İçeriğe atla

Selahaddin Rabbani

Selahaddin Rabbani
Dışişleri Bakanı
Görev süresi
1 Şubat 2015 - 23 Ekim 2019
BaşkanEşref Gani Ahmedzay
Yerine geldiğiZarar Ahmed Mokbel
Yerine gelenİdris Zaman (vekil)
Afganistan'ın Türkiye büyükelçisi
Görev süresi
1 Ocak 2011 - 14 Nisan 2012
BaşkanHamid Karzai
Yerine geldiğiMesud Halili
Yerine gelenAmanullah Jayhoon
Kişisel bilgiler
Doğum 10 Mayıs 1971 (53 yaşında)
Kâbil, Afganistan
Partisi Cemiyet-i İslami
Akraba(lar) Burhaneddin Rabbani (baba)
Bitirdiği okul Kingston Üniversitesi
Columbia Üniversitesi
Dini Sünni İslam

Selahaddin Rabbani (Farsça/Peştuca: Farsçaصلاح‌الدین رباني; d.10 Mayıs 1971)[1][2] Afgan diplomat ve siyasetçi. Şubat 2015 ile Ekim 2019 yılları arası Afganistan Dışişleri Bakanı olarak görev yapmıştır.

2011 ile 2012 yılları arasında Afganistan'ın Türkiye büyükelçisi olarak görev yaptı. Nisan 2012'de Taliban ile müzakereleri yürütmesi için Afgan Yüksek Barış Konsey'i üyesi olarak atandı.[3][4][5]

Kaynakça

  1. ^ "Salahuddin Rabbani". Afghanistan Embassy. 20 Şubat 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017. 
  2. ^ "Peace Council Salahuddin Rabbani from the University of King Fahd". BBC. 14 Nisan 2012. 16 Nisan 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Mart 2017. 
  3. ^ "Murdered Afghan talks head Rabbani replaced by son" 12 Kasım 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., BBC News, 14 Nisan 2012.
  4. ^ "Son of former Afghan peace council chairman killed by suicide assassin takes charge of group", Washington Post, 14 Nisan 2012. 15 Nisan 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  5. ^ "Karzai appoints slain leader's son to restart Afghanistan peace efforts", Miami Herald, 14 Nisan 2012.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Taliban</span> Afganistan merkezli İslamcı hareket

Taliban, Afganistan'da yönetimi elinde bulunduran Diyubendi İslamcı hareket ve askeri organizasyondur. Kendilerine Afganistan İslam Emirliği demekte olup ülke içinde bir savaş sürdürmüştür. İslam şeriatını yayma amacıyla Molla Muhammed Ömer tarafından 1994 yılında kurulan Taliban'ın 2016'dan beri lideri Mevlevi Hibetullah Ahundzade'dir. Grup; eroin gibi narkotiklerin ticaretinin yanı sıra haraç toplama, fidye ve alıkoyma gibi faaliyetlerle finanse edilmektedir. Ayrıca 2010'ların ortalarında, önceki hükûmetin yönetiminde yasadışı olan madencilik faaliyetlerinin kontrolünü ele geçirmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Peştuca</span> dil

Peştuca ya da Afganca, Afganistan’da ve Pakistan’ın batı kesiminde yaşayan Peştunların konuştuğu dil. Hint-Avrupa dillerinin Hint-İran dilleri öbeğine bağlıdır. Kırk beş harfli bir alfabesi vardır. Bazı sesler Sanskritçede de bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan İslam Cumhuriyeti</span> Afganistanda hüküm sürmüş eski bir devlet

Afganistan İslam Cumhuriyeti, Afganistan Savaşı sırasında 2004-2021 yılları arasında Afganistan'da var olan bir İslam cumhuriyetiydi. 2001'de ABD'nin Afganistan'ı işgal etmesinin ardından Taliban liderliğindeki Afganistan İslam Emirliği'nin ele geçirilmesi sonrası 2004 yılında kuruldu. 15 Ağustos 2021'de ülkenin büyük bölümünün kontrolü Afganistan İslam Emirliği'ne geçti. Afganistan'ın uluslararası olarak tanınan tek meşru devleti olduğu iddia edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi</span>

Sovyetler Birliği'nin Afganistan'a müdahalesi veya Sovyet-Afgan Savaşı, Sovyet kontrolündeki Afganistan Demokratik Cumhuriyeti'nde (DRA) 1979'dan 1989'a kadar süren uzun süreli bir silahlı çatışmaydı. Savaş, Soğuk Savaş'ın büyük bir çatışmasıydı, çünkü DRA, Sovyetler Birliği ve müttefik paramiliter gruplar arasında Afgan mücahitlere ve onların müttefik yabancı savaşçılarına karşı yoğun çatışmalar yaşandı. Mücahitler çeşitli ülke ve kuruluşlar tarafından desteklenirken, desteklerinin çoğunluğu Pakistan, ABD, İngiltere, Çin, İran ve Basra Körfezi'ndeki Arap ülkelerinden geldi. Yabancı güçlerin katılımı, savaşı ABD ile Sovyetler Birliği arasında bir vekalet savaşı haline getirdi. Çatışmalar 1980'ler boyunca çoğunlukla Afgan kırsalında gerçekleşti. Savaş yaklaşık 3.000.000 Afgan'ın ölümüyle sonuçlandı, milyonlarcası da mülteci olarak ülkeden kaçtı. Ülke dışında yerinden edilen Afganların çoğu Pakistan ve İran'a sığındı. Afganistan'ın 1979 nüfus sayımına göre 13,5 milyonluk eski nüfusunun yaklaşık %6,5 ila %11,5'inin çatışma sırasında öldürüldüğü tahmin edilmektedir. Sovyet-Afgan Savaşı, Afganistan genelinde büyük yıkıma neden oldu ve bilim adamları tarafından Sovyetler Birliği'nin dağılmasına ve Soğuk Savaş'ın resmen sona ermesine katkıda bulunan önemli bir faktör olarak gösterildi.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'daki Yahudilerin tarihi</span>

Yahudilerin 2000 yıldan fazla yaşadığı Afganistan'da dış göçler nedeniyle nüfus zamanla büyük miktarda azalmıştır. Afgan Yahudi cemaatleri bugün en çok İsrail'de ve bir kısmı da ABD'de varlıklarını sürdürmektedir. Bugün Afganistan'da Zablon Simintov isimli tek bir Yahudi kalmıştır. Zablon, Afganistan'ın başkenti Kâbil'deki köhne sinagogun bakımıyla ilgilenmektedir; dünyanın çeşitli yerlerindeki Müslüman ve Yahudilerden gelen yardımlarla yaşamını sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan pasaportu</span> pasaport

Afgan pasaportu Pasaport Genel Müdürlüğü tarafından uluslararası seyahat amacıyla Afgan vatandaşlarına verilir. Geçerli bir Afgan kimlik kartına (Tazkira) sahip olan her kişi, her 5-10 yılda bir yenilenen bir Afgan pasaportu için başvurabilir ve alabilir.

<span class="mw-page-title-main">Burhaneddin Rabbani</span> Tacik asıllı Afganistan eski devlet başkanı

Burhaneddin Rabbani, Taliban'ın 1996'da iktidara gelmesiyle fiilen devrilen; ama bu tarihten itibaren Taliban'ın 2001 yılında devrilmesine kadar geçen süreç boyunca Birleşmiş Milletler tarafından uluslararası alanda hukuken Afganistan'ın devlet başkanı olarak tanınan Tacik asıllı Afganistan eski devlet başkanı.

Afganistan tarihi, yazılı olarak izleri bölgenin Ahameniş İmparatorluğu hakimiyeti altında olduğu MÖ 500'lü yıllara kadar süren bir tarihtir fakat MÖ 3000 ile 2000 yılları arasında topraklarında ileri düzeyde kentleşmiş bir kültürün var olduğuna dair kanıtlar da bulunmaktadır. Büyük İskender ve ordusu, Gaugamela Savaşı'nda Pers İmparatorluğu'nu yenilgiye uğrattıktan sonra MÖ 330 yılında Afganistan'a ulaştı. Greko-Baktrialılar, Mauryalılar, Kabil Şahiler, Kuşanlar, Seferîler, Samanîler, Gazneliler, Gurlular, Timurlar, Babürler, Hotakîler ve Dürraniler dahil birçok güçlü krallık, günümüz Afganistan topraklarında başkentler kurdular.

<span class="mw-page-title-main">Eşref Gani</span> Afgan siyasetçi

Muhammed Eşref Gani Ahmedzay, Eylül 2014-Ağustos 2021 tarihleri arasında Afganistan'ın 5. cumhurbaşkanı ve Afganistan İslam Cumhuriyeti'nin 2. ve son cumhurbaşkanı olarak görev yapmış Afgan politikacı, ekonomist ve antropolog. Hükûmeti Taliban tarafından devrildi.

<span class="mw-page-title-main">Vahan Koridoru</span>

Vahan Koridoru, Afganistan'ın Doğu Türkistan`a kadar uzanan kuzeydoğu topraklarının dar şerit durumunda, Pakistan'ın Keşmir bölgesi idaresini Tacikistan'dan ayıran ve Kuzeyden güneye kadarki Pamir Dağları ve Hindukuş Dağları arasına sıkışmış bir koridordur. Uzunluğu yaklaşık 350 km ve genişliği 13-65 kilometredir.

Baça bazi, Afganistan ve Pakistan'ın bazı bölgelerinde pedofili içeren geniş bir yelpazedeki faaliyetler için kullanılan bir kaba terimdir. Failleri yaygın olarak baça baz diye adlandırılır. Ergenlik öncesi ve ergen erkek çocuklarının eğlence ve eşcinsel etkinlikler için zengin ya da güçlü erkeklere satıldığı gelenek, belirli ölçüde çocuk pornografisi, cinsel kölelik ve çocuk fuhşu içerebilir. Baça bazinin 21. yüzyılda Afganistan ve Kuzeybatı Pakistan'ın çeşitli bölgelerinde uygulandığı bildirilmektedir. Şiddet ve zorlama, bu istismarın yaygın bileşenleridir ve devlet güvenlik güçleri bu geleneğe son veremediklerini belirtmektedir çünkü baça bazi yapan erkeklerin çoğu güçlü ve iyi silahlanmış savaş ağalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nilüfer Rahmani</span>

Nilüfer Rahmani Afganistan tarihinde ilk kadın sabit kanat hava kuvvetleri pilotu ve 2001 yılında Taliban'ın düşüşünden bu yana Afgan ordusundaki ilk kadın pilottur. Ailesinden ölüm tehditleri almasına rağmen, eğitimini tamamlamak için yılmadı ve 2015 yılında ABD Dışişleri Bakanlığı'nın Uluslararası Cesur Kadınlar Ödülünü kazandı.

<span class="mw-page-title-main">Nesrin Oryahil</span>

Nesrin Oryahil Afgan bakan, kadın doğum uzmanı doktor ve ebe.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan'da turizm</span>

Afganistan turizm Bilgi ve Kültür Bakanlığı tarafından düzenlenir. Afganistan'da faaliyet gösteren en az 350 turizm şirketi bulunmaktadır. Turizm, onlarca yıllık savaşın ardından gelen 1978 Sevr Devrimi'nden önce zirvedeydi. Afganistan'a giriş için geçerli bir vize ve pasaport gerekmektedir. 1999'da Birleşmiş Milletler Kabil'de kalmanın günlük maliyetini 70 ABD doları olarak hesapladı.

Bu madde, 1709'da ilk Afgan devleti olan Hotak İmparatorluğu'nun kuruluşundan bu yana Afganistan devlet başkanlarını listeler.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri askerlerinin Afganistan'dan çekilmesi (2020-2021)</span>

Amerika Birleşik Devletleri Silahlı Kuvvetleri'nin, Bağımsızlığın Korunması Harekâtı'nı ve NATO'nun Kararlı Destek Misyonu'nu tamamlayarak 31 Ağustos 2021'e kadar Afganistan'dan tamamen çekilmesi planlanmaktadır. ABD ve müttefik kuvvetlerin 11 Eylül saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'ı işgal etmesi sonucu ortaya çıkan savaş; ABD'nin en uzun askerî angajmanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Afganistan başbakanı</span> Afganistan İslam Emirliğinin hükûmet başkanı

Afganistan başbakanı, resmi adıyla Afganistan İslam Emirliği başbakanı, Afganistan'ın hükûmet başkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Abdüsselam Hanefi</span>

Abdülselam Hanefi Afgan Özbek siyasi ve dini lideri, Taliban'ın üst düzey bir lideri, 2021'den beri Afganistan İslam Emirliği'nden Abdülgani Birader ve Abdul Kabir'in yanında ikinci bir başbakan yardımcısı ve Katar ofisindeki müzakere ekibinin merkezi bir üyesidir. Hanefi ayrıca Taliban hükûmetinde eğitim bakanı yardımcısı olarak görev yaptı.

Afganistan, Peştuca ve Darice olmak üzere iki dilin hem resmi hem de en yaygın olarak konuşulduğu çok dilli bir ülkedir.

Fatima Gailani, 1954 yılında Kabil'de doğmuş, Afgan Kızılayı'nın başkanı olarak görev yapmış bir siyasi lider ve kadın hakları aktivistidir. BBC 2021 yılı 100 Kadın listesine girmiştir.