İçeriğe atla

Seçiciler kurulu (ABD)

2004 ve 2008'de her eyaletin seçiciler kuruluna gönderdiği üye sayısı

Seçiciler kurulu, (İngilizce: Electoral College) Amerika Birleşik Devletleri'nde başkan ve başkan yardımcısını seçmek üzere halk oyuyla seçilen 538 seçici üyeden meydana gelen bir kuruldur. Başkanlık seçimlerinden hemen sonra bir defaya mahsus olmak üzere toplanır.

Tarihçe

Amerikan Bağımsızlık Savaşı 1783 yılında ABD'nin bağımsızlığını kazanmasıyla sonuçlandı. Bağımsızlık Savaşının başlangıcından beri geçici bir anayasa kullanılmaktaydı. Savaş bittikten sonra yeni bir anayasa hazırlanmasına karar verildi. 25 Mayıs-17 Eylül 1787 tarihleri arasında Philadelphia kentinde toplanan bir kurultay ABD Anayasasını hazırlayıp eyaletlerin onayına sundu. ABD başkanlık seçimlerinin nasıl yapılacağı konusu bu kurultayda tartışılan en önemli konulardan biriydi. Kurultayda öne sürülen ilk plan başkanın ABD Kongresi tarafından seçilmesi önerisiydi. Ancak ABD'nin kurucularından biri olan ve sonradan 4. başkan olarak seçilen James Madison kaleme aldığı 39 no.lu Federalist Yazılarda başkanın kısmen eyalet sayısına, kısmen de nüfus oranına bağlı karma bir sistemle seçilmesinin öngören bir plan önerdi. Bu öneri kabul görerek seçiciler kurulu sisteminin temelini oluşturdu ve günümüze kadar uygulanmaya devam etti.

Esasları

Seçiciler kurulu sistemi uyarınca ABD başkanlık seçimlerinin sonucu ülke çapında adayların aldığı oy oranına göre değil de kazanılan seçiciler kurulu üyesi sayısına göre belirlenmektedir. Seçiciler kurulu, başkanlık seçimlerinden hemen sonra toplanan bir kurultaydır. Bu kurultaya her adayın kazandığı temsilciler katılırlar ve yapılan oylama sonucu ABD'nin başkanı belirlenir. ABD başkanlık seçimleri bu seçiciler kurulu üyelerinin belirlenmesi esası üzerine kurulmuş bir sistemdir.

2004 ABD başkanlık seçimlerinde seçiciler kurulu üyelerinin partilere göre dağılımı

ABD'nin her eyaleti kendi payına düşen sayıda seçiciler kurulu üyesi belirlemektedir. Eyaletlerin seçiciler kurulundaki üye sayıları her eyaletin Senato ve Temsilciler Meclisindeki temsilci sayısının toplamına eşittir. Bu kuralın bir ayrıcalığı ABD'nin başkenti olan Washington, DC kentidir. Washington, DC özel bir statüye sahiptir, senatör veya Temsilciler Meclisi üyeleri yoktur. Ancak kentte yaşayan seçmenlerin başkanlık seçimine katılabilmeleri için bu kente seçiciler kuruluna en az üye gönderen eyalete eşit sayıda bir üye gönderme hakkı verilmiştir. Porto Riko, Guam, Amerikan Samoası gibi ABD'ye bağımlı toprakların sakinleri ABD başkanlık seçimlerinde oy kullanamazlar ve dolayısıyla da seçiciler kuruluna üye gönderemezler.

2008 ABD başkanlık seçimleri itibarıyla Seçiciler kuruluna en fazla üye gönderen 6 eyalet Kaliforniya (55), Teksas (34), New York (31), Florida (27), İllinois (21) ve Pensilvanya (21) eyaletleridir. En az üye gönderen 7 eyalet ise Alaska, Delaware, Montana, Kuzey Dakota, Güney Dakota, Vermont ve Wyoming eyaletleridir. Bu 7 eyalet Seçiciler kuruluna üçer üye göndermektedir. Dolayısıyla Washington, DC de Seçiciler kurulunda 3 üyeye sahiptir. Bu sayılar sabit olmayıp nüfus sayımlarına göre değişmektedir. Eyaletlerin ABD Temsilciler Meclisine gönderdikleri temsilci sayısı nüfus sayımlarına bağlı olarak değiştikçe Seçiciler kuruluna gönderdikleri temsilci sayıları da buna bağlı olarak değişmektedir.

Eyaletler seçiciler kurulu üyelerini belirlemekte geniş bir serbestiye sahiptirler. Örneğin bazı eyaletlerde en yüksek oyu kazanan aday o eyaletin bütün seçiciler kurulu üyelerini kazanmaktadır. Bazı eyaletlerde ise seçiciler kurulunu belirlerken nisbi temsil sistemi kullanılır. Seçiciler her partinin eyalet organları tarafından başkanlık seçimlerinden önce belirlenir. Hangi parti o eyalette seçimi kazanmışsa o partinin seçici üyeleri Seçiciler kuruluna gönderilir. Seçiciler kurulu her eyaletin başkentinde ayrı ayrı Aralık ayının ikinci Çarşamba gününü izleyen ilk Pazartesi günü toplanır ve oylama yapar. 2008 başkanlık seçimlerinde oylama günü 15 Aralık gününe rastgelmektedir. Seçiciler kurulunca belirlenen seçim sonuçları seçimden sonraki Ocak ayında ABD Kongresi tarafından onaylanır. Seçimlerin sonucu konusunda bir anlaşmazlık çıkması halinde bu anlaşmazlığı ABD Kongresi çözümler. Seçimi kazanan başkan ve başkan yardımcısı seçimden sonraya rastlayan ilk 20 Ocak günü öğle saatinde görevi devralır.

Bu sisteme göre bazen ABD çapında diğer adaya göre daha az oy kazanan adayın başkanlığı kazanabilmesi mümkün olmaktadır. Örneğin 2000 ABD başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti adayı George W. Bush Demokratik Parti adayı Al Gore'a göre 500.000'den fazla farkla daha az oy almakla birlikte seçiciler kurulu üye sayısı bakımından 271-266 oranında bir üstünlük sağlayarak seçimi kazanmıştı.

2000 ABD başkanlık seçimlerinin bir benzeri de 2016 ABD başkanlık seçimlerinde yaşanmıştır. 2016 ABD başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump 62,984,825 oy, Demokrat Parti'nin adayı Hillary Clinton ise 65,853,516 oy almıştır.[1] Rakibinden 2,868,691 daha az oy almış olmasına rağmen Donald Trump, seçiciler kurulundaki 304'e karşı 227'lik oy üstünlüğüyle ABD Başkanı seçilmiştir.[2]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "Official 2016 Presidential General Election Results" (PDF). Federal Election Commission. 30 Ocak 2017. 17 Mayıs 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 13 Mart 2017. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Eylül 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 16 Aralık 2017. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Maine</span> Amerika Birleşik Devletlerinde eyalet

Maine, Amerika Birleşik Devletleri'nin en kuzeydoğusunda bulunan New England bölgesindeki bir eyalettir.

<span class="mw-page-title-main">Al Gore</span> Amerika Birleşik Devletleri başkan yardımcısı 1993 to 2001 (born 1948)

Albert Arnold Gore Jr., Amerikalı siyaset adamı, iş insanı, belgesel film yapımcısı ve Nobel Barış Ödülü sahibi.

<span class="mw-page-title-main">John Adams</span> 2. Amerika Birleşik Devletleri başkanı (1797–1801)

John Adams, 1797'den 1801'e kadar Amerika Birleşik Devletleri'nin 2. başkanı olarak görev yapan, Amerikalı devlet adamı, avukat, diplomat, yazar ve ABD'nin kurucu babalarındandır. ABD'nin ilk başkan yardımcısı olması ile de bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Azerbaycan Ümit Partisi</span>

Azerbaycan Ümit Partisi Azerbaycan'da bir siyasi parti. Merkez-sağ eğilimlidir. Liberal görüşlere sahip olan Ümit Partisi 1. (Kuruluş) Kurultayında 5 Mayıs 1993'te "Altın Kalem" ödüllü Ebulfet Ahmedov tarafından kurulmuştur.

<span class="mw-page-title-main">2008 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 44. başkanını belirleyen seçim

2008 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri 4 Kasım 2008 tarihinde yapılmış, Demokratik Parti'nin adayı Illinois senatörü Barack Obama ABD'nin 44. devlet başkanı seçilmiştir. 4 yılda bir yapılan Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimlerinin sonucu seçiciler kurulu esasına göre belirlenmektedir. Bu sisteme göre ABD'nin her eyaleti başkanlık seçimlerinde nüfuslarıyla orantılı bir temsil hakkına sahiptir. 2008 yılındaki bu seçimlerde Obama Cumhuriyetçi Parti'nin adayı olan Arizona senatörü John McCain'yle yarışmış, seçiciler kurulundaki 538 üyeden 365'ini kazanarak başkan seçilmiştir. Seçimi kazanan Barack Obama 20 Ocak 2009 tarihinde yemin ederek göreve başladı.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi</span> ABD Kongresinin alt kanadı

Amerika Birleşik Devletleri Temsilciler Meclisi, Amerika Birleşik Devletleri Kongresinin alt kanadıdır. Toplam sandalye sayısı 435 olan Temsilciler Meclisi, her iki yılda bir yapılan seçimlerle yenilenir. Temsilciler Meclisinin üyeleri federal halkı temsil ederler. Her eyaletten seçilen üyelerin sayısı o eyaletin nüfusuna bağlıdır. Her 10 yılda bir yapılan nüfus sayımına göre eyaletlerin Temsilciler Meclisine yolladıkları üye sayısı değişebilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">2000 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 43. başkanını belirleyen seçim

2000 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri 7 Kasım 2000 tarihinde Amerika Birleşik Devletleri'nin 50 eyaletinde yapıldı. Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Teksas valisi George W. Bush, Demokratik Parti'nin adayı ise Başkan yardımcısı Al Gore idi. ABD tarihinde sonuçları birbirine en yakın Başkanlık seçimi olan bu seçimin kesin sonucu aylarca belli olmadı. Sonuçlar kesinleştikten sonra Al Gore'un daha yüksek sayıda seçmenin oyunu almış olmasına rağmen, ABD'nin her eyalette ayrı çoğunluk sağlama esasına dayanan seçim sisteminden dolayı 271 seçiciler kurulu kazanan George W. Bush Başkan oldu.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> Dört yılda bir yapılan Amerikan Hükümetini yönetecek kişinin seçimi

ABD başkanlık seçimleri Amerika Birleşik Devletleri'nin başkan ve başkan yardımcısını seçmek amacıyla her 4 yılda bir Kasım ayının ilk pazartesi gününü izleyen salı gününde yapılır. Bu formüle göre seçimlerin günü yıllara göre 2 Kasım ile 8 Kasım günleri arasında değişir. ABD'nin en son başkanlık seçimi 3 Kasım 2020 tarihinde yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Amerika Birleşik Devletleri başkanı</span> ABDnin devlet ve hükûmet başkanı

Amerika Birleşik Devletleri başkanı, Amerika Birleşik Devletleri'nin ve ABD Hükûmeti'nin başıdır. Başkan adaylarının ABD'de doğmuş Amerikan vatandaşları olması gerekir. En az 35 yaşında ve en az 14 yıldır ABD'de oturuyor olmalıdırlar. Başkanın sorumlulukları arasında yürütmenin başı olması, antlaşma yapması, başkomutanlık ve devlet başkanlığı vardır. Uygulamada bu sorumluluklar, yasa önerisi hazırlamayı, dış politikanın oluşturulmasını, kişisel diplomasiyi de içine alacak biçimde genişlemiştir.

ABD'deki siyasi partilerin listesi günümüzde Amerika Birleşik Devletleri'nde faaliyet gösteren siyasi partilerin listesidir.

Azerbaycan Halk Cephesi Partisi veya kısaca AHCP, Azerbaycan'daki muhalif siyasi parti. 1989'da 15 kurucu üye liderliğinde kuruldu. 1989-1992'li yıllarda Azerbaycan'da büyük güç ve söz sahibi olan siyasi kuruluş olmuştur. 1995'te partileşme sürecine girdi. 1995'te Partinin 1. (Kuruluş) Kurultayı düzenlendi ve parti resmen kuruldu. 1 Eylül 1995 tarihinde parti resmî kayıtlara alındı. Şu anda Demokratik Kuvvetlerin Millî Şurası'nin üyesidir.

<span class="mw-page-title-main">2012 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin başkanını belirleyen seçim

2012 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 6 Kasım 2012 tarihinde yapıldı. Bu seçimlerde Demokratik Parti'yi 2008 yılında ilk kez ABD başkanı seçilmiş olan Barack Obama temsil ederken, Cumhuriyetçi Parti'yi ise eski Massachusetts eyaleti valisi ve iş insanı Mitt Romney temsil etti. Seçimde temel tartışma konuları ekonomi ve istihdam, sağlık reformu, terörle mücadele ve başta Arap Hareketliliği olmak üzere dış politika çerçevesinde şekillendi. Seçimi kazanmayı başaran Barack Obama tekrar ikinci bir kez 4 yıl süreyle ABD başkanlığı görevini üstlendi.

<span class="mw-page-title-main">1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1936 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 3 Kasım 1936 tarihinde Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt ile Cumhuriyetçi aday Alf Landon arasında gerçekleşti. Seçimleri, Mevcut Demokrat Başkan Franklin D. Roosevelt büyük bir zaferle kazanarak yeniden Başkan oldu. Franklin D. Roosevelt'in 1929 Dünya Ekonomik Bunalımı'ndan sonra uyguladığı ekonomi politikaları zaferde başrolü oynadı.

<span class="mw-page-title-main">2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 45. başkanını belirleyen seçim

2016 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 8 Kasım 2016 tarihinde yapılmıştır. ABD tarihindeki 58. başkanlık seçimleri olan bu seçimlerin yapıldığı sırada ABD başkanı olarak görev yapmakta olan Barack Obama ABD yasalarına göre bu göreve üst üste iki dönem seçilmiş olduğu için üçüncü kez aday olamamıştır. 2016 yılı boyunca partilerin kendi içlerinde her eyalette ayrı ayrı yaptıkları ön seçimlerin sonucu olarak Demokratik Parti'nin adayı Hillary Clinton, Cumhuriyetçi Parti'nin adayı Donald Trump, Liberteryen Parti'nin adayı Gary Johnson ve Yeşil Parti'nin adayı Jill Stein olarak belirlenmiştir. Bu adayların birbirlerine karşı yarıştıkları genel seçimlerde toplam oy sayısı bakımından Hillary Clinton'a göre daha az oy almasına karşılık, seçiciler kurulunda 304-227 üstünlük sağlayan Donald Trump seçimi kazanmış, 20 Ocak 2017 günü yemin ederek 45. ABD başkanı olarak göreve başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">İki dereceli seçim</span>

İki dereceli seçim ya da dolaylı oy sistemi, iki aşamadan oluşan ve önce ilk seçmenlerin ikinci seçmenleri, ikinci seçmenlerin de milletvekili ya da başkan gibi temsilcileri seçtiği seçim sistemidir. Dolayısıyla, tek dereceli seçimlerin aksine, seçmenler milletvekillerini ya da başkanı doğrudan seçmezler.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyet Halk Partisi 36. Olağan Kurultayı</span> 3-4 Şubat 2018 tarihlerinde yapılan Cumhuriyet Halk Partisi kurultayı

Cumhuriyet Halk Partisi 36'ncı Olağan Kurultayı, 3-4 Şubat 2018 tarihleri arasında gerçekleşti. Kurultayda, Türkiye'deki merkez sol ana muhalefet partisi olan Cumhuriyet Halk Partisi'nin genel başkanı ve parti meclisi belirlendi.

<span class="mw-page-title-main">2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span> ABDnin 46. başkanını belirleyen seçim

2020 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri, 3 Kasım 2020 Salı günü gerçekleştirilmiş olan ABD'nin 59. başkanlık seçimleridir. Demokratik parti adayları Eski başkan yardımcısı ve başkan adayı Joe Biden ve görevdeki Kaliforniya senatörü ve başkan yardımcısı adayı Kamala Harris, Cumhuriyetçi parti adayları olan görevdeki başkan Donald Trump ve başkan yardımcısı Mike Pence'i yendi ve Trump, 1992'den bu yana ülke tarihinde ikinci dönem için yeniden seçilemeyen on birinci ABD başkanı oldu.

<span class="mw-page-title-main">Cumhuriyetçi Alternatif Partisi</span> Azerbaycanda muhalif siyasi parti (REAL)

Cumhuriyetçi Alternatif Partisi, Azerbaycan'da 2009'da anayasa değişikliği referandumuna itiraz olarak kurulan hareket. Hareket 2018'de siyasi partiye çevrildi. 31 Ağustos 2020'de Adliye Bakanlığı'nca resmî devlet kaydına alındı.

<span class="mw-page-title-main">1824 Amerika Birleşik Devletleri başkanlık seçimleri</span>

1824 Birleşik Devletler başkanlık seçimi, onuncu dört yılda bir yapılan başkanlık seçimiydi. 26 Ekim Salı ile 1 Aralık 1824 Çarşamba tarihleri arasında yapılmıştır. Andrew Jackson, John Quincy Adams, Henry Clay ve William Crawford, başkanlık için adaylardı. Hiçbir aday Seçiciler kurulu çoğunluğunu kazanamadığı için seçimin sonucu belirsizdi. Başkan yardımcılığı seçiminde ise John C. Calhoun, açık ara bir farkla çoğunluğu elde ederek başkan yardımcısı seçildi. Başkan adaylarından hiçbiri Seçiciler kurulu çoğunluğunu elde edemediği için, ABD Temsilciler Meclisi, ABD Anayasasında yer alan On ikinci Değişiklik hükümleri uyarınca, koşullu bir seçim yaptı. Bu seçim sonucunda ise 9 Şubat 1825'te John Quincy Adams başkan seçildi.

Seçim hukuku, seçimlere uygulanan kurallar bütünüdür. Kamu hukukunun bir alt dalıdır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.