İçeriğe atla

Scott Helvenston Olayı

Scott Helvenston Olayı, Irak’ın işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından Irak’ın Felluce kentinde görev yapan ABD kökenli Blackwater silahlı güvenlik şirketi mensuplarının 31 Mart 2004 tarihinde Irak Direnişi üyeleri tarafından pusuya düşürülüp öldürülmesi olayıdır. Öldürülen kişilerin cesetlerinin yakılması ve yollarda teşhir edilmesi dünya kamuoyunda büyük yankı uyandırmış ve olay ABD Silahlı Kuvvetlerinin şehre saldırmasına bahane olarak gösterilmiştir.

Scott Helvenston

21 Haziran 1965 doğumlu olan Stephen "Scott" Helvenston ABD Deniz Kuvvetleri Navy SEALs eski üyesidir. 16 yaşında özel izinle birliğe giren Helvenston 17 yaşında eğitimi bitiren en genç kişi unvanını alır.[1] 1994 yılında birlikten ayrılıncaya kadar 12 yıl hizmet eder.[2] Bir dönem aralarında G.I. Jane filmindeki rolüne hazırlanan Demi Moore dahil olmak üzere Hollywood yıldızlarına kişisel antrenörlük yapmıştır. Düzenli bir iş bulamayan Helvenston yüksek maaşlı güvenlik sektörüne girer ve 2004 yılı Mart ayı itibarıyla Blackwater şirketinde işe başlar. Burada personelin eğitiminden sorumlu olan üstü Justin McQuown ile kişisel bir tartışma yaşar. 18 Mart 2004 günü Kuveyt’e geçer. Burada John ve Kathy Potter yönetiminde işe başlar.

Helvenston’un sözleşmesi

Blackwater şirketi Irak’da yiyecek ve iaşe işleri yapan Eurest Support Services (ESS) firmasının konvoylarının korunması işini alır. Şirket bu işle ilgili olarak görev yapacak olan Helvenston ve diğer korumalara günlük 600 dolar ödemektedir.

Sözleşmeye göre ESS firmasının konvoylarının korunması sırasında her birisinin içinde 3 kişi bulunan en az iki zırhlı araç görev yapacaktır. Ayrıca her görevden önce geçilecek güzergâha gidilip keşif yapılması zorunludur.

Şirket sözleşmede 12 Mart 2004 tarihinde değişiklik yaparak araçların tanımlanmasındaki zırhlı kelimesini çıkartır. Operasyon sorumlusu Potter kendilerine ilk başta zırhlı araç verildiğini ancak sonradan bunların McQuown tarafından zırhlı olmayanlarla değiştirildiğini belirtecektir.

Şirket içi sorunlar

Helvenston’un Irak görevinde iki gün önce 27 Mart günü McQuown, şirketin çok sayıda yetkilisinin itirazlarına rağmen onu daha erken bir göreve atar. Helvenston, McQuown’un kendisinden nefret ettiğini ve bilerek onu bu göreve atadığını düşünmektedir. Şirket içi son e-posta yazışmalarında bu durumu üst yönetime bildirecek ve şikayetçi olacaktır.

30 Mart günü McQuown Helvenston’u 3 farklı güvenlik görevlisiyle; Jerry Zovko, Wesley Batalona ve Michael Teague ile birlikte Bağdat’tan Felluce’deki bir askeri üsse ilerleyen ESS konvoyunu korumakla görevlendirir. Ekip zırhsız araçlardadır ve ellerinde harita bulunmamaktadır.

Pusu

31 Mart günü Felluce’ye giren konvoy şehrin merkezinde yolunu kaybeder. Bu sırada direnişçiler tarafından pusuya düşürülen güvenlik görevlileri el bombaları ve hafif silahlarla öldürülür. Daha sonra cesetleri araçlardan çıkartılan güvenlik görevlileri yakılacak, parçalanacak ve yollarda sürülerek gezdirildikten sonra iki tanesi Fırat Nehri üzerindeki bir köprüye asılacaktır.

Sonrası

Olaydan sonra basına yansıyan görüntüler özellikle ABD’de büyük yankı yapacaktır. Olaylardan sonra ABD Silahlı Kuvvetleri Felluce’ye saldıracak ancak I. Felluce Muharebesi olarak adlandırılan çarpışmalarda Irak Direnişi zafer kazanacaktır. ABD askerleri ancak aylar sonra yapılan II. Felluce Muharebesi sonrasında şehirde denetim kurabilecektir.

Mahkeme süreci

Helvenston’un annesi Katy Helvenston-Wettengel ve Jerry Zovko’nun annesi Donna Zovko öncülüğündeki kurbanların aileleri ve yakınları ölümlerden sorumlu olmak suçlamasıyla Blackwater şirketi aleyhine 5 Ocak 2005 tarihinde dava açarlar.

Davada kurbanların yakınları, Blackwater şirketinin giderleri azaltarak kârını artırmak için aldığı kararların güvenlik görevlilerinin hayatlarını kaybetmelerine yol açtığını iddia etmektedir. İddialar arasında ekibe zırhlı araç sağlanmaması, göreve daha geniş bir ekip gönderilmemesi ve görevden önce keşif yapılmaması yer almaktadır.

6 Ocak 2012 tarihinde kurbanın ailesi ile Blackwater'ın ardılı konumunda olan Academi firması mahkeme dışında anlaştıkları için ilgili Federal Temyiz Mahkemesi görevsizlikten dolayı davayı düşürmüştür. Açıklama yapan Scott Helvenston'un kardeşi Jason, tüm uğraşlarına rağmen kamuya açık bir davada şirketin sorumsuzluğunu ifşa edemediklerini belirtirken, hukuk sisteminin çözümsüzlüğe meyilli olduğundan ve şirketin mali gücü altında ezilmiş olmaktan şikayet etmiştir.[3]

Kaynakça

  1. ^ 8 Mayıs 2006 tarihli 24 Eylül 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. The Nation haberi (İngilizce) 12 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  2. ^ 7 Nisan 2005 tarihli 5 Ocak 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. ABC haberi (İngilizce) 12 Eylül 2010 tarihinde erişilmiştir
  3. ^ 6 Ocak 2012 tarihli boston.com haberi 2 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İngilizce) 31 Mayıs 2021 tarihinde erişilmiştir

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cougar (araç)</span>

Cougar, kara mayını ve EYP saldırılarına karşı korumalı bir zırhlı araçtır.

<span class="mw-page-title-main">Çok Uluslu Güç - Irak</span>

Çokuluslu Güç (Irak) Irak Savaşı’nın ardından Irak’ın işgal edilmesinde görev alan ve komutasının ABD’de olduğu silahlı kuvvet. Kuvvet, 15 Mayıs 2004 tarihinde ülkedeki işgalin denetimini Combined Joint Task Force 7 adlı yapıdan almış ve 1 Ocak 2010 tarihinde de ABD Silahlı Kuvvetlerine teslim etmiştir.

Irak Direnişi ABD Silahlı Kuvvetleri öncülüğündeki yabancı silahlı kuvvetler tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından işgal kuvvetlerine, işgal kuvvetlerinin sayesinde iktidara gelmiş olan yönetime karşı silahlı mücadele yürüten, destek veren Iraklı ve yabancı tüm unsurları kapsar. Direniş, ABD önderliğindeki Çokuluslu Güç birliklerinin yanı sıra, iş birliği yaptığı gerekçesiyle diğer Iraklı gruplarla da savaşmaktadır. Direniş, çeşitli farklı taktikler kullansa da asimetrik savaş gereğince genelde gerilla taktiklerine başvurmaktadır.

Irak ambargosu, Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından Irak'a yönelik uygulanan ekonomik ve ticarî yaptırımların toplamıdır. Irak’ın Kuveyt’i işgal etmesinden dört gün sonra 6 Ağustos 1990 tarihinde yürürlüğe konan yaptırımlar Körfez Savaşından sonra da sürmüş, 22 Mayıs 2003 günü Irak Savaşının ardından ülkenin işgal edilip Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesiyle yürürlükten kaldırılmıştır. Ambargonun açıklanan temel amacı Kuveyt'i işgal eden Irak Silahlı Kuvvetlerinin bu ülkeden çekilmesi olsa da, sonradan Kuveyt hükûmetinin talebi gereğince savaş tazminatının ödenmesi ve varolduğu iddia edilen kitlesel imha silahlarının tasfiye edilmesini sağlamak için tehdit unsuru olarak kullanılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kellogg Brown & Root</span> Amerikan mühendislik, tedarik ve inşaat şirketi

Kellogg Brown & Root (KBR), Houston merkezli ABD kökenli mühendislik, inşaat ve güvenlik şirketi. Halliburton'a bağlı bir M. W. Kellogg Co olarak varlığını sürdüren şirket Brown & Root ile birleşerek KBR adını almıştır. Vietnam Savaşı ve Irak Savaşı sırasında ABD Silahlı Kuvvetlerinin önemli ihalelerini almıştır.

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin 1441 sayılı kararı, 8 Kasım 2002 tarihinde Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi tarafından alınan ve Irak'taki Saddam Hüseyin rejiminin daha önce alınan kararların gereği olarak silahsızlanma yükümlülüklerini getirmesi için son uyarı niteliğini taşıyan karardır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal Müzesi</span>

Irak Ulusal Müzesi Irak'ın başkenti Bağdat'da yer alan bir müzedir. Mezopotamya uygarlıklarına dair çok önemli eserlerin sergilendiği müze 2003 yılında Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından yağmalanmıştır. Irak Başbakanı Nuri El Maliki tarafından 23 Şubat 2009 tarihinde yeniden açıldığında bünyesindeki eserlerin yarısından fazlasının çalınmış olduğu ortaya çıkmıştır. Eserlerin yeniden müzeye kazandırılması için Birleşmiş Milletler başta olmak üzere çok sayıda kuruluş çalışmalar yürütmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Jessica Lynch</span> Amerikalı Mor Kalp Nişanı sahibi

Jessica Dawn Lynch ABD Silahlı Kuvvetleri İstihkâm Kolordusuna bağlı eski onbaşı. Lynch 2003 yılında Irak’ın işgaline katılmış ve 23 Mart 2003 tarihinde bağlı bulunduğu birlik pusuya düşürüldüğünde Irak Ordusuna bağlı kuvvetler tarafından yaralı ele geçirilmiştir. 1 Nisan günü ABD Özel Kuvvetlerine bağlı askerler tarafından kurtarılmış ve kurtarılışı basında büyük yankı uyandırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Bağdat Muharebesi (2003)</span>

Bağdat Muharebesi ya da Bağdat'ın işgali, 2003 yılı Nisan ayı başlarında Irak’ın işgali kapsamında başkent Bağdat'ın yoğunluklu olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından askeri olarak işgal edilmesini ifade eder.

<span class="mw-page-title-main">2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı</span>

2004 Irak KBR konvoyu pusu olayı, ağırlıklı olarak ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından gerçekleştirilen Irak’ın işgalinin ardından 9 Nisan 2004 günü Irak Direnişi mensupları tarafından Bağdat Uluslararası Havaalanı yakınlarındaki ABD kökenli Kellogg Brown & Root (KBR) firmasına ait askerî lojistik konvoyuna düzenlenen saldırıdır.

<span class="mw-page-title-main">Nasıriye Muharebesi</span>

Nasiriye Muharebesi, 2003 yılındaki Irak işgali sırasındaki önemli muharebelerdendir. Irak'ın güneyindeki Nasiriye kentinde Irak Ordusu ile ABD Deniz Kuvvetlerine bağlı birlikler arasındaki muharebede Fırat Nehri üzerindeki önemli köprülerin ve Saddam Kanalının kontrolü için yoğun çatışma yaşanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">I. Felluce Muharebesi</span>

I. Felluce Muharebesi, 2003 yılındaki Irak’ın işgalinin ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin 2004 yılı Nisan ayında Irak Direnişi'nin elinde bulunan Felluce şehrini almaya çalıştığı başarısız askeri girişimdir.

Hayfa Caddesi Olayı, Irak’ın işgal edilerek Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinden sonra 12 Eylül 2004 tarihinde Bağdat'taki Hayfa Caddesinde meydana gelen ve çok sayıda sivilin yanı sıra bir basın mensubunun ABD Silahlı Kuvvetleri tarafından öldürüldüğü olaydır.

<span class="mw-page-title-main">Tommy Franks</span> Amerikalı general

Tommy Ray Franks ABD Silahlı Kuvvetlerinde emekli general. En son yaptığı görev ABD Merkez Komutanlığı'dır. Bu görevi General Anthony Zinni'den 6 Temmuz 2000 tarihinde devraldı. Bu görevini 7 Temmuz 2003 tarihinde emekli oluncaya kadar görevini sürdürdü. 11 Eylül Saldırılarının ardından 2001 yılında Afganistan'daki Taliban rejimine karşı düzenlenen işgale ve 2003 yılındaki Irak'ın işgaline komuta etti. Pulitzer Ödüllü gazeteci Thomas Ricks'e göre ABD tarihindeki en başarısız 4. komutandır.

<span class="mw-page-title-main">Necef Muharebesi (2004)</span>

Necef Muharebesi, 2003 yılında gerçekleşen Irak’ın işgaliyle Saddam Hüseyin rejiminin devrilmesinin ardından 2004 yılı Ağustos ayında ABD Silahlı Kuvvetleri ve Iraklı destekçileri ile Irak Direnişi içinde yer alan Mukteda El Sadr’a bağlı Mehdi Ordusu arasında Necef kentinde yaşanan çarpışmalardır.

<span class="mw-page-title-main">II. Felluce Muharebesi</span>

II. Felluce Muharebesi veya harekât kod adlarıyla Phantom Fury veya Al-Fajr harekâtı, I. Felluce Muharebesinin başarısız olmasının ardından ABD Silahlı Kuvvetlerinin Birleşik Krallık askerlerinin desteğiyle Felluce'deki Irak Direnişine saldırdıkları çarpışmalardır. 8-16 Kasım 2004 tarihleri arasındaki muharebe sırasında ABD tarafından desteklenen Irak Geçici Yönetimi de direnişçilere karşı yapılan harekâtı onaylamıştır. Muharebe 1968 yılında Vietnam Savaşı'ndaki Huế Muharebesi'nden sonra ABD Silahlı Kuvvetlerinin dahil olduğu en kanlı çarpışma olarak değerlendirilir.

Duelfer Raporu, 30 Eylül 2004 tarihinde Iraq Survey Group (ISG) tarafından yayınlanan rapordur. 2003 yılındaki Irak’ın işgalinden sonra ülkede faaliyet göstererek kitle imha silahları arayan grup hazırladığı raporda, ABD Başkanı George W. Bush başta olmak üzere ABD hükûmeti tarafından iddia edilenin aksine Irak'da kitle imha silahı bulunmadığını açıklayacaktır.

Nisur Meydanı Olayı, Irak’ın işgalinin ardından başkent Bağdat'taki Nissour Meydanına ABD kökenli silahlı özel güvenlik şirketi Blackwater mensuplarının Iraklı sivillere saldırarak 17 kişiyi öldürdüğü olaydır. Olay, Bağdat'ın batısındaki bir toplantıya giden ABD Dışişleri Bakanlığı yetkililerinin konvoyunu koruyan özel güvenlik şirketi üyeleri tarafından gerçekleştirilmiştir. Olayın ardından silahlı özel güvenlik şirketlerinin varlığı sorgulanmış, Blackwater şirketi kurumsal adını Xe Services olarak değiştirmek zorunda kalmış ve şirketin Irak'ta çalışma izni askıya alınmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Ulusal İstihbarat Servisi</span>

Irak Ulusal İstihbarat Servisi (INIS) Geçici Koalisyon Otoritesi yetkisiyle Nisan 2004 yılında kurulan Irak hükûmetinin bir istihbarat kuruluşudur.

<span class="mw-page-title-main">Erik Prince</span> Amerikan iş adamı ve Blackwaterın kurucusu (1969 doğumlu)

Erik Dean Prince. İş insanı ve eski ABD Deniz Subayı. Academi olarak isim değiştiren Blackwater adlı güvenlik şirketinin kurucusu. Aynı zamanda merkezi Hong Kong'ta olan Frontier Resource Group'un sahibi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.