İçeriğe atla

Sea Launch

Zenit-3SL roketinin fırlatılışı

Sea Launch, mobil denizden fırlatma rampası kullanılan çok uluslu bir uzay aracı fırlatma hizmetidir. 1995 yılında Norveç, Rusya, Ukrayna ve ABD'den dört şirketin bir konsorsiyumu olarak kuruldu.[1][2] İlk roket Mart 1999'da fırlatıldı.[3]

2014 yılına kadar ek olarak üç arıza ve bir kısmi arıza olmak üzere 31 roket imal edildi ve fırlatıldı. Tüm ticari yükler, EchoStar, DirecTV, XM Uydu Radyosu, PanAmSat ve Thuraya gibi müşterilerin durağan nakil yörüngesi için tasarlanmış iletişim uyduları olmuştur.

Kaynakça

  1. ^ Cain, Fraser (21 Ekim 2003). "Sea Launch... On Land?". Universe Today. 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2018. 
  2. ^ "Zenit 3SL". Orbireport.com. 1997–2000. January 18, 2006 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  3. ^ "Sea Launch primed to make history". BBC News. 24 Mart 1999. 27 Ocak 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 26 Ocak 2018. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Türksat 4B</span>

Türksat 4B, yapımında Türk teknik elemanlarının da yer aldığı haberleşme uydusudur. TÜRKSAT-4B uydusunun üretim ve testleri Japon Mitsubishi Electric (MELCO) firmasının Kamakura'daki uydu üretim merkezinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">SpaceX</span> Amerikan özel havacılık şirketi

SpaceX, merkezi ABD'nin Kaliforniya eyaletindeki Hawthorne şehrinde bulunan bir Amerikalı uzay taşımacılığı şirketidir. SpaceX; Falcon 9, Falcon Heavy, Starlink, Dragon Kargo, Starship gibi uzay misyonu araçlarını bünyesinde bulundurmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 9</span> Merkezi Kaliforniyanın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesi

Falcon 9, merkezi Kaliforniya'nın Hawthorne şehrinde olan SpaceX şirketi tarafından tasarlanıp geliştirilen yeniden kullanılabilir bir fırlatma araçları ailesidir. Bu fırlatma araçları ailesi Falcon 9 v1.0, Falcon 9 v1.1, Falcon 9-R'den oluşmaktadır. Bu yörüngeye iki aşamada çıkan aracın her iki aşaması için de güç, yakıt olarak sıvı oksijen (LOX) ve roket-sınıfı kerosen (RP-1) kullanan roket motorları tarafından sağlanır. Falcon 9'un şu anki haliyle alçak Dünya yörüngesine 13150 kilogram (28990 lb) ağırlığında ve yer istasyonu transfer yörüngesine 4,850 kilogram (10,690 lb) ağırlığında görev yüklerini taşıyabilmektedir. Her üç Falcon 9 aracı da orta ölçekteki fırlatma sistemleri sınıfındadır.

<span class="mw-page-title-main">Falcon 1</span> SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir harcanabilir fırlatma sistemi

Falcon 1, SpaceX şirketi tarafından özel sermaye ile geliştirilmiş ve üretilmiş olan, bir 'harcanabilir fırlatma sistemidir. Yörüngeye-iki-aşamalı-çıkan türdeki roket her iki aşama için de yakıt olarak LOX/RP-1 karışımını kullanmaktadır, ilk aşamada tek bir Merlin motoru ve ikinci aşamada ise tek bir Kestrel motoru kullanılmaktadır. Roket baştan sona SpaceX tarafından tasarlandı ve özel sermaye ile geliştirilerek yörüngeye çıkabilen ilk başarılı sıvı-yakıt-itkili fırlatma aracı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı</span>

Evrilmiş Harcanabilir Fırlatma Aracı - EHFA, ABD Hava Kuvvetleri (USAF) bünyesindeki bir harcanabilir fırlatma sistemi programıdır, ABD Savunma Bakanlığına ve ABD Hükümetine ait diğer görev-yüklerinin uzaya erişimini sağlama amacı gütmektedir. 1990'larda hükûmetin uzaya fırlatışlarını daha ucuz ve güvenilir hale getirme amacıyla başlatılan bu programın sonucunda Delta IV ve Atlas V isimli iki adet fırlatma sistemi geliştirilmiştir. Bu iki fırlatma sistemi, ABD askeri uydularının fırlatılmasında kullanılan asıl yöntemlerdir. ABD Hava Kuvvetleri, EHFA ailesindeki fırlatma araçlarını, en azından, 2030 sonlarına kadar kullanmayı planlamaktadır. Ayrıca geliştirme süreci devamında oluşan (Follow-on) teknolojiler üzerinde duruluyor, bunlardan birisi aslen, iptal edilene kadar, Tekrar-kullanılabilir Hızlandırıcı Sistemiydi.

<span class="mw-page-title-main">Fırlatma aracı</span> uzaya bir obje taşımayı sağlayan roket

Uzay yolculuğu alanında fırlatma aracı ya da taşıyıcı roket bir görev-yükünü Dünya'nın yüzeyinden uzaya taşımak için kullanılan bir rokettir. Bir fırlatma sistemi fırlatma aracından, fırlatma rampasından ve diğer çeşitli altyapı bileşeninden oluşmaktadır. Genelde taşıyıcı roketler yörüngeye yapay uydu yerleştirmek için kullanılırken, araştırma roketi gibi bazı uzay uçuşları Yörünge-altı uzay uçuşu olarak sınıflandırılır. Bazı roketler ise bir uzay aracının Dünya'nın yörüngesinden tamamen kurtulamasını sağlarlar.

<span class="mw-page-title-main">Naro-1</span>

Naro-1 veya daha önceki adıyla Korea Space Launch Vehicle (KSLV), Güney Kore yapımı iki kademeli katı yakıtlı bir fırlatma roketidir. Naro-1, Güney Kore'nin ilk fırlatma roketi olup aynı zamanda yörüngeye ulaşan ilk Güney Kore yapımı fırlatma aracıdır.

<span class="mw-page-title-main">Atlas V</span>

Atlas V, aktif olarak sürmekte olan fırlatma sistemlerinden Atlas Füzesi ailesi içerisinde bulunmaktadır. Roket ilk başlarda sadece Lockheed Martin şirketinin desteğiyle sürmesine karşın, devreye Boeing, United Launch Alliance'nin (ULA), Amerikan Havacılık ve Uzay Dairesi (NASA)'nin de girmesiyle hız kazanmıştır. Atlas V'in motoru Rus yapımı RD-180 dir ve yakıt olarak kerosen ile sıvı oksijen kullanmaktadır. Atlas V roketinin çapı 7.2 m olup, yüksekliği ise 32.3 m dir. Roket Decatur, Alabama ve Harlingen, Teksas'ta monte (üretim) yapılmıştır.

Bu yörünge fırlatma sistemlerinin bir karşılaştırmasıdır. Aşağıda geleneksel yörünge fırlatma sistemlerinin tam listesi sunulmuştur. Geleneksel fırlatıcı aileleri kısa, basit listesi için bkz: Yörünge fırlatma aileleri karşılaştırması.

<span class="mw-page-title-main">PSLV</span> Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır.

PSLV, Hindistan yapımı dört kademeli bir fırlatma roketidir. Roket Hindistan Uzay Araştırma Örgütü (ISRO) geliştirilmiş olup önceki Sovyet yapımı roketlerin yerini almıştır. PSLV, küçük boyutlu uyduları yer durağan aktarım yörüngesine fırlatma özelliğine sahiptir.

<span class="mw-page-title-main">Space Launch System</span>

Space Launch System (SLS), NASA tarafından geliştirilen tek kullanımlık aşırı ağır yük fırlatma aracıdır. SLS, 2022 itibarıyla operasyonel hizmetteki herhangi bir roketten daha fazla yük taşıma kapasitesine ve aynı zamanda daha fazla havalanma itiş gücüne sahiptir. Artemis aya iniş programının ana fırlatma aracı olan SLS, mürettebatlı Orion uzay aracını ay ötesi yörüngeye fırlatmak için tasarlanmıştır. İlk mürettebatsız görev olan Artemis 1, 16 Kasım 2022'de fırlatıldı.

Kazakistan Cumhuriyeti Ulusal Uzay Ajansı, aynı zamanda KazCosmos veya KazKosmos olarak bilenen kurum Kazakistan'ın resmî uzay ajansıdır 27 Mart 2007 yılında resmî olarak açılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">H-II</span>

H-II, Japon yapımı bir fırlatma roketidir. Roket, 1990'larda daha büyük uyduları fırlatma imkânı sunmak amacıyla NASDA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup Japonya'nın yalnızca yerel teknolojiler kullanılarak üretilen ilk iki aşamalı sıvı yakıtlı roketidir. 1994-1999 yılları arasında kullanıldıktan sonra güvenilirlik ve maliyet konular nedeniyle H-IIA roketi geçildi.

<span class="mw-page-title-main">H-IIA</span>

H-IIA (H2A), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek, ay yörüngesine uzay aracı göndermek ve Venüs'e gezegenler arası bir uzay sondası göndermek amacıyla kullanıldı. H-IIA, güvenilirliği artırmak ve maliyetleri en aza indirgemek için büyük ölçüde yeniden tasarlanan daha önceki H-II roketinin bir varyantıdır.

<span class="mw-page-title-main">H-IIB</span>

H-IIB (H2B), Japon yapımı bir sıvı yakıtlı fırlatma roketidir. Roket, JAXA ve Mitsubishi Heavy Industries tarafından geliştirilmiş olup uyduları jeostatik yörüngeye göndermek ve H-II Transfer Araçları'nı Uluslararası Uzay İstasyonu'na göndermek amacıyla kullanıldı.

<span class="mw-page-title-main">Electron (roket)</span> Roket

Electron, Yeni Zelanda havacılık şirketi Rocket Lab tarafından geliştirilen ve ticari küçük uydu başlatma segmentini (CubeSats) kapsayan iki aşamalı bir fırlatma aracıdır. Aracın Rutherford motorları, yörünge roketine güç sağlayan ilk elektrikli pompa besleme motorudur.

<span class="mw-page-title-main">Chang'e 3</span>

Chang'e 3, Çin Ulusal Uzay İdaresi tarafından geliştirilen bir Ay uzay sondasıdır. Çin Ay Keşif Programı'nın ikinci aşamasının bir parçası olup bir robotik iniş aracı ve Yutu (玉兔) Ay keşif aracını içermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yang Liwei</span> Çinli astronot

Yang Liwei, Çinli askerî pilot ve astronot. 2003 yılında uzaya çıkan ilk Çin vatandaşıdır.

<span class="mw-page-title-main">Firefly Aerospace</span>

Firefly Aerospace, Austin, Teksas merkezli, yörüngeye ticari fırlatmalar için fırlatma araçları geliştiren bir Amerikan özel havacılık firmasıdır. Şirket, DADA Holdings tarafından yönetilen 75 milyon dolarlık A Serisi yatırım turunu Mayıs 2021'de tamamladı. Mevcut şirket, eski Firefly Space Systems şirketinin varlıklarının Mart 2017'de EOS Launcher tarafından satın alınmasıyla kuruldu ve daha sonra Firefly Aerospace olarak yeniden adlandırıldı.

Delta IV Heavy, Delta IV ailesinin en büyük türü olan harcanabilir ağır yük fırlatma aracıdır. Bu, SpaceX'in Falcon Heavy'sinin arkasında, çalışan dünyanın en büyük kapasiteli ikinci fırlatma aracıdır ve onu CNSA'nın Long March 5'i yakından takip eder. United Launch Alliance tarafından üretilmiştir ve ilk 2004 yılında fırlatılmıştır.