İçeriğe atla

Savant sendromu

Savant sendromu
Diğer adlarOtistik savant, idiot savant (tarihsel)[1]
Yağmur Adam filminin ana karakterine ilham kaynağı olan savant, Kim Peek
UzmanlıkPsikiyatri, Nöroloji
BelirtilerOrtalamanın çok üzerinde belirli yeteneklere sahip genel zihinsel engel[1][2]
TiplerKonjenital, edinsel[3]
NedenleriOtistik spektrum bozukluğu, beyin hasarı gibi nörogelişimsel bozukluklar[1]
Sıklıkyaklaşık 1 milyon insanda bir[4]

Savant sendromu, belirgin zihinsel engele sahip bir kişinin ortalamanın çok üzerinde belirli yetenekleri gösterdiği nadir bir durumdur.[1][2] Savantların üstün olduğu beceriler genellikle bellek ile ilgilidir.[1] Bu yetenekler, hızlı hesaplama, sanatsal yetenek, harita yapımı veya müzikal yeteneği içerebilir.[1] Genellikle sadece bir istisnai beceri mevcuttur.[1]

Bu duruma sahip olanlar genellikle otistik spektrum bozukluğu gibi nörogelişimsel bir bozukluğa sahiptir veya beyin hasarı vardır.[1] Vakaların yaklaşık yarısı otizm ile ilişkilidir ve bu kişiler "otistik savant" olarak bilinirler.[1] Durum genellikle çocuklukta ortaya çıkarken, bazı vakalar yaşamın daha sonraki dönemlerinde ortaya çıkar.[1] DSM-5 içerisinde bir ruhsal bozukluk olarak tanınmamaktadır.[5]

Savant sendromunun her bir milyon insandan birini etkilediği tahmin edilmektedir.[4] Durum, 6:1 oranında erkekleri kadınlardan daha fazla etkilemektedir.[1] Durum ilk kez 1783 yılında tıbben açıklanmıştır.[1] Otizmi olan insanların 10'da 1'ine kadarında savant sendromu belirtileri bulunmaktadır.[1] Şu anda olağanüstü becerilere sahip yüzden az savantın yaşadığı tahmin edilmektedir.[1]

Belirtiler ve bulgular

Britanyalı savant sanatçı Stephen Wiltshire tarafından Venice

Savant becerileri genellikle beş ana alandan birinde veya daha fazlasında bulunur: sanat, bellek, aritmetik, müzikal yetenekler ve uzamsal beceriler.[1] Savantlardan en yaygın olanları,[6][7] herhangi bir tarih için haftanın gününü hızlı ve doğru bir şekilde hesaplayabilen veya herhangi bir tarihe ait kişisel anıları hatırlayabilenlerdir. Gelişmiş bellek, sanat yeteneklerindeki anahtar "süper güç"tür.[6]

Savantların yaklaşık olarak yarısı otistik iken, diğer yarısında genellikle bir tür merkezî sinir sistemi hasarı veya hastalığı vardır.[1] Otizmi olanların yaklaşık %10'unda bir tür savant yeteneklerine sahip olduğu tahmin edilmektedir.[1][8][9]

Takvimsel savantlar

Bir takvimsel savant (veya takvim savantı), zihinsel engeli olmasına rağmen, sınırlı bir on yıl veya belirli bir binyıl aralığında bir tarihin haftanın gününü veya tam tersini adlandırabilen kişidir.[7][10] İnsan takvim hesaplayıcıların nadir olması, muhtemelen genel nüfus arasında bu tür becerileri geliştirmek için motivasyon eksikliğinden kaynaklanmaktadır, ancak matematikçiler benzer becerileri edinmelerine izin veren formüller geliştirmişlerdir.[10] Öte yandan takvimsel savantlar, sosyal olarak ilgi çekici becerilere yatırım yapmaya eğilimli olmayabilir.[11]

Mekanizma

Psikolojik

Yaygın olarak kabul edilen hiçbir bilişsel teori, savantların yetenek ve eksiklik kombinasyonunu açıklamaz.[12] Otizmli bireylerin ayrıntı odaklı işlemeye eğilimli oldukları ve bu bilişsel tarzın otizmi olan veya olmayan bireyleri savant yeteneklerine yatkın hâle getirdiği öne sürülmüştür.[13] Başka bir hipotez, savantların hiper sistemize olması ve böylece bir yetenek izlenimi vermesidir. Hiper-sistemize etme, empati kurma-sistemize etme teorisinde insanları dış dünya hakkındaki gerçekleri sistemleştirme yerine başkalarıyla empati kurma becerilerine göre sınıflandıran aşırı bir durumdur.[14] Ayrıca, savantların detaylarına gösterilen dikkat, bu benzersiz bireylerdeki gelişmiş algı veya duyusal aşırı duyarlılığın bir sonucudur.[14][15] Ayrıca bazı savantların, normalde bilinçli farkındalık için mevcut olmayan tüm insan beyninde var olan düşük seviyeli, daha az işlenmiş bilgilere doğrudan erişerek çalıştıkları da doğrulanmıştır.[16]

Nörolojik

Bazı durumlarda savant sendromu, sol ön temporal lobda şiddetli kafa travmasının ardından indüklenebilir.[1] Savant sendromu, beynin bu bölgesini geçici olarak devre dışı bırakmak için Manyetik Uyarım Tedavisi kullanılarak yapay olarak çoğaltılmıştır.[17]

Epidemiyoloji

Kaç kişinin savant becerilere sahip olduğuna dair nesnel olarak kesin bir istatistik yoktur. Tahminler, "son derece nadir"den otizmi olan on kişiden birinin çeşitli derecelerde savant becerilere sahip olmasına kadar değişmektedir.[1][18] 137 otistik çocuk ebeveyni üzerinde 2009 yılında Britanya'da yapılan bir araştırma, %28'inin çocuklarının "normal" insanlar için bile alışılmadık bir düzeyde beceri veya güç olarak tanımlanan savant beceri kriterlerini karşıladığına inandığını ortaya koymuştur.[19] 50 kadar ani veya edinilmiş savant sendromu vakası rapor edilmiştir.[20][21]

Savant sendromlu erkeklerin sayısı, kadınları kabaca 6:1 (Finlandiya'da) oranında geride bırakmaktadır.[22] Bu, 4,3:1 otizm spektrum bozukluklarının cinsiyet oranı eşitsizliğinden biraz daha yüksektir.[23]

Tarihi

İdiot savant (Fransızca: "aptal dahi") terimi, ilk kez Down sendromunu tanımlasıyla bilinen John Langdon Down tarafından 1887 yılında durumu tanımlamak için kullanıldı. Bu terim daha sonra yanlış bir isimlendirme olarak kabul edildi. Çünkü bildirilen vakaların tümü, başlangıçta çok ciddi zihinsel engelli bir kişi için kullanılan tanıma uymuyordu. Ayrıca otistik savant terimi, bozukluğun bir tanımı olarak da kullanıldı. Bu isim de daha sonra idiot savant gibi yanlış isimlendirme olarak kabul edildi. Çünkü savant sendromu teşhisi konanların sadece yarısı otistikti. Teşhisin doğruluğu ve bireye karşı haysiyet ihtiyacının anlaşılması üzerine, savant sendromu terimi yaygın olarak kabul edilen terminoloji haline geldi.[1][18]

Tanınmış otistik savantlar

  • Alonzo Clemons, Amerikalı clay heyketraş.[24]
  • Tony DeBlois, kör Amerikalı müzisyen.[25]
  • Leslie Lemke, kör Amerikalı müzisyen.[26]
  • Jonathan Lerman, Amerikalı sanatçı.[27]
  • Thristan Mendoza, Filipinli marimba dahisi.[28]
  • Derek Paravicini, kör Britanyalı müzisyen.[29]
  • Kim Peek, Yağmur Adam filmindeki Raymond karakteri, Kim Peek'ten esinlenerek yazılmıştır,[26][30] sonradan tanısı değişmiş olsa da.[31]
  • James Henry Pullen, Britanyalı hünerli marangoz.[32]
  • Matt Savage, Amerikalı otistik jazz dahisi.[33]
  • Henriett Seth-F., Macar otistik bilgin, şair, yazar ve sanatçı.[34]
  • Daniel Tammet, Britanyalı otistik savant.[35]
  • Stephen Wiltshire, İngiliz mimar sanatçı.[36]
  • Richard Wawro, İskoç sanatçı.[26]
  • Daniel Tammet, İngiliz yazar.

Kaynakça

  1. ^ a b c d e f g h i j k l m n o p q r s t Treffert DA (Mayıs 2009). "The savant syndrome: an extraordinary condition. A synopsis: past, present, future". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1351-7. doi:10.1098/rstb.2008.0326. PMC 2677584 $2. PMID 19528017. 
  2. ^ a b Miller LK (Ocak 1999). "The savant syndrome: intellectual impairment and exceptional skill". Psychological Bulletin. 125 (1): 31-46. doi:10.1037/0033-2909.125.1.31. PMID 9990844. 
  3. ^ Hughes JR (2012). "The savant syndrome and its possible relationship to epilepsy". Advances in Experimental Medicine and Biology. 724: 332-43. doi:10.1007/978-1-4614-0653-2_25. ISBN 978-1-4614-0652-5. PMID 22411254. 
  4. ^ a b Hyltenstam, Kenneth (2016). Advanced Proficiency and Exceptional Ability in Second Languages (İngilizce). Walter de Gruyter GmbH & Co KG. s. 258. ISBN 9781614515173. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  5. ^ Sperry, Len (2015). Mental Health and Mental Disorders: An Encyclopedia of Conditions, Treatments, and Well-Being [3 volumes]: An Encyclopedia of Conditions, Treatments, and Well-Being (İngilizce). ABC-CLIO. s. 969. ISBN 9781440803833. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  6. ^ a b Saloviita T, Ruusila L, Ruusila U (Ağustos 2000). "Incidence of Savant Syndrome in Finland". Perceptual and Motor Skills. 91 (1): 120-2. doi:10.2466/pms.2000.91.1.120. PMID 11011882. 
  7. ^ a b Kennedy DP, Squire LR (Ağustos 2007). "An analysis of calendar performance in two autistic calendar savants". Learning & Memory. 14 (8): 533-8. doi:10.1101/lm.653607. PMC 1951792 $2. PMID 17686947. 
  8. ^ Treffert, Darold A. "The Autistic Savant". Wisconsin Medical Society. 13 Temmuz 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  9. ^ "Savant Syndrome Statistics". Health Research Funding. 12 Temmuz 2014. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  10. ^ a b Conway, Richard; Carney, Daniel P. J. (June 2006). "Calendrical savants: Exceptionality and Practice". Cognition. 100 (2): B1-B9. doi:10.1016/j.cognition.2005.08.001. PMID 16157326. Erişim tarihi: 9 Ekim 2020. 
  11. ^ Cowan R, Frith C (May 2009). "Do calendrical savants use calculation to answer date questions? A functional magnetic resonance imaging study". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1417-24. doi:10.1098/rstb.2008.0323. PMC 2677581 $2. PMID 19528025. 
  12. ^ Pring, Linda (2005). "Savant talent" (PDF). Developmental Medicine & Child Neurology. 47 (7): 500-503. doi:10.1017/S0012162205000976. PMID 15991873. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  13. ^ Happé F, Vital P (Mayıs 2009). "What aspects of autism predispose to talent?". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1369-75. doi:10.1098/rstb.2008.0332. PMC 2677590 $2. PMID 19528019. Diğer özet – The Economist (16 Nisan 2009). 
  14. ^ a b Baron-Cohen S, Ashwin E, Ashwin C, Tavassoli T, Chakrabarti B (Mayıs 2009). "Talent in autism: hyper-systemizing, hyper-attention to detail and sensory hypersensitivity". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1377-83. doi:10.1098/rstb.2008.0337. PMC 2677592 $2. PMID 19528020. 
  15. ^ Mottron L, Dawson M, Soulières I (May 2009). "Enhanced perception in savant syndrome: patterns, structure and creativity". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1385-91. doi:10.1098/rstb.2008.0333. PMC 2677591 $2. PMID 19528021. 
  16. ^ Snyder A (Mayıs 2009). "Explaining and inducing savant skills: privileged access to lower level, less-processed information". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1399-405. doi:10.1098/rstb.2008.0290. PMC 2677578 $2. PMID 19528023. Diğer özet – The Economist (16 Nisan 2009). 
  17. ^ Snyder A (May 2009). "Explaining and inducing savant skills: privileged access to lower level, less-processed information". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1399-405. doi:10.1098/rstb.2008.0290. PMC 2677578 $2. PMID 19528023. 
  18. ^ a b "Archived copy". 25 Ekim 2012 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Ekim 2012. 
  19. ^ Howlin P, Goode S, Hutton J, Rutter M (Mayıs 2009). "Savant skills in autism: psychometric approaches and parental reports". Philosophical Transactions of the Royal Society of London. Series B, Biological Sciences. 364 (1522): 1359-67. doi:10.1098/rstb.2008.0328. PMC 2677586 $2. PMID 19528018. Diğer özet – The Economist (16 Nisan 2009). 
  20. ^ Yant-Kinney, Monica (20 Ağustos 2012). "An artist is born after car crash". The Inquirer. Philadelphia. 31 Ocak 2013 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 24 Kasım 2012. 
  21. ^ "'A ski accident left me with advanced mental abilities': US woman tells her extraordinary story". Daily Telegraph. 17 Nisan 2015. 25 Eylül 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 20 Şubat 2021. 
  22. ^ Treffert, Darold. A Visual Feast 25 Eylül 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  23. ^ Newschaffer CJ, Croen LA, Daniels J, Giarelli E, Grether JK, Levy SE, Mandell DS, Miller LA, Pinto-Martin J, Reaven J, Reynolds AM, Rice CE, Schendel D, Windham GC (2007). "The epidemiology of autism spectrum disorders". Annual Review of Public Health. 28: 235-58. doi:10.1146/annurev.publhealth.28.021406.144007. PMID 17367287. 
  24. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  25. ^ "Arşivlenmiş kopya". 26 Haziran 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  26. ^ a b c "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 4 Mart 2012 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  27. ^ http://www.wisconsinmedicalsociety.org/savant_syndrome/savant_profiles/jonathan_lerman 13 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  28. ^ "Arşivlenmiş kopya". 28 Eylül 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  29. ^ http://www.wisconsinmedicalsociety.org/savant_syndrome/savant_profiles/derek_paravicini 25 Haziran 2010 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. http://www.cbsnews.com/stories/2005/10/20/60minutes/main957718_page3.shtml 22 Aralık 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
  30. ^ http://www.space.com/scienceastronomy/nasa_peek_041108.html 15 Temmuz 2007 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.,
  31. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 14 Nisan 2008 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  32. ^ James Henry Pullen:
  33. ^ Matt Savage:
  34. ^ "Arşivlenmiş kopya". 25 Şubat 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  35. ^ "Arşivlenmiş kopya". 1 Ocak 2008 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 
  36. ^ "Arşivlenmiş kopya". 21 Aralık 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Ocak 2008. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ototrof</span> genellikle ışıktan gelen enerjiyi (fotosentez) veya inorganik kimyasal reaksiyonları (kemosentez) kullanarak çevresinde bulunan basit maddelerden karmaşık organik bileşikler (karbonhidratlar, yağlar ve proteinler gibi) üreten organizma

Bir ototrof, karbondioksit gibi basit maddelerden karbon kullanarak, genellikle ışıktan (fotosentez) veya inorganik kimyasal reaksiyonlardan (kemosentez) gelen enerjiyi kullanarak karmaşık organik bileşikler üreten bir organizmadır. Abiyotik bir enerji kaynağını organik bileşiklerde depolanan ve diğer organizmalar tarafından kullanılabilen enerjiye dönüştürürler. Ototroflar canlı bir karbon veya enerji kaynağına ihtiyaç duymazlar ve karadaki bitkiler veya sudaki algler gibi bir besin zincirindeki üreticilerdir. Ototroflar karbondioksiti indirgeyerek biyosentez için organik bileşikler ve depolanmış kimyasal yakıt yapabilirler. Çoğu ototrof indirgeyici madde olarak su kullanır, ancak bazıları hidrojen sülfür gibi diğer hidrojen bileşiklerini de kullanabilir.

<span class="mw-page-title-main">Biyosfer</span> Atmosferde litosferde hidrosferde yaşayan canlılardan oluşur

Biyosfer,, Dünya'da canlıların yaşadığı 16–20 km kalınlığındaki tabaka;, tüm ekosistemlerin dünya çapındaki toplamıdır, ekosfer olarak da bilinir; "canlı yüzey" de denir. Aynı zamanda Dünya'daki yaşam bölgesi olarak da adlandırılabilir. Biyosfer, minimum girdi ve çıktılarla neredeyse madde bakımından kapalı bir sistemdir. Enerji ile ilgili olarak, yılda yaklaşık 130 terawatt oranında güneş enerjisi yakalayan fotosentez ile açık bir sistemdir. Bununla birlikte, enerji dengesine yakın kendi kendini düzenleyen bir sistemdir. En genel biyofizyolojik tanımla biyosfer, litosfer, kriyosfer, hidrosfer ve atmosfer elementleriyle etkileşimleri de dâhil olmak üzere tüm canlıları ve ilişkilerini bütünleştiren küresel ekolojik sistemdir. Biyosferin, en azından yaklaşık 3.5 milyar yıl önce bir biyopoez veya biyogenez sürecinden başlayarak evrim geçirdiği varsayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Placozoa</span> hayvan şubesi

Placozoa, Radiata altâlemine bağlı bir hayvan şubesidir.

<i>Australopithecus anamensis</i> soyu tükenmiş hominid türü

Australopithecus anamensis, yaklaşık 4,2 ila 3,8 milyon yıl önce yaşamış bir hominin türüdür, ve en eski Australopithecus türü olarak bilinir.

Angelman sendromu ilk olarak 1965 yılında İngiliz doktor Harry Angelman tarafından tanımlanmış nörogenetik bir bozukluktur. Irklarda görülme hızı çok iyi bilinmemekle beraber yaklaşık ensidansın 15,000 ila 30,000 canlı doğumda bir olduğu kabul edilmektedir. Anneden gelen kromozom 15'teki bir bozukluktan kaynaklandığı sanılmaktadır. Hastalığın temel bulguları zeka geriliği, yürüyüş-koordinasyon bozukluğu, konuşma bozukluğu, konvülsiyon ve uygunsuz gülümsemelerdir. Hatta bu sebeple hastalık bazen “mutlu kukla ” sendromu olarak da bilinir.

Genetik otostop, bir alelin, olumlu olarak seçilen bir gene bağlanmış olması yüzünden beraberce kalıtıldığı ve böylece alel frekansının ya da görülme sıklığının artığı bir süreçtir. Genlerin bir kromozom üzerindeki birbirine olan yakınlıkları, genlerin, yakınlardaki avantajlı bir gen tarafından maruz kaldığı seçici bir süpürme ile birlikte sürüklenmelerine imkân tanıyabilir. Daha genel olarak, genetik otostop, zararlı mutasyonlara karşı arka planda etki eden seçilim de dahil olmak üzere, birbirine bağlı genler üzerinde etki eden herhangi bir seçilim nedeniyle bir alel frekansında meydana gelen değişikliğe işaret edebilir.

<span class="mw-page-title-main">Arkaik insanlar</span> Tarihlerine ve görünümlerine göre Homo türünün erken, orijinal ("antik") örnekleri olarak yorumlanan Homo cinsinin fosilleri

Arkaik insanlar, anatomik olarak modern görünüme sahip olan insana karşıt olarak Homo cinsinin bazı çeşitlerini kapsayan, geniş tanımlı bir terimdir. Terim, Homo heidelbergensis, Homo rhodesiensis, Homo neanderthalensis, Homo naledi, Homo ergaster ve Homo antecessor türlerini kapsar. Neandertaller gibi iri yapılı olan ilkel diğer insanlar Neandertallere özgü, özellikle yüz çizgilerindeki yapısal aşırılıkları taşımazlar. Birkaç Homo türü, yaklaşık 300 bin yıl öncesinde en erken erken modern insanların ortaya çıkışından önceki ve bu dönemin çağdaşı olan geniş arkaik insan kategorisi altında gruplandırılmıştır. Güney Etiyopya'dan Omo-Kibish I, Fas'taki Jebel Irhoud ve Güney Afrika'daki Florisbad kalıntıları Homo sapiens'in en eski kalıntıları arasındadır.

<span class="mw-page-title-main">Hans Asperger</span> Avusturyalı pediatrist, tıp teorisyeni ve tıp profesörü (1906-1980)

Hans Asperger, Avusturyalı pediatrist, tıp teorisyeni ve tıp profesörüdür. En çok, özellikle çocuklarda görülen ruhsal bozukluklar ile ilgili çalışmaları ile tanınır. Asperger'in çalışmaları Viyana'da aldığı birkaç övgü dışında yaşamı boyunca büyük ölçüde fark edilmedi. Psikolojik rahatsızlıklar üzerine yaptığı çalışmalar ancak ölümünden sonra dünyada ünlenmiştir. 1980'lerde çalışmalarına ilgi arttı ve bazı çevreler tarafından otizm spektrum bozuklukları dalı altında kabul edildi. Asperger sendromu (AS) ismi ölümünden sonra onuruna verilmiştir.

Dikromasi gözde koni hücre adı verilen renk reseptörlerinden yalnızca iki çeşit bulunması durumuna denir. Dikromasisi olan organizmalara dikromat denir. Dikromatlar, gördükleri herhangi bir rengi yalnızca iki saf tayf ışıklarının karışımı olarak görürler.

<i>Hirudo</i>

Hirudo Hirudinidae familyasında sınıflandırılan bir sülük cinsidir. Carl Linnaeus tarafından 1758 yılında tanımlanmıştır.

Kolesistokinin, sindirim sisteminde peptid hormon. Yağ ve protein sindiriminde rol oynar. Geçmişte "pankreatozimin" adı verilen kolesistokinin, ince bağırsağın ilk bölümü olan oniki parmak bağırsağındaki hücrelerce salgılanır. Pankreastan sindirim enzimlerinin ve safra kesesinden safranın salınmasını sağlar ve açlık bastırıcı rol oynar.

Uluslararası Bitki İsimleri Endeksi (IPNI) kendisini "tohumlu bitkiler, eğrelti otları ve likitlerin isimleri ve ilgili temel bibliyografik detayları" olarak tanımlamaktadır. Bitki isimlerinin kapsamı en iyi tür ve cins sıralamasındadır. İsimlerle ilişkili temel bibliyografik ayrıntıları içerir. Amaçları arasında, bitki isimleri hakkında temel bibliyografik bilgiler için birincil kaynaklara tekrar tekrar referans verilmesi ihtiyacının ortadan kaldırılması bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Tracheophyta</span> bitki kladı

Damarlı bitkiler aynı zamanda tracheophytes olarak bilinen, yaklaşık 300.000 bitki türünü içeren geniş bir bitki grubudur. Damarlı bitkiler arasında Lycopodiopsida, atkuyruğu, eğrelti, açık tohumlular ve çiçekli bitkiler bulunmaktadır. Bu grup için önerilen isimler arasında Tracheophyta, Tracheobionta ve Equisetopsida sensu lato bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Avemetatarsalia</span> arkozor sürüngen kladı

Avemetatarsalia, 1999 yılında Britanyalı paleontolog Michael Benton tarafından, timsahlardan çok kuşlara daha yakın olan tüm taç grubu arkozorlar için oluşturulmuş bir kladdır. Ayrıca Panaves terimi de timsahlardan çok kuşlarla daha yakın akraba olan tüm yaşayan veya soyu tükenmiş hayvanlar için kullanılır. Hemen hemen tüm avemetatarsaliyenler, benzer bir ayrıma sahip Ornithodira alt grubunun üyeleridir. Ornithodira, dinozorların ve teruzorların son ortak atası ve onun soyundan gelenler olarak tanımlanır.

<span class="mw-page-title-main">Ecdysozoa</span>

Ecdysozoa, bir protostom hayvan grubu olup Arthropoda'nın da içinde bulunduğu, Nematoda ile birkaç küçük şubeyi içerir. İlk olarak Aguinaldo ve ark. 1997'de, esas olarak 18S ribozomal RNA genleri kullanılarak inşa edilen filogenetik ağaçlara dayanıyordu. Dunn ve ark. tarafından 2008'de yapılan büyük bir çalışma, Ecdysozoa'yı bir klad, yani ortak bir atadan ve onun tüm soyundan gelen bir grup olarak güçlü bir şekilde destekledi.

<span class="mw-page-title-main">Eosit hipotezi</span>

Eosit varsayımı, arkeler içerisindeki bir şube olan Crenarchaeota içinde ortaya çıkan ökaryotları gösteren biyolojik bir sınıflandırmadır. Bu varsayım, ilk olarak James A. Lake ve meslektaşları tarafından 1984 yılında Crenarchaeota ve ökaryotlardaki ribozomların biçimlerinin bakterilere ya da arkelerin ikinci ana şubesi olan Euryarchaeota'ya göre birbirine daha çok benzediği bulgusuna dayanılarak önerildi.

<span class="mw-page-title-main">Obazoa</span> ökaryot kladı

Obazoa Amoebozoa kladına kardeş olarak sunulmuş bir ökaryot kladıdır. Obazoa; Breviatea, Apusomonadida ve Opisthokonta birleşiminden oluşur. Obazoa terimi, Opisthokonta, Breviatea ve Apusomonadida kelimelerinin akronimi olan OBA'ya dayanır.

Australian Plant Name Index (APNI) yayınlanmış tüm Avustralya damarlı bitkilerinin adlarını çevrimiçi sunan bir veritabanıdır. İçeriğinde geçersiz adlandırmalar, sinonimler veya mevcut adlarının da bulunduğu tüm adlandırmaları barındırır. Bunun yanı sıra Australian Plant Census (API) içeriğindeki dağılım bölgeleri, türlerin toplandığı haritalar, bitkilerin fotoğrafları, notlar, yorumlar gibi bibliyografya be temel detayları da sunar.

<span class="mw-page-title-main">Sideriyen</span>

Sideriyen, Paleoproterozoyik Zaman'daki ilk jeolojik dönemdir ve 2500 milyon yıl öncesinden 2300 milyon yıl öncesine kadar sürmüştür. Bu tarihler stratigrafiye dayalı değildir, kronometrik olarak tanımlanmıştır.

Capgras delüzyonu veya Capgras sendromu, kişinin bir arkadaşının, eşinin, ebeveyninin, başka bir yakın aile üyesinin veya evcil hayvanının aynı sahtekarla değiştirildiği yanılsamasına sahip olduğu bir psikiyatrik bozukluktur. Adını bu bozukluğu ilk kez tanımlayan Fransız psikiyatrist Joseph Capgras'tan (1873–1950) almıştır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.