İçeriğe atla

Semûm

İslami korku filmi "Semum" (2008)'de şeytani bir yaratığın tasviri.[1]

Semûm anılan bir tür ateştir. Genellikle kötü ruhlarla ilişkilendirilir. İslam'da cehennemdeki özel bir ateş türüdür. Şeytanlar bu ateşten yaratılmıştır. Bu fikir aynı zamanda Yahudilik ve Maniheizm gibi daha sonraki inançlarda da kullanıldı.

Etimoloji

Semūm terimi, "zehirlemek" anlamına gelen s-m-m سم kökünden türemiştir. Aynı zamanda sıcak, tozlu çöl rüzgârını ifade etmek için de kullanılır.[2]

İslam

Bir şeytan tasviri, Siyah Qalam, y. 14./15. yüzyıl. Uygurlar veya Orta Asya kökenli sanat üslubu, Müslüman Türkler tarafından çeşitli efsanevi varlıkları tasvir etmek için kullanıldı.[3]

Sure'da 56:42 cehennem ateşleri ile ilişkilidir. Kur'an tefsirine göre İblis ve onun melekleri (şeytanları) semûm'dan yaratılmıştır.[4] İbn Abbas'a göre, melekler nurdan (nūr), İblis ve şeytanları "zehirli ateşten" (semūm), cinler ise "ateş bileşiminden" (mārijin min nār) yaratılmıştır.[5]

İslamda göre, semūmlar varlıklar, insan yaratıldığında tiksinti tiksinmeklardır. Yaratıcı ruhunu Adem'e üflediğinde, semūmlar/şeytanları onun önünde eğilmeyi reddettiler ve onları yok etmeye yemin ettiler.[4]

Melekler yeryüzüne yerleşmeden önce yeryüzü cinlerin hakimiyetindeydi. Cinler kötüleştiğinde, Allahı onları cezalandırmak için bir melek ordusu gönderdi. İbn Abbas, 18. surede meleklere Cennetten oldukları için cin denildiğini açıklamaktadır. Ancak dünyevi cinler ile İblis ve onun şeytanları ayrı varlıklardır.[4]

Hasan-ı Basri buna katılmıyor ve Cin ile İblis'in aynı varlık olduğunu düşünüyor. Hasan ayrıca meleklerin günah işleyemeyeceğini söylüyor. Ancak İbn Abbas'ın açıklamasında şeytanların Allah'a hizmet ettiği ve cinlerden ayrı varlıklar olduğu kabul edilmektedir.[5] Onun için şeytanlar, düşmüş meleklere benzer bir şeydir.[4]

İnsanların kalbine saldırabilirler, ama insanlara zarar vermeden önce çağrılmalıdırlar.[6]

Daha sonraki dini eserlerde

Ortaçağ Yahudiliğinde şeytan'ın (Samael) adı dilsel olarak semūm terimiyle ilişkilidir. Pirke De-Rabbi Eliezer, Adem'in önünde eğilmeyi reddeden bu ateşten yaratılmış melek hakkındaki İslami hikâyeyi uyarlıyor.[7]

Maniheizm'de semūm, Şeytan'ın (Ehrimen) beş krallığındaki unsurlardan biridir.[8]

Kaynakça

  1. ^ Erdağı, D. Evil in Turkish Muslim horror film: the demonic in “Semum”. SN Soc Sci 4, 27 (2024). https://doi.org/10.1007/s43545-024-00832-w
  2. ^ Rashid al-Din (31 Aralık 1965). "Rashid al-Din's History of India". doi:10.1515/9783111716022. 
  3. ^ Çoruhlu, Yaşar. "Türk Sanatında Kötü Ruhlar." MSGSÜ Sosyal Bilimler 1.21 (2020): 59-88.
  4. ^ a b c d Erdağı, Deniz Özkan (1 Şubat 2024). "Evil in Turkish Muslim horror film: the demonic in "Semum"". SN Social Sciences (İngilizce). 4 (2). doi:10.1007/s43545-024-00832-w. ISSN 2662-9283. 
  5. ^ a b Mahmoud M. Ayoub The Qur'an and Its Interpreters: Surah 1 and 2 Islamic Book Trust 2012 ISBN 978-9-675-06290-2 S. 74 (inglizce)
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 10 Ağustos 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 10 Ağustos 2018. 
  7. ^ Dulkin, Ryan S. (2014). "The Devil Within: A Rabbinic Traditions-History of the Samael Story in Pirkei de-Rabbi Eliezer". Jewish Studies Quarterly. 21 (2): 153. doi:10.1628/094457014x13981713326291. ISSN 0944-5706. 
  8. ^ BeDuhn, Jason David, (Ed.) (2002). The Manichaean body: in discipline and ritual. Baltimore London: Johns Hopkins University Press. ISBN 978-0-8018-7107-8. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Şeytan</span> birçok din ve mitolojide yer alan ruhani varlık

Şeytan, Tanrı'ya veya dünyaya karşı duran kötü bir varlıktır. Yahudilik, Hristiyanlık ve İslam'da dünyadaki kötülüklerin baş faili olarak kabul edilir. Diğer dinlerde ve kültürlerde, Şeytan mutlak kötülük fikrini taşıyan bir varlık olabilir.

<span class="mw-page-title-main">Melek</span> dinler terminolojisindeki doğaüstü figür

Melek, dini bir terim. Melek, birçok dinde inanılan semavi verilen isimdir. Meleklerin görevleri Tanrı'ya hizmet etmektir. Meleklere inancın var olduğu her din ve inançta melek kavramına bakış farklıdır.

Cin, İbrahimi dinler de dahil olmak üzere modern veya antik birçok din ve inanışta bulunan bir tür ruhani mitolojik yaratıktır. Farklı inanışlarda farklı karakteristiklere ve özelliklere sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Âdem</span> dinî inanışlara göre dünya üzerindeki ilk insan

Âdem, İbrahimî dinlere göre Tanrı tarafından yaratılan ilk insandır. Bunun yanı sıra Âdem, tüm insanlığın ve onların yaratıcılarıyla olan ilişkilerinin bir sembolü olarak da görülebilir. Âdem ayrıca erkek, kadın ve cinsellik rollerinin dini ahlakını temel almak için kullanılır.

İslam dininde cin ateşten yaratılmış, gözle görülmeyen bir ruhani varlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Dev</span> doğaüstü, mitolojik yaratık

Dev, birçok farklı kültürün efsane, folklor, mitoloji ve masallarında yer alan bir doğaüstü yaratık.

<span class="mw-page-title-main">Pers mitolojisi</span>

Pers mitolojisi, İran platosu ve onun sınır bölgeleri ile Karadeniz'den Hoten'e kadar uzanan Orta Asya bölgelerinde yaşamış ve birbirleriyle kültürel ve dilsel olarak ilişkili olan eski halkların inanç ve ibadet uygulamalarının bütününe verilen isimdir.

İblis, Tanrı'ya isyan ettiğine inanılan ruhani bir yaratıktır. İbrahimî dinlere göre, o birincil kötü varlıktır. İslam mitolojisinde, kötü cinler İblisten önce de var olmuştur, ancak İblis ilk şeytandır. Böylece kötülüğün sembolü haline gelmiştir. Bu sebeple genellikle ya şeytanların lideri ya da dinlerdeki şeytanların ilki olarak tasvir edilir.

<span class="mw-page-title-main">Mahşerin Dört Atlısı</span> Sosyolojik-dini kavram

Mahşerin Dört Atlısı, Hristiyanlıkta Kıyamet alameti olarak ortaya çıkacağına inanılan dört atlı. Yeni Ahit'teki -Vahiy Kitabı olarak da bilinen- Apokalips bölümüne göre, Kıyamet felaketlerini getirecek olan yedi mührün açılması ile birlikte ortaya çıkacaklardır. Bazı akademisyenlere göre beyaz at ve binicisi İsa'yı, kızıl at ve binicisi kan ve savaşı, siyah at ve binicisi kıtlığı, soluk renkli at ve binicisi ise salgın hastalıkları ve ölümü sembolize eder.

<span class="mw-page-title-main">Azâzîl</span>

Azâzîl İblis'in melek olduğu zamanki adıdır. Onu reddetmeden ve cennetten düşmeden önce, Allah'a yakın "Karûblar"dan biriydi.

<span class="mw-page-title-main">Cin Suresi</span> Kuranın 72. suresi

Cin Suresi, Kur'an'ın 72. suresidir. Sure 28 ayetten oluşur.

İslâm'da Melek, Allah tarafından parlak bir kökenden yaratılan göksel varlıklar olduğuna inanılır. Her ne kadar ilmiye meleklerin kesin doğası konusunda hemfikir olmasalar da, onların ince bedenlere sahip özerk varlıklar oldukları konusunda hemfikirdirler.

<i>Supernatural</i>

'Supernatural', Amerikan The WB, daha sonra da The CW kanalında yayınlanmaya devam eden bir korku serisidir. Dizi hikâyesi korku ağırlıklı olmak üzere gerilim, dram gibi birçok türden de etkiler taşıyan bir dizidir. Başrolünde Jared Padalecki ve Jensen Ackles oynamaktadır. Dizi Warner Bros Television Network tarafından 13 Eylül 2005'te Kanada/Vancouver'da çekilmeye başlanmıştır. Dizinin 2. sezonu 28 Eylül 2006'da, 3. sezonu ise 4 Ocak 2007'de yayınlanmaya başlanmıştır ancak grev dizinin ilerleyişini olumsuz etkilemiştir. Grevden sonra 4. sezon 18 Eylül 2008'de başlamıştır ve 15 sezon devam etti. 19 Kasım 2020 tarihinde ise Amerika yayın tarihi ile dizi izleyicilerine final bölümü ile veda etti. Başrol oyuncularından Jared Padalecki'nin Supernatural'dan önceki en bilinen rolü Gilmore Girls dizisindeki Dean Forester rolüdür, dizinin 63 adet bölümünde rol almıştır. Jensen Ackles'ta Smallville adlı dizide Jason Teague rolüyle 22 bölümde rol almıştır. Jared Padalecki ve Jensen Ackles dışında dizide önemli karakterlere hayat vermiş diğer oyuncular ise Misha Collins, Jim Beaver, Mark A. Sheppard, Katie Cassidy, Osric Chau, Jeffrey Dean Morgan, Mark Pellegrino, Felicia Day ve Lauren Cohan'dır.

Yek, Türk ve Altay halk inancında İblis. Yeg veya Yiğ olarak da bilinir. İnsanoğlunu yoldan çıkaran ve kötülüğün simgesi olan varlık. Tanrı'ya isyan etmiştir. Kısa boylu ve güçlü bir varlıktır. Alemin karanlık güçlerini temsil eder. Yerin altında yaşar. Yaka adlı kötü ruh ile de bağlantılıdır. Çak denilen yine Şeytan anlamını içeren sözcük ile de ilişkili görünmektedir. ayrıca bu sözcükle bağlantılı hastalık adları vardır. Yiğ verem, Yiğnik ise dizanteri demektir. Bulgar kültüründe Yaga adlı bir cadı figürü vardır. 'Kötü ruh, şeytanın yarattığı hastalık, zarar verme' gibi anlamları da vardır. Başka sözlüklerde 'ig' ve 'iklig' biçiminde geçen ve hastalık anlamı da bulunur. Maniheizm'de yine şeytan anlamında kullanılmıştır.

Çor - Türk, Altay ve Moğol halk kültüründe Cin demektir. Çer, Çur, Şor, Şar, Çora, Çura şeklinde de ifade edilir. Moğolcada Çotgor, Çutgur, Çutkur, Çetger, Çetker, Çidkür, Südkür, Sötkör olarak söylenir. Gözle görülemeyen, ateşten yaratılmış varlık.

<span class="mw-page-title-main">İslam mitolojisi</span> İslam ile ilişkili bazı gerçeküstü dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalı

İslam mitolojisi, İslam ile ilişkili bazı dini anlatıların ve kavramların işlendiği mitoloji dalıdır. Geleneksel dinî literatürde genellikle İsrâîliyyât olarak ifade edilen mitolojik unsurların, İsrâîliyyât teriminden daha kapsayıcı ve bilimsel bir çerçeveye sahip olan "İslam mitolojisi" başlığı altında ele alınmaları önerilmiştir. İslam, dini ritüel veya mitlerden çok toplumsal düzen ve hukukla ilgilenen bir dindir. Oxford Companion to World Mythology, bir dizi geleneksel anlatıyı "İslami mitler" olarak tanımlar. İslam'ın diğer İbrahimi dinlerle paylaştığı bir yaratılış efsanesi ve ahiret vizyonu ve ayrıca Kabe'nin kendine özgü İslami hikâyesi bunlar arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">İfrit</span>

İfrit, İslam kültüründe kötü cin veya şeytan türüdür. Cennete ve meleklere karşıdırlar. İblis dahil dinlerde onun en güçlü kullarıdır. Bazen İblis'in yardımcıları olarak cehennemde yaşadıkları ve günahkârları cezalandırdıkları düşünülür. Aksi takdirde, kötülüğün bağımsız ajanlarıdır ve zarar ve ıstıraba neden olurlar. Örneğin, folklorda, onların, ölülerin ruhları katillerinden intikam almak için yeraltı dünyasından dönenolduklarına inanılır. Birçok büyücülük geleneğinde, bir ifritin çağrılabileceğine ve bir büyücüye bağlanabileceğine inanılır.

<span class="mw-page-title-main">Samael</span> Yahudilikte hem iyi hem kötü olan bir melek

Samael, Yahudilikte bir melektir. Talmud ve Talmud'un ardındaki ilimlerde bir başmelek, suçlayıcı (HaSatan), baştan çıkartan ve yok edici (HaMaşḥit) olan bir figürdür.

<span class="mw-page-title-main">Düşmüş melek</span>

Düşmüş melek, İbrahimî dinlerde Cennet'ten uzaklaştırılan melekler.

Mârid, "isyancı" anlamına gelen. Kur'an'da, melekleri dinlemeye çalışan şeytanları tanımlamak için kullanılır. Bununla bir falcıya yardım etmek için cennetten haber çalmaya çalışırlar. Cinlerin aksine cennetin kapılarına ulaşmayı başarabilirler. Ama melekler tarafından hep kovalanırlar.