Eyüp Sultan Camii, İstanbul'un Konstantinopolis Surları dışındaki, Haliç kıyısında yer alan ilçesi Eyüpsultan'daki bir camidir. Külliyede, İslam peygamberi Muhammed'in sancaktarı ve sahabesi Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin gömüldüğü türbe de yer almaktadır. Çok daha eski bir alanda bulunan mevcut yapı 19. yüzyılın başlarından kalmadır.
Merkez Efendi Camii, İstanbul'un Zeytinburnu ilinde Merkez Efendi Türbesi'nde bulunan cami.
Kocamustafapaşa Camii, eskiden Ayios Andreas en te Krisei Manastırı ya da kısaca Aziz Andrea Manastırı, halk arasında Sümbül Efendi Camii ya da Sümbül Efendi Türbesi olarak bilinir. Resmî adı Pîr Yusuf Sümbül Sinan Âsitânesi'dir. İstanbul'un Kocamustafapaşa semtinde Doğu Roma döneminden kalma dinî bir yapıdır. Manastırın ne zaman yapıldığı bilinmemekle birlikte içinde bulunan 6. yüzyıla ait parçalar ve sütun başlıkları burada 6. yüzyılın bir ibadet yerinin olduğunu ispatlamaktadır. Manastır adını Bizans halkına Hristiyanlığı kabul ettirdiğine inanılan Hagios Andreas en te Krisei adındaki havariden almıştır.
Sultan III. Mustafa Türbesi, III. Mustafa’nın yaptırdığı Laleli Külliyesi'ndedir. Bu türbe Nuruosmaniye Türbesi'nden sonra Batı etkilerinin görüldüğü ikinci sultan türbesidir. Ordu caddesi üzerinde Laleli Camii'nin giriş kapısı ile han bölümünün yan tarafıdır. 1759–1763 yıllarında Mimar Mehmed Tahir Ağa'ya inşa ettirilmiştir.
Yeni Valide Camii, diğer bilinen adıyla Valide-i Cedid Camii, İstanbul'un Üsküdar ilçesinde Uncular Caddesi ve Hâkimiyet-i Milliye Caddesi üzerinde II. Mustafa ve III. Ahmed'in annesi Emetullah Râbia Gülnûş Sultan tarafından yaptırılmış olan camiidir.
Hekimoğlu Ali Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Cerrahpaşa mahallesinde Kızılelma caddesi ile Hekimoğlu Ali Paşa caddesi kavşağında Osmanlı dönemi, 18. yüzyıla özgü bir camidir. Külliyesi ile birlikte klasik Türk mimarisinin son eseri olarak kabul edilir. 1734-1735 yılları arasında inşa edilmiştir. Üç kere sadrazamlık yapmış olan Hekimoğlu Ali Paşa adına yapılmıştır. Mimarları Çuhadar Ömer Ağa ile Hacı Mustafa Ağa'dır.
Gazi Ahmed Paşa Camii ya da Kara Ahmed Paşa Camii, İstanbul'un Topkapı semtinde Fatma Sultan mahallesinde 1558 yılında tamamlanmış bir camidir. Caminin banisi Kara Ahmed Paşa, Yavuz Selim'in damadıdır. Caminin yapımı 1555 yılında Edirnekapı civarında başlanmıştır. 1555'te muhtemelen Rüstem Paşa ile husumeti yüzünden idam edilmiş; ölümünen az önce yapımı başlayan caminin tamamlandığını görmemiştir. İnşaat Mihrimah Sultan'ın isteği üzerine durdurulmuştur ve bölgede Mihrimah Sultan Camii'nin inşaatına başlanmıştır. Bunun üzerine cami ve türbenin inşaatı Topkapı'daki yeni bir vakıf arazisinde yapılmuştır. Kara Ahmed'in türbesi caminin 50 metre batısında müstakil bir yapıdır. Cami, medrese, türbe ve sıbyan mektebinden oluşan bir külliye şeklinde yapılmıştır.
Yavuz Selim Camii Kanûnî Sultan Süleyman tarafından babası Yavuz Sultan Selim adına yaptırılan cami
Nişancı Mehmet Paşa Camii, İstanbul'un Fatih ilçesinde Karagümrük semtinde Nişanca caddesindeki cami. 1584-1588 arasında Mimar Sinan tarafından yapılmıştır. Tezkiretülbünyan ve Tezkiretü’l-ebniye’de yer almamakla birlikte Tuhfetü’l-mi‘mârîn’de ona ait gösterilmektedir. Mimar Sinan'a ait olduğunu Evliya Çelebide yazar. Mimar Sinan 996’da (1588) ölmüş, cami ise ertesi yıl bitirilmiştir. Kaynaklarda genellikle Sinan tarafından başlanıp kalfalarından biri tarafından tamamlandığı belirtilen eser Aptullah Kur’an’a göre de Mimar Dâvud Ağa’nındır. Sinan’ın son zamanlarına rastlayan camiyi onun üslûbunu devam ettiren Dâvud Ağa’nın tamamlamış olması en güçlü ihtimaldir. Doğan Kuban’ın görüşleri de bu yöndedir. Câminin kapısı üzerinde, caminin inşâsına H.992 / M.1584'te başlanıp H.997 / M. 1589 tarihinde bitirildiğini gösteren nesir halinde bir kitâbesi vardır. Caminin giriş kapısı üstündeki III. Murat tuğrasının tasarımının Nişancı Mehmet Paşa tarafından yapıldığı bilinmektedir. Sultan III. Mustafa tuğralı kitabede Mehmet Paşa torunu Şükrullah Efendi tarafından caminin esaslı tamir edildiğini anlatılır. Kuzeydoğu tarafında Keskin Dede yatmaktadır. Zamanında bir külliye olarak tasarlanan imaretten sadece cami ve türbe kalmıştır. Caminin içinde bir hazire vardır. Pek bakımlı olmayan hazîrede, bâninin oğlu Eyüp Kadısı Mehmed Nutki Efendi’de medfûn bulunmaktadır.
Mehmed Ağa Camii, İstanbul Fatih ilçesi Çarşamba semtinde 16. yüzyılda III. Murad zamanının Dârüssaâde ağası Habeşî Mehmed Ağa tarafından yaptırılan cami.
Hacı Bayram Türbesi, Hacı Bayram Câmii'nin mihrap duvarına bitişik olan türbe 1429 yılında Hacı Bayram-ı Veli için yapılmıştır. Türbenin içinde iki sıra halinde, çam ağacından yapılmış toplam 9 sanduka bulunmaktadır. İlk sırada yer alan büyük sanduka Hacı Bayram-ı Veli'nin diğer 8 sanduka ise Hacı Bayram-ı Veli'den sonra gelen şeyhlerden sekizinin sandukasıdır. Bu Türbe kare planlı, sekizgen tamburlu ve üzeri kurşun kubbe ile örtülüdür.
Sekbanbaşı, Yeniçeri Ocağına bağlı bir birim olan Sekbanların başında bulunan komutandır.
Muradiye Külliyesi, Sultan II. Murad'ın Bursa'da 1425-1426 yıllarında yaptırdığı külliye. Bulunduğu semte de ismini verir.
İttik Dede Türbesi, Yitik Dede Türbesi veya İsmail Çavuş Türbesi, Lefkoşa'nın kuzey kesiminde yer alan bir türbedir. Selimiye Mahallesi'nde, Selimiye Meydanı'nın güney tarafında yer alır.
Şekerpâre Hatun (Kadın) Türbesi, Abdurrahman ve Hasan Ağalar Türbesi de denir. Türbe, sekiz yüzlü olup muntazam kesme taştan, tek kubbeli olarak inşa edilmiştir. Alt-üst pencerelidir. Eyüp Sultan'da, Camii Kebir Caddesi ile Boyacı Sokağının birleştiği yerde ve caddenin sağ köşesindedir. Karşısında Ferhat Paşa Türbesi bulunur. Türbenin şimdiki girişinin yanında bir zamanlar var olan sebil ve çeşme 1940'lı yıllarda ortadan kaldırılmıştır. Türbeyi ikbal döneminde Padişah I. İbrahim'in (1640-1648) musahibelerinden (müsteşar) olan Şekerpare Hatun kendisi için inşa ettirmiştir. Adının bir takım entrikalara karışması ve Kösem Sultan ile aralarının açılmasından dolayı Şekerpare Hatun Habeşistan-Mısır sınırında bulunan İbrim'e sürülmüş türbesi ise Abdurrahman ve Hasan Ağalar tarafından satın alınmıştır. Bu durum türbe kitabesinde de anlaşılmaktadır. Hasan Ağa ile Abdurrahman Ağa da bilinmeyen bir sebeple 1652 yılında öldürülmüş ve buraya defnedilmiştir. Sadrazam Mustafa Nail Paşa’nın eşi Fatma Sultan'da (1867) burada medfundur. Şekerpare Hatun'un nerede ve ne zaman vefat ettiği bilinmiyor.
Muhammed El-Ensari Türbesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Ayvansaray mahallesi, Haliç sahil yolu üzerinde Muhammed El-Ensari'nin mezarının bulunduğu türbedir. İstanbul'un fethi için düzenlenen Arap seferine Medine'den gelerek katılmış ve öldüğü yerde türbe inşa edilmiştir. Ebu Eyyûb el-Ensarî'nin arkadaşı olduğu rivayet edilir. Türbenin bulunduğu yer "Babul Ensari", "Ensar Dede" ve "Parmakkapı" olarak da bilinir.
Pir Sücaeddin İlyas Türbesi ya da diğer adıyla Yukarı Pirler Türbesi, Amasya'daki Çilehane Cami'nin güneyinde Pirler Parkı içinde bulunan bir türbedir. 1486 yılında Şeyh Pir Sücaeddin İlyas anısına Gümüşlüzade Ahmet Bey tarafından yaptırılmıştır. Türbenin içinde Pir İlyas'ın Damadı Pir Celaleddin Abdurrahman, torunu Pir Hayreddin Hızır Çelebi ve ailelerinin mezarları bulunmaktadır. 1895 yılı depreminde yıkılmış ve hasar görmüş olsa da tekrar restore edilip bugünkü halini almıştır.
Ayakapı Karakolu, İstanbul ili Fatih ilçesi Yavuz Sultan Selim mahallesi, Ayakapı semtinde bulunan tarihi binadır. Aya Kapısı yanında olan yapı Haliç sahil yolu üzerindedir. Yeniçeri Kolluğu olarak kullanılmak üzere 18. yüzyılın ikinci yarısında inşa edilen yapı 1826'dan sonra karakola dönüştürüldü. Günümüzde kafe olarak kullanılmaktadır.
Cumhuriyet Çeşmesi, İstanbul ili Fatih ilçesi Yavuz Sultan Selim mahallesi, Ayakapı semtinde bulunan çeşmedir. Kitabesinde "Cumhuriyet Çeşmesi", alınlığında ise hicrî takvim'e göre 341 yazılıdır. Sade bir üsluba sahip çeşmenin yalnızca teknesinde süslemeler görülür. Seki kısmındaki mermerler kırıktır.
Aya Kapısı ve türbe
