaca) eski bir Yunan epik şiiridir ve Nonnus'un en önemli eserlerinden biridir. Dionysiaka, 48 kitaptan ve 20.426 satırdan oluşan bir destandır. Homeros lehçesi ve dactylic hexameters ile yazılmış günümüze ulaşan en uzun Grek-Roman şiiridir. Ana konusu Dionysos'un hayatı, Hindistan'a yaptığı sefer ve onun muzaffer dönüşüdür.

<span class="mw-page-title-main">Zeus'un Aldatılması</span>

İlyada'da, antik yazarlar Dios apate denen XVI. Kitabı kalanından ayırır. Bu bölümde Hera, ilahi kocası Zeus'a kandırmak için bir bahane uydurur; konuşmasında "tanrıların kökeni" olan Okenaous'a ve "anne" Tethys'e gitmek istediğini söyler. Bunun yerine Hera, Zeus'u baştan çıkarmaya hazırlanır; kendini güzelleştirir ve Afrodit'in yardımını alır. Bölümün doruk noktasında Zeus ve Hera, Kaz Dağı'nın zirvesinde altın bir bulutun içinde gizli gizli sevişirler. Hera, Zeus'un dikkatini dağıtarak Truva Savaşı'nda Yunanların tekrar üstünlüğü ele geçirmesini sağlar.

Yunan mitolojisinde, Agave ('soylu') Thebai'nin prensesi ve Maenadların kraliçesiydi.