İçeriğe atla

Scottish Fold

Kontrol Edilmiş
Scottish Fold
Diğer adlarScot Fold
Takma adFold
Ülke İskoçya
Irk standartları
CFAstandardı
TICAstandardı
AACEstandardı
ACFA/CAAstandardı
Dişi Scottish Fold
Yavru Scottish Fold

Scottish Fold, bir kedi ırkıdır. Genellikle gri veya beyaz tonlarında olan Scottish Fold, 1961 yılında İskoçya'da William Ross adındaki bir çiftçi tarafından fark edilmiştir. 1966 yılında kulak kıkırdağındaki bir mutasyon sebebiyle küçük ve içe doğru kıvrık kulak yapısı ile ünlenmiş olup GCCF (Governig Gouncil of the Funcy) tarafından kayıt altına alınmıştır.[1][2] CFA (Cat Fanciers Association) tarafından, 1978 yılında şampiyonluk kazanmış olan Scottish Fold, en sevilen ve bakılan ırklar arasında yerini almıştır. 1980 yılından beri de ayrı bir kedi ırkı olarak kabul edilmiş ve ACF, CFF, CFA gibi birçok organizyon tarafından da kayıt altına alınmıştır. Diğer ırklara göre çok farklı kulak yapısına sahip olan Scottish Fold, 1960'lı yıllarda ”Governing Council of the Cat Fancy” adlı kuruluş tarafından resmi olarak kedi ırkı olarak kayıt edilmiştir. Kayıt edildikten 10 yıl sonra kulağındaki farklı yapının enfeksiyonlar ve genetik bozukluklardan kaynaklandığı tespit edildiği için, hastalığın genetik olmasından dolayı kayıt ve kabul işlemleri durdurulmuştur.[1] Bazı kaynaklara göre bu ırkın British Shorthair'den geldiği kabul edilir.[3]

Scottish Fold cinsinin başlıca özellikleri ise şunlardır:

  • Kılları kısadır, ancak Scottish Fold longhair isimli uzun kıllı bir türü de vardır.
  • Kılları çok çeşitli renklerde olabilir. Bu ırkta sıkça görülen kıl renkleri arasında tekir, tekir-beyaz, krem, duman, portakal sayılabilir.
  • Göz renkleri kıl renklerine bağlı olarak değişiklik gösterir, genellikle bakır ve altın renkli gözlere sahip olsalar da mavi veya yeşil gibi farklı göz renkleri de görülebilir.
  • Scottish Fold kedilerin gözleri orta büyüklükte, kafaları yuvarlak biçimlidir.
  • Ağırlıkları ortalama 3–5 kg arasındadır.[4]
  • Ortalama yaşam süreleri 11 ile 14 yıl arasındadır.[4]

Scottish Fold cinsi kedilerin karakterleri ise uyumlu, sakin, oyuncu ve cana yakındır. Kendi başlarına kaldıkları zaman bile oyun oynayarak vakit geçirirler.

Siyah bir Scottish Fold

Kalıtsal hastalıkları ve sağlığı

Sanılanın aksine Scottish Fold ırkı kedilerin tamamı hastalıklı değildir. Ancak eğer Scottish Fold cinsi kedi, kendi cinsinden bir kediyle çiftleşirse doğacak yavrunun böbrek rahatsızlıkları, 2-10 yaş arasında ortaya çıkan kalp rahatsızlıkları veya Osteokondrodisplazi Hastalığıyla (Doğuştan Eklem Rahatsızlığı) doğması olağandır. Bu tür kediler hastalığa yatkın bir yapıya sahiptirler. Bundan dolayı sağlığı için haftada 1-2 kez kıllarının taranması, kulak ve göz sağlığının dikkate alınması ve özellikle rutin veteriner hekim kontrolünde tutulması gerekir. Ek olarak avcı yapısı dolayısıyla bulunduğu ortamdaki sinek, böcek gibi hayvanları avlarlar. Dolayısıyla parazitlere karşı çeşitli aşıların daha tam yetişkin olmadan önce yapılması önemlidir.

Ayırıcı Özellikleri

Katlanmamış kulağa sahip bir Scottish Fold. (Scottish Straight)

Scottish Fold ırkı kediler genel olarak kıvrık kulaklarıyla bilinse de uzun kulaklı varyasyonları da vardır. Bu uzun kulaklı Scottish Fold ırkı kedilere Scottish Straight dendi. Bu cins kedilerin kulakları katlanmamıştır, fakat yine de Scottish Fold olarak anılır.

Vücut Yapısı

Scottish Foldlar orta boyutlu kedi sınıfındadır. Genellikle kül rengindedir. Erkekler ortalama olarak 5 kg ağırlığında ve dişiler 7–4 kg ağırlığındadır. Vücut yapısı (özellikle baş ve yüz kesimi) genellikle yuvarlak, gözleri iridir. Geniş aralıklı gözleriyse “tatlı” bir ifade takar.

Duygusal Yapısı ve Mizaç

Scottish Fold ırkı kedilerin, hepsinde olmasa da neredeyse tümünde diğer cinslerden daha ince bir ses tonu ve çeşitli duygusal durumlara bağlı kendine has bir mırlama, hırlama ve miyavlaması vardır. Scottish Fold ırkı kediler tür fark etmeksizin avcı ve sevecen bir yapıya sahiptirler. İnsanlarla eğer ortamda avlayabileceği veya dikkatini dağıtacak herhangi bir etken olmazsa oyun oynamayı severler. Yalnızlıktan ise nefret ederler.

Kaynakça

  1. ^ a b "Scottish Fold Kedisi Özellikleri ve Bakımı". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 13 Mayıs 2020. 
  2. ^ Grace Sutton (31 Mayıs 1999). "Breed article: Scottish Folds". Cat Fanciers' Association. 29 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Ocak 2012. 
  3. ^ "Scottish Fold Kedisi Özellikleri ve Bakımı". 29 Aralık 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. 
  4. ^ a b "4. Scottish Fold". 30 Ekim 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Shar-Pei</span>

Shar-Pei ya da şar pey,, Çin kökenli köpek ırkı. Ataları tam olarak bilinmemektedir. Chow chow'dan türetilmiş olabilir. Ancak bu iki cins arasındaki yegane benzerlik mor dilleridir.

<span class="mw-page-title-main">Birman kedisi</span>

Birman kedisi, ayak ve kulakları beyaz hareli, gözleri mavi bir kedi ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Siyam kedisi</span>

Siyam kedisi, Güneydoğu Asya'da resmî adıyla Tayland olarak bilinen Siyam'da kutsal tapınaklarda beslenen ve buradan tüm dünyaya yayılan kedi ırkı. Siyam kedisi Güneydoğu Asya'da görülen bir cins kedi olduğu için ismini Siyam’dan alır. Tayland dilindeki adı Wichien Maat'tır.

<span class="mw-page-title-main">Doberman</span>

Doberman, Almanya kökenli bir iş köpeği ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">Buldog</span>

Buldog, asırlar önce İngiltere'de boğa ve ayı dövüşleri için üretilmiş bir köpek ırkı. Buldog adı, İngilizce bull (boğa) ve dog (köpek) sözcüklerinin bir araya gelmesiyle türetilmiştir. İngiltere'de 1835'te kan sporları yasaklanınca, buldoğun işlevinin sona erdiği düşünüldüyse de, buldog yetiştiricileri ırkı korumaya karar verdiler ve bu kavgacı köpeği sakin, sessiz bir ev köpeğine dönüştürdüler. Bu ırk 1890 senesinde Amerikan Kennel Kulübüne ırk olarak kabul edilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Van kedisi</span> Kedi türü

Van kedisi, adını Van Gölü bölgesine dayanan köklerinden alan, iyi bir yüzücü olan, gözleri mavi veya yeşil rengi ya da biri mavi diğeri yeşil olabilen bir kedi ırkı. Genelde Van kedisi yavrularının iki kulağı arasında bir veya iki adet siyah nokta bulunur.

<span class="mw-page-title-main">Ankara kedisi</span> Kedi cinsi

Ankara kedisi veya Angora kedisi, dünyaca tanınan bir kedi ırkı. Ana yurdu Ankara olan Ankara kedisi, en eski uzun kıllı kedi soylarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">İngiliz tilki tazısı</span>

İngiliz tilki tazısı ; İngiltere kökenli, koşucu bir köpek ırkı. İlk olarak tilki avında kullanılmak üzere yetiştirilmiştir. 1700’lü yıllarda ortaya çıkmıştır ve daha sonra İngiltere üzerinden dünyaya yayılmıştır. Bu ırkın kanında Bulldog, Tilki Terrier ve Greyhound cinslerinin kanı olmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Çov-çov</span>

Çov-çov, Çin kökenli köpek ırkı. Halk arasında "Aslan köpeği" ve "Çin Aslanı" olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Güvercin</span>

Güvercin, Güvercingiller (Columbidae) familyasına ait bir kuş türü.

<span class="mw-page-title-main">Mavi Rus kedisi</span>

Mavi Rus kedisi , kısa tüylü, maviye çalan gümüş renkli bir kedi ırkıdır.

<span class="mw-page-title-main">İran kedisi</span> kedi cinsi

İran kedisi, yuvarlak yüzü ve ufak ağzıyla ayırt edilen uzun tüylü bir kedi cinsidir.

<span class="mw-page-title-main">Tekir (kedi)</span>

Tekir, postu siyah çizgilerle ve beneklerle süslü, kül renginde veya boz olan çoğunlukla kafasının ön tarafında "M" harfine benzer deseni olan melez ırklı bir kedi türüdür. Afrika yaban kedisi ve Avrupa'nın Mahalli Vahşi Kedisi karışımıdır. Sokak kedilerinin çoğunluğu bu melez ırktandır. Tekirler bazen hatalı bir biçimde sadece bir kedi soyu olarak düşünülmektedir, ama aslına bakılırsa tekir deseni genel melez nüfuslu birçok türde bulunur. Tekir deseni, kedilerde Avrupa yaban kedisinin yanı sıra aynı renklere sahip olan Afrika yaban kedisine de bağlı olabilecek doğal şekilde oluşan bir özelliktir.

<span class="mw-page-title-main">Amerikan Kedisi</span>

Amerikan Kedisi bir kedi ırkı. Değerli yüklerini fare ve sıçanlardan korumak amacıyla, ilk göçmenler tarafından Kuzey Amerika'ya getirilen evcil Avrupa kedileri soyundan geldiğine inanılır. Cat Fancier's derneğine göre, 2011 boyunca, Birleşik Devletler'de en popüler sekizinci kedi ırkı olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">British Shorthair</span> Büyük Britanya kökenli kedi ırkı

British Shorthair, Büyük Britanya kökenli bir kedi ırkıdır. En yaygın renk "British Blue" ve bakır renkte gözlerdir.

<span class="mw-page-title-main">Foldex kedisi</span>

Exotic Fold olarak da bilinen Foldex kedisi, Kanada'nın Québec eyaletinde üretilen nadir bir kedi türüdür. Şu anda, cins yalnızca Canadian Cat Association tarafından tanınmaktadır. Foldexler, yuvarlak yüzlü, kısa bacaklı ve kıvrık kulaklı orta büyüklükte kedilerdir. Kısa bacakları, cinsin belirleyici özelliğidir. Gözleri çok yönlü ve tamamen açıktır, küçük ve düz uçlu kulakları vardır. Tüyleri uzun ve kısa tüyler arasında değişir ve doğal olarak yoğun ve yumuşaktır. Büyüleyici kişilikleri ile tatlıdırlar ve sevilmekten zevk alan aktif ve neşeli kedilerdir.

<span class="mw-page-title-main">Cymric kedisi</span>

Cymric kedisi bir kedi ırkıdır. Bazı kedi dernekleri, Cymric'i ayrı bir cins yerine sadece yarı uzun tüylü bir Manx cinsi olarak kabul eder. Kürk uzunluğu dışında, diğer tüm açılardan bu iki tür aynıdır ve her iki türden yavru kedi aynı yavruda görünebilir. Man Adası kökenli olmasından dolayı bazı kayıtlarda Longhair Manx olarak adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Oriental Shorthair</span>

Oriental Shorthair, siyam kedisinden türetilmiş ve siyam kedisiyle yakından ilişkili evcil kedi türüdür. Siyam kedisiyle benzer kafa ve vücut tipinine sahip olsa da, çok çeşitli deri desenleri görünür. Oriental Shorthair badem şeklinde gözlere, üçgen kafa şekline, büyük kulaklara ve uzun, ince ve kaslı bir vücuda sahiptir. Kişilikleri de siyam kedileriyle benzerlik gösterir. Oriental Shorthair sosyal, zeki ve oldukça seslidir. Hem yavrular hem de yetişkinler fırlatılan eşyaları geri getirme gibi oyunları oynamayı sever. İnce görünümüne rağmen atletiktir ve yüksek yerlere sıçrayabilir. Çiftler veya gruplar halinde yaşamayı tercih eder ve insan etkileşimini sever. Cinsin mavi gözlü atasının aksine, Oriental Shorthair genellikle yeşil gözlüdür.

<span class="mw-page-title-main">Kedilerin evcilleştirilmesi</span>

Evcil kedinin kökeni, Afrika yaban kedisinin Yakın Doğu ve Mısır popülasyonlarına dayanmaktadır. Yaşayan tüm kedi türlerinin ait olduğu Felidae familyası yaklaşık on ila on bir milyon yıl önce ortaya çıkmıştır. Bu aile sekiz ana filogenetik soya ayrılmıştır. Evcil kedi Felis soyunun bir üyesidir. Yapılan bir dizi araştırma, tüm evcil kedi çeşitlerinin Felis soyunun tek bir türü olan Felis catus'tan geldiğini göstermiştir. Bu soyun varyasyonları dünyanın her yerinde bulunur ve yakın zamana kadar bilim insanları, modern evcil kedi ırklarının tam olarak hangi bölgede ortaya çıktığını belirlemekte zorlanıyordu. Bilim insanları, evcil kedinin ortaya çıkmasının tek bir olaya bağlı olmadığına, bu ırkların ortaya çıkmasına farklı yerlerdeki çok sayıda, bağımsız olayın neden olduğuna inanıyordu. Yaban kedisi popülasyonunun bir bütün olarak çok yaygın ve birbirine çok benzer olması daha da karmaşık bir durum ortaya çıkarmıştır. Yaban kedisi varyasyonlarının, yakın temas halindeyken birbirleriyle serbestçe melezleşmesi taksonlar arasındaki çizgileri daha da belirsizleştirmektedir. Son zamanlarda yapılan DNA çalışmaları, genetik teknolojilerdeki gelişmeler ve DNA ile genetiğin bir bütün olarak daha iyi anlaşılması, evcil kedinin evrimsel tarihinde keşifler yapılmasına yardımcı olmuştur. Arkeolojik kanıtlar, evcilleştirmenin inanılandan daha erken tarihlerde gerçekleştiğini belgelemiştir.

Ragdoll ya da Ragdoll kedisi, iri yapılı, mavi gözlü ve vücudunun belirli bölgelerinde yoğun renk koyulaşmalarına sahip bir kedi ırkıdır. Adını, kucağa alındığında oyuncak bir bez bebek gibi kendisini salıp yayılarak hareketsiz durması sebebiyle "oyuncak bez bebek" anlamına gelen “rag doll” sözcüğünden almıştır.