İçeriğe atla

Sekanice

Sekanice
Tsekʼehne, Tsek’ene
Ana dili olanlarKanada (Britanya Kolombiyası)
Konuşan sayısı30-40  (tarih gerekli)
Dil ailesi
Denesey
Na-Dene
Eyak-Atabask
Atabask
Kuzey
  • Sekanice
Dil kodları
ISO 639-3sek

Sekanice [kendilerince Tsekʼehne; İngilizce Sekani]. Kanada'da Britanya Kolombiyası bölgesinde konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Danezacadır. Sekaniler, Dakellerle birlikte Carrier Sekani Tribal Council adı altında idari birlik oluştururlar. Adları kayadaki halk (people on the rocks) anlamına gelir.

Diyalekt ve kabileler

  • Sustut’enne
  • Saschojan
  • Tsay Keh Dene
  • McLeod Lake Dene
  • Kwadacha Tsek’ene (İngilizce Kwadacha Sekani, Kwadacha language, Fort Ware Sekani). Kwada Hi (Fort Ware) yöresinde Kwadacha Tsek’ene First Nation adı altında idari birlik oluştururlar

Örnekler

Kwadacha Tsek'ene

  • dune kişi; adam
  • tlįį köpek
  • wudzįįh rengeyiği
  • yus kar
  • chǫ yağmur
  • k’wus bulut
  • kwùn ateş
  • ’įįbèh yaz
  • too su
  • mun göl
  • nun kara, toprak
  • tselh balta
  • ʼukèʼ ayak
  • ’àtse dedem
  • ’àtsǫǫ ninem
  • lhìghè’ bir
  • lhèkwudut’e iki
  • tadut’e üç
  • dįįdut’e dört
  • ǫ evet
  • Tlįį duchę̀’ ’ehdasde Ocak
  • Dahyusè’ nùkehde wìlę Şubat
  • Nùtsʼiide Mart
  • ʼUtʼǫ̀ʼ kùnuyehde Mayıs
  • Jìje dinììdulh Temmuz
  • Yhììh nunutsunde wìlę Ağustos
  • Yhììh ukudeh’àsde Eylül
  • ’Udììtl’ǫh ’uwit’į̀į̀h Ekim
  • Yus ’ut’į̀į̀h Kasım
  • Khuye ’uwììjàh Aralık

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Avrupa</span> kıta

Avrupa, kuzeyde Arktik Okyanusu, batıda Atlantik Okyanusu, güneyde Akdeniz ve doğuda Asya ile çevrili bir kıtadır. Avrupa'nın Asya'dan Ural Dağları, Ural Nehri, Hazar Denizi, Büyük Kafkaslar, Karadeniz ve Türk Boğazlarının su yolları ile ayrıldığı kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ege Denizi</span> Akdenizin parçası olan deniz

Ege Denizi veya Türkçe diğer adı ile Adalar Denizi, Balkan ve Anadolu Yarımadaları arasında, Akdeniz'e bağlı bir denizdir. Marmara Denizi ve Karadeniz'den Çanakkale ve İstanbul Boğazları ile ayrılan bu denizin kuzey sınırları karalarla çizilmiş olmakla birlikte, güney sınırlarını Yunanistan'a bağlı adalar olan Rodos ve Girit çizer. Ege Denizi'nin tüm kıyıları Türkiye ve Yunanistan ile çevrilidir. Karadeniz üzerinden taşınan petrol ürünlerinin dünya pazarına ulaşmasında başlıca yoldur.

<span class="mw-page-title-main">Kuzey İrlanda</span> Birleşik Krallıkın parçası olan Batı Avrupa ülkesi

Kuzey İrlanda, İrlanda Adası'nda İrlanda'nın kuzeyinde yer alan Birleşik Krallık'a bağlı özerk ülke.

<span class="mw-page-title-main">Sırbistan</span> Güneydoğu Avrupa ve kısmen Orta Avrupada yer alan ülke

Sırbistan, resmî adıyla Sırbistan Cumhuriyeti (

<span class="mw-page-title-main">Hemedan (eyalet)</span> İranda bir eyalet

Hemedan Eyaleti, İran'nin 31 eyaletinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Teksas</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Teksas, Amerika Birleşik Devletleri'nde en kalabalık ikinci ve en geniş ikinci eyalettir. Coğrafi olarak ülkenin merkezi güneyinde yer alır. Dünya'da ve Amerika Birleşik Devletleri ekonomisinde önemli bir yer tutar. Teksas güneyde Meksika'nın Chihuahua, Coahuila, Nuevo León ve Tamaulipas eyaletleri ile uluslararası sınır; batıda New Mexico, kuzeyde Oklahoma, kuzeydoğuda Arkansas ve doğuda Louisiana eyaletleri ile sınır oluşturur. Teksas, 696.200 kilometrekare alana ve sürekli artan 30 milyon (2023) nüfusa sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Taşucu Limanı</span>

Taşucu Limanı, Türkiye'nin Mersin ilinin 2. büyük limanındır.

<span class="mw-page-title-main">Na-Dene dilleri</span>

Na-Dene dilleri, Kuzey Amerika'da Na-Dene Kızılderilileri tarafından, ABD, Kanada ve ufak bir kısmı da Meksika’da konuşulan diller ailesidir.

<span class="mw-page-title-main">Guçince</span>

Guçince ya da Guçin dili, ABD'de Alaska eyaletinde ve Kanada'da Kuzeybatı Toprakları ile Yukon bölgelerinde Guçinlerin konuştuğu Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.

Tagişçe ya da Tagiş dili, Kanada'nın Yukon bölgesinde yaşayan Tagişler tarafından konuşulan Atabask dillerinden yok olmak üzere olan Kızılderili dilidir. Konuşanı yalnızca 2 kişidir. En yakın akrabası Tahltanca ile Kaskacadır.

Kaskaca ya da Kaska dili, Kanada'nın Britanya Kolombiyası ile Yukon bölgesinde yaşayan Kaskalar tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Tagişçe ile Tahltancadır. Hatta bazı dilciler bu üç dili Tahltan adı altında tek dilde toplarlar. Daha uzak akrabaları arasında Danezaca, Sekanice, Denetaca, Satuca, Tlınçonca ve Denesulinece yer alır.

Denetaca ya da Güney Slaveycesi (kendilerince Dene Dháh, Dene Thaʼ ᑌᓀ ᒐ, Dene Zhatié ᑌᓀ ᔭᕠᐁ; İngilizce Dene Tha, Dene Dháa, South Slavey, Slavey proper, Dene, Etchaottine], Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nda Dehcho Bölgesi'nde Büyük Esir Gölü ve yukarı Mackenzie Nehri yörelerinde, Alberta bölgesinin kuzeydoğusunda ve Britanya Kolombiyası bölgesinin de kuzeybatı kısmında konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.

Sahtuca ya da Kuzey Slaveycesi (kendilerince Sahtúot'ı̨nę Yatı̨́ ᓴᑋᕲᖌᑎᑊᐠᓀᐠ ᔭᕱ; İngilizce Sahtu Dene, North Slavey], Kanada'nın Kuzeybatı Toprakları'nın batısında Sahtu Bölgesi'nde ve ufak bir kısmı da Yukon bölgesinde yaşayan Sahtular tarafından konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir.

Nadoten-Vetsuvetence, Kanada'da Britanya Kolombiyası bölgesinde konuşulan yok olma tehlikesindeki Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. En yakın akrabası Dakelcedir. Dakel ve Sekanilerle birlikte Carrier Sekani Tribal Council adı altında idari birlik oluştururlar.

Tlingitçe ya da Tlingit dili, ABD'de Alaska'da, ufak bir kısmı da Washington'da ve Kanada'da eyalatlerinde yaşayan Kıyı Tlingitleri ile İç Tlingitleri tarafından konuşulan Na-Dene dillerinden tehlike altındaki Kızılderili dilidir. Grup içinde tek başına alt grupta toplanır. Diğer alt grubu Eyak-Atabask dilleri oluşturur. Alaska Yerli Dil Merkezine göre Alaska'daki 10.000 kişilik nüfustan 300 kadarı, Kanada'daki 1.000 kişilik nüfustan ise ancak 75 tanesi anadillerini konuşabiliyor.

Dakelce, Kanada'da Britanya Kolombiyası bölgesinde konuşulan Atabask dillerinden bir Kızılderili dilidir. Kimileri iki ayrı dil olarak sınıflandırır. En yakın akrabası Nadoten-Vetsuvetencedir. Nadoten-Vetsuvetenler ve Sekanilerle birlikte Carrier Sekani Tribal Council adı altında idari birlik oluştururlar.

<span class="mw-page-title-main">Denesulineler</span>

Denesulineler ya da Çipevyanlar veya Çipevyalar, Kanada'nın Alberta, Saskatchewan, Manitoba, Kuzeybatı Toprakları ve Nunavut bölgelerinde yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik yerlisi Kızılderili halkları. En yakın akrabaları birlikte Kuzey Atabaskları içinde Doğu Atabaskları grubunu oluşturan Denetalar, Sahtular ve Tlınçonlardır. İki kabilesi Tlınçonların bir kabilesiyle birlikte Sarıbıçaklar adıyla birlik oluşturur. Bağımsız boylar olarak örgütlenen Denesulineler, diğer Atabasklar gibi bu bağımsız boyların üstünde geleneksel olarak idari ve siyasi birlik oluşturmasalar da, günümüzde ortak hareket etme adına kabile konseyleri olarak da yapılanma göstermektedirler. 1700'lerin sonunda ve 1800'lerin başında Denesulinelerin onda dokuzu çiçek hastalığı salgını ve kabile savaşları sonucunda yok olmuştur. 2006 nüfus sayımına göre 11.130 kişilik etnik nüfustan 9.750 kadarı anadilini konuşabiliyor ve 7.490 kişi bu dili evde de konuşmaktadır. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Denesulineler de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

Sekaniler, Kanada'nın Britanya Kolumbiyası eyaletinde Rocky Mountain Trench'in Finlay ile Parsnip nehirlerinin drenaj sahasında yaşayan, avcı ve toplayıcı, yarı göçebe, anasoylu, animist ya da şamanist Subarktik Kızılderilileri kültür grubundan Kızılderili halkı. Kuzey Atabaskları içindeki Yukon Atabaskları alt grubunda yer alırlar. Diğer Kanada Kızılderilileri gibi Sekaniler de yasal olarak Kızılderili rezervi adı verilen kamp benzeri toplama yerleşimlerde yaşamak zorundadırlar.

<span class="mw-page-title-main">Fort Donelson Muharebesi</span>

Fort Donelson Muharebesi, 11-16 Şubat 1862 tarihleri arasında Amerikan İç Savaşı Batı Cephesi'nde Birlik ve Konfederasyon Kuvvetleri arasında gerçekleşti. Bu savaşta, Tennessee-Kentucky sınırına yakın Fort Donelson'daki Konfederasyon Kale Birliği'nin etkisiz hale getirilmesiyle Birlik kuvvetleri için Cumberland Nehri üzerinden Güney eyaletlerinin işgali için önemli bir yol açılmış oldu. Birlik kuvvetlerinin komutanı Tuğgeneral Ulysses S. Grant'ın başarısı üzerine ona, Grant "Koşulsuz Teslim" lakabı verildi.

Milli Savunma Üniversitesi Yabancı Diller Yüksekokulu Kurslar Müdürlüğü Milli Savunma Bakanlığı personeline yabancı dil eğitimi vermekle görevli kurumdur. 1956 yılında Ordu Yabancı Diller Okul Komutanlığı adıyla açılmıştır. İlk olarak İngilizce eğitimi verilmiş ilerleyen yıllarda Rusça, Almanca, Fransızca, Bulgarca, Yunanca ve Arapça eğitimleri de başlamıştır. 1970 yılında İngilizce bölümü kapatılarak bu görev Hava Lisan Okulu'na devredilmiştir. 1974 yılında Farsça eğitimi başlamıştır. 1984 yılında İngilizce bölümü tekrar açılmıştır. 1987 yılında Kara Kuvvetleri'ne bağlanmıştır. 1999 yılında Boşnakça, 2001 yılında Gürcüce, 2004 yılında Ermenice, 2021 yılında Arnavutça, Çince ve Korece bölümleri açılarak bu dillerde öğretime başlanmıştır. Somali, Moritanya, Moğolistan, Gürcistan, Suudi Arabistan, Kazakistan, Gine, Ürdün Haşimi Krallığı ve Kosova askerlerine Türkçe eğitimi verilmektedir. 2007 yılında K.K.K Eğitim ve Doktrin Komutanlığı'na bağlanmış olup 2023 yılında lağvedilmiştir. 2023 yılında Kara, Hava ve Deniz Lisan okulları MSÜ çatısı altında birleştirilerek YDYO Kurslar Müdürlüğü teşkil edilmiştir.