İçeriğe atla

Saul Kripke

Saul Kripke
Doğumu13 Kasım 1940(1940-11-13)
Bay Shore, New York, ABD
Ölümü15 Eylül 2022 (81 yaşında)
ÖdüllerRolf Schock Prizes in Logic and Philosophy (2001)
ÇağıÇağdaş felsefe
BölgesiBatı felsefesi
OkuluAnalitik
KurumlarıPrinceton University
CUNY Graduate Center
İlgi alanlarıMantık (özellikle modal)
Dil felsefesi
Metafizik
Küme teorisi
Epistemoloji
Zihin felsefesi
Analitik felsefe tarihi
Önemli fikirleri
Liste
  • Kripke–Platek küme teorisi
    Referans teorisi üzerine yaptığı çalışmalarla (nedensel referans teorisi, nedensel-tarihsel referans teorisi,[1] doğrudan referans teorisi, Frege–Russell görüşünün eleştirilmesi)
    Kabul edilebilir sıra
    Kripke yapısı
    Katı vs. katı olmayan tanımlayıcı
    A posteriori gereklilik
    Analitik a posteriori yargı olasılığı[2][3]
    Semantic theory of truth (Kripke teorisi)
    Analitik olmayan, a posteriori gerekli gerçekler[4]
    Koşullu a priori[5]
    Kripke semantiği
    Ters alıntısal ilke
    Erişilebilirlik ilişkisi
    Kural izleme paradoksu (Kripkenstein)
    Humphrey itirazı
Etkilendikleri
Etkiledikleri
  • Burgess · Boghossian · Burge · Chalmers · Devitt · Evans · Field · Kaplan · Putnam · Salmon · Shoemaker · Soames · Weinstein · Yablo

Saul Aaron Kripke (/ˈkrɪpki/; 13 Kasım 1940 - 15 Eylül 2022) Princeton Üniversitesi'nden emekli Amerikalı filozof ve mantıkçı. Rockefeller Üniversitesi ve Princeton Üniversitesi'nde dersler verdi. Emekli olduktan sonra, 2003'ten itibaren New York Şehir Üniversitesi'nde öğretim görevlisi oldu. Model mantığın anlambilimine büyük katkılar yaptı. 1960'larda önemli yayınlar çıkardı. İsimlendirme ve Gereklilik adlı kitabı en önemli çalışması olarak bilinir. Ludwig Wittgenstein'ın Felsefi Soruşturmalar adlı eserindeki önermelerinden ilham alarak dilbilimsel anlama şüphecilikle yaklaştı. Wittgenstein ve dilbilim hakkında yayınları vardır.

15 Eylül 2022 tarihinde 81 yaşında hayatını kaybetti.[6]

Yayınları

Kitapları

  • 1980. Naming and Necessity. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 0-674-59845-8 and reprints 1972.
  • 1982. Wittgenstein on Rules and Private Language: an Elementary Exposition. Cambridge, Mass.: Harvard University Press. ISBN 0-674-95401-7. Sets out his interpretation of Wittgenstein aka Kripkenstein.
  • Toplu Makaleleri, Cilt 1, Oxford Üniversitesi Yayınları'nda yakında yayınlanacak.[2]

Türkçeye Çevrilmiş Yapıtları

Makaleleri

  • 1959. "A Completeness Theorem in Modal Logic", Journal of Symbolic Logic 24(1):1–14.
  • 1959. "Distinguished Constituents" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, 24(4):323.
  • 1959. "Semantical Analysis of Modal Logic" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, 24(4):323-324.
  • 1959. "The Problem of Entailment" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, 24(4):324.
  • 1962. "‘Flexible’ Predicates of Formal Number Theory," Proceedings of the American Mathematical Society, 13(4):647-650.
  • 1962. "The Undecidability of Monadic Modal Quantification Theory", Zeitschrift für Mathematische Logik und Grundlagen der Mathematik 8:113–116
  • 1963. "Semantical Considerations on Modal Logic", Acta Philosophica Fennica 16:83–94
  • 1963. "Semantical Analysis of Modal Logic I: Normal Modal Propositional Calculi", Zeitschrift für Mathematische Logik und Grundlagen der Mathematik 9:67–96
  • 1964. "Transfinite Recursions on Admissible Ordinals, I" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, Vol. 29, No. 3, p. 162.
  • 1964. "Transfinite Recursions on Admissible Ordinals, II" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, Vol. 29, No. 3, p. 162.
  • 1964. "Admissible Ordinals and the Analytic Hierarchy" (abstract), The Journal of Symbolic Logic, Vol. 29, No. 3, p. 162.
  • 1965. "Semantical Analysis of Intuitionistic Logic I", In Formal Systems and Recursive Functions, edited by M. Dummett and J. N. Crossley. Amsterdam: North-Holland Publishing Co.
  • 1965. "Semantical Analysis of Modal Logic II: Non-Normal Modal Propositional Calculi", In The Theory of Models, edited by J. W. Addison, L. Henkin and A. Tarski. Amsterdam: North-Holland Publishing Co.
  • 1967. Research Announcement: "Deduction-preserving ‘Recursive Isomorphisms’ between Theories" (with Marian Boykan Pour-El), Bulletin of the American Mathematical Society, 73:145-148.
  • 1967. "An Extension of a Theorem of Gaifman-Hales-Solovay," Fundamenta Mathematicae, Vol. 61, pp. 29–32.
  • 1967. "Transfinite Recursion, Constructible Sets, and Analogues of Cardinals," Summaries of Talks Prepared in Connection with the Summer Institute on Axiomatic Set Theory, American Mathematical Society, U.C.L.A., pp. IV-0-1 - IV-0-12.
  • 1967. "On the Application of Boolean-Valued Models to Solutions of Problems in Boolean Algebra," in Summaries of Talks Prepared in Connection with the Summer Institute on Axiomatic Set Theory, American Mathematical Society, U.C.L.A. (1967), pp. IV-T-1 through IV-T-7.
  • 1967. "Deduction-preserving ‘Recursive Isomorphisms’ between Theories" (with Marian Boykan Pour-El), Fundamenta Mathematicae 61:141-163.
  • 1971. "Identity and Necessity", In Identity and Individuation, edited by M. K. Munitz. New York: New York University Press.
  • 1972 (1980). "Naming and Necessity", In Semantics of Natural Language, edited by D. Davidson and G. Harman. Dordrecht; Boston: Reidel. Sets out the causal theory of reference.
  • 1975. "Outline of a Theory of Truth", Journal of Philosophy 72:690–716. Sets his theory of truth (against Alfred Tarski), where an object language can contain its own truth predicate.
  • 1976. "Is There a Problem about Substitutional Quantification?", In Truth and Meaning: Essays in Semantics, edited by Gareth Evans and John McDowell. Oxford: Oxford University Press.
  • 1976. "A Theory of Truth I. Preliminary Report," abstract, Journal of Symbolic Logic, Vol. 41, No. 2, pp. 556.
  • 1976. "A Theory of Truth II. Preliminary Report," abstract, Journal of Symbolic Logic, Vol. 41, No. 2, pp. 556–557.
  • 1977. "Speaker's Reference and Semantic Reference", Midwest Studies in Philosophy 2:255–276.
  • 1979. "A Puzzle about Belief", In Meaning and Use, edited by A. Margalit. Dordrecht and Boston: Reidel.
  • 1982. "Nonstandard Models of Peano Arithmetic" (with S. Kochen), in Logic and Algorithmics: International Symposium Held in Honor of Ernst Specker, H. Lauchli (ed.), University of Geneva: 277-295.
  • 1986. “A Problem in the Theory of Reference: the Linguistic Division of Labor and the Social Character of Naming,” Philosophy and Culture (Proceedings of the XVIIth World Congress of Philosophy), Montreal, Editions Montmorency: 241-247.
  • 1992. “Summary: Individual Concepts: Their Logic, Philosophy, and Some of Their Uses.” Proceedings and Addresses of the American Philosophical Association 66: 70-73
  • 2005. "Russell's Notion of Scope", Mind 114:1005–1037
  • 2008. "Frege’s Theory of Sense and Reference: Some Exegetical Notes,” Theoria 74:181-218
  • 2009. "Presupposition and Anaphora: Remarks on the formulation of the projection problem," Linguistic Inquiry 40(3):367-386.
  • 2009. "The Collapse of the Hilbert Program," (Abstract) Bulletin of Symbolic Logic 15(2):229-231.

Kaynakça

  1. ^ Cumming, Sam (30 Mayıs 2018). Zalta, Edward N. (Ed.). The Stanford Encyclopedia of Philosophy. Metaphysics Research Lab, Stanford University. 5 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 29 Nisan 2021 – Stanford Encyclopedia of Philosophy vasıtasıyla. 
  2. ^ Palmquist, Stephen (December 1987). "A Priori Knowledge in Perspective: (II) Naming, Necessity and the Analytic A Posteriori". The Review of Metaphysics. 41 (2): 255-282. 
  3. ^ Georg Northoff, Minding the Brain: A Guide to Philosophy and Neuroscience, Palgrave, p. 51.
  4. ^ Michael Giudice, Understanding the Nature of Law: A Case for Constructive Conceptual Explanation, Edward Elgar Publishing, 2015, p. 92.
  5. ^ Saul Kripke (1986). "Rigid Designation and the Contingent A Priori: The Meter Stick Revisited" (Notre Dame).
  6. ^ "Saul Kripke (1940-2022)" (İngilizce). 16 Eylül 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 15 Eylül 2022. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Ockham'ın usturası</span> En az varsayımla çözümün seçildiği felsefi prensip

Ockham'ın usturası, Occam'ın usturası, Ocham'ın usturası, tutumluluk yasası veya basitlik yasası, "olasılıkların zorunluluk olmadan çoğaltılmaması gerektiği" problem çözme ilkesi. Fikir, ilahi mucizeler fikrini savunmak için basitliği tercih eden skolastik filozof ve teolog, İngiliz Fransisken rahibi Ockhamlı William'a atfedilir. "En basit açıklama büyük olasılıkla doğru olandır" gibi ifadelerle çeşitli şekillerde yorumlanmıştır. Bu felsefi ustura, aynı tahminle ilgili rakip hipotezler sunulduğunda, en az varsayıma sahip çözümün seçilmesi gerektiğini savunur. Dolayısıyla, farklı tahminler yapan hipotezler arasında seçim yapmanın bir yolu değildir.

Bireyci anarşizm, farklı geleneklerden oluşan bireyci anarşizm bireysel bilincin ve bireysel çıkarın, herhangi bir kolektif organ ya da kamu otoritesi tarafından engellenmemesi gerektiğine inanır.

<span class="mw-page-title-main">Charles Sanders Peirce</span> Amerikalı filozof, mantıkçı ve matematikçi (1839–1914)

Charles Sanders Peirce, pragmatizm akımının isim babası olmuş, daha sonra da pragmatist yöntemin ana hatlarını çizmiş olan Amerikalı filozoftur. Felsefede bilgi konusuna öncelik vermiş başlamış ve Aristoteles'in düzeni doğada bulan nesnel yaklaşımı ile Kant'ın bilgideki düzenin zihnin eseri olduğunu dile getiren öznel yaklaşımının bir sentezini yapmıştır. Kavram, fikir ve kuramlarımızın doğruluklarını, onların yararlılıklarıyla özdeşleştiren Peirce'e göre, yöntem öncelikle düşüncelerimizi açık ve seçik hale getirmekten oluşur ve bu yöntem sayesinde felsefe bir bilime dönüşecektir.

<span class="mw-page-title-main">Willard Van Orman Quine</span> Amerikalı filozof (1908 – 2000)

Willard Van Orman Quine, analitik felsefe geleneğinden Amerikalı filozof ve mantıkçı. "Yirminci yüzyılın en etkili filozoflarından biri" sayılır. 1930'dan 70 yıl sonraki ölümüne kadar Quine sürekli olarak Harvard Üniversitesi ile öyle ya da böyle yakından ilgiliydi, önce bir öğrenci; sonra da bir profesör olarak. 1956-78 yıllarında Harvard Edgar Pierce Felsefe Kürsüsünde ders verdi.

<span class="mw-page-title-main">Gilbert Ryle</span>

Gilbert Ryle (1900-1976), çağdaş İngiliz filozofudur. Dil felsefesi geleneği içinde yer alır. Ludwig Wittgenstein'ın felsefi sorunlara yaklaşımını paylaşan İngiliz sıradan dil filozofları kuşağının bir temsilcisiydi. Aristoteles'ten etkilenip, Edmund Husserl ve Meinong'la da ilgilenen Ryle'ın en önemli iki kitabı Zihin Kavramı ve İkilemler'dir.

Rudolf Carnap 1935'ten önce Avrupa'da, sonrasında Amerika'da etkin olan Alman filozof. Viyana Çevresinin önemli bir üyesi ve mantıksal olguculuğun bir destekçisiydi. "Yirminci yüzyıl filozofları arasında bir dev" sayılmaktadır.

Alonzo Church, matematiksel mantığa ve teorik bilgisayar biliminin temellerine büyük katkılarda bulunan Amerikalı bir matematikçi ve mantıkçıydı. En çok, Entscheidungsproblem, Frege-Church ontolojisi ve Church-Rosser teoreminin çözülemezliğini kanıtlayan lambda kalkülüs, Church-Turing tezi ile tanınır. Ayrıca dil felsefesi üzerinde çalıştı.

<span class="mw-page-title-main">Alfred Tarski</span>

Alfred Tarski, doğduğunda adı Alfred Teitelbaum, olan bir Polonyalı-Amerikalı, mantıkçı ve matematikçi. Model teorisi, metamatematik ve cebirsel mantık konusundaki çalışmaları ile tanınan üretken bir yazar, aynı zamanda soyut cebir, topoloji, geometri, ölçü teorisi, matematiksel mantık, küme teorisi ve analitik felsefeye de katkıda bulundu.

Genel denge teorisi teorik ekonominin bir dalı. Birkaç veya birçok piyasalar ile ekonomideki arz, talep ve fiyat davranışlarını bir bütün içinde açıklamaya çalışır.

Peter Frederick Strawson, Britanyalı filozof, gündelik dil felsefesinin en önemli temsilcilerinden olan çağdaş düşünür. 1968-1987 yılları arasında Oxford Üniversitesi'nde Waynflete metafizik felsefesi profesörü olarak çalıştı.

Herbert Paul Grice İngiliz dil felsefecisi. Mesleki yaşamının son yirmi yılını Amerika Birleşik Devletleri'nde geçirdi.

David Benjamin Kaplan, Kaliforniya Üniversitesi, Los Angeles'ta akademik hayatını sürdüren Amerikalı felsefeci ve mantıkçı. Felsefi çalışmaları daha çok mantık, felsefi mantık, modaliti, dil felsefesi, metafizik ve bilgi felsefesi odaklıdır.

Duygusalcılık, emotivizm, emosyonalizm, emosyonizm, etik tümcelerin önermeleri değil duygusal tutumları ifade ettiğini iddia eden meta-etik bir görüştür. Bu nedenle, halk arasında hurrah/boo teorisi olarak bilinir. 20. yüzyılda analitik felsefenin ve mantıksal pozitivizmin büyümesinden etkilenen teori, A. J. Ayer tarafından 1936 tarihli Language, Truth and Logic adlı kitabında canlı bir şekilde ifade edildi, fakat gelişimini daha çok Charles Stevenson'a borçludur.

Theoria: A Swedish Journal of Philosophy and Psychology, akran denetimli akademik bir felsefe dergisidir. 1935'te Åke Petzäll tarafından kurulmuştur. Bugün ise basımını Wiley-Blackwell üstlenmektedir. Halihazırdaki editörü Sven Ole Hansson'dur. Theoria makaleler, incelemeler ve daha kısa notlar ve tartışmalar yayınlar.

Mimarlık felsefesi, mimarlığın estetik değeri, semantiği ve kültürün gelişimiyle ilişkilerini üzerine çalışmalar yapan bir sanat felsefesi dalıdır.

Felsefi çalışmaların gelişmesi sürecinde on dokuzuncu yüzyılda sembolik mantık ile yürüyen mantık, yirminci yüzyılda matematiksel mantıkla devam ederken, geleneksel olarak basit mantığın ötesine geçiyorsa, mantığın bir parçası olarak değil de felsefi mantık veya mantık felsefesi olarak değerlendirildi.

<i>Adlandırma ve Zorunluluk</i> Saul Kripke tarafından yazılan felsefe kitabı

Adlandırma ve Zorunluluk, Amerikalı mantıkçı ve filozof Saul Kripke'nin, 1970 yılında Princeton Üniversitesi'nde dil felsefesindeki özel adlar tartışması üzerine verdiği üç dersin not dokümünden oluşan, 1980 tarihli kitabıdır. Not dökümü ilk kez Donald Davidson ve Gilbert Harman'ın derlediği, Doğal Dilin Anlambilimi isimli kitapta yayımlanmıştır. Pek çok analitik filozof tarafından, 20. yüzyılın en büyük felsefe eserlerinden biri olarak görülür.

<span class="mw-page-title-main">Jaakko Hintikka</span>

Kaarlo Jaakko Juhani Hintikka, Fin filozof ve mantıkçıdır.

<span class="mw-page-title-main">Ian Hacking</span>

Ian MacDougall Hacking, bilim felsefesinde uzmanlaşmış Kanadalı bir filozoftur. Kariyeri boyunca Killam Beşeri Bilimler Ödülü ve Balzan Ödülü de dahil olmak üzere çok sayıda ödül kazandı ve Kanada Nişanı, Kanada Kraliyet Cemiyeti ve İngiliz Akademisi gibi birçok prestijli grubun üyesi oldu.

<span class="mw-page-title-main">George Herbert Mead</span> Amerikalı filozof ve psikolog (1863 – 1931)

George Herbert Mead, öncelikle birkaç seçkin pragmatistten biri olduğu Chicago Üniversitesi'ne bağlı Amerikalı bir filozof, sosyolog ve psikologdur. Simgesel etkileşimciliğin ve Chicago sosyolojik geleneğinin kurucularından biri olarak kabul edilir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.