Sefai - Turkipedia

Sefai
Doğum	1 Ocak 1956 (68 yaşında) Tepeköy, Yomra, Trabzon, Türkiye
Tarzlar	Türk halk müziği
Meslekler	Şarkıcı, Halk ozanı
Çalgılar	Bağlama
Önemli çalgılar
Bağlama

Sefai, Aşık Sefai ya da gerçek adıyla Ayhan Akyüz (d. 1956, Yomra, Trabzon), Türk halk müziği sanatçısı ve ozan.^[1]

Hayatı

Akyüz, 1956 yılında Trabzon'un Yomra ilçesine bağlı Tepeköy'de doğdu.^[2] Kul Mustafa'dan Meydanî'ye, Murat Çobanoğlu'ndan Şeref Taşlıova'ya, Sefil Selimî'ye birçok âşıktan etkilendi.^[3] Usta çırak geleneğini sürdüren Akyüz'ün öğrencileri arasında Serdar Sönmez, Mustafa Yıldızdoğan ve Osman Öztunç da bulunur.^[4]

Erciyes Üniversitesi'nin açtığı bir halk şiiri yarışmasında, 1992 yılında Erzincan'da meydana gelen bir deprem üzerine yazdığı^[5] "Damarımda gezen kansın Erzincan/Canlar cananısın cansın Erzincan" adlı destanı ile^[6] Otlukbeli Armağanı'nı kazandı.

Eğitim hayatı

İlkokulu Amasya'da, ortaokulu Kayseri'de, liseyi Erzurum'da okudu.^[2] Burdur Eğitim Fakültesi mezunudur. Üniversite eğitimi aldığı sırada bir şeker şirketinde çalıştı. Daha sonra Mardin Yol Su Elektrik Müdürlüğüne bağlı bir personel olarak çalışan Akyüz bir dönem öğretmenlik yaptı. Anadolu'nun çeşitli köylerinde çerçilik yaptı.^[5]^[7]

Özel hayatı

Akyüz, evli ve iki çocuk babasıdır.^[8]

Diskografi

Yıl	Albüm adı	Yapımcı
1992	Turnam	Selçuklu Müzik
1994	Ayşem
1996	Pusu
1997	Ağıt / Türkün Türbesi
1999	Bu Hesap Sorulacak
2001	Zaman Gelsin Söylerim

Kaynakça

^ "Aşık Sefai Ülkü Ocakları Genel Merkezi'nde". 25 Haziran 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 25 Haziran 2022.
^ ^a ^b Sözlüğü, Türk Edebiyatı İsimler. "SEFÂÎ, Ayhan Akyüz". teis.yesevi.edu.tr. 3 Şubat 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi.
^ Uğur, Kadir Gökhan (2010). Turan, Fatma Ahsen (Ed.). "Ayhan Akyüz (Âşık Sefâî)". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. Ankara: Gazi Kitabevi. ss. 94-5.
^ Uğur, Kadir Gökhan (2010). Turan, Fatma Ahsen (Ed.). "Ayhan Akyüz (Âşık Sefâî)". Sazın ve Sözün Sultanları Yaşayan Halk Şairleri. Ankara: Gazi Kitabevi. s. 95.
^ ^a ^b Duman, Mustafa (1995). Trabzon Halk Şairleri. İstanbul: Anadolu Sanat Yayınları. s. 157.
^ Özsoy, Bekir Sami (1992). Destanlarla Erzincan. Kayseri: Erciyes Üniversitesi Yayınları.
^ Alptekin, Ali Berat; Sakaoğlu, S. (2008). Türk Sat Şiiri Antolojisi. Ankara: Akçağ Yayıncılık. s. 180.
^ "Aşık Sefai Kimdir? - Güncel Aşık Sefai Haberleri". www.sabah.com.tr. 18 Ekim 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2021.

İlgili Araştırma Makaleleri

Türklerin Anadolu'ya geldikten sonra edebiyatları iki gruba ayrılmıştır. Arapça ve Farsçayı çok iyi bilen aydınların oluşturduğu "Yüksek Zümre Edebiyatı" ve İslam öncesinden gelen sözlü bir "Halk Edebiyatı". Anadolu'ya göç eden Türkler arasında aynı ayrım devam etti. Medrese eğitimi gören aydın kesim Arap ve Fars edebiyatlarının tesirini devam ettirirken, halk yine saz şairleri aracılığıyla halk edebiyatını devam ettirdi. Dolayısı ile Anadolu Türk Edebiyatı iki grupta incelenmektedir. Bu gruplardan biri halk edebiyatıdır.

Türkiye'de sayısal ağırlıklı öğretim yapan kurumlardan olan fen liseleri; öncelikli olarak, nitelikli bilim insanları yetiştirmek, başarı ve zekâ seviyeleri yüksek öğrencileri eğitmek amacıyla kurulmuşlardır. 2003-2004 akademik yılı itibarıyla, Türkiye'de 61 fen lisesi vardı. 2018 yılında bu sayı 309'u geçmiştir. Bu liselerden başlıcaları aşağıda listelenmiştir.

Koşma, coşturucu duyguların dile getirildiği, İslamiyet öncesinde yazılan koşuk türünün bir devamı olan ladinî (dinî olmayan) Türk halk edebiyatı nazım biçimi. Koşmalar genellikle 11'li hece ölçüsü ile söylenir, en az 3 en çok 12 dörtlükten oluşur. Türk halk edebiyatının en çok kullanılan nazım şekli olan koşma, halk ozanları tarafından geliştirilmiş bir nazım şeklidir. Bu nazım biçimi Türk Dil Kurumu tarafından:

Ali Güler, Türk asker, tarihçi, yazar, akademisyen ve siyasetçi.

<span class="mw-page-title-main">Faruk Nafiz Çamlıbel</span> Türk şair, siyasetçi, öğretmen (1898 - 1973)

Ahmet Faruk Çamlıbel, Türk şair, siyasetçi, öğretmendir.

Köroğlu, hem bir Türk destan kahramanının adıdır, hem de 16.yüzyılda yaşayıp büyük ün kazanmış bir halk ozanının mahlasıdır.

Dânişmendnâme; Anadolu'nun fethini ve bu mücadelenin kahramanlarını anlatan, 12. yüzyılda sözlü olarak şekillenen 13. yüzyılda yazıya geçirilen İslâmî Türk destanlarındandır. XI. Yüzyılda yaşamış Türk devlet adamı Melik Dânişmend Gazi'nin hayatını, savaşlarını, Anadolu'daki bazı şehirlerin fethini ve çeşitli kerametlerini anlatmaktadır. Danişmendnâme'de hikâye edilen olayların tarihi gerçeklere uygunluğu, kahramanlarının yaşamış Türk beyleri olmalarından, Anadolu coğrafyasının gerçek isimleriyle anılmasından dolayı uzun süre tarih kitabı olarak nitelendirilmiştir. Köroğlu metni destan adıyla anılmakla ve bazı destanî niteliklere de sahip olmakla birlikte XX. yüzyılda Anadolu'dan derlenen örnekleri daha çok halk hikâyesi geleneğine yakındır. Anadolu'da hikâyeci âşıklar tarafından 24 kol halinde anlatılır.

Âşık Alesker, 19. yüzyıl Azerbaycan saz üstadlarının en önemli temsilcisi, Azerbaycan aşık edebiyatının klasiklerinden biridir.

Behçet Kemalettin Çağlar, Türk şair ve siyasetçi. Faruk Nafiz Çamlıbel ile birlikte Onuncu Yıl Marşı'nı yazmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Davut Sulari</span>

Davut Sularî, gerçek adıyla Davut Ağbaba,, Türk halk müziği sanatçısı ve âşık.

Kayıkçı Kul Mustafa, Türk halk edebiyatının Bektaşî koluna bağlı halk ozanı. Şairin doğum ve ölümüyle ilgili net bilgiler bulunmamakla beraber; 17. yüzyıl ozanı olduğu belirlenebilmiştir. Kimi kaynaklarca 1658'de öldüğü rivayet edilmektedir. Ancak bu iddianın tersi olarak 1659'dan sonra öldüğünü savunan araştırmalar da vardır. Edebiyatçı Ahmet Kabaklı ise Kayıkçı Kul Mustafa'nın ölümünün 1646'dan sonra gerçekleştiğini söylemektedir.

<span class="mw-page-title-main">Türk edebiyatı</span> Türkçe yazılmış edebî eserler

Türk edebiyatı, Türk yazını veya Türk literatürü; Türkçe olarak üretilmiş sözlü ve yazılı metinlerdir.

Üyük, Sivas ilinin Şarkışla ilçesine bağlı bir köydür.

Âşık, Anadolu, Güney Kafkasya ve İran'da sürdürülen, genellikle bağlama veya başka bir telli müzik aleti eşliğinde söylenen sözlü halk müziği geleneğini icra eden kişidir. Aşıklık geleneği, Türk kökenli ve Türkler arasında yaygın olan Anadolu, Ortadoğu ve Orta Asya'ya özgü bir halk şairliği türüdür. Türkçe "Ozan" kavramı ile de ifade edilir.

Aşık Yoksul Derviş, Türk Bektaşi şair ve halk ozanıdır.

Necati Demir, Türk öğretmen ve Türkoloji üzerine araştırmalar yapan halen Gazi Üniversitesi'nde görevli profesör.

Bayram Durbilmez, Türk akademisyen, şair, yazar ve Türkolog'dur.

A. Kadir Paksoy, Türk öğretmen, şair ve yazar.

Türk edebiyatında destan, efsaneden sonra ortaya çıkmış bir edebî türdür. Türk milletinin bir bütün olarak zamanımıza ulaşmış büyük destanları olmasa da yabancı kaynaklarda yer alan bazı parçaları mevcuttur. Türk destanlarına ait çeşitli parçalar Çin, Fars, Moğol ve Arap kaynaklarında bulunmaktadır. Bilinen Türk destanları arasında en eskisi Yaratılış Destanı’dır. Bu destan, Altay Türkleri arasında anlatılagelmiştir. Rus Türkolog Vasili Radlof tarafından saptanıp yazıya geçirilmiştir. İslâmiyet'ten önceki döneme ait en eski destanlar Saka Türkleri'ne aittir. Bu destan zinciri içinde Alp Er Tunga ve Şu Destanı parçaları bulunur. Bunlar Kaşgarlı Mahmut'un Divân-ı Lügati't-Türk adlı eserinde yer almaktadır.

Âşık Said ya da Kırşehirli Âşık Said, 19. yüzyılda yaşamış bir Türk halk ozanıdır. "Said" mahlasının yanı sıra "İlhami" mahlasını da kullanmıştır.

Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.