İçeriğe atla

Sebîlürreşâd

Sebîlürreşâd
SıklıkAylık
İlk sayıAğustos 1908
ÜlkeTürkiye
DilTürkçe

Sebîlürreşâd, İslamcılık fikriyatını yaymak için 1908 Ağustos'unda Mehmet Âkif Ersoy'un desteği ile Eşref Edip Fergan'ın başyazarlığında Sırat-ı Müstakim adıyla çıkarılmaya başlanan ve Millî Mücadele yıllarında öncü rol oynayan dergi.[1]

Tarihçe

Derginin 17 Şubat 1921 tarihli nüshasının İstiklâl Marşı'nın yer aldığı ilk sayfası. Marş bu nüsha ile birlikte ilk kez basında yer bulmuştur.

İslamcılık hareketinin en önemli yayın organı olan derginin en büyük özelliklerinden birisi de Safahat'ın tamamına yakınının burada yayımlanmış olmasıdır. 1925'te Takrir-i Sükûn Kanunu ile kapatılan dergi, 1948'in Mayıs ayında tekrar, latin alfabesiyle neşredilmeye başlandı. 1966 yılında yayın hayatına son verildi.

Sırat-ı Müstakim, başyazarlığını Mehmet Âkif'in yaptığı ve İslamcılık düşüncesinin kendini kurduğu, İslamcılık hareketinin tezlerini oluşturduğu haftalık yayınlanan bir İslami dergiydi. 1908-1925 yılları arasında, 641 sayı yayımlanmış ve 183. sayıdan sonra Sebîlürreşâd adıyla yayımına devam edilmiştir.

İstanbul’da çıkarılan dergi, Anadolu’nun birçok bölgesinde de yayımlanmış, ilaveten Rusya, Hindistan ve Orta Doğu Müslümanlarının da gündemini belirleyebilmiştir.[2] Ebül'ulâ Mardin ve Eşref Edip'in kurduğu bu haftalık derginin yazarları arasında başta Mehmet Akif olmak üzere Abdülaziz Çaviş, Bereketzade İsmail Hakkı, Babanzade Ahmet Naim, Ferit Kam, Mehmet Fahrettin, İzmirli İsmail Hakkı, Tâhirü'l-Mevlevî, Aksekili Ahmet Hamdi, Mehmet Şemsettin Günaltay, Manastırlı İsmail Hakkı, Bursalı Mehmet Tahir, Yusuf Akçura ve Ahmet Ağaoğlu vardır.[3]

Derginin genel politikası İslam birliği, İslam ahlakı, Kur'an ve sünnete dönüş, Avrupa'nın sadece teknolojisinin alınması üzerinedir.

Yeniden yayın hayatına başlaması

Sebîlürreşad, 50 yıl aradan sonra 14 Ağustos 2016 tarihi ile yeniden Ankara merkezli olarak yazar Fatih Bayhan'ın genel yayın yönetmenliğinde ve araştırmacı-gazeteci yazar Mehmet Poyraz'ın yayın koordinatörlüğünde yayın hayatına başlamıştır.[4][5][6][7]

Ankara'da Gazeteci-Yazar Fatih Bayhan öncülüğünde tekrar yayın hayatına başlayan Sebîlürreşad, 14 Ağustos 2016 tarihli 1.008'inci sayısı ve "Allah'ın inayetiyle, devam..." manşetiyle okurlarıyla buluştu. Dergi, Şubat 2017'ye kadar her ayın on dördüncü günü yayımlandı.[8] Mart 2017'den itibaren her ayın 1'inden itibaren çıkmaya başlarken sayfa sayısını da 56'ya yükseltti. Ayrıca yeni dönem Sebîlürreşad'da her sayıda Türkçe harici dillerde yazılmış altı ila sekiz makaleye yer verilmektedir.[6] Sebîlürreşad'ın Ocak 2017 sayısında 12. Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın yazısı da ilk defa yer aldı.

Kaynakça

  1. ^ Yenikaya, Selim. "Milli Mücadelenin manevi dergisi: Sebilürreşad". www.dunyabulteni.net/. Dunyabulteni, 26 Kasım 2010. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016. 
  2. ^ "Genç Doku - Sırat-ı Müstakim / Şubat 2012". 4 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2013. 
  3. ^ "Genç Doku - Dr. M. Suat Mertoğlu: Sırat-ı Müstakim, Türk Düşünce Tarihinin En Önemli Yayın Organlarından Biridir!, 16 Şubat, 2012 ⁄ Dergi, Söyleşiler". 5 Temmuz 2015 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ekim 2013. 
  4. ^ "Sebîllürreşad Facebook sayfası". 21 Kasım 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya". 4 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ağustos 2016. 
  6. ^ a b "Sebîllüreşad'ın Resmî İnternet Sitesi". 19 Ocak 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Nisan 2022. 
  7. ^ "41 yazardan Milli Marş'a saygı... Sebilürreşad, İstiklal'in 100. yılını selamlıyor". aksam.com.tr. 14 Ağustos 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 14 Ağustos 2021. 
  8. ^ "Sebîlürreşad kaldığı yerden devam ediyor". www.hurriyet.com.tr/. Hürriyet gazetesi 12 Ağustos 2016. 18 Ağustos 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 18 Ağustos 2016. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Millî Gazete</i> 1973te yayın hayatına başlayan günlük gazete

Millî Gazete, 12 Ocak 1973 tarihinde İstanbul'un Cağaloğlu semtinde kiralık bir binada Hasan Aksay tarafından yayın hayatına başladı. Kendi matbaası olmadığı için baskısını bir süre diğer gazetelerin tesislerinde sürdürdü.

Ahmet Hamdi Akseki, Türk din bilgini, 3. Diyanet İşleri Başkanı. 1947'den vefatına değin Diyanet İşleri Başkanı olarak görev yaptı.

<span class="mw-page-title-main">Mehmet Âkif Ersoy</span> Türk şair, veteriner hekim, öğretmen ve siyasetçi

Mehmed Ragîf, daha sonra Mehmet Âkif Ersoy, Türk şair, veteriner hekim, öğretmen ve siyasetçidir.

Altınoluk, Türkiye'de aylık olarak yayınlanan İslami dergi. İlk sayısı 1986'da çıkmıştır. Altınçocuk ve Şebnem adlı iki ek dergi ile birlikte yayınlanmaktadır.

Aydınlık, Vatan Partisi'nin günlük gazetesidir.

<i>Ulus</i> (gazete)

Ulus, 10 Ocak 1920 tarihinden beri Türkiye'de yayımlanan haftalık gazete.

<span class="mw-page-title-main">Ahmet Ağaoğlu (siyasetçi)</span> Azerbaycanlı siyasetçi ve gazeteci

Ahmet Akif Ağaoğlu, Azerbaycan asıllı Türk siyasetçi, hukukçu, yazar ve gazeteci. Liberal Kemalizmin kurucusuydu.

<i>Vakit</i> (gazete) 1875-1959 yıllarında İstanbulda yayımlanan günlük gazete

Vakit gazetesi, ilk defa 15 Mayıs 1875'te Diyarbakırlı Filip Efendi İstanbul'da Kemalzade Lastik Said Bey başyazarlığı altında yayınlanmaya başladı. Gazetenin yönetimi önce Ketenciler başındaki Han-ı Halil'de iken, sonraları Bab-ı Ali caddesindeki 54 numaraya taşınmıştı. Gazete o dönemde 30 paraya satılırdı. Yayınlanan makaleler imzasız olup yazıların altında "Muharriri evvel" imzası vardı. Vakit mücadeleci gazete olarak kısa zamanda en çok okunan gazetelerden biri oldu. Gazetenin yayınlanmasına bir süre göz yumuldu fakat daha sonra Padişah Abdülaziz'in ve hükûmetin tahammülü kalmadı, Vakit kapatıldı.

Nesil, aylık dergi. İstanbul'da 1976'dan 1980'e kadar yayınlandı. Sahibi Saim Yeprem'di. Nesil Vakfı kurulduktan sonra dergiyi vakıf yayınladı. İmam-Hatip okullarının yayın organıydı. Yazarları arasında Hayreddin Karaman, Bekir Topaloğlu, Yaşar Nuri Öztürk, Yaşar Fersahoğlu, Ali Osman Koçkuzu, Süleyman Uludağ, Mustafa Kara, İsmail Lütfi Çakan, İsmail Karaçam, Saim Yeprem vardı. Teröre karşı Türk-İslam birliği yönünde yayınlar yaptı.

Ömer Ferit Kam, yazar, şâir, mütefekkir.

<span class="mw-page-title-main">Musa Kazım Efendi</span>

Musa Kazım Efendi (1858–1920), Osmanlı Devleti'nin son yıllarında 4 kez şeyhülislamlık görevini üstlenmiş din adamı. Kendisi Nakşibendi'ydi. Ayrıca İttihat ve Terakki Cemiyeti üyesiydi.

<i>Hâkimiyet-i Milliye</i> 1920-1934 yılları arasında yayımlanan gazete

Hâkimiyet-i Milliye, Türk Kurtuluş Savaşı sırasında başkanlığını Mustafa Kemal Paşa’nın yaptığı Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti Heyet-i Temsiliyesi’nin yayın organı olarak 10 Ocak 1920’de Ankara’da yayın hayatına başlayan Türkçe gazetedir.

<span class="mw-page-title-main">Açıksöz</span>

Açıksöz, 15 Haziran 1919 – 14 Aralık 1931 tarihleri arasında Kastamonu'da yayımlanmış, başından sonuna kadar Millî Mücadele'ye destek vermiş yerel gazete.

Eşref Edip Fergan, Türk gazeteci, hukuk doktoru.

Ali Zeynel Abidin Mardin, Türk hukukçu, akademisyen, siyasetçi.

<i>Tanin</i> 1908-1947 arasında İstanbulda yayımlanan İttihatçı bir gazete

Tanin, II. Meşrutiyet'ten sonra İstanbul'da yayınlanan İttihatçı bir gazete.

<i>Derin Tarih</i>

Derin Tarih, Albayrak Grubu tarafından ilk sayısı 2012 yılının nisan ayında yayımlanmış aylık bir tarih dergisidir.

Musavver Eşref, İstanbul’da 18 Mart 1909’dan itibaren 52 sayı yayılanmış haftalık bir dergidir.

Yedi İklim, Ali Haydar Haksal'ın yayın yönetmenliğini yaptığı aylık edebiyat dergisi. Türk edebiyatında önemli bir yere sahip Yedi İklim Dergisi 1987 yılından beri yayın hayatına devam ediyor. Dergi, Necip Fazıl Kısakürek, Sezai Karakoç, Nuri Pakdil, Rasim Özdenören, Akif İnan, Cahit Zarifoğlu, Erdem Bayazıt, Alaeddin Özdenören, Ebubekir Eroğlu, Arif Ay, Kâmil Eşfak Berki gibi sanatçıları öncü isim olarak kabul etmiştir. Sırat-ı Müstakim, Sebilü’r-Reşad, Büyük Doğu, Diriliş ile Edebiyat gibi Türk edebiyat tarihinde önemli yere sahip dergilerle aynı izlek üzerindedir.

Şadırvan, Türkiye'de Haseki Kadın Vakfı yayın organı olarak 1976-1980 arasında 18 sayı yayımlanmış bir kültür ve sanat dergisiydi.