İçeriğe atla

Seçim çevresi

seri
Oylama
Oy pusulası
  • Yok oy pusulası
  • Geçici oylama
  • Örnek oy pusulası

Adaylar ve Oy pusulası

  • Bağımsız aday
  • Seçmenler
  • Arduvaz
  • Bilet

Toplama

Oy sayımı

Seçim sistemi
Çoğulculuk ve çoğunlukçu sistemler

Nispi temsil ve yarı nispi temsil sistemler

Karma seçim sistemler

Oylama stratejileri
  • Oylama yapma
  • Füzyon oylama
  • Bölünmüş bilet oylaması
  • Düz bilet oylaması
  • Taktik oylama
  • Oy eşleştirme

Protesto oyu

Oy verme kalıpları ve etkileri
  • Katkuyruğu efekti
  • Muhtemel seçmen
  • Oy verme paradoksu
  • Pasif seçim propagandası
  • Oy bölme
  • Seçmen ilgisizliği
  • Seçmen yorgunluğu
  • Seçmen katılımı
  • Protesto oyu
Seçim hilesi
  • Oy toplama
  • Oy doldurma
  • Haksızlıktan ağır suç
  • Oy satın alma
  • Seçmenin bastırılması
  • Seçmen kafesi

Önleme

Seçim çevresi veya seçim bölgesi, Bir ülke, idari bölge veya başka bir yönetim birimi nüfusunun, daha büyük devletin yasama organında temsilini sağlamak üzere oluşturulan bir alt birimdir. Bu organ, ya devletin anayasası ya da bu amaçla kurulan bir organ, her çevrenin sınırlarını ve her birinin tek bir üye veya birden fazla üye tarafından temsil edilip edilmeyeceğini belirler. Genellikle, sadece o çevrede ikamet eden seçmenlere (seçmenlere) o çevrede yapılan bir seçimde oy verme izni verilir. Bazı ülkelerde yurt dışında yaşayan vatandaşların temsiliyeti için oluşturulmuş yurt dışı seçim bölgeleri de olabilmektedir.

Çevre temsilcileri, bir çoğunluk seçim sistemi, orantılı temsil sistemi veya başka bir oy verme yöntemiyle seçilebilir. Onlar, evrensel oy hakkı altında doğrudan seçimle, dolaylı seçimle veya başka bir oy hakkı biçimiyle seçilebilir.

Terimin kökeni

Seçim çevreleri için kullanılan isimler ülkeden ülkeye ve bazen seçilen göreve göre değişir. "Seçim çevresi" terimi, özellikle İngiliz İngilizcesi'nde bir seçim çevresine atıfta bulunmak için yaygın olarak kullanılır, ancak aynı zamanda seçilebilir seçmenlerin grubunu veya temsil edilen bölgenin tüm sakinlerini veya belirli bir adaya oy verenleri de ifade edebilir.

"(Seçim) sandığı" ve "seçim bölgesi" terimleri Amerikan İngilizcesinde daha yaygındır.

Kanada İngilizcesinde, terim resmi olarak da kullanılsa, günlük konuşmada "riding" veya "constituency" olarak daha yaygın ve bilinir. Kanada'nın bazı bölgelerinde "constituency" eyalet seçim bölgeleri için kullanılırken, "riding" federal seçim bölgeleri için kullanılır. Günlük konuşulan Kanada Fransızcasında ise, Fransızca: "comtés" olarak adlandırılırlar, ancak Fransızcada "circonscriptions" yasal terimdir.

Avustralya ve Yeni Zelanda'da seçim çevreleri "seçmenlerin topluluğu" anlamına gelen "electorates" olarak adlandırılırken, başka yerlerde "electorate" terimi genellikle sadece seçmenlerin topluluğunu belirtmek için kullanılır.

Hindistan'da seçim çevreleri "Nirvācan Kṣetra" olarak adlandırılır ve bu terim İngilizceye "seçim alanı" olarak tam olarak çevrilebilir, ancak terimin resmi İngilizce çevirisi "constituency" olarak bilinir. "Nirvācan Kṣetra" terimi, yasam organından bağımsız olarak genel olarak bir seçim çevresine atıfta bulunurken kullanılır. Belirli bir yasama seçim bölgesine atıfta bulunulduğunda, Hindistan'da sadece "Kṣetra" olarak anılır (örneğin, bir Lok Sabha seçim bölgesi için "Lok Sabha Kshetra" denir). Belediye veya diğer yerel organlar için seçim çevreleri "wards" olarak adlandırılır.

Yerel seçim çevreleri bazen belediyenin idari bölümleri için kullanılan "ward" terimiyle de çağrılabilir. Ancak, İrlanda Cumhuriyeti'nde seçim bölgesi yerel seçim alanları olarak adlandırılır.

Seçim bölgelerinden gelen ulusal ve uluslarüstü temsilcilerin tipik olarak kendi bölgelerinde büroları vardır. Bu fotoğraf, Birleşik Krallık'ta bir Parlamento Üyesinin ofisini göstermektedir.

Bölge büyüklüğü

"Bölge büyüklüğü" terimi, Amerikalı siyaset bilimci Douglas W. Rae'nin 1967 tarihli "Seçim Yasalarının Siyasi Sonuçları" adlı doktora tezinde icat ettiği bir terimdir. Bu terim, her bir seçim çevresine atanan sandalye sayısını ve dolayısıyla seçilebilme kolaylığını ifade eder, çünkü eşik de facto olarak orantılı olarak azalır.

Büyüklük kavramı, çoğunluk oylamasının genellikle iki parti sistemleri üretme eğiliminde olduğunu ve orantılı temsil (PR) yöntemlerinin çok parti sistemleri üretme eğiliminde olduğunu açıklar.[1]

Minimum bölge büyüklüğü:

  • çoğunluk oylaması tek üye bölgelerinde (çoğu durumda olduğu gibi)
  • genel bilet, çoklu bölgelerde çoğunluk blok oylama ve çok üyeli bölgelerde belirli zafer-kaydırma parti listesi sistemleri (günümüzde nadiren ulusal düzeyde kullanılan)

Seçilen birden fazla üyenin olduğu durumlarda, yani orantılı temsil veya tek tercihli oylama seçimleri gibi durumlarda, seçim çevresi büyüklüğü 1'den büyük olur. STV seçimlerinde seçim çevresi genellikle 2 ila 10 üyeden oluşur. Ancak Yeni Güney Galler (Avustralya)’da STV aracılığıyla tek bir yarışta 21 üye seçilir. Liste temsil sisteminde ise seçim çevresi büyüklüğü 100'ü aşabilir.

Maksimum bölge büyüklüğü:

  • Tek bir seçim çevresine sahip olan ve tüm seçilen organı kapsayan yargı bölgeleri bulunmaktadır. Güney Afrika (26.7 milyon kayıtlı kişi ve 400 sandalye için 1 seçim çevresi), Hollanda (13 milyon ve 150 sandalye için 1 seçim çevresi), Mozambik (13 milyon, 250 sandalye), Sırbistan (6.584 milyon, 250 sandalye), İsrail (6.578 milyon, 120 sandalye), Slovakya (4.4 milyon, 150 sandalye) ve Moldova (3 milyon, 101 sandalye) gibi ülkelerin meclislerini içermektedir. Bu durumlarda, bir sandalye kazanmak için ulusal seçmenin yüzde birinden daha az bir oran gerekmektedir.
  • Karışık üyelik oranı kullanılan sistemler, hem yerel çok üyeli seçim çevrelerini (farklı seçim çevresi büyüklükleri ve oy-sandalye orantısızlıkları), hem de ulusal düzeydeki dengeleyici sandalyeleri kullanır, böylece ulusal sonuçlar öncelik kazanır. Bu durum İskandinavya'da geçerlidir: İsveç (6.53 milyon, 349 sandalye, Riksdag maddesindeki milletvekili sandalyelerinin ulusal paylaşımına bakınız), Danimarka (4.2 milyon, 179 sandalye), Norveç (3.7 milyon, 169 sandalye) ve İzlanda (0.2 milyon, 63 sandalye). Almanya'nın Bundestag'ı da 2017 yılından bu yana eyaletler arasındaki milletvekili sayısındaki dengesizlikleri telafi etmek için ek üyelerden oluşmaktadır.

Daha büyük seçim çevresi büyüklüğü, daha geniş seçim çevrelerini ifade eder ve bu, gerrymandering ihtiyacını ve uygulamasını ortadan kaldırır. Gerrymandering, partiye bağlı olarak seçim çevresi haritasında dengesizlikler yaratma amacıyla gerçekleştirilen bir bölgesel yeniden düzenleme uygulamasıdır ve çok sayıda mikro-küçük seçim çevresinin varlığıyla daha kolay hale gelir. Daha yüksek bir seçim çevresi büyüklüğü, boşa harcanan oyların azalmasına ve bu tür manevralara daha az alan bırakmasına neden olur. Ayrıca, seçim çevrelerinde adil bir oy sistemi, gerrymandering'in etkisiz olmasını sağlar, çünkü her parti, en azından teorik olarak, çizilen seçim çevrelerine bakılmaksızın kendi payını alır.

Çok üyeli yarışmalarda bazen çoğunluk blok oylama yöntemi kullanılır, bu da en büyük grubun tüm seçim çevresi koltuklarını almasına olanak tanır. Her seçmenin çok üyeli bir seçim çevresinde sadece bir oy hakkı olduğu için, çoğunlukla parti listesi temsil yöntemlerinin yanı sıra tek aktarılamayan oy veya tek aktarılamayan oy kullanma yöntemi gibi, tek bir oyun verilmesi böyle bir ezici sonucu engeller.

Kaynakça

  1. ^ Douglas W. Rae (1967). The Political Consequences of Electoral Laws. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">1965 Türkiye genel seçimleri</span> TBMM 13. dönem milletvekillerini belirleyen seçim

1965 Türkiye genel seçimleri, 10 Ekim 1965 tarihinde yapılan bu genel seçimler ile TBMM 13. dönem milletvekilleri seçildi. İlk kez Millî bakiye sisteminin uygulandığı bu seçimlerde, Türkiye tarihinde ilk defa bir sosyalist parti olan Türkiye İşçi Partisi milletvekili çıkararak meclise girdi.

Çoğunluk sistemi veya çoğunlukçu seçim sistemi, en çok oy alan adayın kazandığı ve bu şekilde çoğunluk temsilini sağlayan bir seçim sistemidir. Ancak, farklı tanımlamalara dayalı olarak çeşitli çoğunluk seçim sistemleri bulunmaktadır. Bu tanımlamalar arasında blok oylama veya parti blok oylaması gibi toplu temsil türlerini içeren genelde çoğunluk temsiline dayalı çoğunluk temsil sistemleri bulunmaktadır. Aynı zamanda, bölge temelli çoğunluk sistemler arasında Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi bulunmaktadır. İki adayın yarıştığı durumda en çok oy alan aday çoğunluğa sahip olacaktır, ancak üç veya daha fazla adayın olduğu durumlarda genellikle hiçbir aday çoğunluğu alamaz.

Kapalı Listeli Çoğunluk Sistemi veya Liste usulü çoğunluk seçim sistemi, seçmenlerin tek bir aday yerine partilerce belirlenen tek bir listeye oy verilen bir seçim sistemdir. Seçim çevresinde en çok oyu alan parti o seçim çevresindeki tüm sandalyeleri kazanmaktadır. Tek İsimli Tek Turlu Sisteme benzer şekilde, bir partinin seçimleri kazanması için oyların yarıdan fazlasını almasına gerek yoktur. En çok oyu alan parti oy oranı kaç olursa olsun o seçim çevresindeki tüm sandalyeleri kazanmaktadır.

Yasama organı, bir ülke veya şehir gibi siyasi bir birim için yasalar yapma yetkisine sahip bir topluluktur. Genellikle yürütme ve yargı yetkilerinden ayrılırlar.

Nispi temsil veya oransal temsil sistemi, siyasi partilerin veya adayların aldığı oyun parlamentoda orantılı olarak yansıtıldığı seçim sistemidir. Bu sistemde partiler oyları oranınca milletvekili çıkarırlar.

Seçim barajı veya seçim eşiği, bir adayın veya siyasi partinin, temsil veya yasama organında ek koltuklara sahip olabilmesi için gereken tüm oy sayısının minimum payını ifade eder. Bu sınırlama, farklı şekillerde işleyebilir, örneğin parti listesi orantılı temsil sistemlerinde seçim barajı, bir partinin yasama organında koltuk alabilmesi için belirli bir minimum oy yüzdesi, ulusal olarak veya belirli bir seçim bölgesinde alması gerektiğini belirtir. Tek tercihli oylama sistemlerinde seçim barajına kota denir ve sadece birinci tercih oyları kullanılarak veya daha düşük tercihlere dayalı olarak diğer adaylardan aktarılan oyların bir kombinasyonuyla. Karma üye orantılı nispi temsil sistemlerinde seçim barajı, yasama organında üstünlük koltuklarına kimlerin uygun olduğunu belirler.

<span class="mw-page-title-main">Folketing</span>

Folketing, Danimarka Parlamentosu olarak da bilinen Folketing, Faroe Adaları ve Grönland ile birlikte, Danimarka Krallığı'nın tek meclisli ulusal yasama organıdır. 1849'da kurulan Folketing 1953'e kadar, iki meclisli bir parlamentonun alt meclisiydi. Üst yasama organı Landstinget'tı. Kopenhag'ın merkezindeki Slotsholmen adasındaki Christiansborg Sarayı'nda bulunuyordu.

<span class="mw-page-title-main">Finlandiya Parlamentosu</span>

Finlandiya Parlamentosu, 9 Mayıs 1906'da kurulan Finlandiya'nın tek kamaralı yüksek yasama organıdır. Finlandiya Anayasası uyarınca, egemenlik halka aittir ve bu güç Parlamentoya verilmiştir. Parlamento, her dört yılda bir, D'Hondt sistemi kullanılarak seçilen 200 üyeden oluşur. Bu üyelerin 199'u Finlandiya'dan 1 tanesi ise Åland'dan seçilir.

<span class="mw-page-title-main">Temsilciler Meclisi (Japonya)</span> Ulusal Dietin alt kanadı

Temsilciler Meclisi, Japonya Ulusal Diyeti'nin alt meclisidir.

<span class="mw-page-title-main">Devredilebilir tek oy</span>

Devredilebilir tek oy, çok koltuklu kuruluşlarda veya seçim bölgelerindeki adayları sıralayan seçmenler aracılığıyla orantılı temsile ulaşmak veya ona yaklaşmak için tasarlanmış orantılı bir oylama sistemidir.

<span class="mw-page-title-main">2021 Almanya federal seçimleri</span>

2021 Almanya federal seçimleri, Almanya Federal Cumhuriyeti için Pazar 26 Eylül 2021 günü, ülkenin ana yasama organı Alman Federal Meclisi'nin 598 üyesini belirlemek amacıyla yapılmış seçimlerdir. Berlin, Mecklenburg-Vorpommern ve Thüringen eyaletlerinin kendi parlamentolarını seçeceği eyalet seçimleri ile aynı gün yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">2000 Azerbaycan genel seçimleri</span>

2000 Azerbaycan genel seçimleri, 5 Kasım 2000 tarihinde yapılan ve Azerbaycan Millî Meclisi 2. döneminin 125 yeni üyesinin belirlendiği seçimlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Parti listeli nispi temsil</span> Seçim sistemleri ailesi

Parti listeli nispi temsil sistemleri, birden fazla adayın seçildiği seçimlerde bir seçim listesine tahsisler yoluyla nispi temsil seçim sistemlerinin bir alt kümesidir. Ayrıca karışık ek üye sistemlerinin bir parçası olarak da kullanılabilirler. Bu sistemlerde partiler seçilecek adayların bir listesini yapar ve her partiye aldığı oy oranında sandalye dağıtılır.

Yarı nispi temsil, azınlıkların temsiline izin veren, ancak rakip siyasi güçlerin gücünü aldıkları oylarla yakın orantılı olarak yansıtmayı amaçlamayan çok kazananlı seçim sistemlerini karakterize eder. Yarı nispi oylama sistemleri, parti listeli NT gibi nispi temsil biçimleri ile ilk önce geçen oylama gibi çoğulcu/çoğunlukçu sistemler arasındaki uzlaşmalar olarak kabul edilebilir. Yarı nispi sistemlere örnek olarak devredilemeyen tek oy, sınırlı oylama ve paralel oylama verilebilir.

<span class="mw-page-title-main">Karma üyeli nispi temsil</span> Bölgesel seçim sistemi

Karma üyeli nispi temsil sistemi, seçmenlerin iki oya sahip olduğu bir seçim sistemidir. Seçmenler, oylarının ilkiyle yaşadıkları dar bölgeyi temsil edecek vekili, ikincisiyle ise bir partiyi seçerler. Karma üyeli nispi temsil sistemde sandalyelerin bir kısmı nispi temsil sistemiyle, kalan kısmı ise genellikle Tek İsimli Tek Turlu Sistem ile belirlenmektedir. Çoğunluk sistemiyle oluşan orantısızlıklar, nispi temsil üzerinden belirlenen sandalyelerin ilgili partilere verilmesi yoluyla giderilmeye çalışılmaktadır. Parlamentodaki sandalyeler ilk olarak dar bölgelerde seçilen adaylar, ardından da partilerin ulusal veya bölgesel olarak aldıkları oy oranına göre dağıtılır. Ulusal veya bölgesel olarak seçilen vekiller, Parti listeli nispi temsil sisteminde olduğu gibi, seçim öncesinde belirlenen parti listelerinden seçilirler.

<span class="mw-page-title-main">Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi</span>

Tek İsimli Tek Turlu Çoğunluk Sistemi veya Oy çokluğu sistemi, seçim sisteminde kullanılan bir oylama biçimidir. Seçmenler oylarını bir aday için kullanırlar ve en çok oyu alan aday kazanır. FPTP, çoğul oylama yöntemidir ve esas olarak tek üyeli seçim bölgelerini kullanan sistemlerde kullanılır. FPTP, dünya ülkelerinin yaklaşık üçte birinde, çoğunlukla İngilizce konuşulan ülkelerde, meclis seçimleri için koltuk belirlemenin birincil biçimi olarak kullanılmaktadır. Bu ifade, bitiş çizgisinde bir direğin olduğu İngiliz at yarışından bir metafordur.

Devredilemez tek oy sisteminde seçim çevrelerinde birden fazla aday seçilir ancak seçmenler partilere değil yalnızca tek bir adaya oy verirler. Tek İsimli Tek Turlu Sistemi ve Devredilemez Tek Oy Sisteminin arasındaki fark, bir seçim çevresinde birden fazla adayın kazanmasıdır.

Blok Oy olarak da bilinen Serbest Listeli Çoğunluk Sistemi, bir seçim çevresinde birden çok temsilcinin seçildiği bir seçim sistemdir. Bu sistemde her bir seçmenin seçim çevresine düşen sandalye sayısı kadar oy hakkı vardır ve seçmen bu oyları tek bir partinin adaylarına vermek zorunda değildir. Seçimler tek turlu olarak gerçekleştirilir. Serbest Listeli Çoğunluk Sistemlerinin uygulandığı ülkelerin çoğunda seçmenler isterlerse daha az sayıda oy kullanma hakkına da sahiptir. Bu sistem genellikle siyasi partilerin kurulma aşamasında olduğu ya da zayıf olduğu ülkelerde kullanılmaktadır.

Paralel sistem iki veya daha fazla farklı sistem kullanılarak temsilcilerin tek bir meclise seçildiği bir tür karma seçim sistemidir. Bu sistemde sandalyelerin bir kısmı Nispi Temsil ile kalan kısmı ise Çoğunluk Sistemlerinden biriyle veya nadiren diğer sistemlerden biriyle belirlenir. Sistemde, genellikle sandalyelerin bir kısmı Listeli Nispi Temsil Sistemiyle, kalan kısmı ise Tek İsimli Tek Turlu Sistem ile belirlenmektedir. Karma Üyeli Orantılı Sistemin aksine bu sistemde nispi temsil için kullanılan oylar, çoğunluk sisteminde ortaya çıkması muhtemel adaletsizlikleri düzeltmek için kullanılmamaktadır.

Geniş Bölge Sistemi veya çok adlı çoğunluk sistemi veya çok üyeli seçim bölgesi, her seçim çevresinden birden çok temsilci seçilen seçim sistemidir. Seçim çevresi bütün ülke olabileceği gibi, bölge, il ya da ilçe de olabilir. Bir vekil tarafından temsil edilen dar bölge ile tezat oluşturuyor.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.