İçeriğe atla

Selahaddin Kartalı

Selahaddin Kartalı

Selahaddin Kartalı (Arapça: نسر صلاح الدين; Kürtçe: Ajala Selahedîn), Mısırlıların söylemiyle Mısır Kartalı[1] veya Cumhuriyet Kartalı (Mısır Arapçası: العقاب الجمهوري; el-'u'ạb el-goumhūri), günümüzde Mısır, Irak, Suriye, Filistin, Kürdistan Bölgesel Yönetimi ve Yemen armalarında veya bayraklarında yer alan ulusal bir semboldür. Sembol, Eyyûbî Devleti'nin kurucusu olan Kürt komutan ve hükümdar Selahaddin Eyyubi'nin kullanmış olduğu kartalı temsil etmektedir.

1952'deki Mısır Devrimi'nden bu yana kartal, özellikle 1950'lerden itibaren antiemperyalist siyasi değişim geçiren Arap devletlerinde -özellikle Mısır- ve Arap milliyetçiliğinde ikonik bir sembol hâline geldi. Kartal eskiden, artık dağılmış hâlde olan Birleşik Arap Cumhuriyeti, Yemen Arap Cumhuriyeti, Güney Yemen ve Libya Arap Cumhuriyeti devletlerinin ulusal bir sembolüydü. Günümüzde ise, çoğunluğu Orta Doğu'da yer alan birçok ülkenin ve ayrıca Güney Yemen'deki Güney Geçiş Konseyi'nin ulusal armasında yer almaktadır.

Sembolün kökeni

Selahaddin Eyyubi ve Eyyubi Hanedanı'nın kullanmış olduğu çift başlı kartal motifli sarı renkli bayrak.
Mısır'ın bayrağında yer alan "Selahaddin Eyyubi Kartalı"nın taslağı (Kahire, Mısır)

Firavunlar döneminden kalma Mısırlıların tapınaklarında tasvir edilen antik kartaldan esinlenen Mısır'ın ilk Sultanı Selahaddin Eyyubi, bu hayvanı bir güç sembolü olarak kabul etti ve kişisel standardı olarak kartalla süslenmiş sarı bir bayrak taşıdı.[2] Selahaddin'in saltanatı sırasında inşa edilen Kahire Kalesi'nin batı duvarında Selahaddin'in amblemini tasvir ettiğine inanılan büyük bir kartal vardır. Osmanlı seyyahı Evliya Çelebi'nin orijinal olarak çift başlı olduğunu iddia ettiği bu kale duvarındaki kartalın bugün itibarıyla başı yoktur.[3] Ayrıca kartalın üzerindeki seyir çizgileri duvardakilerle uyuşmamaktadır. Bu da bugünkü yerine, büyük ölçüde Selahaddin'in iktidarından çok sonra, büyük ihtimalle Kavalalı Mehmed Ali'nin iktidarı sırasında, duvarın üst kısmı yeniden inşa edildiğinde taşındığını göstermektedir.[3]

Ayrıca bu çift başlı kartal sembolü, Selahaddin Eyyubi'den sonra, padişah olan kardeşi I. Adil'in sikkelerinde de kullanılmıştır.[4]

Resim galerisi

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ Smith, Whitney (1975). Flags Through the Ages and Across the World. Internet Archive. New York. ISBN 978-0-07-059093-9. Erişim tarihi: 8 Nisan 2015. 
  2. ^ Hathaway, Jane (2003). A tale of two factions : myth, memory, and identity in Ottoman Egypt and Yemen. Library Genesis. Albany : State University of New York. ISBN 978-0-7914-5884-6. 
  3. ^ a b Rabbat, Nasser O. (1995). The Citadel of Cairo: A New Interpretation of Royal Mameluk Architecture (İngilizce). BRILL. ISBN 978-90-04-10124-1. 3 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Haziran 2022. 
  4. ^ Gnauth, Adolf (1878). "Coins of Melek el-Adil". Ebers, Georg. "Egypt: Descriptive, Historical, and Picturesque." Volume 1. Cassell & Company, Limited: New York, 1878. p 242. 25 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 31 Mayıs 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Eyyûbîler</span> Orta Doğuda hüküm sürmüş olan geç dönem Orta Çağ Kürt devleti (1171–1250)

Eyyûbîler, Eyyûbîler Devleti veya Eyyûbî Sultanlığı, Zengî Devleti'nin komutanı ve daha sonradan Fâtımî Devleti'nin veziri olan Selahaddin Eyyubi'nin 1171 yılında kurduğu Eyyûbî Hanedanı'nın Mısır ve Suriye'de egemen olduğu Sünni Müslüman bir devlettir. En güçlü olduğu dönemde Mısır, Suriye, Irak, Hicaz, Filistin, Libya, Yemen ve Levant bölgelerini egemenliği altında tutmuştur. 1171'de Selahaddin Eyyubi tarafından Mısır'daki Şii Fâtımî Hâlifeliği'nin ortadan kaldırılmasının ardından doğan bir iktidar boşluğuyla tarih sahnesine çıkan devlet, 1187'de Hıttin Muharebesi ile Kudüs'ü Hristiyanlardan geri almış ve Orta Doğu'da önemli bir güç hâline gelmiştir. Hanedanlık, bölgedeki hâkimiyetini 13. yüzyılın ortalarına kadar sürdürmüştür.

<span class="mw-page-title-main">Orak ve çekiç</span> komünizmin simgesi

Orak ve çekiç, komünizmin simgesidir. Bir orağın çekiç üzerine çapraz olarak yatırılması ile oluşur. Bu iki simge çiftçileri ve proletaryayı sembolize eder. Bu iki simge bir araya getirilerek çiftçilerin ve işçilerin birliği sembolize edilir. En bilinen biçimi Sovyetler Birliği’nin bayrağındaki orak ve çekicin kızıl yıldızla birlikte kullanıldığı biçimidir. Bunun dışında birçok bayrak ve amblemde kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Arap Cumhuriyeti</span> Orta Doğuda bir ülke (1958-1971)

Birleşik Arap Cumhuriyeti 1958'den 1971'e kadar Orta Doğu'da bulunan egemen bir devletti. Başlangıçta 1958'den 1961 Suriye Darbesi'nden sonra Suriye birlikten ayrılana kadar Mısır ve Suriye arasında siyasi bir birlikti. Mısır 1971 yılına kadar resmi olarak Birleşik Arap Cumhuriyeti olarak bilinmeye devam etmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Çift başlı kartal</span> Güç, soyluluk, kötü güçlerden arınma gibi kavramları temsil eden bir figür

Çift başlı kartal, arma bilimi ve bayrakbilim'de imparatorluklar ile ilişkilendirilmiş bir semboldür. Modern dönemde kullanılan sembollerin çoğu Bizans İmparatorluğu döneminde hüküm sürmüş Paleologos Hanedanı arması ile bağlantılıdır. Kutsal Roma İmparatorluğu ve diğer Ortodoks beyliklerinde kullanılmaya başlayan bu semboller Yeni Çağ döneminde kabul edilip günümüze kadar gelmeyi sürdürdü. Bunun yanında Aquila adı verilen tek başlı kartal ve üç başlı kartal formları da kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk bayrağı</span> Ulusal bayrak

Arnavutluk bayrağı, Arnavutluk Cumhuriyeti'nin resmî bayrağıdır. Kırmızı olan bayrağın ortasında çift başlı siyah bir kartal vardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak arması</span> Ulusal arma

Irak arması, Irak devleti tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Arnavutluk arması</span> Ulusal arma

Arnavutluk arması, Arnavutluk'un resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Rusya arması</span> 20 Aralık 2000 yılında onaylanmış Rusya Federasyonunun resmî arması

Rusya Federasyonu arması, 1917'de Rus Devrimi ile yıkılan Rus İmparatorluğu'nun önceki armasıdır. III. İvan (1462-1505) saltanatından bu yana bir kereden fazla değiştirilmiş olsa da, mevcut arması doğrudan Orta Çağ'daki orijinalinden türetilmiştir. Kartalın şekli Büyük Petro'nun (1682-1725) saltanatına kadar görülebilir, ancak mevcut arması üzerindeki kartal, geleneksel imparatorluk armasındaki gibi siyah değil, altın rengidir.

<span class="mw-page-title-main">Hilal ve yıldız</span> sembol

Hilâl ve yıldız veya ay ve yıldız, hilâl ve hilalin açık ucunda yer alan bir yıldız şeklinden oluşan antik simge. Bu simgenin kullanıldığı bayraklara çoğunlukla Akdeniz çevresinde, Orta Doğu ve Orta Asya'da rastlanır. Günümüzde çoğunlukla İslam ülkelerinin bayraklarında kullanılan bir sembol olarak bilinmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır bayrağı</span> Ulusal bayrak

Mısır bayrağı, Mısır Arap Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmi bayrak.

<span class="mw-page-title-main">Irak bayrağı</span> Ulusal bayrak

Irak bayrağı, Yemen, Mısır, Sudan, Suriye, Ürdün, Birleşik Arap Emirlikleri bayraklarında olduğu gibi Arapları temsil eden geleneksel Pan-Arap renkleri'nden oluşmaktadır. Kırmızı renk hanedanlığı, siyah renk Abbasileri ve Araplığı simgelemektedir. 'Allahu Ekber' yazısı bayrağın ortasına beyaz şerit üzerine yeşil renkte ve Kufi harfleriyle stilize edilmiştir ve Irak halkını temsil etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Mısır arması</span> Ulusal arma

Mısır arması, Afrika ülkesi Mısır tarafından kullanılan resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Suriye arması</span> Ulusal arma

Suriye arması veya Suriye Arap Cumhuriyeti arması, o zamana kadar kurucu devletler tarafından arması kullanılan Arap Cumhuriyetleri Federasyonu'nun 1977'de dağılmasının ardından 1980'de kabul edildi. Bu amblem, Suriye'nin ulusal bayrağını taşıyan bir kalkanı destekleyen Kureyş Şahini ve "Suriye Arap Cumhuriyeti" kelimelerinin bulunduğu bir tomardan oluşur. Mart 2011'de devam eden Suriye İç Savaşı'nın başlamasından bu yana, Suriye muhalefeti ve Kuzey Suriye Federasyonu tarafından alternatif armalar oluşturuldu.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan arması</span> Ulusal arma

Sırbistan arması, Sırbistan'ın resmî devlet armasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Karadağ arması</span> Ulusal arma

Karadağ arması 12 Temmuz 2004'te Parlamento'da kabul edilen yasa ile resmen kabul edildi. 2 Ekim 2007'de ilan edilen Anayasa tarafından onaylanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Filistin Devleti arması</span>

Filistin arması, Filistin Devleti ve Filistin Ulusal Yönetimi tarafından kullanılan armayı veya Filistin Kurtuluş Örgütü tarafından kullanılan amblemi ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">Birleşik Siyasi Komutanlık</span>

Ortak Siyasi Komutanlık veya Birleşik Siyasi Liderlik olarak da tercüme edilen bir Birleşik Siyasi Komutanlık, 1964'te Mısır ve Irak cumhurbaşkanları ile Mısır ve Kuzey Yemen cumhurbaşkanları arasında yapılan bir anlaşmaydı. Her iki proje de paraleldi ancak birbirleriyle bağlantılı değildi. Birleşik Siyasi Komutanlık, Irak'ın Mısır ile ve Kuzey Yemen'in Mısır ile yeni bir Birleşik Arap Cumhuriyeti'nde kademeli olarak birleşmesini hazırlaması gereken bir tür geçiş hükümeti anlamına geliyordu.

<span class="mw-page-title-main">Yugoslavya arması</span>

Yugoslavya amblemi, üst tarafında Kızıl yıldız bulunan Başaklarla çevrili ve 6 meşalenin birleşmesinden ortaya çıkan tek bir ateşten oluşuyordu. Yugoslavya SFC amblemi Sosyalist devlet amblemleri'nin tipik bir örneğidir.

<span class="mw-page-title-main">Yemen arması</span> Ulusal arma

Yemen arması, 1990 yılından beri Yemen Cumhuriyeti tarafından kullanılan resmî devlet arması. Yemen'in arması arap ülkelerindeki gibi altın Selahaddin Kartalı ve Yemen Mütevekkilî Krallığı'nın hanedan kalkanı kullanılmıştır.Selahaddin Kartalı'nın göğsünde kahve bitkisini ve Marib Barajı'nı tasvir eden bir kalkan bulunur. Parşömen üzerinde ülkenin adı yazılıdır .Kartalın sağındaki ve solundaki Yemen bayrağını taşır.

Kureyş Şahini pek çok Arap Birliği üyesi devletin resmi ve şehir armalarında görülen semboldür. Arap Yarımadası'nda yaşayan Araplar ve özellikle Basra Körfezi civarında olanlar tarih boyunca geleneksel olarak yetiştirdikleri doğanlar ve doğancılık faaliyetleriyle ünlüydü. Doğan, onlarda statü sembolü olarak görülür ve etnik Araplar arasında yaygın olarak evcilleştirilmiş bir hayvandır. Çeşitli tarihi kaynaklarda İslam dini peygamberi Muhammed'in bağlı olduğu Kureyş kabilesinin sembolünün de doğan olduğu ifade edilmektedir. Bu nedenle, bugüne kadar birçok Arap devletinin bayraklarında, armalarında, mühürlerinde ve amblemlerinde Kureyş şahininin çeşitli varyantları görülmüş ve görülmeye devam etmektedir. Bu anlamda Kureyş şahini sembolü Selahaddin Kartalı'nın rakibi konumundadır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.