İçeriğe atla

Sedat Nuri İleri

Sedat Nuri İleri
Doğum1888
Sakız, Osmanlı İmparatorluğu
Ölüm22 Eylül 1943
Royat, Fransa
MilliyetOsmanlı
Meslekkarikatürist, gazeteci, radyocu
İşverenİstanbul Radyosu, İleri
Tanınma nedeniPolitik ve sosyal konulu karikatürleri

Sedat Nuri İleri (d. 1888, Sakız - ö. 22 Eylül 1943, Royat), Türk karikatürist, gazeteci, radyocu.

Politik ve sosyal konulu karikatürleri ile bir döneme imzasını atmış bir karikatüristtir. İstanbul Radyosu’nun kurulmasını sağlayan bir girişimci ve radyonun ilk idare müdürüdür. 1918-1924 arasında ağabeyleri ile birlikte ulusal mücadelenin İstanbul’daki sözcüsü durumuna gelen İleri gazetesini yayımlamıştır.

Yaşamı

Sedat Nuri İleri, 1888 yılında Sakız’da doğdu. Babası, Meclis-i Âyan üyeliği ve Adliye nazırlığı yapmış Mustafa Nuri Bey; annesi ise Adana valiliği, Cezayir-i Bahr-i Sefid Vilayeti (Ege Adaları) Valiliği ve Hariciye Nazırlığı gibi görevlerde bulunmuş devlet adamı Abidin Paşa’nın kızı Nefise Hanım’dır. Gazeteci Suphi Nuri İleri ve Celal Nuri İleri ağabeyleridir. Yeğeni Rasih Nuri İleri'dir.

Sedat Nuri'nin, Abdulah Cevdet çizgisi[1]

Belçika Grembloux Yüksek Ziraat Okulu’nda öğrenimini tamamladıktan sonra, Belçika’da La Barbe ("Sakal") mizah dergisini (1908), daha sonra da 1918’de kardeşleri Suphi Nuri ve Celal Nuri ile İstanbul’da İleri gazetesini yayımladı.[2] Gazete, Milli Mücadele’nin İstanbul’daki sözcüsü durumuna geldi; mücadelenin önderi Mustafa Kemal’in adsız yazıları yayımlandı. 1920’de ağabeyi Celal Nuri sürgüne gönderildi. Gazete 2 Aralık 1924’e kadar yayımlandı.

Sedat Nuri imzalı "İstirahat..." başlıklı karikatürde Talat Paşa, Sadrazam değişikliğine ithafen, "Hay Allah senden razı olsun Tevfik Paşa!" diyor.

1927’de İstanbul Radyosu’nun kuruluşunda emeği geçti. 1925 yılında Türkiye’de telsiz verileri yapın işlemleri başlatılmıştı; bu iş tamamlandığında yayın yapacak bir şirket kurulması gerektiğini düşündü ve maddi destek için dönemin İş Bankası kurucusu Celâl Bayar’a teklifte bulundu. Teklif Mustafa Kemal’e ulaştırılınca Ankara’ya çağrıldı.[3] İstanbul Radyosu’nun kuruluşu için cumhurbaşkanı Mustafa Kemal’in desteğini alınınca Türkiye İş Bankası, Anadolu Ajansı, Gümüşhane Milletvekili Cemal Hüsnü Bey (Taray), Falih Rıfkı Bey (Atay) ve Sedat Nuri tarafından Türk Telsiz Anonim Şirketi kuruldu. Sedat Nuri, 10 yıl boyunca düzenli yayın yapan radyonun idare müdürü idi.

Politik ve sosyal konulu karikatürleri Yedigün, Karikatür ve Akbaba dergileriyle, Cumhuriyet gazetesinde yayımlandı. Karikatürlerini Paris’te sergiledi (1939). I. Dünya Savaşı yıllarında Fransa’da bulundu.

1943 yılında 55 yaşında Royat’da (Fransa) hayatını yitirdi.

Kaynakça

  1. ^ Şehir Üniversitesi e-arşiv[]
  2. ^ Karikatürcüler Derneği web sitesi[]
  3. ^ Yiğit Yavuz, İstanbul Radyosu: Bir Kahramanlık Öyküsü, Radyomani, 19.12.2008

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Sedat Simavi</span> Türk gazeteci, yazar ve yönetmen (1896–1953)

Süleyman Sedat Simavi, Türk gazeteci, yazar ve karikatürist. Hürriyet gazetesinin kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Esad Safvet Paşa</span> 198. Osmanlı sadrazamı

Mehmed Esat Safvet Paşa, Osmanlı hükûmetinde çeşitli nazırlıklarda ve II. Abdülhamit döneminde 4 Haziran 1878 - 4 Aralık 1878 arasında altı ay sadrazamlık görevinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır. Tanzimat döneminin en mühim simalarındandır. Hürriyet gazetesinin kurucusu Sedat Simavi'nin dedesidir.

<span class="mw-page-title-main">Celâl Nuri İleri</span> Türk gazeteci ve düşünür

Mehmet Celâl Nuri İleri, Türk gazeteci, yazar, siyasetçi ve fikir adamıdır.

<i>İleri</i> (gazete)

İleri, 1 Ocak 1918'de Celal Nuri İleri (1877-1938) ve kardeşi Suphi Nuri İleri (1887-1945) tarafından kurulmuş bir gazeteydi. İlk 394 sayıda gazetenin ismi Ati, 12 Şubat 1919'dan sonra İleri olmuştur. Yazı İşleri Müdürü Halil Lütfü Dördüncü'dür.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Saffet Arıkan</span> Türk siyaset adamı ve asker

Saffet Arıkan, Türk siyasetçi ve askerdir.

<span class="mw-page-title-main">Latif Demirci</span>

Latif Demirci, Türk karikatürist.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<i>Kalem</i> (dergi)

Kalem, Türkçe-Fransızca olarak İstanbul'da 3 Eylül 1908-29 Haziran 1911 yılları arasında yayımlanmış olan haftalık mizah dergisi. Çağdaş Türk mizahı ve karikatürünün öncüsü olarak sayılan dergi.

TRT İstanbul Radyosu veya yaygın olarak kullanılan adıyla İstanbul Radyosu, Türkiye'nin en eski ve en büyük radyolarından biridir.

<span class="mw-page-title-main">Maârif-i Umûmiye Nezâreti</span> Osmanlının son dönemlerinde eğitim işlerinden sorumlu bakanlık

Maarif Nazırlığı ya da Maarif Nezareti son dönem Osmanlı Hükümetleri'nde eğitim işlerinden sorumlu olan nazırlıktır.

<span class="mw-page-title-main">Giritli Sırrı Paşa</span> Osmanlı devlet adamı, yazar ve şair

Giritli Sırrı Paşa, 19. yüzyılda çeşitli Osmanlı vilayetlerinde valilik yapmış olan bir devlet adamı, yazar ve şairdir.

<span class="mw-page-title-main">Abdurrahman Sami Paşa</span> Osmanlı bürokrat, şair

Abdurrahman Sami Paşa, bürokrat, şair.

Fikret Adil ya da gerçek adıyla Fikret Adil Kamertan, Türk yazar, gazeteci ve çevirmen.

<span class="mw-page-title-main">Cafer Zorlu</span>

Cafer Zorlu, Türk karikatürist.

<span class="mw-page-title-main">Mehmed Celal Bey</span> Osmanlı devlet adamı

Mehmed Celâl Bey Osmanlı Devleti'nin son döneminde birçok valiliklerde ve Dahiliye Nazırlığı'nda bulunmuş bir devlet adamı ve Ermeni Kırımı şahidiydi.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Ali Gerede</span>

Mehmet Ali Gerede, Osmanlı Devleti'nin son dönemlerinde bakanlıklar yapmış bir devlet adamıdır.

Suphi Nuri İleri, Türk siyasetçi ve yazar.

<span class="mw-page-title-main">Türkiye'de radyo</span>

Türkiye'de radyo, Türkiye'de ilk radyo yayını 6 Mayıs 1927'de yapıldı. İlk amatör radyo denemesi Fransız'ların hediye ettiği telsiz ile 19 Mart 1923 tarihinde denenmiş fakat bu deneme başarılı olmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Nuri Bey</span> Osmanlı Devlet adamıdır

Mustafa Nuri Bey (1851-1923), Osmanlı siyasetçi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.