Nakış, canlı cansız veya geometrik birçok figürün süsleme amaçlı olarak değişik eşyaların zeminlerine işlenmesi ile elde edilen bir süsleme şeklidir. Daha çok kumaş türü zeminlere değişik renkteki iplikler ile yapılan süsleme için kullanılır. Nakışlar iki alanda kullanılır.
- Dekorasyon Nakışları
- Giyim süsleme Nakışları
Dikdörtgenin bir köşesiyle çaprazında bulunan köşesi arasında çizilen çizgi anlamına gelen diyagonal kalın numara iplikten yapılmış bir kumaş türüdür.
Kumaş, ipliklerin, çeşitli yöntemlerle bir araya getirilerek oluşturduğu kaplayıcı yüzeylerdir. Pamuk, yün, ipek, keten vb maddelerden elde edilir.
Patiska sık ve düzgün dokunmuş pamuklu bezdir. Uygulanan apre türüne göre yumuşak ya da diri tutumlu olabilir. Orijinali keten olan bu kumaş şimdi pamuk ya da karışımları veya yün ve karışımlarından yapılır. Pamuktan yapıldığı zaman genel olarak çözgüde 10-14 ve atkıda 8-14 kaplama faktörü ve metrekaresinde 60-100 gram ağırlığı vardır. Eğer yünden yapılmışsa şalisten (challis) daha hafiftir ve kadın elbiseleri olarak kullanılır.
Dikiş makinesi, çeşitli tekstil ürünlerini dikmek için kullanılan bir makinedir.
Dantel, her türlü iplikle örülen veya bir kumaşın kenarına işlenen, türlü biçimde ince ve ağ görünümünde örgü çeşididir.
İğneişi, tekstil sanatları ve konfeksiyon süslemesi el becerilerinde geniş bir terimi ifade eder. Yapımında İğne kullanılan herhangi bir şey için iğne işi adlandırması yapılabilir. Tanım tekstil el sanatı aletlerini örnek kroşe kancasını içererek genişler.
Plastik kanvas, ağır olmayan plastik maddesinden yapılmış, düzenli boşlukları olan ve nakış kanvasın bir benzetmesi olan el sanatı materyalidir. Genel olarak vinil örgü olarak bilinir.
(İngilizce:Backstitch veya back stitch) onun değişik biçimleri olan kol dikiş, taslak dikiş ve ikiye ayrılama dikiş nakış ve dikişin bir sınıfıdır.
(İngilizce:Cross-stitch) Kanaviçe işi, bir resmi şekillendirmek için x biçimli dikişlerin kullanılması yöntemidir. Bu bakımdan kanaviçe işi kumaş ipliğinin sayıldığı nakış işinde popülerdir ve uygulaması kolaylıkla yapılır. Dikişçiler, dikişlerin bir ebat ve görünümde olmasını sağlamak için iplikleri sayarlar. Kanaviçe işinin bu uygulaması ayrıca sayılı kanaviçe işi olarak adlandırılır. Bazen kanaviçe işi, kumaş üzerinde baskısı yapılmış dizayn üzerinde yapılır.
Zincir dikiş, zincir desen formunda ilmik dikiş serisinin dikiş ve nakış tekniğidir. Zincir dikiş, günümüzdeki en eski örneği Çin'in MÖ 5.-3. yüzyıla tarihlenen ipek iplikten yapılma nakış işidir. Elyapımı zincir dikiş nakışı kumaş katmanı üzerinde bir defadan fazla geçmesini istemez. İğne, kumaş üzerinde çıktığı noktaya yakın yerden batırılır ve kumaş üzerinden ilmiğin ortasından yukarı çıkartılarak bir zincir oluşturulur. Bu böylece devam ettirilir. Kumaş üzerinde kabartmalı bir şekil elde edilmiş olur.
Elde veya makinede çalışılan bu dikiş, bir kumaş alanını kaplamak için birbirine çok yakın çalışan düzgün, paralel dikişlerden oluşur. Saten dikiş süsleme amacıyla kullanılır. dikiş ve nakışda Saten dikiş kumaşın arka bölümünü tamamıyla kaplamak için kullanılan bir dizi düz dikiş serisidir. Saten dikişin dar dizileri standard dikiş makinesinde zigzag dikiş veya özel saten dikiş makinesi kullanılarak yapılır.
(İngilizce:Jacobean embroidery), onyedinci yüzyılın birinci çeyreği I. James'in hükümdarlığı döneminde gelişmeye başlayan nakış stilidir.
Assisi nakış, antik İtalyan geleneğine dayalı sayılı iplik nakışının bir formu olup, ana motifler boş bırakılarak arka planın nakış dikişiyle doldurularak ana temanın ortaya çıkarılması yöntemidir. Bu isim İtalya'nın Assisi kasabasından türemektedir.
İplik, dokuma maddelerinin uzun ince lifleri her birinden bükülmüş ve çekilmiş durumu olup, tekstil, dikiş, kroşe, örgü, dokuma, nakış ve halat üretimi için uygun hale getirilmesi işlemidir. İplik, lifin elde veya makinede dikiş için uygun hale getirilmiş tipidir. Modern üretim dikiş iplikleri balmumu veya diğer yağlayıcı maddeler ile son bulur. Nakış iplikleri el veya makine nakışı için özel olarak dizayn edilmiş ipliklerdir.
Yorgan, genellikle yünden ya da pamuktan yapılan ve içerik itibarıyla, yorgan gibi bir gece örtüsü olan battaniyeden daha kabarık ve yalıtıcıdır. Bu nedenle kış aylarında daha fazla rağbet görür.
Devore, geneli şeffaf olacak şekilde olan ve desen yönlü kadife tarzı dokumalı, kumaş türü cinsidir.
Pateh, bir tür geleneksel İran nakış sanatıdır. Kökeni Kirman Eyaleti'ne dayanır ve kadınlar tarafından imal edilir. Yün, kumaş ve çeşitli ipliklerle dikilerek yapılır. pateh dikişi, ipek ile yapılır ve en yaygın tasarımları; selvi ağacı, güneş ve bazı İslam öncesi sembollerdir.
Zardozi veya Zar-Douzi İran, Azerbaycan, Irak, Kuveyt, Türkiye, Orta Asya, Hindistan, Pakistan ve Bangladeş'de bulunan bir nakış türüdür. Zardozi iki Farsça kelimeden geliyor: 'altın' anlamına gelen zar veya zarin ve 'iş' anlamına gelen dozi. Zardozi metal ipliklerle ipek, saten ya da kadife kumaşlar üzerine incelikle işlenen bir nakış türüdür. Tasarımlar altın ve gümüş iplikler kullanılarak işlenir ve ayrıca inci, boncuk ve değerli taşlar ile suslenebilir. Giysi, ev tekstili ve hayvan tuzakları dahil olmak üzere çeşitli uygulamalar da kullanılıyor. Tarihsel olarak kraliyet çadırlarının duvarlarını, kılıç kınlarını ve duvar askılarını için kullanılıyordu.
Maraş File Nakışı kumaşın sökülüp işlenerek ters yüzü ve düz tarafı ile aynı görüntünün elde edilmesidir. Dokuma kumaştan elde edilen ipliğin ince ve ipekli özelliği olması şarttır. İpekli kumaşlardan Mongol türü tercih edilir. Saf ipekten yapılan iplerin parlak, sağlam ve çok kalın olmaması gerekir. Araç olarak "Gergef" adındaki kasnak kullanılır. 10 nisan 2018 Tarihinde Kahramanmaraş Büyükşehir Belediyesi tarafından Coğrafi işaret Sicil Belgesi almıştır.
