Selma Koçiva - Turkipedia

Selma Koçiva, (d. 25 Temmuz 1960 Tunca, Ardeşen), Almanyalı Laz yazar, şair^[1] ve aktivist.^[2]

Hayatı

Koçiva, 1960 yılında Rize'nin Ardeşen ilçesinde doğdu.^[3] 16 yaşındayken İstanbul'a geldi.^[4] Liseyi İstanbul'da okuyan Koçiva, 1978'de devrimci sosyalist gençlik hareketlerine katıldı. 1979 yılında halen yaşadığı Almanya'ya pedagoji eğitimi almak için gitti. 1984 yılında Parpali dergisinin yazı kurulunda yer almdı. Birçok derneğin üyesi olan Koçiva, 1987'den beri Lazlar üzerine eserler yazmaktadır. Almanya'da 1992 yılında kurulmuş Kaçkar Güney Kafkas Kültürleri ve Dilleri derneğinin kurucularından biridir. Aynı zamanda 1998'de kurulan Lazebura'nın (Laz Dili ve Kültürünü Yaşatma ve Koruma Birliği) başkanlığını yapmıştır.^[5] İlk Lazca dergi olan Ogni'nin yayın kurulunda yer almıştır. Koçiva'nın yazdığı ve İbrahim Tellioğlu tarafından ideolojik propagandaya yönelik olduğu iddia edilen^[6] "Lazona - Laz Halk Gerçekliği Üzerine" adlı kitap, Devlet Güvenlik Mahkemesi tarafından toplatılmıştır.^[7] 2002'de bölücülük suçlamasıyla yargılanmış ve beraat etmiştir.^[8]

Eserleri

Nena Murunʒxi (Lazca Şiirler) - 1997
Lazona - Laz Halk Gerçekliği Üzerine - 1999
Ah Gidi Karadeniz - 2001
Bir Avuç Kadın - 2004
Bedia Xala: Guroni Ar Lazi Oxorca (Yürekli Bir Laz Kadını) - 2012
Guri Parpali (Kelebek Yürek) - 2014
Ejderhalar ve Çocuklar - 2020

Ayrıca bakınız

Almanya'daki Lazlar

Kaynakça

^ Murat İnceoğlu (18 Aralık 2019). "Uncire, Laz edebiyatını okuyucu ile buluşturacak". gazeteduvar.com.tr. 18 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ "Kelebek yüreğimin şiirleri kanatlandı". iyigunler.net. 22 Mayıs 2015. 25 Mayıs 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ "Selma Koçiva". kidega.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ Çiğdem Şahin (7 Kasım 2006). "Lazona'nın sıcak, sevecen sesi…". acikgazete.com. 23 Mayıs 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ Aksamaz, Ali İhsan (2000). Dil, tarih, kültür, gelenekleriyle Lazlar. Sorun Yayınları. s. 26. ISBN 975431098X. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ Tellioğlu, İbrahim (2004). Osmanlı Hakimiyetine Kadar Doğu Karadeniz'de Türkler. Serander. s. 8. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ Türk kütüphaneciliği. Türk Kütüphaneciler Derneği. 2003. s. 101. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.
^ "Selma Koçiva". iletisim.com.tr. 3 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mayıs 2020.

İlgili Araştırma Makaleleri

Lazca Türkiye'nin Doğu Karadeniz kıyı şeridinde Rize ilinin Pazar ilçesinde bulunan Melyat Deresi'nden itibaren ve Gürcistan'ın Türkiye ile paylaştığı Sarp köyüne uzanan bölgede yaşayan Laz halkı tarafından konuşulan ve eski Kolhis dilinin devamı olduğu düşünülen Zanik bir Güney Kafkas dilidir.

Lazlar (Lazca: Lazepe, Lazi Güney Kafkas dillerinden Lazca konuşan ve Türkiye ve Gürcistan'ın Karadeniz kıyısındaki bölgelerinde yaşayan bir etnik gruptur.

Seslikaya, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

Ali İhsan Aksamaz, Ardeşen Laz kökenli Türkiye cumhuriyeti vatandaşı yazar ve araştırmacıdır. Laz dili, edebiyatı ve tarihi ile ilgili çalışmalarıyla tanınır.

Pirinçlik, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

İmdat Sütlüoğlu, Türk siyasetçi. 58. Hükûmet'te çevre bakanlığı ve TBMM 22. dönem Rize milletvekilliği yapmıştır. 2011-2018 yılları arasında Çay İşletmeleri Genel Müdürlüğü ve Yönetim Kurulu Başkanlığı görevini yürütmüştür.

Mjora, Ocak 2000 ve Nisan 2000'de iki sayı olarak çıkan, Lazları ve Lazcayı konu alan Lazca ve Türkçe dergidir. Çiviyazıları yayınevi tarafından yayımlanan dergi "dergi künyesine sahip olmadığı" gerekçesiyle 2. sayıdan sonra toplatılmıştır. Lazcada "güneş" anlamına gelen mjora, 1993'te yayın hayatına başlayıp 6. sayıdan sonra kapanan Ogni dergisinin devamı niteliğindedir ve hemen hemen aynı kadro tarafından yayımlanmıştır.

Lazistan, Lazların yaşadığı coğrafi ve tarihi bölgedir. Karadeniz'in güneydoğu kıyısı boyunca ince bir şerit halinde uzanır ve Güney Kafkasya'nın güneybatı ucu ile Anadolu'nun kuzeydoğu ucunu kapsar.

Taşanoğulları Beyliği 1350 yılında kurulmuş, 1398 yılında yıkılmıştır. Samsun ve Amasya'nın Merzifon ilçesi civarında kurulan bu beylik 2. Beylikler döneminde kurumuştur. Vezirköprü, Havza ve Merzifon'u elinde tutan Taşanoğulları Beyliği, Trabzon'un ele geçirilmesinde önemli role sahip Taşan bey tarafından kurulmuştur. Anadolu’da Timurtaş'ın ortadan kalkması ile ortaya çıkan ve Eretna’ya tabi olan Taşan Bey, 1366 yılından sonra daha sonraları kendi adını alan Taşan Dağı’na yerleşerek faaliyetlerine başlamıştır. Daha sonra Merzifon merkez olmak üzere evlatları Bali Ahmet, Ali, Hasan ve Şahin Beyler varlıklarını devam ettirmişler ve 1350 yılında, bölgedeki diğer beyliklere kıyasla daha erken bir tarihte Osmanlılara katılmışlardır.

Önder, Rize ilinin Ardeşen ilçesine bağlı bir köydür.

Kelebeğin Rüyası, Yılmaz Erdoğan'ın yazıp yönettiği 2013 yapımı dram filmidir. Başrollerini Kıvanç Tatlıtuğ ve Mert Fırat'ın paylaştığı film, II. Dünya Savaşı döneminde Zonguldak'ta yaşayan genç şairler Rüştü Onur ve Muzaffer Tayyip Uslu'nun hayat hikâyesini anlatıyor. O dönemde şairlerin Mehmet Çelikel Lisesinde edebiyat öğretmeni olan Behçet Necatigil'i de Yılmaz Erdoğan canlandırmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Laz böreği</span> Karadeniz bölgesine özgü tatlı

Laz böreği ; yufka, tereyağı, muhallebi ve şerbet ile yapılan bir tatlı çeşididir. Türkiye'de Doğu Karadeniz bölgesinde ve özellikle Lazların yaşadığı Artvin, Rize ve Trabzon illerinde yapılır. Yunanistan'da ise "sütlü börek" anlamına gelen galaktobureko adıyla, yufka yerine irmik lapası kullanılarak yapılır. Günümüzde yufka yerine milföy, muhallebi yerine krema kullanılarak yapılanları da mevcuttur. Krema ya da muhallebi; limon, portakal veya gül suyu ile tatlandırılabilir.

Türkiye Lazları, Türkiye'nin kuzeydoğusunda yaşayan yerli bir etnik gruptur. Ağırlıklı olarak Rize'nin Pazar, Ardeşen, Fındıklı, Çamlıhemşin ilçelerinde, Artvin'in Arhavi, Hopa ve Kemalpaşa ilçelerinde; kısmi olarak Borçka ve İkizdere'de yaşarlar. Ayrıca 93 Harbi sonrasında Marmara bölgesine yerleşen kayda değer bir Laz nüfus bulunmaktadır. Nüfusları ile ilgili tahminler 50.000 ila 1 milyon arasında değişmektedir.

Almanya Lazları, Almanya'da yaşayan, Güney Kafkas dillerini konuşan etnik gruplardan biridir. Almanya'da yaklaşık 1.000 civarı Laz yaşamaktadır.

Wolfgang Feurstein, Fahri Lazoğlu ile birlikte, günümüzde de kullanılmakta olan Laz alfabesini geliştiren Alman etnograf ve kafkasolog. Lazlar başta olmak üzere Hemşinliler, Megreller ve Svanlar üzerine araştırmalar yapmıştır. Feurstein'e göre, Türkiye'nin asimilasyon politikaları sonucu kültürleri tehlike altında olan Lazlar, Türk ve Gürcülerden ayrı bir etnik kökenden gelmektedir ve Doğu Karadeniz'in otoktan halkıdır.

M. Recai Özgün, Türk yazar. Lazlar kitabı başta olmak üzere Lazlar üzerine yazdığı kitaplarla tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Ayhan Alptekin</span>

Ayhan Alptekin, Laz kökenli Türk müzisyen. Lazca albümleriyle tanınmaktadır.

İbrahim Tellioğlu, Türk tarihçidir. Doğu Karadeniz ve Kafkasya tarihine ilişkin birçok çalışması bulunmaktadır.

Erdal Bayrakoğlu, Doğu Karadeniz müziği icra eden Türk müzisyen.

Laz kültür hareketi, Lazlarda etnisite olma bilincinin kültürel eyleme yönlendirilmesini ifade eden süreçtir. Günümüzde Lazların çoğunluğu kendilerini önce Türk, sonra Laz olarak kabul etmekte ve Laz kültür hareketine katkı sunmayıp Türk milliyetçiliğine yönelmektedirler.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.