İçeriğe atla

Semaver (kitap)

Semaver
1936 tarihli ilk baskının kapağı
YazarSait Faik Abasıyanık
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe
TürHikâye
Yayım1936
YayımcıRemzi Kitabevi

Semaver, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın Nisan 1936'da yayınlanan ilk kitabı. Eser, Sait Faik'in babasının maddi yardımıyla basılabilmiştir.[1] Kitap, daha sonraki yıllarda Varlık Yayınları tarafından pek çok kez yayınlandı. Faik, bu kitabına ilk yazdığı öykü olan İpekli Mendil'i de aldı.

Kitaptaki öyküler üç bölümde incelenebilir.[2] İlk bölümdeki hikâyelerde yazarın çocukluğunun geçtiği Adapazarı ve çevresi anlatılmaktadır. Çevre tasvirine geniş yer verilen bu öykülerde, yazar oyunlar oynadığı kırları ve ormanları anlattı. İpekli Mendil, Babamın İkinci Evi, Kıskançlık, Bohça, Orman ve Ev, Düğün Gecesi bu bölümdeki hikâyelerdir.

İkinci bölümde ise çoğunlukla İstanbul'da geçen ve yazarın bu şehirdeki tecrübelerinden yola çıkarak yazdığı öyküler yer alır. Örneğin, Bir Kıyının Dört Hikayesi isimli eserde Faik, denizde çalışan, geçim kavgası veren insanları anlattı. Yazarın ün kazanmasını sağlayan Stelyanos Hrisopulos Gemisi ve Şehri Unutan Adam ile Üçüncü Mevki de bu bölümdeki diğer öykülerdir. Kitaba ismini veren Semaver'de ise bir fabrika çalışanının yaşamı anlatılır. Bu öykü yazarın Grenoble'da geçirdiği günlerde gözlemlediği olaylara dayanmasına rağmen ikinci bölümde sayılabilir.[3]

Kitabın son bölümü ise Sait Faik'in Fransa'da geçirdiği günlere göndermeler içermektedir. Bu hikâyeler Sevmek Korkusu, Louvre'dan Çaldığım Heykel, Robenson, İhtiyar Talebe, Bir Vapur ve Bir Kadın'dır.

Analiz

Sait Faik'in ilk dönem hikâyelerini barındırdığı düşünülen üç kitabı Semaver, Sarnıç ve Şahmerdan'da fakir insanların hayatlarını ve onların nasıl mutlu olabileceklerini anlattı. Bu kitaplarda zenginlere kızan yazar, fakirleri övecekti. Kitaba ismini veren Semaver isimli hikâyede ise daha sonra düşmeyeceği bir yanılgıya düştü.[4] Çoğunlukla, kendi gözlemlediği gerçekleri öykülerinde anlatan yazar Semaver'de ise okudukları doğrultusunda okuyucuya işçi Ali'nin yaşamını anlatmaya çalışır ve bu yüzden de Ali'nin hayatı ile ilgili detaylar yapay görünür.[4] Abasıyanık, bu yanılgıya bir daha düşmeyecektir.

Yazar, hayatın güzelliğini ve tadını da fakir insanların bildiğine olan inancını Stelyanos Hrisopulos Gemisi gibi hikâyelerinde ifade etti. Yazarın bütün ilk dönem hikâyeleri olduğu gibi Semaver de insan sevgisi ve insanların iyilikleriyle doluydu. Tersliklerle karşılaşsa dahi insanlara duyduğu sevgi azalmaz.

Abasıyanık'a gelen en önemli eleştirilerden biri de dilinin savruk olduğu yönündedir.[5] Bu yanlışların sanıldığından daha az olduğunu Fethi Naci ispatladı. Naci'nin sayımına göre Semaver'de dört Türkçe yanlışı vardır.[5] Hikâyelerde açık Türkçe yanlışlarından çok aceleyle yazılmaları sebebiyle yapılmış dil savruklukları vardır.

Semaver'de, yazarın sonraki dönem kitaplarında rastlanan konuşma dilinin canlılığından yararlanma yok denecek kadar azdır. Benimle Beraber Seyahatten Dönenler ve Orman ve Ev hikâyeleri dışında kalanlar klasik bir dille yazılmıştır. Gene de hikâyeler Sait Faik'in sonradan klasikleşecek coşkulu dilinin habercisi gibidir.[6]

Nâzım Hikmet, 5 Mayıs 1936 tarihinde Akşam Gazetesi'nde Orhan Selim adıyla yayınladığı Bir Tavsiye başlıklı yazısında Sait Faik'in Semaver'ine değindi. Nazım Hikmet, kitabı büyük bir hevesle okumaya başladığını ve ilk satırlardan sonra bu genç yazarın ileriki günlerin Sabahattin Ali'si, Kemal Tahir'i, İsmet Hüsnü'sü olacağına inanmaya başladığını yazdıktan sonra hikâyenin devamının kendisini hayal kırıklığına uğrattığını açıkladı. Bunun sebebinin ise hikâyenin geri kalan kısmının adeta Amerikalı bir yazardan adapte edilmiş gibi durması olduğunu yazdı. Sait Faik, ileriki günlerde Ran'ın bu tenkitinde çok haklı olduğunu ve bu eleştirinin çok faydasını gördüğünü açıkladı.[7]

Kaynakça

Notlar

  1. ^ Sönmez 2007, s. 171
  2. ^ Uyguner 1991, s. 37
  3. ^ Uyguner 1991, s. 38
  4. ^ a b Naci 2003, s. 18
  5. ^ a b Naci 2003, s. 24
  6. ^ Naci 2003, s. 25
  7. ^ Naci 2003, s. 115

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sait Faik Abasıyanık</span> Türk hikâye ve roman yazarı, şair (1906–1954)

Sait Faik Abasıyanık, Türk hikâye ve roman yazarı, şair. Türk hikâyeciliğinin önde gelen yazarlarından birisi olan Sait Faik, çağdaş hikâyeciliğe yaptığı katkılar nedeniyle Türk edebiyatının köşe taşlarından biri olarak kabul edilir.

Sait Faik Hikâye Armağanı, her yıl yazar Sait Faik Abasıyanık anısına, ölüm yıldönümü olan 11 Mayıs'ta bir öykücüye verilen edebiyat armağanıdır.

<i>Sarnıç</i> (kitap)

Sarnıç, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1939 yılında, Çığır Kitabevi tarafından yayınlanan ikinci kitabı. Bu kitapta, yazarın ilk kitabı Semaver'e almadığı hikâyeleri yer alır. Kitabın kapağında Sait Faik'in adı "Said Faik" olarak yazılmıştır.

<i>Şahmerdan</i> (kitap)

Şahmerdan, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1940 yılında yayımlanan üçüncü kitabı. Kitap Faik'in yazdığı hikâyelerden oluşur.

<i>Lüzumsuz Adam</i>

Lüzumsuz Adam, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1948 yılında yayınlanan dördüncü kitabıdır. Sait Faik bu kitapla yeni bir öykü tarzına yönelmiştir. Kitaptaki on dört hikâye de İstanbul'da geçmektedir.

<i>Mahalle Kahvesi</i>

Mahalle Kahvesi, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1950'de yayınlanan beşinci hikâye kitabıdır. Eser ayrıca, yazarın yayınlanan altıncı kitabıdır. Bu kitaptaki öyküler yazarın bir önceki kitabı Lüzumsuz Adam'dakilere tarz olarak çok benzemektedir.

<i>Kumpanya</i> (kitap)

Kumpanya, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1951'de yayınlanan hikâye kitabı. Bu kitapta üç uzun öykü yer alır. Kitaba adını veren uzun hikâye Kumpanya, 8 Mayıs 1948 ile 31 Temmuz 1948 tarihleri arasında Yedigün Dergisi'nde Tiyatro Kumpanyası ismiyle yayınlandı.

<i>Havuz Başı</i>

Havuz Başı, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1952 yılında yayınlanan hikâye kitabı. Bu kitapta yazarın eski ve yeni yirmi üç öyküsü yer alır. Sait Faik Havuz Başı'nda okuyucuya kendisini anlatır, içini döker gibidir. Son kitaplarında yer almayan Adapazarı'nda geçirdiği çocukluk günlerine ait anılar bu kitapta kendine yer bulur.

<i>Son Kuşlar</i> Sait Faik Abasıyanıkın 1952 yılında yayımlanan hikâye kitabı

Son Kuşlar, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1952 yılında yayınlanan hikâye kitabı. Son Kuşlar, tıpkı Havuz Başı gibi 1952 senesinde yayınlanmış olmasına rağmen Havuz Başı'nın aksine son derece güncel hikâyeler içermektedir. Toplam on dokuz öykü olan kitapta, öykülerin on altı tanesi Burgaz Adası'nda, iki tanesi kentte ve bir tanesinde bir Çerkes köyünde geçmektedir. Rakamlara bakıldığında, Abasıyanık'ın hem hastalığı hem de toplum tarafından onaylanmayan seçimleri dolayısıyla insanlardan uzaklaştığı, adaya çekildiği fark edilebilir.

<i>Havada Bulut</i>

Havada Bulut, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1951 yılında yayınlanan hikâye kitabı. Havada Bulut'u bazıları roman olarak kabul eder ama aslında birbirine bağlı hikâyelerden oluşan bir kitaptır. Bu birbiriyle ilintiliymiş gibi görünen hikâyelerde yazar II. Dünya Savaşı sırasında Beyoğlu'nda aylak gezen bir öğrencinin dünyayı umursamayan maceralarını anlatır.

<i>Az Şekerli</i>

Az Şekerli, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın ölümünden sonra, 1954 yılının Aralık ayında Varlık Yayınları'ı tarafından yayımlanan bir öykü kitabıdır.

<i>Alemdağda Var Bir Yılan</i>

Alemdağ'da Var Bir Yılan, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1954 yılının Mart ayında yayınlanan öykü kitabı. Eser, yazarın vefatından önce yayınlanan son kitabıdır. Abasıyanık, bu kitabında kendi yalnızlığını anlattı.

<i>Medarı Maişet Motoru</i> Sait Faik Abasıyanık tarafından yazılan roman

Medarı Maişet Motoru ya da Birtakım İnsanlar, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1944 yılında yayınlanan ilk romanı. İlk defa 4 Ekim 1940- 21 Şubat 1941 tarihlerinde Yeni Mecmua'da tefrika edilen Medar-ı Maişet Motoru Yokuş Kitabevi tarafından yayımlanır. Kitap yayımlandıktan birkaç gün sonra Bakanlar Kurulu'nun kararıyla toplatılır.

<i>Şimdi Sevişme Vakti</i>

Şimdi Sevişme Vakti, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1953 yılında yayınlanan şiir kitabı. Yazarın yayınlanan tek şiir kitabıdır.

<i>Kayıp Aranıyor</i> (roman) Türk öykücü Sait Faik Abasıyanıkın ikinci ve son romanı.

Kayıp Aranıyor, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1953 yılında yayınlanan ikinci ve son romanı. Roman ilk olarak Hürriyet Gazetesi'de 28 Haziran 1953 ile 1 Ağustos 1953 tarihleri arasında 36 bölüm olarak yayınlandı. Romanın el yazısı müsveddeleri şu anda Sait Faik Abasıyanık Müzesi'nde sergilenmektedir.

<i>Mahkeme Kapısı</i>

Mahkeme Kapısı, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1956 yılında yayınlanan röportaj kitabı.

<i>Tüneldeki Çocuk</i>

Tüneldeki Çocuk, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın 1955'te yayınlanan kitabı. Varlık Yayınları tarafından basılan ilk baskısı 112 sayfadır. Yazarın ölümünden bir sene sonra çıkmıştır.

<i>Yaşamak Hırsı</i>

Yaşamak Hırsı, Belçikalı yazar Georges Simenon'un psikolojik gerilim tarzındaki romanı. Roman Türkçeye Sait Faik Abasıyanık tarafından kazandırıldı.

<span class="mw-page-title-main">Makbule Abasıyanık</span> Türk yazar

Makbule Abasıyanık, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın annesi, Sait Faik Abasıyanık Müzesi ve Sait Faik Hikâye Armağanı'nın kurucusu. Cumhuriyet Türkiye'sinin ilk mesenlerindendir.

Mehmet Faik Abasıyanık, eski Adapazarı belediye başkanı, Türk yazar Sait Faik Abasıyanık'ın babası.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.