İçeriğe atla

Scott Joplin

Scott Joplin
Genel bilgiler
Doğum24 Kasım 1868(1868-11-24)
Ölüm1 Nisan 1917 (48 yaşında)
New York
TarzlarRagtime
MesleklerBesteci ve piyanist
Çalgılarpiyano
Etkin yıllar1895-1917

Scott Joplin (d. 1867/68 - 1 Nisan 1917), Amerikalı besteci ve piyanist. Teksas'ta doğmuştur. Joplin kesik tempolu caz müziği besteleriyle tanındı sonrasında bu alanın en önde gelen besteci ve piyanisti olarak anılmaya başlandı. Kariyeri boyunca 44 adet beste yaptı. sanatçının bestelerinin 30'dan fazlası "ragtime" kategorisindedir. en ünlü parçaları Maple Leaf Rag ve The Entertainer'dır. The Entertainer Scott Joplin'in öllümünden 56 yıl sonra 1973 yılında The Sting filminde kullanılmıştır. 1917'de frengi hastalığı sonucu öldü. Joplin'e ölümünden sonra Pulitzer ödülü verildi. Hayatı 1977'te çıkan bir filme konu olmuştur.

İlk yılları

Scott Joplin 1867 ya da 1868 yılında doğmuştur. Doğduğu tarih tam olarak bilinmemektedir. Ebeveynlerinin adı Giles Joplin ve Florance Givens'dir. Monroe, Robert, William, Myrtle, and Ossie adlarında 5 tane kardeşi vardır. Babası Kuzey Karolina'da bazı partilerde Viyolin çalardı, annesi ise temizlikçiydi. 16 yaşına geldiğinde farklı mekanlarda piyano çalmaya başlamıştır.

Joplin, Texarkana, Arkansas'ta bir demiryolu işçisi aile ile büyüdü. Müziğe ilgisi ise ailesiyle birlikte müzikle uğraştığından olmuştur. 1880'lerin sonu gibi müzisyen olarak Amerika'nın güneyine seyahat etti. 1893'te Chicago'daki World's Fair of 1893 adlı etkinliğe katıldı ve bu, 1897'ye gelindiğinde ragtime'ı ulusal bir çılgınlık haline getirmeye yardımcı oldu. Joplin, 1894'te Sedalia, Missouri'ye taşındı ve piyano öğretmeni olarak çalıştı. 1895'te müzik yayınlamaya başladı ve 1899'da yayınladığı "Maple Leaf Rag" ona ün ve nihayetinde düzenli bir gelir getirdi. 1901'de Joplin, St. Louis'e taşındı ve iki yıl sonra ilk operası olan "A Guest of Honor"u yazdı. Fakat faturaların ödenmemesi nedeniyle eseri ve eşyaları el konuldu ve şu anda kayıp olarak kabul edilmektedir. 1907'de Joplin, (başarısız bir şekilde) yeni bir opera için bir yapımcı aramak üzere New York Şehri'ne taşındı. 1916'da Joplin, nörosifiliz kaynaklı demans hastalığına yakalandı. 1917'deki ölümü, ragtime döneminin sonunu işaret eder.Joplin'in müziği, 1970'lerin başında Joshua Rifkin'in milyonlarca satan bir albümünün yayınlanmasıyla yeniden keşfedildi ve popülerlik kazandı. Bunun ardından, Joplin'in bestelerinden bazılarını içeren Akademi Ödülü kazanan 1973 yapımı The Sting filmi çekildi. İkinci operası Treemonisha 1972'de sahnelendi ve 1976'da Pulitzer Ödülü'ne layık görüldü.

Scott Joplin'in 1899 yılında çıkarmış olduğu ünlü bir parçadır.
Sonradan çıkan bir kapağın dizaynı.

Maple Leaf Rag

Scott Joplin'in tarafından bestelenen klasik ve ünlü parçadır. Kimilerine göre "Ragtime" müziğin doğuşu ve babasıdır. "John Stark & Son" adlı bir şirket tarafından yayımlanmıştır. Scott Joplin'in "Maple Leaf Rag" adlı eserin satışlarıyla ilgili birçok iddia bulunmaktadır; örneğin, bestecinin hayatı boyunca 1 milyon kopya satıldığına dair iddialar mevcuttur ve bu da Scott Joplin'i enstrümantal bir müzik parçasının 1 milyon kopyasını satan ilk müzisyen yapar. Joplin'in ilk biyografisi Rudi Blesh, eserin ilk altı ayında 75.000 kopya sattığını ve bu durumun Amerika'da "ilk büyük enstrümantal notalı müzik hiti" haline geldiğini yazmıştır. Ancak, Joplin'in daha sonraki biyografisini yazan Edward A. Berlin'in araştırması, durumun böyle olmadığını göstermiştir; ilk baskı 400 kopyayı sattığında bir yıl sürmüş ve Joplin'in bir sentlik telif hakkı anlaşması gereğince elde edeceği gelir 4 dolar olmuştur (yaklaşık olarak 2024 yılında 150 dolara tekabül ediyor). Daha sonraki satışlar istikrarlı olmuş ve Joplin'e masraflarını karşılayacak bir gelir sağlamış olacaktır; 1909'da tahmini satışlar Joplin'e yılda 600 dolar gelir getirmiştir (2024'te yaklaşık 20.000 dolar(60.000 Türk lirası.)).

Maple Leaf Rag, hala ragtime piyanistlerinin favorisi olarak kabul edilmektedir. Telif hakkının süresi dolduğundan, bestenin kamuya mal olduğu kabul edilir. Yüzlerce film, çizgi film, reklam ve video oyunlarının müziklerinde yer alır. 2004 yılında, Kanadalı bir radyo kanalı düzenlediği etkinlikte dinleyicileri tarafından onu tüm zamanların 39. en iyi şarkısı olarak seçtiler.

Joplin'in ölmeden önce cenazesinde "Maple Leaf Rag"ın çalınmasını istemiştir. Hazırlıklar yapılırken eşi Lottie Stokes, bunu uygun bir cenaze şarkısı olmadığını düşündüğü için izin vermemiştir. Daha sonra bu kararından ötürü tüm hayatı boyunca pişmanlık duyduğunu itiraf etmiştir.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Johannes Brahms</span>

Johannes Brahms Alman piyanist, orkestra şefi ve 19. yüzyılın ikinci yarısının en önemli Romantik dönem bestecilerindendir. Hamburg'da Lutheran bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi ve profesyonel yaşamının çoğunu Viyana'da geçirdi. Bazen Johann Sebastian Bach ve Ludwig van Beethoven ile müziğin "Üç B"sinden biri olarak gruplandırılır, bu yorum aslında on dokuzuncu yüzyıl orkestra şefi Hans von Bülow tarafından yapılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Franz Schubert</span> Avusturyalı besteci (1797-1828)

Franz Peter Schubert Avusturyalı besteci. Yaklaşık 600'ün üzerinde lied, 9 senfoni, operalar, çok sayıda oda müziği ve piyano parçaları bestelemiştir.

<span class="mw-page-title-main">Robert Schumann</span> besteci ve müzik eleştirmeni

Robert Schumann Almanya’daki Romantik hareketin öncülerinden birisi olan Alman besteci ve müzik eleştirmendir.

<span class="mw-page-title-main">Franz Liszt</span> Macar besteci ve piyanist

Franz Liszt, Macar müzisyen, besteci, piyanist, orkestra şefi, müzik öğretmeni. 19. yüzyılın en önemli piyanistlerinden birisi, senfonik şiir tarzının yaratıcısı olan bestecidir.

<span class="mw-page-title-main">Georges Bizet</span> Fransız besteci (1838 – 1875)

Alexandre César Léopold Bizet, Fransız klasik müzik bestecisidir. Carmen adlı operası ile dünya çapında tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Claude Debussy</span> Fransız besteci (1862-1918)

Claude Debussy, 20. yüzyılın Fransız bestecilerinden birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Maurice Ravel</span> Fransız besteci (1875 – 1937)

Joseph-Maurice Ravel, Fransız besteci ve piyanist.

Libretto, opera, operet, oratoryo, bale, müzikal, mask gibi müziksel sahne eserlerinin metinlerine verilen ad. Hristiyan dinî ayinlerinde sesle şarkı şeklinde söylenen dua, ilahi, kantata vb. için yazılan metinlere de libretto denilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Duke Ellington</span> Amerikalı besteci ve caz sanatçısı (1899 – 1974)

Edward Kennedy "Duke" Ellington "Duke" olarak bilinen Amerikalı caz bestecisi, piyanist ve caz orkestrası şefi. 1923 yılından ölümüne kadar 50 yıldan fazla bir süreliğine bir caz orkestrasını yönetmiştir. Yaptığı müziğin tarzını cazdan çok "Amerikan Müziği" olarak adlandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Gustav Mahler</span> besteci

Gustav Mahler, Yahudi kökenli Avusturyalı besteci ve orkestra şefi.

<span class="mw-page-title-main">Igor Stravinsky</span> Fransız besteci (1882-1971)

Igor Fyodorovich Stravinsky, Rus kökenli ABD ve Fransa vatandaşı besteci, piyanist ve orkestra şefi. 20. yüzyıl müziğinin en etkili ve önemli bestecilerinden biri olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Anton Rubinşteyn</span>

Anton Grigoryeviç Rubinşteyn, Rus piyanist, besteci ve orkestra şefi. St. Petersburg Konservatuvarı'nın kurucusu. Büyük piyano virtüözleri arasında sayılır ve Franz Liszt'in rakibi kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Daisy Berkowitz</span> Amerikalı müzisyen (1968 – 2017)

Daisy Berkowitz, Amerikalı müzisyen. Marilyn Manson'ın kurucu üyesi ve ilk gitaristidir.

<span class="mw-page-title-main">The Police</span>

The Police Londra, İngiltere kökenli rock müzik grubu. Grup 1970'li yılların sonunda dünya çapında büyük bir üne ulaşarak New Wave ve Reggae müzik tarzlarında büyük başarı yakalamış ilk gruplardan birine çevrildi.

<span class="mw-page-title-main">La Cumparsita</span>

La Cumparsita, Uruguaylı besteci ve müzisyen Gerardo Matos Rodríguez (1897-1948) tarafından 1916 yılında bestelenmiş bir müzik eseridir. Bütün zamanların en çok tanınan tango parçası haline gelmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Jeff Jarrett</span> Amerikalı güreşçi

Jeffrey Leonard "Jeff" Jarrett, Amerikalı profesyonel güreşçi, güreş eğlence organizatörü, aktör ve Total Nonstop Action Wrestling (TNA) kurucusudur. 1990'lı yıllarda WCW'da ve WWE'de güreşti. Güreştiği dönemlerde birçok başarısı bulunan Jarrett'ın bitirici hareketleri Acoustic Equalizer, The Stroke ile Figure-four Leglock'dır.

<span class="mw-page-title-main">Jelly Roll Morton</span>

Ferdinand Joseph LaMothe, Jelly Roll Morton takma adını kullanan, kariyerine Louisiana, New Orleans'te başlamış Amerikan besteci, grup lideri, arjantör,caz ve Ragtime piyanisti.

<span class="mw-page-title-main">Ragtime</span>

Ragtime – ayrıca rag-time,ya da rag time olarak da yazılır –,1895 ve 1918 yılları arasında popüler olmuş piyano ağırlıklı müzik türü. Bu müzik türünün kökeni St. Louis gibi Afro-Amerikan toplulukların yıllar önce piyano için yayınladığı popüler müzik notalarıdır. Ernest Hogan (1865-1909), Ragtime piyanistidir ve ilk Ragtime müzik bestesini o oluşturmuştur. Hogan'ın oluşturduğu beste "LA Pas Ma LA" adıyla çağrılıyordu ve 1985 yılında yayınlanmıştır. Ragtime müzisyeni Ben Harney'in ilk Ragtime bestesi olan "You've been a good old wagon but you done broke", Ragtime müzik türünün popülerleşmesinde önemli katkıları olmuş bir bestedir. Harney bestesini 1885 yılında çıkarmıştır fakat 1886'da yayınlanmıştır. Ragtime bestecisi Scott Joplin (1868–1917), ''Maple Leaf Rag'' (1889) ve ''The Entertainer'' (1902) bestelerini yayınlayarak büyük popülerlik kazanmıştır. Ragtime müzik türü 1918 yılından sonra gözden düşmeye başlamıştır.

Bu maddede ragtime bestecileri listelenmiştir.

<span class="mw-page-title-main">James Scott</span> Afroamerikan besteci

James Sylverster Scott, en önemi üç klasik Ragtime bestecileri arasında kabul edilen Afroamerikan besteci.