İçeriğe atla

Selim Temo

Selim Temo (d. 1972, Batman), Kürt şair, yazar, akademisyen ve çevirmen.

Selim Temo
DoğumBatman
Meslekşair, yazar, akademisyen ve çevirmen

Tam adı Selim Temo Ergül'dür. 27 Nisan 1972'de Batman'ın Mêrîna köyünde doğdu. İlkokulu doğduğu köyde, ortaöğrenimini Batman'da tamamladı. 2000 yılında Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi Sosyal Antropoloji ve Etnoloji Bölümü'nden mezun oldu. Yüksel lisansını "Cemal Süreya Şiirinde Bedenin Yazınsallaşması" başlığıyla, Bilkent Üniversitesi Türk Edebiyatı Bölümü'nde tamamladı (2003). Aynı bölümde "Türk Şiirinde Taşra: 1859-1959" başlıklı çalışmasıyla doktorasını tamamladı (2009). Mardin Artuklu Üniversitesi'nde Yardımcı Doçent Doktor olarak görev yaptı. Uzun süre Türkiye'de açılacak ilk Kürt Dili ve Edebiyatı Bölümü'nün kuruluş çalışmalarını yürütmüştür. Ancak YÖK'ten söz konusu bölüm yerine Türkiye'de Yaşayan Diller Enstitüsü adlı bir enstitü ve Kürt Dili ve Kültürü Anabilim Dalı gibi bir birim verilmesi üzerine buradan istifa ederek ayrıldı.[1] Kürt ve Türk edebiyatları hakkında önemli çalışmalara imza atan Temo'nun son yıllarda daha çok inceleme ve araştırmaları öne çıkmaktadır. 2011'de Exeter Üniversitesi'ndeki (İngiltere) Centre for Kurdish Studies'de konuk öğretim görevlisi olarak çalıştı. Hrant Dink Vakfı tarafından "dünyanın dört bir yanında attıkları küçük adımlarla geleceğe dair umudu çoğaltan kişilerden" biri olarak 2011'in "Işıklar"ı arasında sayıldı.[2] Ekim 2013-Ekim 2014 arasında Radikal gazetesinde köşe yazıları yazdı. Mardin Artuklu Üniversitesi'nde, Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü'nde çalıştı. 6 Ocak 2017’deki 679 sayılı KHK ile üniversiteden ihraç edildi.[3] 2017-2019 yılları arasında Gazete Duvar'da,[4] 2019-2020 yılları arasında ise Xwebûn gazetesinde haftalık yazılar yazdı. 2020-2021 yılları arasında Fransa'nın Montpellier şehrindeki Paul Valéry Üniversitesinde çalışan Selim Temo, halen Paris'te yaşamaktadır.

Çalışmaları

  • O, Deniz ve İntihar (oyun, 1994)
  • Ah! Tamara (şiir, 1995)
  • Kırgın Nehirler Meseli (şiir, 1997)
  • Çiftlere Cinayet Dersleri (roman, 1998)
  • Uğultular (şiir, 2000)
  • Kürt Şiiri Antolojisi (antoloji; Kürtçe-Türkçe, 2 cilt, 2007)
  • Türk Şiirinde Taşra (edebiyat kuramı, Türkçe, 2011)
  • Jübile (toplu şiirler, Türkçe, 2011)
  • Sê Deng (şiir, Kürtçe, 2011)
  • Ruhun Bedeni (Gazete yazıları, Türkçe, 2014)
  • Uzak Komşu: Kürt ve Türk Şiiri İlişkileri (İnceleme, Türkçe, 2015)
  • Keştîya Bayê (Şiir, Kürtçe, 2016)
  • Mem ile Zin - Ehmedê Xanî (Türkçeye çeviri, şiir, 2016)
  • Horasan Kürtleri (Araştırma, 2018)[5]
  • Serê Şevê Çîrokek (Kürt ve dünya masalları, 2019)

Çevirileri

Kürtçeden Türkçeye
  • Fawaz Husên'den Amidabad: Göç, Çocuk ve Irmak (2004)
  • Firat Cewerî'den Solgun Romans (2005)
  • Mehmed Uzun'dan Sen (2006),
  • Abdalın Bir Günü (2005),
  • Yaşlı Rindin Ölümü (2006),
  • Yitik Bir Aşkın Gölgesinde (2006; Söz konusu çeviri 3 baskı yaptıktan sonra, yayınevi eski çevirilere dönmüştür),
  • Aşk Gibi Aydınlık Ölüm Gibi Karanlık (2006; Söz konusu çeviri 3 baskı yaptıktan sonra, yayınevi eski çevirilere dönmüştür).
  • Ne ba min siwar dike ne ax min peya dike (2014; Güney Kürdistanlı ünlü şair Mueyed Teyib'in şiirlerini Arap alfabesinden Latin alfabesine çevirdi)
  • Kar ve Ateş (Şiir, Çeviri, Mueyed Teyib'in Kürtçe şiirlerinin çevirisi, 2016)

Çocuk Kitapları

  • Serê Şevê Çîrokek Çocuk masalları, Kürtçe (2006-2010)

12 kitaplık bir dizidir. Her geceye bir masal içermektedir. Kitapların ilk sayfalarında Kürt alfabesi bulunmaktadır, çocukların Kürtçe (Kurmancî-Zazakî) okuma yazma öğrenmeleri amaçlanmıştır. Kitaplardaki masalların yarısı Kürt masalı, geri kalanlar İngilizce ve Türkçe gibi dillerden Kürtçeye (Kurmancî) çevrilmiş masallardır. Her sayıda bir masal klasiği, bir çocuk şiiri, ünlü bir ismin tanıtımı ve bir Kürt halk destanı yer almaktadır. Kitaplar Diyarbakır Sur Belediyesi tarafından basılmakta ve ücretsiz dağıtılmaktadır. Söz konusu belediyeye yönelik yoğun baskılar nedeniyle 2006'da ancak 6 tanesi yayımlanabilen dizi, Nisan 2010'da tam edisyon olarak yayımlanabilmiştir.

Kaynakça

  1. ^ http://www.radikal.com.tr/Radikal.aspx?aType=RadikalEklerDetayV3&ArticleID=1019912&CategoryID=42 []
  2. ^ "Hrant Dink Vakfı". 2 Ocak 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Nisan 2012. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Ocak 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ocak 2017. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Aralık 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Aralık 2017. 
  5. ^ Duvar, Gazete (24 Kasım 2018). "Selim Temo: Kitabı yazmadan önce okumuş gibiydim". www.gazeteduvar.com.tr/kitap/2018/11/24/selim-temo-kitabi-yazmadan-once-okumus-gibiydim. 20 Eylül 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Eylül 2021. 

Ödülleri

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ziya Gökalp</span> Türk yazar ve toplum bilimci

Ziya Gökalp, Türk yazar, toplum bilimci, şair ve siyasetçidir. Meclis-i Mebûsanda ve Türkiye Büyük Millet Meclisinde milletvekilliği yapmıştır. "Türk milliyetçiliğinin babası" olarak da anılır.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink</span> Türkiye Ermenisi gazeteci (1954–2007)

Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci.

Talat Ümit Halman, Türk şair, yazar, çevirmen, akademisyen, diplomat, siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">İskender Pala</span> Türk profesör, şair ve yazar

İskender Pala, Türk profesör, yazar ve divan edebiyatı araştırmacısı, T.C. Cumhurbaşkanlığı Kültür ve Sanat Politikaları Kurulu Başkanı.

<span class="mw-page-title-main">İsmail Beşikçi</span>

İsmail Beşikçi, Türk sosyolog ve yazar. Özellikle Kürtler, Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluşu ve Türkiye'de tek partili dönemine ait eserleriyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Uzun</span> Kürt yazar ve edebiyatçı (1953–2007)

Mehmed Uzun, Kürt yazar.

<span class="mw-page-title-main">Murathan Mungan</span> Türk yazar

Murathan Mungan, Türk yazar, oyun yazarı ve şairdir.

<i>Abdalın Bir Günü</i>

Abdalın Bir Günü, Mehmed Uzun'un, gerçek olmayan olayları gerçek bir kişide toplayarak, gerilimi bir günde yoğunlaştırarak yazdığı, 1991 tarihli roman. Geleneksel ve modern edebiyat biçimlerini bir arada kullanan romanda sözlü anlatı geleneğinden de yararlanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Cigerxwîn</span> Kürt şair (1903-1984)

Cigerxwîn ya da Cegerxwîn, Kürt Marksist şair, edebiyatçı, yazar ve tarihçi.

<span class="mw-page-title-main">İstanbul Kürt Enstitüsü</span>

İstanbul Kürt Enstitüsü, 18 Nisan 1992 tarihinde İstanbul'da kurulan, Kürt dilini, kültürünü ve edebiyatını merkeze alan araştırma kurumuydu.

İbrahim Seydo Aydoğan, Kürt yazar, eleştirmen, çevirmen ve araştırmacı.

<span class="mw-page-title-main">Kanate Kurdo</span> Kürt yazar

Kanate Kurdo,, Sovyet Kürdü yazar, dilbilimci, akademisyen, Sankt-Peterburg Devlet Üniversitesi Şarkiyat Enstitüsü Kürdoloji bölümü başkanı.(1961-1985)

Mahmud Beyazidi Kürt tarihçisi, İslam âlimi ve Kürdolog.

<i>Tîroj</i> Türkçe ve Kürtçe olarak iki dilde iki ayda bir yayınlanan kültür, sanat, edebiyat ve siyaset dergisi

Tîroj, Evrensel Basım Yayın tarafından Türkçe ve Kürtçe olarak iki dilde iki ayda bir yayınlanan kültür, sanat, edebiyat ve siyaset dergisi.

Nûbihara Biçukan, 1683 yılında Ahmed-i Hani tarafından kaleme alınan Kürtçe manzum eser. Hani bu eseri Kürdistan medreselerinde Kürtçe eğitim vermek için yazmıştır. Kitap Kürtçe-Arapça manzum bir sözlük olup, Kürt tarihindeki ilk Kürtçe sözlük sayılmaktadır.

Rakel Dink, Türkiye Ermenisi insan hakları aktivisti ve Hrant Dink Vakfı başkanı.

<span class="mw-page-title-main">Kawa Nemir</span> Kürt şair, çevirmen ve editör

Kawa Nemir Kürt şair, çevirmen, editör.

<i>Yitik Bir Aşkın Gölgesinde</i>

Yitik Bir Aşkın Gölgesinde, Mehmed Uzun tarafından yazılan roman.

Binbir Gündüz Masalları, erkeklerin güvenilmez ve sadakatsiz oldukları düşüncesi etrafından anlatılan yirmi kadar masalı kapsayan bi masal külliyatıdır.

Borazboz, M.Ö. 330'lu yıllarda yaşadığı sanılan Kürt şair. Hewraman'da yaşayan şair Kürt tarihinde bilinen ilk Kürtçe şiirin yazarıdır. Kürtlere ait olduğu bilinen ilk yazılı eser olan bu şiir 1950 yılında İngiliz arkeologlar tarafından İran'ın Hewraman kentinde bir mezar taşında bulunmuş olup günümüzde Londra'da bir müzede sergilenmektedir. Şair, şiirinde ölen eşine olan özlemini anlatmaktadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.