İçeriğe atla

Seksen Günde Devriâlem

Seksen Günde Devriâlem
Le tour du monde en quatre-vingts jours
1873 yılındaki ilk baskısının kapak resmi
YazarJules Verne
ÇevirmenAhmed İhsan
ÜlkeFransa
DilFransızca
TürMacera romanı
Yayım30 Ocak 1873 (özgün)
1895 (Türkçe)
YayımcıPierre-Jules Hetzel
Sayfa204 (Türkçe)
OCLC65813505
'Les Voyages Extraordinaires #11 serisi
Kürkler ÜlkesiSeksen Günde DevriâlemEsrarlı Ada

Seksen Günde Devriâlem ya da Seksen Günde Dünya Gezisi (Fransızca: Le tour du monde en quatre-vingts jours), Jules Verne'in yazdığı ve ilk kez 1872 yılında yayımlanan bir macera romanıdır. Verne'in en başarılı eserlerinden biri olarak bilinir. Türkçede farklı yayınevleri tarafından ''80 Günde Dünya Gezisi'', ''80 Günde Dünya Turu'' gibi farklı adlarla da yayımlandı.

Konusu

Neuville ve Benett'in 80 Günde Devrialem illüstrasyonu

Phileas Fogg, kimsenin hakkında hiçbir şey bilmediği zengin ve kibar bir İngiliz beyefendisidir. Son derece düzenli bir hayat sürer. Titiz ve dakik yaşayan biridir. Bir gün, üyesi olduğu “Londra Bilim Kulübü”nde, gerçekleştirilmesi imkânsız gibi görünen bir konuda, servetini ortaya koyarak iddiaya girer: Dünyanın çevresini 80 günde dolaşacaktır. Hem de hava yolu kullanmadan, önceden hiçbir ayarlama ve planlama yapmadan dolaşacaktır.

Fogg, tek bir gecikme ya da tek bir aksilik sonucu her şeyini kaybetmesine neden olacak bu imkânsız yolculuğa yardımcısı eşliğinde koyulur. Türlü zorluklarla karşılaşırlar. Yolculukları sırasında değişik ülkelere uğrarlar: kimi zaman fil sırtında, kimi zaman tren ya da gemiyle yolculuk ederler. İddia sonucu giriştikleri bu yolculuk zaman zaman da heyecan dolu bir kaçışa dönüşür. Çünkü peşlerine bir kadını yakmak isteyen insanlar düşer. Phileas Fogg ve yardımcısı bu kadınla kaçar. Ayrıca bir polis hafiyesinden kaçmaktadır. Çünkü bu polis Phileas Fogg'un bir bankayı soyduğuna inanmaktadır. Ama sonra bunun yanlış olduğu ortaya çıkar. Böylelikle 80 günde bu yolculuğu bitirmiştir. Fakat bitiremediğini sanarak evde durmuştur. Ancak yardımcısı sayesinde saat farkını anlayıp zenginliğine zenginlik katmıştır. Hikâyenin sonunda birlikte kaçtığı kadınla evlenir ve mutlu bir hayat sürer.

Öngörülen gezi programı

Jules Verne'in kitabının ilk baskısında yer alan haritada gezinin güzergâhı.
Etap Süre Vasıta
Londra'dan Süveyş'e7 gündetren ve gemi
Süveyş'ten Bombay'a13 gündegemi
Bombay'dan Kalküta'ya3 gündetren ve fil sırtında
Kalküta'dan Hong Kong'a13 gündegemi
Hong Kong'dan Yokohama'ya6 gündegemi
Yokohama'dan San Fransisko'ya22 gündegemi
San Fransisko'dan New York'a6 gündetren
New York'tan Londra'ya10 gündegemi ve tren
Toplam süre80 gün

Gerçek hayat taklitleri

1873'teki yayının ardından çeşitli kişiler, genellikle kendi koydukları kısıtlamalar dahilinde, Fogg'un kurgusal dünya turunu takip etmeye çalıştılar:

  • 1889'da Nellie Bly, New York World gazetesi için 80 günde dünyanın çevresini dolaşmayı üstlendi. Verne ile Amiens'te buluşarak yolculuğu 72 gün içinde tamamlamayı başardı. Yetmiş İki Günde Devr-i Alem adlı kitabı en çok satanlar listesine girdi.
  • 1889'da Cosmopolitan için çalışan Elizabeth Bisland, Bly'a rakip oldu ve dünyayı ilk geçen olmak için onunla yarıştı.[1]
  • 1894 yılında George Griffith, C. Arthur Pearson adına 12 Mart'tan 16 Mayıs'a kadar 65 günde dünyanın çevresini dolaşarak bir tanıtım gösterisi gerçekleştirdi. Yolculuğunun hikâyesi Pearson's Weekly'de 2 Haziran ve 1 Eylül 1894 tarihleri arasında 14 bölüm halinde “How I Broke the Record Round the World” başlığıyla anlatıldı.[2] Daha sonra 2008 yılında Around the World in 65 Days başlığıyla kitap olarak yayınlandı.
  • 1903 yılında Amerikalı tiyatro eleştirmeni ve sanat organizatörü James Willis Sayre, toplu taşıma araçlarını kullanarak dünyanın çevresini dolaşma konusunda bir dünya rekoru kırdı: 54 gün, 9 saat ve 42 dakika.[3]
  • 1908 yılında Harry Bensley, bir bahis üzerine, demir bir maske takarak dünyanın çevresini yürüyerek dolaşmak üzere yola çıktı. Yolculuk, 1914 yılında I. Dünya Savaşı'nın patlak vermesiyle yarım kaldı.
  • 1928 yılında 15 yaşındaki Danimarkalı izci Palle Huld, kitaptakinin tam tersi yönde tren ve gemiyle dünyayı dolaştı. Seyahati bir Danimarka gazetesi tarafından desteklenmiş ve Jules Verne'in 100. doğum günü vesilesiyle gerçekleştirilmişti. Yolculuk A Boy Scout Around the World adlı kitapta anlatılmıştır. 44 gün sürmüştür. Trans-Sibirya Demiryolunu kullandı ve Hindistan üzerinden gitmedi.
  • 1984 yılında Nicholas Coleridge, Fogg'un 78 gün süren gezisini taklit ederek 78 Günde Devr-i Alem başlıklı bir kitap yazdı.
  • 1988 yılında Monty Python üyesi Michael Palin, Michael Palin ile 80 Günde Devr-i Alem adlı televizyon seyahat programının bir parçası olarak uçak kullanmadan benzer bir mücadeleye girişti. Bu yolculuğu 79 gün 7 saatte tamamlamıştır.
  • 1993 yılından bu yana Jules Verne Ödülü, dünyanın çevresini durmadan ve dışarıdan yardım almadan en kısa sürede dolaşan tekneye verilmektedir.
  • 2009 yılında on iki ünlü, BBC Children in Need yardım kampanyası için yolculuğun bir röle versiyonunu gerçekleştirmiştir.
  • 2017 yılında, Verne'den ilham alan İngiliz bisikletçi Mark Beaumont, 80 günde dünyayı bisikletle dolaşmak üzere yola çıktı. Paris'ten 2 Temmuz 2017'de yola çıktıktan sonra yolculuğu 78 gün, 14 saat ve 40 dakikada tamamladı. Beaumont, Rusya, Moğolistan, Çin, Avustralya, Yeni Zelanda, Kanada, ABD ve Avrupa'daki bazı ülkeleri ziyaret ederek dünya genelinde 29.000 km (18.000 mil) bisiklet sürerek Andrew Nicholson tarafından belirlenen 123 günlük önceki dünya rekorunu kırdı.[4]

Kaynakça

  1. ^ "Bisland". web.archive.org. 12 Ocak 2010. 12 Ocak 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 
  2. ^ Ashley, Mike (2022). "Pearson's Weekly". Clute, John; Langford, David; Sleight, Graham (Ed.). The Encyclopedia of Science Fiction (4th bas.). 25 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Kasım 2023. 
  3. ^ Flom, Eric (22 Mayıs 2002). "Sayre, James Willis (1877-1963)". History Link. 3 Mart 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Mart 2022. 
  4. ^ "İngiliz bisikletçiden rekor: 79 günde 'devr-i alem' yaptı". BBC News Türkçe. 1 Haziran 2024 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 1 Haziran 2024. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Jules Verne</span> Fransız yazar (1828 – 1905)

Jules Gabriel Verne, Fransız romancı, şair ve oyun yazarıydı. Yayıncı Pierre-Jules Hetzel ile yaptığı işbirliği, Dünyanın Merkezine Seyahat (1864), Denizler Altında Yirmi Bin Fersah (1870) ve Seksen Günde Devr-i Alem (1872) gibi çok satan macera romanları serisi olan Voyages extraordinaires'in yaratılmasına yol açtı. Her zaman iyi belgelenmiş olan romanları, dönemin teknolojik ilerlemeleri dikkate alınarak genellikle 19. yüzyılın ikinci yarısında geçmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet İhsan Tokgöz</span> Türk bürokrat, siyasetçi, yazar, çevirmen ve spor yöneticisi

Ahmet İhsan Tokgöz, Türk gazeteci, tercüman, matbaacı, yayımcı, siyasetçi ve spor yöneticisi.

<span class="mw-page-title-main">H. G. Wells</span> bilim kurgu romanlarıyla tanınan İngiliz yazar

Herbert George Wells ya da daha çok tanındığı adla H. G. Wells, Dünyaların Savaşı, Görünmez Adam, Dr. Moreau'nun Adası ve Zaman Makinesi adlı bilimkurgu romanlarıyla tanınan ama neredeyse edebiyatın her dalında birçok eser vermiş olan İngiliz yazardır. Sosyalist olduğunu açıkça söyleyen H.G. Wells'in çoğu eserinde önemli ölçüde siyasi ve sosyal yorumlar bulunmaktadır. Jules Verne gibi gelecekteki teknolojik gelişmeleri anlattığı kitaplarıyla bilimkurgu dalının öncülerinden hatta yaratıcılarından sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">İnsanlı Ay yolculukları</span>

İnsanlı Ay yolculukları, ilk defa 20. yüzyılda Uzay Yarışı'nın bir parçası olarak 1969–1972 yılları arasında Apollo Projesi kapsamında Amerika Birleşik Devletleri'ne bağlı NASA tarafından gerçekleştirilmiştir. Ay yüzeyine yapılan ilk başarılı insansız görev, 1959 yılında Sovyetler Birliği tarafından gerçekleştirilen Luna 2 görevidir. Luna 2, Ay yüzeyine ulaşan ilk insan yapımı nesne olmuştur. ABD ise Aralık 1968'de Apollo 8 ve Mayıs 1969'da Apollo 10 görevleri kapsamında Ay yörüngesine mürettebatlı yolculuklar yapmış, 20 Temmuz 1969'da da Apollo 11 göreviyle insanları Ay yüzeyine ulaştırmayı başarmıştır. Apollo 11 mürettebatından Neil Armstrong Ay'a ayak basan ilk insan, Buzz Aldrin de ikinci insan olmuştur. Devam eden yıllarda ABD, Ay'a beş insanlı görev daha göndermiştir ve toplam 12 astronot Ay yüzeyinde yürümüştür. 19 Aralık 1972'de çalışmalarını tamamlayan Apollo 17; Ay'a giden son insanlı görev, astronot Eugene Cernan da Ay'a ayak basan son insan olmuştur. Sonraki yıllarda Uzay Yarışı'nın hız kaybetmesiyle birlikte insanlık bir daha Ay'a gitmemiştir.

<i>80 Günde Devri Alem</i> (film, 2004) 2004 yapımı Amerikan filmi

Around The World in 80 Days veya Türkçe ismiyle 80 Günde Devr-i Alem, Jules Verne'in 1873 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan ve 1956'da aynı adlı filmin yeniden çevrimi olan 2004 yapımı bir Amerikan aksiyon-macera komedi filmidir. Bu uyarlamanın yönetmeni Frank Coraci'dir. Bu aksiyon içerikli macera ve komedi karışımı olan filmin başrolünde Jackie Chan ve Steve Coogan vardır. Film on dokuzuncu yüzyılda geçiyor ve burada eksantrik bir mucit olarak yeniden tasavvur edilen Phileas Fogg'u (Coogan) ve 80 günde dünyayı dolaşma çabalarını konu alıyor. Yolculuk sırasında ona Çinli uşağı Passepartout eşlik eder. Komik nedenlerle, film kasıtlı olarak romandan çılgınca saptı ve bir dizi anakronistik unsur içeriyordu. Birçok ünlü ismi sürpriz olarak filmde rol almasından başka film büyük bütçesinden dolayı büyük bir zarara uğrayarak tarihin en zararlı filmi olmuştur. Yaklaşık 110 milyon dolarlık üretim maliyetleri ve 30 milyon dolarlık tahmini pazarlama maliyetleriyle, ABD gişesinde 24 milyon dolar ve dünya çapında 72 milyon dolar kazanarak gişede başarısız oldu.

<i>İki Çocuğun Devriâlemi</i>

İki Çocuğun Devriâlemi, Fransız yazar Jean de la Hire'in ilk kez 1912'de Fransa'da seri olarak yayımlanan resimli macera romanıdır. Kitap fasikülleri haline gelmeden önce de çeşitli dergi ve gazetelerde tefrika edilmişti.

<span class="mw-page-title-main">David Niven</span> İngiliz oyuncu ve yazar (1910–1983)

David Niven, ödüllü İngiliz sinema oyuncusu.

<span class="mw-page-title-main">New York World</span> New Yorkta yayımlanan karakitürcü dergi (1860-1931)

New York World, New York'ta 1860 ile 1931 yılları arasında İngilizce yayınlanan ABD gazetesi. New York World yayım hayatı boyunca gazetecilikte halen devam eden birçok yeniliğe imza attı.

Ay Sarayı, Paul Auster'ın 1989 yılında yayımlanan romanı.

<span class="mw-page-title-main">Nellie Bly</span> Amerikalı gazeteci (1864 – 1922)

Nellie Bly,, Amerikalı gazeteci.

Phileas Fogg, Fransız bilimkurgu yazarı Jules Verne'in yazdığı Seksen Günde Devriâlem romanının ana kahramandır.

<span class="mw-page-title-main">Jules Verne bibliyografyası</span>

Jules Gabriel Verne, Fransız yazar, şair ve oyun yazarı.

<i>Kaptan Hatterasın Maceraları</i>

Kaptan Hatteras'ın Maceraları, Fransız Yazar Jules Verne'in 1866 yılında yayımlanan romanı. Kuzey Kutbundaki İngiliz ve Buz Çölü adında iki bölümden oluşur.

<span class="mw-page-title-main">Aydaki İlk İnsanlar</span>

Ay'daki İlk İnsanlar, 1901 tarihli, İngiliz yazar H. G. Wells tarafından yazılmış bilimkurgu romanıdır. H. G. Wells'in “fantastik hikâyelerinden” saydığı, 1901 yılında yayımlandığında C. S. Lewis’i derinden etkileyen Ay’daki İlk İnsanlar, yerçekimini tersine çeviren bir maddeyi keşfettikten sonra Ay’a seyahat eden iki karakterin maceralarını anlatıyor. Bu romanda Profesör Cavor adlı idealist bir bilim insanı, yerçekimini etkisiz bırakan "Cavorite" adını verdiği özel bir madde icat eder. Bu maddeyle kapladığı bir kapsül inşa edip, kapitalist çıkarcı komşusu Bedford'la birlikte Ay'a doğru bir keşif gezisine çıkar. Bu uyumsuz ikili burada Ay'ın yeraltı tünellerinde kurulmuş, böceğe benzeyen Aylıların (Seleniteliler) kurduğu dünyadakinin tersi yapıda bir toplum bulurlar. Çok geçmeden dev bir beyine sahip Ay başkanıyla tanışırlar.

<span class="mw-page-title-main">Phileas (toplu taşıma)</span>

Phileas veya APTS Phileas, Hollanda menşeli APTS firması tarafından üretilmiş hibrit bir otobüs modeli projesidir. Proje, bölgedeki teknoloji ve inovasyon hakkındaki bilgileri değerlendirmek ve istihdam yaratmak için 1998 yılında başlatılmıştır.

<i>80 Günde Devrialem</i> (dizi, 2021)

80 Günde Devri Alem, Jules Verne'in 1873 tarihli aynı adlı romanından uyarlanan bir dönem drama macera televizyon dizisidir. France Télévisions,BBC, Almanya'nın ZDF'si ve İtalya'nın RAI'sinin ortak yapım ittifakı olan European Alliance tarafından, Masterpiece (ABD) ve Be-Films/RTBF'nin (Belçika) ek ortak yapım ortakları tarafından görevlendirildi. İngiltere, Fransa ve Güney Afrika'da çekilmiştir ve çekimleri Romanya'da da yapılmıştır. Dizinin ilk prömiyeri 5 Aralık 2021'de Belçika'da La Une'de ve daha sonra 26 Aralık 2021'de Birleşik Krallık'ta BBC One'da yapıldı. Kasım 2021'de, prömiyerden önce, programın ikinci bir dizi için yenilendiği açıklandı.Bu yeni sezonun Denizler Altında 20.000 Fersah ve Dünyanın Merkezine Seyahate dayanması planlanmaktadır.Başrollerinde David Tennant,İbrahim Koma,Leonie Benesch,Jason Watkins,Shivaani Ghai,Peter Sullivan,Dolly Wells ve Anthony Flanagan yer almıştır.Dedektif Fix karakteri karakter,19.yüzyılda gerçekten yaşamış gezgin Nellie Bly'la birleştirerek bayan gazeteci Abigail Fix olarak yer almış ve Fogg'un müttefiki olmuştur.Fogg'u durdurmak için Reform Club'teki rakiplerinin görevlendirdiği Thomas Kneedling adlı bir sabotajcı ayrıca yer almıştır.

Jean Passepartout, Jules Verne'in 1873'te yayınlanan Seksen Günde Devrialem adlı romanındaki kurgusal bir karakterdir. Romanın İngiliz ana karakteri Phileas Fogg'un Fransız uşağıdır. Soyadı kelimenin tam anlamıyla "her yere gider" anlamına gelir, ancak bu Fransızca "Maymuncuk" anahtarı için bir deyimdir. Becerikli, zeki, her an yardıma hazır bir karakter olan Passepartout, daha önceleri itfaiyecilik ve sirk akrobatlığı gibi çeşitli işlerde çalışmıştır. 80 günlük dünya gezisi boyunca Fogg'un yanında yer almış, ona destek olmuş ve korumuştur. Hindistan'da Prenses Aouda'nın kurtarılmasına yardım etmiş, peşlerindeki Dedektif Fix'in tuzaklarından kurtulmalarını sağlamıştır. Sinema, televizyon, tiyatro ve radyoda İbrahim Koma, Cantinflas, Angel Egido, Kei Tomiyama,Eric Idle, Manuel Peiro, Jackie Chan gibi oyuncular tarafından canlandırılmıştır.

Prenses Aouda, Jules Verne'in Seksen Günde Devri Alem romanında bir karakter olan Aouda, Phileas Fogg ve Jean Passepartout'nun eşlik ettiği bir Hint prensesidir. Bir Bombay Parsi tüccarının kızı olarak, Bundelkhand'ın eski rajasıyla kendi isteği dışında evlendi. Daha sonra Rajah erkenden ölünce, akrabaları onu zorla Sati cenazesiyle yakmak istemişlerdir. Ama son anda Passepartout ve Phileas Fogg tarafından kurtarılır. Önce Yokohoma'daki akrabalarına ulaşana kadar dünya turundaki Fogg ve Passepartout'ya katılması planlanır. Fakat akrabalarının Hollanda'ya taşındığını öğrenince İngiltere'ye kadar Fogg'a eşlik etmeye karar verir. İngiltere'de bahsi kazanan Fogg'la evlenir. Sinema tiyatro ve televizyonda Shirley Maclaine,Julia Nickson, Jill St.John, Anita Berber, Gloria Camara, Miki Takahashi, Rebecca Forstadt,Shivaani Ghai gibi aktrisler tarafından canlandırılmıştır. Bazı uyarlamalarda Sati cenazesi yerine zorla yapılan düğün yer almıştır.

Dedektif Fix, Jules Verne'in 80 Günde Devrialem romanının kahramanlarından biridir.

80 Günde Devri Alem, BRB Internacional, Televisión Española ve Nippon Animation tarafından hazırlanan 1983 yapımı bir İspanyol-Japon çizgi dizidir. Seri, Jules Verne'in Seksen Günde Devriâlem adlı romanına dayanmakta olup 1-26 Ağustos 1983 tarihleri arasında yayınlandı.