İçeriğe atla

Saulakes

Saulakes 1. yüzyılda Romalı yazar Plinius tarafından yazılmış Naturalis Historia adlı eserde adı geçen Kolhis kralıdır. Karadeniz sahilinde bulunan sekiz madeni parada adının geçtiğini iddia eden bir hipotezle tanımlanmıştır.

Plinius

Plinius'a göre, Saulakes Argonotik bir üne sahip olan Kolhis kralı Aietes'in soyundan gelmekteydi. Ayrıca Suani ülkesindeki zengin altın ve gümüş yataklarını bulduğunu iddia etmiştir. Saulakes, sarayını Mısır kralı Sesostris'in topraklarını fethinde elde ettiği altın ve gümüş yapılarla donatmıştır:

Kolhis'e hükmeden Saulakes Aietes'in soyundan gelmekteydi. Suani ülkesinde bakir dünyanın topraklarını bulan Saulakes, topraklardan çok fazla gümüş ve altın elde etmiştir. Söylendiği üzere, Kolhis'in kralı olmasının yanında sahip olduğu altın postuyla ünlüydü. Sarayının altın kemerleri, gümüş destek ve sütunları ile gümüşten yapılma dört köşeli sütunları vardı. Tüm bunlar Mısır kralı Sesostris'den ele geçirilmişti. Sesostris çok kibirliydi, her sene vasal krallardan birini seçer ve onu arabasında sürükleyerek zaferi kutlardı.[1]

Plinius'un Saulakes hakkındaki görüşleri ve Mısırlılara karşı kazandığı zafer, diğer yazılı kaynaklarla desteklenmemektedir, fakat birçok klasik dönem yazarı Sesostris'in Kolhis ile bağlantısından bahsetmiştir. Bunlardan ilki 5. yüzyıl tarihçisi Herodottur. Heredot, Sesostris'in Asya'ya yapılan bir keşif gezisine öncülük ettiğini ve bir grup Mısırlıyı Kolhis'e yerleşmeleri üzerine bıraktığından bahseder.[2][3] Sesostris'in seferinin gerçek olduğunu kabul eden Martin Bernal, olayın MÖ 1930'lar veya 1920'lerde yaşandığını belirtir.[4]

Madeni para

Saulakes ilk kez 19. yüzyılda Alfred von Gutschmid[5] tarafından tanımlanmıştır. Tanımlama, beşi Batı Gürcistan'daki batı Sohum ve Vani'de bulunan sekiz ender madeni para sayesinde olmuştur.

Bu yorum, o zamandan beri tartışılmaktadır. Bu madeni paraların üzerindeki Yunanca yazılarda eksik bir şekilde (ΒΑΣΙΛΕ... ΣΑΥ veya ΣΑΥΜ) yazmaktadır. Madeni paralar günümüzde Moskova, Berlin, Londra ve Vani'deki koleksiyonlarda yer almaktadır.

1951'de, Davit Kapanadze de Saulakes'in kimliğini desteklemiştir.[6]

Alternatif hipotezler, Saulakes'e atfedilen madeni paraların Saumacus'a veya Bosporan Krallığını yöneten İskitlere ait olduğunu iddia etmektedir.[7] Bu hipotez özellikle 2013 yılında Giorgi Dundua tarafından tartışılmıştır.[8]

Bununla birlikte, 2007'de Kırım'daki Theodosia yakınlarında başka bir madeni para daha bulunmuştur. Üzerindeki yazılar tamamlanmıştır ve Yunanca "ΣΑΥΛΑΚΟΥ" yazmaktadır, bu yazılar Saulakes'in Kolhis kralı olduğunu desteklemektedir.[9]

Kaynakça

  1. ^ Rackham, Harris, (Ed.) (1938). Pliny Natural History I. Harvard University Press. s. 43. 4 Ekim 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 12 Ocak 2019. 
  2. ^ Priestley, Jessica (2014). Herodotus and Hellenistic Culture: Literary Studies in the Reception of the 'Histories'. Oxford University Press. s. 138. ISBN 0199653097. 
  3. ^ Lloyd, Alan B. (1993). Herodotus, Book II. Brill. s. 22. ISBN 9004077375. 
  4. ^ Bernal, Martin (1987). Black Athena: The archaeological and documentary evidence. Rutgers University Press. s. 229. ISBN 081351584X. 
  5. ^ Gutschmid, Alexander von (1876). "Saulaces, König von Kolchis". Zeitschrift für Numismatik. Cilt III. ss. 150-153. 
  6. ^ Д. Г. Капанадзе. Несколько добавочных замечаний по поводу статьи К. В. Голенко «О монетах, приписываемых Савмаку». Вестник Древней Истории (ВДИ). № 4. 1951; Грузинская нумизматика. М. 1955
  7. ^ Braund, David (1994). Georgia in Antiquity: A History of Colchis and Transcaucasian Iberia, 550 BC–AD 562. Clarendon Press. ss. 145, 159. ISBN 0198144733. 
  8. ^ Dundua, Tedo (2013). "The so-called Saulaces' Coins". Online English-Georgian Catalogue of Georgian Numismatics. Tbilisi State University. 1 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 17 Haziran 2015. 
  9. ^ Гаврилов А.В., Шонов И.В. Монета Савлака с укрепления Куру Баш близ Феодосии. 10 Mayıs 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. XIV Всероссийская нумизматическая конференция. – С.-Пб. 2007. С. 31-33 // (Russian) A. Gavrilov, I. Shonov, "A coin of Savlak from the fortress of Kuru Bash near Theodosia", Saint Petersburg, 2007 pp. 31-33

Literatür

  • Zeev Wolfgang Rubinsohn. Saumakos: Ancient History, Modern Politics // Historia: Zeitschrift für Alte Geschichte Bd. 29, H. 1 (1st Qtr., 1980), pp. 50–70

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Urartular</span> Van Gölü civarında kurulmuş Demir Çağ krallığı

Urartular, başkenti Tuşpa (Van) olan tarihi krallık. Urartu Devleti en güçlü döneminde, günümüzdeki Doğu Anadolu Bölgesi, Kuzeybatı İran, Irak'ın küçük bir bölümü ile kuzeyde Aras Vadisi'ne egemendi.

<span class="mw-page-title-main">Diaohi</span>

Diaohi veya Dayaeni, muhtemelen MÖ 12. yüzyılda, Bronz Çağı Çöküşü (Hitit) sonrası dönemde oluşmuş, Kuzeydoğu Anadolu bölgesinde bulunan kabileler birliğiydi. Burada yaşayan kabilelerin Kartveli dillerini veya Hurri dilini konuştukları tahmin edilmektedir.

<i>Herodot Tarihi</i>

Histories, Herodot'un Batı edebiyatı'nda tarihin kurucu eseri olarak kabul edilir. Tamamen tarafsız bir kayıt olmasa da, Batı'nın bu konulardaki en önemli kaynaklarından biri olmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Trajan</span> 13. Roma İmparatoru

Marcus Ulpius Nerva Traianus, yaygın adıyla Trajan, Roma İmparatorluğu'nun Beş İyi İmparatorundan ikincisidir. Tahta çıktığı MS 98 yılından öldüğü 117 yılına kadar Roma İmparatorluğu’na altın çağını yaşatmıştır. Mütevazı ve filantropik kişiliği sayesinde hem halk hem de ordu tarafından sevilmiştir. Ortaya koyduğu politikalar ve savaşçı kişiliği sayesinde Roma İmparatorluğu'nu tarihinin gördüğü en geniş topraklarına ulaştırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Lidyalılar</span>

Lidyalılar Anadolu grubunun ayırt edici Hint-Avrupa Lidya dilini konuşan, batı Anadolu bölgesindeki Lidya'da yaşayan Anadolu kökenli bir halktı. Dilleri, Hitit dili ile benzerlik gösterir.

<span class="mw-page-title-main">I. Serhas</span> Ahameniş İmparatorluğunun beşinci kralı

I. Serhas veya Kserkses (خشايارشا)‎)(hükümdarlık: MÖ 486 – 465) Ahameniş İmparatorluğu'nun Pers kralıydı. Yunanca Eski Pers hükümdar adlarından Xšayāršā (Hşayarşa) sözcüğünden gelen Serhas, "kahramanlar kralı" anlamına gelmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aleksandr Fridman</span> Rus ve Sovyet fizikçi ve matematikçi

Alexander Alexandrovich Friedmann, Rus ve Sovyet fizikçi ve matematikçi. Friedmann denklemleri olarak bilinen, geliştirdiği bir dizi denklem tarafından yönetilen, evrenin genişlediğine dair öncü teorisiyle tanınır.

<span class="mw-page-title-main">Kolhis</span> Antik Çağdaki bir krallık ve tarihsel bölge

Kolhis ya da Kolhis Krallığı, Karadeniz'in doğu kıyılarında, bugünkü Gürcistan'ın batısında kurulmuş Antik Çağ krallığıdır.

<span class="mw-page-title-main">László Bárdossy</span> Macaristan başbakanı (1890-1946; hd. 1941-1942)

László Bárdossy, Macar diplomat ve siyasetçidir. Şubat 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı dışişleri bakanı, Nisan 1941-Mart 1942 arasında Macaristan Krallığı başbakanı olarak görev yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Makronlar</span> Eski bir Kolhis boyu

Makronlar Pontus'un doğusunda bulunan Mosçiçi Dağları civarında yaşamış antik bir Kolhis boyuydu.

Pacorus, 2. yüzyılda yaşamış bir Lazika kralıydı. Historia Augusta adlı eserde, Pacorus'un, Roma imparatoru Antoninus Pius (138-161) tarafından kral olarak atandığı yazar. Bu eserin muhtemelen 4. yüzyılda, İberya kralı II. Parsman'in Roma'ya yaptığı bir ziyaretten sonra yazıldığı düşünülmektedir. Pacorus'un tahta çıkmasının, Lazların Kolhis'teki yükselişinin başlangıcını ve merkezileşmiş Lazika Krallığının güçlenişini gösterdiği tahmin edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Aristarkus</span>

Aristarkus, MÖ 63 yılından y. MÖ 50 yılına kadar Roma Cumhuriyeti'ne bağlı Kolhis'in hükümdarıdır. Roma generali Pompey tarafından, Mithridatis savaşları sırasında Roma'nın Asya yerleşiminin lideri olarak atanmıştır. Aristarkus, 1. yüzyıl tarihçisi Appianus'un eserlerinde geçmesinin yanı sıra, kendi adına yapılmış paralarla bilinir.

Mithridatis Pontus Kralı VI. Mithridatis ile onun hem kız kardeşi hem de eşi olan Laodice'in oğluydu. Babası tarafından Karadeniz'deki Kolhis'in kralı olarak atanmıştır. Ancak sonrasında ihanet ettiği şüphesiyle görevinden alınmış ve öldürülmüştür.

Sanigler Antik Çağ'da kuzeybatı Abhazya'da yaşamış bir topluluktur. Etnik kimlikleri belirsizdir ve bir tartışma konusudur. Saniglerden ilk olarak Apsiller ve Heniohların arasında yaşadıklarını belirten Plinius'un eserlerinde ve Heraclea Anıtı'nda bahsedilmiştir. Arrianus'a göre, Sebastopolis çevresinde yaşamışlardır. Çoğu kaynağa göre Sanig, Abazgların civarında yaşayan bir kabiledir ve aralarındaki doğu sınırı Abask Nehri'dir. Zihlerle olan kuzeybatı sınırları ise Aheunt Nehri'ne ulaşıyordu. III. yy. civarlarında Dioscuriada çevresinde bir nüfus değişikliği varsaymak için neden olmadığından Sanigler, antik Abhaz öncesi kavimlerle, yani Zihler ve Heniohlar ile ilişkilidir.

<span class="mw-page-title-main">Vani Sit Alanı</span>

Vani Sit Alanı, Batı Gürcistan'ın İmereti bölgesindeki Vani kentinde, bir tepenin üzerinde konumlanmış çok katmanlı arkeolojik sittir. Klasik dünyada "Kolhis" olarak bilinen antik bölgenin iç kesimlerinde konumlanmıştır. Antik Kolhis'teki yerler içerisinde en fazla araştırmanın yapıldığı alandır. Ayrıca Ulusal Öneme Sahip Taşınmaz Kültür Anıtları listesine eklenmiştir.

<i>Historia Augusta</i>

Historia Augusta 117 ila 284 döneminin Roma imparatorları ile onların kıdemsiz belirlenmiş mirasçıları ile gaspçılarının hayatlarının Latince yazılmış geç bir Roma koleksiyonudur. Diocletianus ve I. Konstantin hükümdarlığı döneminde yazılan ve Roma'daki bu imparatorlara veya diğer önemli şahsiyetlere hitap eden altı farklı yazarın eserlerinin bir derlemesi olan Sözde Suetonius'un benzer çalışması De Vita Caesarum üzerinde modellenmiştir. Koleksiyon, mevcut haliyle, çoğu tek bir imparatorun yaşamını içeren otuz biyografiyi içerirken, bazıları sadece bu imparatorların benzer veya çağdaş olduğu için birlikte gruplandırılmış iki veya daha fazla grup içerir.

<i>Doğa Tarihi</i> Yaşlı Plinius tarafından MS 77-79 yılları arasında yayımlanan ansiklopedi

Naturalis Historia, Büyük Plinius'un eserlerinden biridir. Roma İmparatorluğu'ndan günümüze ulaşan en büyük eserlerden olan Naturalis Historia'nın döneminin tüm bilgilerini kapsadığı iddia edilmektedir. Her ne kadar kitabın ismi doğa bilimi anlamına gelse de, içerik doğa tarihi ile sınırlı değildir; Plinius, kitabın kapsamını "doğal dünya veya yaşam" olarak tanımlamıştır. Kitabın içeriği ansiklopediktir, ancak yapısı günümüz ansiklopedilerine benzemez. Plinius'un yayınladığı son eser olan Naturalis Historia, Plinus'un günümüze ulaşan tek eseridir. İlk 10 kitabı MS 77'de yayınlamış, ancak MS 79'daki Vezüv volkan patlamasında öldüğü için eserin son halini yayınlayamamıştır. Kitabın son hali, Plinius'un yeğeni Gaius Plinius Caecilius Secundus tarafından yayınlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sesostris</span>

Sesostris, Herodot'a göre Avrupa'nın bazı bölgelerine askeri seferler düzenlemiş Antik Mısır kralının adıydı.

Dorieus Herodot'tun birkaç kez kitabında bahsettiği Agiad hanedanının Spartalı bir prensiydi. II. Anaxandridas'ın ikinci oğludur. Kardeşleri I. Cleomenes, I. Leonidas ve Cleombrotus'tur. Libya'da bir Sparta kolonisi kurmaya çalıştı ancak başarısız oldu. Batı Sicilya'da tekrar bir koloni kurma girişiminde bulundu ancak bu girişim de başarısız oldu ve Kartacalılar tarafından öldürüldü.

II. Akrep, Kral Akrep olarak da bilinir, Yukarı Mısır'ın Protodinastik Dönemi'nde hüküm süren bir hükümdardı.