İçeriğe atla

Selma Lagerlöf

Selma Lagerlöf
Selma Lagerlöf
Doğum20 Kasım 1858(1858-11-20)
Mårbacka, Värmland, İsveç
Ölüm16 Mart 1940 (81 yaşında)
Mårbacka, Värmland, İsveç
MeslekYazar
Milliyetİsveçli
Vatandaşlıkİsveç
Önemli ödülleriNobel Edebiyat Ödülü (1909)
Etkiledikleri

Selma Lagerlöf (d. 20 Kasım 1858, Marbacka, İsveç - ö. 16 Mart 1940, Marbacka, İsveç) İsveçli yazardır. Efsane ve masallara dayanan yapıtlarıyla tanınmıştır. Nobel Edebiyat Ödülü'nü alan hem ilk kadın yazar, hem de ilk İsveçli yazardır.

Hayatı

Selma Lagerlöf, Carl Larsson tarafından çizilmiştir, 1908

1858 yılında på Värmland'da Marbacka adlı bir çiftlikte dünyaya geldi. Çocukken geçirdiği bir hastalık yüzünden bir süre sakat kaldı. Dönemin geleneklerine göre evde özel eğitim gördü. 1882 sonbaharında babasının rızası olmadan Stockholm'de öğretmen okuluna girdi. Eğitimi sırasında babası ekonomik sıkıntıya girdi ve Marbacka çiftliği satıldı. 1885'te babasını kaybeden Selma Lagerlöf aynı yıl Landskrona'da öğretmenliğe başladı. İki ciltlik romanı Gösta Berlings Saga'yı bu sırada yazdı. 1924'te Mauritz Stiller'in sinemaya uyarladığı roman, Lagerlöf'ün doğup büyüdüğü Vaermland bölgesinin en parlak dönemini, bölgenin demir döküm atölyeleri ve küçük malikanelerle dolup taştığı yıllardaki yaşamı anlatıyordu. 1890'larda İsveç'te romantizmin canlanışında önemli bir rol oynadı ve Osynliga Länkar (Görünmez Bağlar)'ı yazdı. 1895'te bir burs kazanınca, öğretmenliği bırakarak yurt dışı gezilerine katıldı ve kendini tamamen yazmaya verdi. İtalya'ya yaptığı ziyaretten sonra Antikrists mirakler (Deccal'in Mucizeleri)'i adlı sosyalist içerikli romanını yayımladı. Bunu en iyi yapıtlarından biri sayılan En herrgårdssägen (Malikane öyküleri) ile Mısır ve Filistin'de geçirdiği kışın etkisiyle yazdığı, kendisine İsveç'in en önde gelen romancısı niteliğini sağlayan iki ciltlik Jerusalem (Kudüs) izledi. Diğer önemli yapıtları arasında, özlü ve güçlü bir anlatımı olan Herr Arnes penningar (Bay Arnes'in Hazinesi; 1904) yer alır.

I. Dünya Savaşı başlayınca çok sarsılan Lagerlöf, birkaç yıl süreyle pek ürün vermedi. Daha sonra Marbacka (1922), Ett Barns Memoarer (Bir Çocuğun Anıları; 1930) ve Dagbök för Selma Lagerlöf (Selma Lagerlöf'ün Günlüğü; 1932) adlı kitaplarında incelikli bir üslupla çocukluğunu anlattı. Vaermland'ı konu alan üçlemesiyle de tanınan Lagerlöf, çağdaş öykü yazarlarının en yeteneklilerinden biri sayılır.

Lagerlöf'ün en iyi eseri olan Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (Nils Holgersson'un yaban kazlarıyla maceraları) adlı kitabından yola çıkarak hazırlanan çizgi film dizisi, Türkiye'de Uçan Kaz adıyla gösterilmiştir. Türkçede ayrıca Kurtlar ve Uçan Kazlar adlı çocuk kitapları vardır.

Eserleri

  • Gösta Berlings Saga (1891)
  • Osynliga länkar (1894)
  • Antikrists mirakler (1897)
  • En herrgårdssägen (1899)
  • Jerusalem (1901-02)
  • Herr Arnes penningar (1904)
  • Kristuslegender (1904)
  • Nils Holgerssons underbara resa genom Sverige (1906-07)
  • Liljecronas hem (1911)
  • Körkarlen (1912)
  • Kejsarn av Portugallien (1914)
  • Troll och Människor (1915)
  • Löwensköldska ringen (1925)
  • Carlotte Löwensköld (1927)
  • Anna Svärd (1928)
  • The Silver Mine
  • Zacharias Topelius

Dış bağlantılar

Kaynakça

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">İsveç</span> Kuzey Avrupada bir ülke

İsveç, resmî adıyla İsveç Krallığı, Kuzey Avrupa'daki İskandinavya yarımadasında yer alan bir ülkedir. Ülkenin sınır komşuları batı ve kuzeyden Norveç, doğudan ise Finlandiya'dır. İsveç bunun dışında güneyinde yer alan Öresund Köprüsü ile Danimarka'ya bağlıdır.

<span class="mw-page-title-main">Litvanya</span> Kuzeydoğu Avrupada yer alan Baltık ülkesi

Litvanya, resmî adıyla Litvanya Cumhuriyeti, Kuzey Avrupa'daki Baltık bölgesinde yer alan bir ülkedir. Baltık Devletlerinden biri olup Baltık Denizi'nin doğu kıyısında yer alır. Kuzeyde Letonya, doğu ve güneyde Belarus, güneyde Polonya ve güneybatıda Rusya ile sınırı vardır. Batıda ise İsveç ile deniz sınırı bulunur. Litvanya, 65.300 km²'lik bir alanı kaplar ve 2,86 milyon nüfusa sahiptir. Ülkenin başkenti, aynı zamanda en büyük şehri de olan Vilnius'tur. Diğer büyük şehirler sırasıyla Kaunas, Klaipėda, Šiauliai ve Panevėžys'dir. Litvanlar, etnolinguistik olarak Balt halklarının bir parçasıdır ve Hint-Avrupa dil ailesinin Baltik kolunda hayatta kalan birkaç dilden biri olan Litvanca dilini konuşurlar.

<span class="mw-page-title-main">UFO</span> Tanımlanamayan uçan nesne

UFO ; bilimsel bir açıklaması olmadığı ve genellikle dünya dışı yaşam taşıdığı iddia edilen gizemli nesne. Türkçede uçan daire kavramı da sıklıkla UFO anlamında kullanılır. UFO fenomenleri bazen sadece gözlemcilerin iddiasından, bazen de çeşitli kayıt cihazlarıyla elde edilen görüntü ve/veya seslerden ibarettir. UFO'larla ilgili kayıt ve iddiaları inceleyen kişilere ufolog, bu uğraşa ise ufoloji adı verilir.

<span class="mw-page-title-main">Nelly Sachs</span> Alman asıllı İsveçli yazar ve şair

Nelly Sachs Alman asıllı İsveçli yazar ve şair. Eserlerinde savaşın insan üzerindeki tahribatını konu edindi; Tevrat ve Yahudi geleneği temaları ağırlıklı yer tuttu. 1966 yılında Nobel edebiyat ödülünü Shmuel Yosef Agnon ile paylaştı.

<span class="mw-page-title-main">Otomobilin tarihi</span> Otomobilin geçmişten günümüze evrilişi

Otomobilin tarihi, 19. yüzyılda enerji kaynağı olarak buharın kullanılmasıyla başlar ve içten yanmalı motorlarda petrolün kullanılmasıyla devam eder. Günümüzde alternatif enerji kaynakları ile çalışan otomobillerin üretilmesi konusunda çalışmalar hız kazanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Hurşid Devran</span>

Hurşid Devran, , Özbek şairi, yazari, tarihçisi, çevirmeni, tiyatro oyun yazarı, gazeteci, senarist. Özbekistan Parlamentosu Üyesi. Özbekistan Halk Şairi Unvanı (1999). Uluslararası Mahmud Kâşgarı (1989),Azərbaycanın Müşfik Ödülü (5.06.2013) sahibi. Türkçenin Uluslararası 1 Şiir Şöleninin Üyesi. Uluslararası Altın Kalem Ödülü sahibi (2009).

2015 (MMXV) perşembe günü başlayan yıl.

İsveççe yazan romancılar, şairler ve diğer yazarlar.

<span class="mw-page-title-main">İsveç sineması</span>

İsveç sineması, 20. yüzyılda İskandinavya'nın önde gelen sinema endüstrisi olarak bilinir. Bu popülerlik büyük ölçüde Victor Sjöström ile Ingmar Bergman'ın; daha yakın dönemlerdeyse Roy Andersson, Lasse Hallström ve Lukas Moodysson gibi yönetmenlerin başarılarından kaynaklanmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Barbro Hiort af Ornäs</span>

Barbro Margareta Eriksdotter Hiort af Ornäs İsveçli sinema, tiyatro ve televizyon oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">Sven Lindqvist</span> İsveçli yazar

Sven Oskar Lindqvist,, İsveçli yazar ve edebiyat tarihçisi.

<i>Nils ve Uçan Kaz</i>

Nils ve Uçan Kaz, 1980-1981 yılları arasında yayınlanmış Japon çizgi televizyon dizisidir.

İsveç edebiyatı, İsveççede veya İsveçli yazarlar tarafından yazılmış edebiyatı ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">İrlanda edebiyatı</span>

İrlanda edebiyatı, İrlandalı yazarlar tarafından İrlandaca, Latin, İngilizce ve İskoçça dillerinde yazılar eserlerin tümünü içerir. Kaydedilen en eski İrlanda yazıları yedinci yüzyıldan kalmadır ve hem Latince hem de Erken İrlandaca yazan keşişler tarafından yapılmıştır. İrlandalı keşişler, kutsal yazıya ek olarak, hem şiir hem de mitolojik hikâyeler kaydettiler. The Táin ve Mad King Sweeny gibi masallar da dahil olmak üzere İrlanda mitolojik yazılarının büyük bir hayatta kalan gövdesi var.

Norveç edebiyatı, Norveç'te veya Norveç halkı tarafından bestelenen edebiyattır. Norveç edebiyatının tarihi, Bragi Boddason ve Eyvindr Skáldaspillir gibi şairlerle birlikte 9. ve 10. yüzyılların pagan Eddaik şiirleri ve skaldik mısralarıyla başlar. 1000 yılı civarında Hristiyanlığın gelişi, Norveç'i Avrupa Orta Çağ öğrenimi, menajerlik ve tarih yazımı ile temasa geçirdi. Yerli sözlü gelenek ve İzlanda etkisi ile birleşen bu, 12. yüzyılın sonlarında ve 13. yüzyılın başlarında aktif bir edebiyat üretimi dönemine dönüşecekti. O dönemin başlıca eserleri arasında Historia Norwegie, Thidreks saga ve Konungs skuggsjá sayılabilir. Norveç'in en eski edebiyatı, Viking Çağı'nda taş üzerine yapılmış runik yazıtlardan ve çoğunlukla sözlü olarak aktarılan ve yalnızca daha sonraki İzlanda el yazmalarından yazılı olarak bilinen aliterasyonlu şiirden oluşur. 13. yüzyılın İzlanda destanları da İzlanda'daki Norveçli yerleşimciler arasında devam eden bir Norveç sözlü nesir geleneğinin olduğunu gösterir. Hristiyanlık Norveç'e geldiğinde, misyoner rahipler ve rahipler yanlarında hem yazı teknolojisini hem de büyük ölçekli metinlerin oluşturulmasını sağlayan alfabeyi getirdiler. Yüksek Orta Çağ boyunca, hem kraliyet mahkemesi hem de dini liderlerin ikametgâhları ile ilgili yazı gelenekleri vardı; örneğin, Kral Sverre Sigurdsson'i hayatının bir destanının bestelenmesi için ayarladı. Orta Çağ Norveç'inden en iyi edebi metin, 1250 civarında yazılmış olabilecek ve Magnus VI Lagabøte'nin yasama çalışmalarını etkilemiş gibi görünen Konungs skuggsjå adlı krallar için bir el kitabıdır. Ancak Kara Ölüm'ün gelişiyle birlikte, Norveç nüfusunu o kadar çok kaybetti ki, yerli edebi gelenek neredeyse hiçbir şeye gerilemedi.

<span class="mw-page-title-main">Rudolf Virchow</span> Alman doktor ve polimat (1821-1902)

Rudolf Ludwig Carl Virchow Alman hekim, antropolog, patolog, prehistoryacı, biyolog, yazar, editör ve siyasetçidir. "Modern patolojinin babası", sosyal tıbbın kurucusu ve meslektaşları tarafından "tıbbın Papa'sı" olarak bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Jarl Kulle</span>

Jarl Lage Kulle, İsveçli sinema ve tiyatro oyuncusu ve yönetmeni, ayrıca İsveçli aktris Maria Kulle'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Bilimde kadınlar zaman çizelgesi</span> Doğal, sosyal ve formal bilimlerde yer alan kadınların tarihsel zaman çizelgesi

Bu, antik tarihten 21. yüzyıla kadar uzanan bir bilimdeki kadınların zaman çizelgesidir. Zaman çizelgesi öncelikle astronomi, biyoloji, kimya ve fizik gibi doğa bilimleri ile ilgilenen kadınlara odaklanırken, sosyal bilimler ve formal bilimler alanlarından kadınların yanı sıra önemli bilim eğitimcileri ve tıp bilimcileri de içermektedir. Zaman çizelgesinde listelenen kronolojik olaylar hem bilimsel başarılar hem de bilimlerdeki toplumsal cinsiyet eşitliği ile ilgilidir.