Kütle spektrometrisi, İngilizce: Mass spectrometry (MS), kimyasal türleri iyonize edip oluşan iyonları Kütle-yük oranını esas alarak sıralayan bir analitik teknik. Daha basit terimler ile, bir kütle spektrumu bir numunen içindeki kütleleri ölçer. Kütle spektrometrisi birçok farklı alanda kullanılır ve kompleks karışımlara uygulandığı kadar saf numunelere de uygulanır.
Amerikan Kütle Spektrometresi Cemiyeti, Amerika Birleşik Devletleri merkezli, kütle spektrometresi bilimsel alanını destekleyen profesyonel bir cemiyettir. 2019 itibarıyla başta ABD’den olmak üzere cemiyetin tüm dünyadaki toplam üye sayısı 10.000 civarındadır. Cemiyet her yıl Mayıs sonu ya da Haziran başında organize edilen geleneksel büyük konferansının yanı sıra farklı konular üzerine de konferans ve çalışma atölyeleri düzenler. Cemiyet aynı zamanda Amerikan Kütle Spektrometresi Cemiyeti Dergisi'ni yayımlar.
Sarah Trimpin, İsviçreli kimyager ve Wayne State Üniversitesi profesörüdür. Araştırma alanları kütle spektrometrisindeki iyonlaştırma yöntemleri hakkındadır. Çalışmaları, endüstri için gelişmiş iyonizasyon yöntemleri getirmeyi amaçlayan bir şirketin kurulmasına yol açmıştır. Çalışmaları 2019 yılında Amerikan Kütle Spektrometresi Biemann Madalyası ile tanındı.
Kristina Håkansson, biyomoleküler tanımlama ve yapısal karakterizasyon için Fourier dönüşümü iyon siklotron rezonans (FT-ICR) kütle spektrometrisine katkısı ile bilinen analitik bir kimyagerdir. Halen Michigan Üniversitesi'nde Kimya Profesörü olarak görev yapmaktadır. Araştırmaları, kütle spektrometrisine, öncelikle protein sonrası translasyonel modifikasyonların düşük (femtomol) seviyelerinde elektron yakalama ayrışması (ECD) / negatif iyon ECD (niECD) ve kızılötesi çok resimli ayrışma (IRMPD) gibi tamamlayıcı fragmantasyon teknikleri ile tanımlanması ve karakterizasyonu üzerine odaklanmaktadır.
Joshua J. Coon, Wisconsin-Madison Üniversitesi'nde Biyomoleküler Kimya Profesörü ve Morgridge Araştırma Enstitüsü üyesidir.
Béla Paizs, Macar biyoinformatikçisidir.
David C. Muddiman, Raleigh, North Carolina'daki North Carolina Eyalet Üniversitesi'nde Amerikalı kimyager ve seçkin bir kimya profesörüdür. Araştırmaları, kütle spektrometrisi tabanlı proteomik, metabolomik ve glikomiklerin yanı sıra yeni kütle spektrometrisi iyonizasyon görüntüleme yöntemleri için yenilikçi araçlar geliştirmeye odaklanmıştır.
Robert Reed Squires, gaz fazı iyon kimyası ve akan gün batımı sonrası kızıllık spektrometrisindeki çalışmaları ile tanınan Amerikalı kimyager.
Matthias Mann, kütle spektrometrisi ve proteomik alanlarında çalışan bilim insanı.
John R. Yates III, Amerikalı kimyager. La Jolla, Kaliforniya'daki Scripps Araştırma Enstitüsü'nde kimyasal biyoloji profesörüdür. Çalışmaları araç geliştirmeye ve proteomik üzerine odaklanmıştır ve kütle spektrometrisi konusunda uzmanlaşmıştır. Otomatik peptit sekanslaması ve Çok Boyutlu Protein Tanımlama Teknolojisi (MudPIT) için SEQUEST algoritmasının geliştirilmesi ile bilinmektedir.
Biemann Madalyası, Amerikan Kütle Spektrometresi Derneği (ASMS) tarafından, kariyerinin başlarında olan, temel veya uygulamalı kütle spektrometrisindeki önemli başarıların tanınması nedeniyle her yıl bir kişiye verilir. Adı Profesör Klaus Biemann'ın adından gelmektedir.
Gary J Van Berkel, Oak Ridge Ulusal Laboratuvarı'nda Organik ve Biyolojik Kütle Spektrometresi Grubuna liderlik eden araştırma bilimcidir.
David E. Clemmer, Amerikalı analitik kimyager. Bloomington'daki Indiana Üniversitesi'nde Robert ve Marjorie Mann Kimya Kürsüsü başkanı ve Seçkin Profesör'dür. Bu üniversitede Clemmer Grubu'nun başındadır. Clemmer iyon-hareketliliği kütle spektrometrisi (IM-MS) için yeni bilimsel ekipmanlar geliştirir. Geliştirdiği ekipmanlar arasında ilk iç içe iyon-hareketliliği uçuş-zamanlı kütle spektroskmetrisi de vardır. Aralarında 2006'da "çeşitli kütle spektrometre teknolojileri için iyon hareketliliği ayırmanın entegrasyonuna yaptığı öncü katkıları için" kazandığı Biemann Madalyası'nın da bulunduğu çeşitli ödüller kazanmıştır.
Julia Laskin Pasifik Northwest Ulusal Laboratuvarı'nda araştırmacı ve Purdue Üniversitesi'nde William F. ve Patty J. Miller Analitik Kimya Profesörü olarak çalışan Amerikalı kimyagerdir. Yüksek lisans derecesini 1990 yılında Rusya'daki Leningrad Politeknik Enstitüsü'nde, doktorasını da 1998'de İsrail'deki Kudüs İbrani Üniversitesi'nde tamamladı. Doktora yaparken fiziksel kimya laboratuvarında eğitim asistanı olarak çalıştı. Doktora sonrası araştırmalarını Jean Futrell'in yanında Delaware Üniversitesi'nde gerçekleştirdi. Kütle spektrometrisi alananında yaptığı çalışmalarla tanınır.
International Journal of Mass Spectrometry (IJMS), biyoloji, kimya, jeoloji ve fizikteki enstrümantasyon ve uygulamalar da dahil olmak üzere kütle spektrometrisi ve iyon süreçlerinin temel yönlerini kapsayan hakemli bir dergidir. Seçilmiş IJMS makaleleri Proteomics Virtual Journal'da yer almaktadır. 2016 etki faktörü 1.702 idi.
İkincil iyon kütle spektrometrisi, numunenin yüzeyini odaklanmış bir birincil iyon ışınıyla püskürterek ve ortaya çıkan ikincil iyonları toplayıp analiz ederek katı yüzeylerin ve ince filmlerin bileşimini analiz etmek için kullanılan bir tekniktir. İkincil iyonların kütle/yük oranları bir kütle spektrometresi ile ölçülürek yüzeyin temel, izotopik veya moleküler bileşimini 1 ila 2 nm derinliğe kadar belirlenebilir. SIMS, ppm'den ppb'ye kadar değişen temel algılama sınırlarıyla en hassas yüzey analizi tekniğidir.
MS/MS veya MS2 olarak da bilinen ardışık kütle spektrometresi, kimyasal numuneleri analiz etme yeteneklerini artırmak için iki veya daha fazla kütle analizörünün ek bir reaksiyon adımı kullanılarak birbirine bağlandığı enstrümantal analiz tekniğidir. Ardışık -MS'nin yaygın bir kullanımı, proteinler ve peptitler gibi biyomoleküllerin analizidir.
Nano ölçekli ikincil iyon kütle spektrometrisi, bir sektör kütle spektrometresi kullanarak bir materyalin temel ve izotopik bileşiminin nano ölçekli çözünürlük ölçümlerini toplamak için kullanılan analitik bir tekniktir. Nano ölçekli ikincil iyon kütle spektrometresi, ikincil iyon kütle spektrometrisine dayanmaktadır.
Proton transfer tepkimesi kütle spektrometrisi, bir iyon kaynağında üretilen gaz fazı hidronyum reaktif iyonlarını kullanan bir analitik kimya tekniğidir. PTR-MS, ortam havasındaki uçucu organik bileşiklerin (VOC'lar) çevrimiçi olarak izlenmesi için kullanılır. Avusturya, Innsbruck'taki Leopold-Franzens Üniversitesi, Institut für Ionenphysik'teki bilim adamları tarafından 1995 yılında geliştirilmiştir. Bir PTR-MS cihazı, bir sürüklenme tüpüne doğrudan bağlanan bir iyon kaynağı ve bir analiz sisteminden oluşur. Ticari olarak temin edilebilen PTR-MS cihazlarının yanıt süresi yaklaşık 100 ms'dir ve tek haneli pptv veya hatta ppqv bölgesinde bir algılama sınırına ulaşırlar. Kullanılmakta olduğu uygulama alanları çevre araştırmaları, gıda ve lezzet bilimi, biyolojik araştırma, tıbbı ve diğerlerini içerir.
İyon hareketlilik spektrometresi-kütle spektrometrisi (IMS-MS), aynı zamanda iyon hareketlilik ayırma kütle spektrometrisi olarak da bilinir, gaz fazı iyonlarını çarpışma gazı ve kütleleri ile etkileşimlerine göre ayıran bir analitik kimya yöntemidir. İlk aşamada iyonlar, bir iyon hareketlilik spektrometresi kullanılarak bir milisaniye zaman ölçeğinde bir tampon gaz aracılığıyla hareketliliğine göre ayrılır. Ayrılan iyonlar daha sonra ikinci bir adımda bir kütle analizörüne verilir ve burada kütle/yük oranları mikrosaniye zaman ölçeğinde belirlenebilir. Bu yöntemle elde edilen analitlerin etkili bir şekilde ayrılması, proteomik ve metabolomik örnekleri gibi karmaşık örneklerin analizinde bu yöntemi geniş ölçüde uygulanabilir hale getirir.
