İçeriğe atla

Scapin'in Dolapları

Scapin'in Dolapları
Les Fourberies de Scapin
Scapin hile fisıldamakta Ressam:Honere Daumier 1858
Scapin hile fisıldamakta Ressam:Honere Daumier 1858
YazarMolière
İlk gösterim24 Mayıs 1671
ÜlkeFransa
Orijinal dilFransızca
TürGülmece
Zaman ve mekân17. yüzyıl, Fransa

Scapin'in Dolapları (Fransızca: Les Fourberies de Scapin) Fransız oyun yazarı Molière'in 24 Mayıs 1671'de ilk defa Paris, Palais-Royal Tiyatrosu'nda sahneye koyduğu 3 perdelik (ve her bir perde sırayla 5, 8 ve 13 sahnelik) bir komedi oyunudur. Bu eserin antik Grek oyun yazarı Terentius tarafından yazılmış olan "Phormio" adli komediden uyarlandığı kabul edilmektedir.

Oyunun kahramanı hilekar ve düzenbaz Scapin devamlı olarak yalan ve dolanla hayatında herkesten öne geçmeye çalışan bir kişidir. çok kendini beğenmiş, kibirli küstah biridir ve kendinin yapamayacağı hiçbir şey olmadığını düşünmektedir. Fakat aynı zamanda çok kurnaz ve diploması üzerinde üstün yetenekli birisidir. Oyundaki diğer kişileri birbirlerine karşı hemen çabukça kukla gibi oynatmaya başlar. Bununla birlikte iki genç çifte yardım etme ana hedefinden de hiç ayrılmamayı da başarır.

Kişiler

1671de Les Fourberies de Scapin'nin ilk basımınin baş sayfası
  • Scapin : Léandre'in uşağı ve bir "düzenbaz" (İtalyan Commedia dell'arte oyundaki Scapino, )
  • Léandre : Géronte'in oğlu ve Zerbinette'in sevgilisi
  • Octave : Argante'nin oğlu ve Hyacinthe'in sevgilisi
  • Géronte : Léandre ve Hyacinthe'in babaları
  • Argante : Octave ve Zerbinette'in babaları
  • Hyacinthe : Géronte'in kızı ve Octave'in sevgilisi
  • Zerbinette : Argante'in kızı ve Léandre'in sevgilisi
  • Silvestre : Octave'in uşağı
  • Carle : Düzenbaz
  • Nérine : Hyacinthe'in süt annesi
  • İki kapıcı

Konu özeti

1. Perde

Argente'nin oğlu Octave ve Geronte'nin oğlu Leandre, babaları bir seyahatte iken onlara haber vermeden evlenmişlerdir. Octave'ın evlendiği genç kız fakir ve ailesinin kim olduğu bilinmeyen birisi olan Hyacınte'dir. Leandre ise Zerbinette adlı bir "genç Mısırlı" ile evlenmiştir.

Argante'nin seyahatten dönüşünde, babasının reaksiyonunun ne olacağını bilmeyen ve gayet parasız kalmış olan Octave, Leander'in uşağı olan Scapin'den yardım ister. Fakat bu "entrikacı, düzenbaz, hilekar" kişi oğlunun bu nikâhını feshettirmeye kararlı Octave'ın yaşlı babası Argant'i fikrinden caydırırmayı başaramaz. Scapin buna karşılık olarak bir plan kurar ve Silvestre : Octave'ın uşağı olan Silvestre'ye bu planını açıklar. Bunun için Silvestre bir zorba külhanbeyi kılığına girmesi gerekir.

2. Perde

3. Perde

Türkçede

Milli Eğitim Bakanlığı "Tercüme Bürosu" tarafından hazırlanan "Dünya Edebiyatından Tercümeler" serisi içinde 1944'te Orhan Veli Kanık tarafından "Scapin'in Dolapları" adı ile yayımlanmıştır. Son yıllarda bilinen ve sahnelenen çevirisi Ayberk Erkay tarafından yapılmış, Mitos-Boyut Yayınları tarafından yayınlanmıştır.[1]

Televizyon ve beyaz ekran uyarlamaları

  • Les Fourberies de Scapin, Fransız televizyonu için Jean Kerchbron yapımı. Televizyonda ilk yayımlama 1965.
  • Les Fourberies de Scapin, Roger Coggio yapımladığı bir beyaz ekran filmi. 1980de ilk defa Fransa'da vizyona girmiştir.

Dipnotlar

  1. ^ Jean-Baptıste Poquelin Moliere (çeviren:Ayberk Erkay) (2006) Toplu Oyunları 1 - Scapin'in Dolapları / George Dandin İstanbul:Mitos Boyut Yayınları ISBN 978-9944-485-55-5

Dış bağlantılar


İlgili Araştırma Makaleleri

<i>Cimri</i> (oyun)

Cimri, Fransız komedi yazarı Molière tarafından yazılmış 5 perdelik bir oyundur. İlk kez 1668 yılında Palais Royal'da oynamıştır. Eser, Plautus'un Altın Çömlek adlı komedyasına dayanır. Bozkurt Kuruç'a göre yazar, Ludovico Aristo'nun Isuppositi, Pierre de Larivey'in Les Esprits ve François de Boisropert'in La Belle Plaideuse adlı komedilerinden de yararlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Molière</span> Fransız oyun yazarı ve oyuncu (1622 - 1673)

Jean-Baptiste Poquelin daha bilinen adıyla Molière, Fransız oyun yazarı ve oyuncu.

<span class="mw-page-title-main">Georges Bizet</span> Fransız besteci (1838 – 1875)

Alexandre César Léopold Bizet, Fransız klasik müzik bestecisidir. Carmen adlı operası ile dünya çapında tanınmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tekin Akmansoy</span> Türk aktör

Alptekin Akmansoy, Türk tiyatro ve sinema sanatçısıdır.

<i>Venedik Taciri</i>

Venedik Taciri, İngiliz oyun yazarı ve düşünür William Shakespeare tarafından yazılmış tiyatro oyunu. Shakespeare'in en çok bilinen oyunlarından birisidir.

<span class="mw-page-title-main">Alexandre Dumas</span> Fransız yazar (1802 – 1870)

Alexandre Dumas, Fransız yazardır. Adaş oğluyla karıştırılmaması için Alexandre Dumas père adıyla da bilinir. Macera türündeki tarihi romanlarıyla ünlüdür. Eserlerinin 100 dile çevrilmesi sayesinde en çok okunan Fransız yazarlardan biri olmayı başardı. Monte Kristo Kontu, Üç Silahşorlar, Yirmi Yıl Sonra ve Demir Maskeli Adam gibi romanlarından bazıları dizi şeklinde yayınlanmıştı. Yirminci yüzyılın başlarından beri romanları yaklaşık 200 kadar filme uyarlandı. Dumas'ın öldüğü için bitiremediği son romanı Le Chevalier de Sainte-Hermine bir uzman tarafından tamamlandı ve 2005'te okuyuculara sunulduğunda en çok satanlara girdi. Roman Türkiye'de 2010'da Son Şövalye adıyla basıldı.

<i>Üç Silahşorlar</i> Alexandre Dumas tarafından yazılmış olan tarihi macera romanı

Üç Silahşorlar, Alexandre Dumas tarafından yazılmış olan tarihi macera romanı.

<span class="mw-page-title-main">Ergun Köknar</span> Türk oyuncu ve gazeteci

Ergun Köknar, Türk tiyatro, sinema, dizi oyuncusu, tiyatro yönetmeni ve gazeteci.

<i>Tenenbaum Ailesi</i>

Tenenbaum Ailesi, 2001 ABD yapımı Wes Anderson filmdir. Komedi-drama türündeki film, üç çocuklu Tenenbaum ailesini konu alır. Üç kardeş de çocukluklarında farklı alanlardaki yetenekleriyle başarılı olur. Ancak büyüme çağındayken babalarının evi terk etmesi sonrası hepsinin bu başarıları geçmişte kalır, büyük hayal kırıklıkları yaşarlar. Farklı, ironik ve absürt bir komedi anlayışı tüm filme hâkimdir.

<i>Hastalık Hastası</i> (oyun)

Hastalık Hastası, ünlü Fransız oyun yazarı Molière tarafından yazılmış, komedi-bale türünde seyirlik bir oyundur.

<i>Veronalı İki Centilmen</i>

Veronalı İki Gentilmen, İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından tiyatro yazarlığı mesleğinin başlarında yazılmış komedi janrında bir oyundur. Shakespeare'in oyunları arasında en az sayıda oyuncu ile oynananıdır ve bir kadın kahramanın erkek çocuk elbiseleri ile sahneye çıkması ilk defa bu oyunda olmuştur. Oyunda işlenen ana temalar arkadaşlık ve sadakatsizliktir. Bazı yazarlar, oyunun en önemli olayının Proteus'un uşağı olan Launce'ın, köpeği ile birlikte sahnede soytarılık yapması ve böylelikle bir bakıma oyunu esas kahramanlarından çalmaları olduğunu iddia ederler.

<i>August: Osage County</i>

August: Osage County Tracy Letts tarafından kara komedi tarzında yazılmış özgün bir tiyatro oyunudur. Oyunun dünya prömiyeri Chicago'daki Steppenwolf Theatre Company'de 28 Haziran 2007'de oynandı. Bu gösterim 26 Ağustos 2007'ye kadar sürdü. Broadway gösterimi 4 Aralık 2007'de Imperial Theater'da başlayan oyun 29 Nisan 2008'den itibaren Music Box Theatre'da sahnelenmeye başladı. Oyun 2008 yılında en iyi oyun dalında Tony ve drama dalında Pulitzer ödülleri kazandı.

<i>Oyunun Kuralı</i> (film, 1939)

Oyunun Kuralı 1939 Fransa yapımı komedi filmdir. Filmin açılış yazılarında da belirtildiği gibi bir dramatik fantezi filmidir. Özgün adı La Règle du Jeu dür. İngilizce konuşulan ülkelerde The Rules of the Game adı ile gösterime giren filmin Türkiye'de Kocası ve Aşığı adı ile de gösterildiğine dair kayıtlar vardır.

<i>Kış Masalı</i>

Kış Masalı ünlü İngiliz oyun yazarı William Shakespeare tarafından yazılmış bir tiyatro eseridir. 1611'de ilk defa I. James'in sarayında sahnelenmiştir. İlk yazılı baskısı, 1623'te William Shakespeare'in toplu eserlerini ıhtivâ eden "Birinci Folyo" baskısında kaydedilmiştir. Oyun ilk sahnelendiğinde komedi olarak tanımlanmakla beraber, bazı modern eleştirmenler eseri "romans" türüne dahil etmektedir. Birtakım eleştirmenler ve araştırmacılar da eseri bir "problem oyun" olarak görmektedirler; çünkü oyunun başındaki üç perde çok güçlü psikolojik dram türünde fakat son iki perde de komedi unsuru ağırlık kazanmakta ve oyun nihâyetine mutlu sonla sona ermektedir.

<span class="mw-page-title-main">Niccolo Piccinni</span>

Niccolo Piccinni senfoniler, oda müziği eserleri, operalar ve kilise müziği besteleri hazırlamış bir İtalyan bestecidir. Günümüzün klasik batı müziği severleri tarafından pek tanınmayan bir besteci olmakla beraber kendi yaşamı sırasında, özellikle hazırladığı Napoli-tipi opera buffa janrı eserleri dolayısıyla, Avrupa opera seyircisinin çok beğendiği opera bestecilerinin başında gelmekteydi. Piccinni'in zamanla unutulmasının bir nedeni yaşam ve bestecilik döneminin, ünleri günümüze yetişmiş olan Pergolesi gibi büyük besteci ile bir nesil sonrasının büyük bestecileri olan Domenico Cimarosa ile Mozart arasına düşmesidir.

Ayberk Erkay, Türk Edebiyatçı, çevirmen, koleksiyoner.

<span class="mw-page-title-main">Les vêpres siciliennes</span>

Sicilya Vesperleri, İtalyan romantik stilde opera bestecisi Giuseppe Verdi tarafından bestelenen ve libretto'su önceden hazırlanmış "Le Duc d'Albe" oyunundan uyarlanarak "Charles Duveyrier" ve "Eugène Scribe" tarafından Fransızca olarak yazılmış 5 perdelik bir opera eseridir. Operanın konusu, 1282'de gerçekten olmuş ve ilk defa Orta Çağ'da Sicilyaca "Lu rebellamentu di Sichilia" adlı kitapta yazılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Trabzon Prensesi</span>

Trabzon Prensesi, Jacques Offenbach'ın bestelediği ve Étienne Tréfeu ile Charles-Louis-Étienne Nuitter'in yazdığı bir Fransız komik operasının adıdır. Çalışma ilk olarak 31 Temmuz 1869'da Baden-Baden Tiyatrosu'nda iki kez gösterildikten sonra aynı yılın 7 Aralık gününde Théâtre des Bouffes-Parisiens'te gözden geçirilmiş bir versiyonu üç kez gösterime girmiştir.

Les Mauvais bergers, Fransız yazar Octave Mirbeau'nun beş perdelik bir trajedisidir. Tiyatro oyunu 15 Aralık 1897'de "Théâtre de la Renaissance" da oynandı. Baş roller Sarah Bernhardt ve Lucien Guitry tarafından oynandı. Yazarın Fransız uzmanı, Pierre Michel, Aralık 2015'te oyunun kritik bir baskısını sağladı.

<span class="mw-page-title-main">Annie Ernaux</span> Fransız yazar (d. 1940)

Annie Ernaux doğum adıyla Annie Duchesne, Fransız yazar ve edebiyat profesörüdür.