İçeriğe atla

Satırcı Mehmed Paşa

Satırcı Mehmed Paşa (d.? - ö. 1599, Belgrad), Yeniçeri ağalığı, beylerbeyliği ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

1592 yılı Nisan'ının başında Sadrazam Serdar Ferhat Paşa ile yaşadığı anlaşmazlık nedeniyle yeniçeri ağalığı görevinden azledildi. Kısa süre sonra da aynı yıl içerisinde Anadolu beylerbeyi görevine getirildi.[1] Eylül 1594'te de bu görevinden azledildi.[2]

Sadrazam Serdar Ferhat Paşa'nın, Eflak voyvodası Mihai Viteazu'nun isyanı üzerine düzenlenen sefer esnasında 14 Mayıs 1595'te alınan bir karara göre Eflak ve Boğdan'ın imtiyazlı voyvodalık statülerine son verildi ve bu iki bölgede valilikle idare edilen vilayet idaresinin kurulmaya başlandı. Satırcı Mehmed Paşa'da yeni kurulan Eflak Beylerbeyi ve vezir sıfatıyla sefere katıldı.[3] Mehmed Paşa, 7 Temmuz 1595'te Ferhat Paşa'nın görevden alınıp Koca Sinan Paşa'nın sadrazamlığa atanmasıyla da aynı şekilde seferde görev aldı. Damat İbrahim Paşa'nın ikinci sadrazamlığıyla birlikte 1597 yılında Belgrad'a gelerek Avusturya (Macaristan) cephesinin serdarı oldu.[4] Habsburg ilerleyişine karşı düzenlediği seferde 12 Ekim 1597'de Tata kalesini geri aldı.[5] Ancak Vaç kalesine düzenlediği seferde başarısızlığa uğramasıyla geri döndü.[6]

Satırcı Mehmed Paşa Osmanlılara karşı harekete geçen Erdel voyvodasının bazı kaleleri alıp Temeşvar'ı tehdit etmesi üzerine 1598 yılı ilkbahar sonuna doğru Erdel'e sefere çıktı. Çanad (8 Eylül 1598) ve Arad kalelerini aldıktan sonra 1[7]/2 Ekim’de Varad kalesini kuşatsa da iklim koşullarının olumsuzluğu ve Budin'in de kuşatıldığı haberinin alınması nedeniyle 3 Kasım'da kuşatmayı kaldırmak zorunda kaldı. Mehmed Paşa, Budin üzerine harekete geçse de Habsburglar'ın kuşatmayı kaldırması üzerine Belgrad'a döndü. Kendisine gelen emirlerde Erdel topraklarına akın yapması istenirken kendisinin kale kuşatmalarıyla uğraşması, batı cephesini korumasız bırakmasıyla Yanıkkale'nin[6] ve bazı yerlerin elden çıkması başkentte eleştirilmiş olup yaşadığı tüm bu başarısızlıklar nedeniyle serdarlık görevinden azledilmiş ve üçüncü defa sadrazam olan Damat İbrahim Paşa'nın 10 Temmuz 1599'da Belgrad'a gelmesinden birkaç gün önce[8] yeniçeri ağası Tırnakçı Hasan Ağa tarafından idam edildi.[9]

Kaynakça

  1. ^ Dervişoğlu, Elif (2021). "III. Murad Dönemi Devlet Adamlarından Ferhad Paşa". Ordu Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Ordu (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). Ordu Üniversitesi. ss. 64,65. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  2. ^ Ak, Mahmut (2003). "Lala Mehmed Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 27. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 71-73. 11 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  3. ^ Sarğın, Yasemin (2013). "Başlangıcından 1606'ya Kadar Osmanlı Devleti İle Eflak Ve Boğdan Voyvodalıkları Arasındaki İlişkiler" (PDF). Afyon Kocatepe Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, Tarih Anabilim Dalı, Afyonkarahisar (Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi). YÖK Açık Bilim. s. 38. 22 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 22 Ocak 2022. 
  4. ^ Afyoncu, Erhan (2009). "Sokulluzâde Hasan Paşa". Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi. Cilt 37. Türkiye Diyanet Vakfı. ss. 366-368. 1 Temmuz 2021 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  5. ^ Bilge, Sadık Müfit (2000). "Macaristan'da Osmanlı Hâkimiyetinin Ve İdari Teşkilatının Kuruluşu Ve Gelişmesi". OTAM Ankara Üniversitesi Osmanlı Tarihi Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 11 (11). DergiPark. s. 56. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  6. ^ a b Gökbilgin, M.Tayyip. "Mehmed III" (PDF). tayyibgokbilgin.info. 23 Şubat 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  7. ^ Göger, Veysel (2017). "Askerî Devrim Kuramı ve XVI. Yüzyıl Osmanlı Kale Kuşatmaları" (PDF). Dîvân Disiplinlerarası Çalışmalar Dergisi. 22 (42). www.bingol.edu.tr. s. 35. 19 Ağustos 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  8. ^ Gül, Abdulkasim (2015). "Kuyucu Murad Paşa" (PDF). Atatürk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Tarih Anabilim Dalı. Atatürk Üniversitesi. s. 36. 23 Ocak 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 
  9. ^ Emecen, Feridun M. (1997). "Onbeş Yıl Savaşları Tarihinden Bir Safha Osmanlı Kaynaklarına Göre 1598 Varad Seferi" (PDF). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Tarih Enstitüsü Dergisi (Prof. Dr. M. Münir Aktepe'ye Armağan), 15. isamveri.org. ss. 265-303. 14 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 23 Ocak 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">III. Mehmed</span> 13. Osmanlı padişahı (1595–1603)

III. Mehmed, divan edebiyatındaki mahlasıyla Adlî, 13. Osmanlı padişahı ve 92. İslam halifesidir. Sancağa giden son, I. Süleyman'dan 30 yıl sonra sefere çıkan ilk padişahtır ve bu nedenle de Avusturya’ya karşı kazanılan Eğri Kuşatması’nda ordunun başında olması nedeniyle kendisine Eğri Fatihi unvanı verilmiştir. Döneminde gerçekleşmiş olan Haçova Savaşı, Osmanlı İmparatorluğu’nun Avrupa topraklarında kazandığı son büyük zaferidir. Sancak düzenini kaldırmış ve kendisinden önceki hükümdarlar dönemlerinde de süren Celali İsyanları’nı 1595-1603 yılları arasında kanlı şekilde bastırmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Veli Mahmud Paşa</span> 13. Osmanlı sadrazamı

Veli Mahmud Paşa, II. Mehmed saltanatında 1455-1466 ve 1472-1474 yılları arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. Osmanlı tarihinde sadrazamlığa getirilmiş ilk yeniçeri yetiştirmesidir.

Kara Ahmed Paşa,, Kanuni Sultan Süleyman döneminde 6 Ekim 1553 ile 28 Eylül 1555 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır. I. Selim'in en küçük kızı ve Kanuni Sultan Süleyman'ın en küçük kız kardeşi Fatma Sultan'ın eşidir.

<span class="mw-page-title-main">Serdar Ferhat Paşa</span> 43. Osmanlı sadrazamı

Serdar Ferhat Paşa, III. Murad saltanatı döneminde 1 Ağustos 1591-4 Nisan 1592 tarihleri arasında yaklaşık sekiz ay, 16 Şubat 1595-7 Temmuz 1595 tarihleri arasında da yaklaşık dört ay sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Damat İbrahim Paşa, III. Mehmed saltanatı döneminde 4 Nisan 1596-27 Ekim 1596, 5 Aralık 1596-3 Kasım 1597 ve 6 Ocak 1599-10 Temmuz 1601 tarihleri arasında üç kez, toplam üç yıl on bir ay yirmi yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Yemişçi Hasan Paşa III. Mehmed saltanatı döneminde 10 Temmuz 1601 - 24 Eylül 1603 tarihleri arasında toplam iki yıl üç ay yedi gün sadrazamlık yapmış bir Osmanlı devlet adamıdır.

Damat Halil Paşa, 1595 ile 1598 yılları arasında Kaptan-ı deryalık yapmış Osmanlı devlet adamı.

Tekirdağlı Bekri Mustafa Paşa ya da Tekfur-Dağlı Bekri Mustafa Paşa, II. Süleyman saltanatında, 2 Mayıs 1688 - 25 Ekim 1689 tarihleri arasında bir yıl beş ay yirmi dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Muhsinzade Abdullah Paşa I. Mahmud saltanatında, 6 Ağustos 1737 - 19 Aralık 1737 tarihleri arasında dört ay on dört gün sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Yeğen Seyyid Mehmed Paşa I. Abdülhamit saltanatında, 25 Ağustos 1782 - 31 Aralık 1782 tarihleri arasında sadrazamlık yapmış Osmanlı devlet adamıdır.

Sokolluzade Lala Mehmed Paşa I. Ahmed saltanatı döneminde 26 Temmuz 1604 - 21 Haziran 1606 tarihleri arasında bir yıl on ay yirmi altı gün sadrazamlık yapmış ve devletin çeşitli kademelerinde hizmet vermiş bir Osmanlı devlet adamıdır. 1595 yılında dokuz gün sadrazamlık yapmış Tekeli Lala Mehmed Paşa ile karıştırılmamalıdır.

<span class="mw-page-title-main">Zigetvar Kuşatması</span> 1566da Zigetvar Kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma

Zigetvar Kuşatması, 1566 yılında Zigetvar kalesinin Osmanlı güçlerince fethedilmesiyle sonuçlanan kuşatma ve Kanuni Sultan Süleyman'ın son seferidir.

<span class="mw-page-title-main">1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı</span> 1593-1606 yıllarında Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma Imparatorluğu arasında yaşanan savaş

1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı ya da genel tarih kaynaklarındaki kullanımlarda Long Turkish War, Osmanlı Devleti ile Kutsal Roma İmparatorluğu arasında sınır çatışmalarının artması ve Bosna Beylerbeyi Telli Hasan Paşa'nın 1593 yılında Kulpa'da ağır yenilgiye uğraması sonucunda başlayan savaş.

Sarı Kenan Paşa , vezirlik ve kaptan-ı deryalık görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Budin Kuşatması (1598)</span>

Budin Kuşatması, 1593-1606 Osmanlı-Kutsal Roma İmpratorluğu Savaşı'nda evre.

<span class="mw-page-title-main">Belgrad Kuşatması (1693)</span>

Belgrad Kuşatması, Osmanlı-Kutsal İttifak savaşlarında evre.

<span class="mw-page-title-main">Köprü Faciası</span>

Köprü Faciası, 1593-1606 Osmanlı-Avusturya Savaşı sırasındaki Osmanlı-Eflak mücadelesinde evre.

Sokulluzade Hasan Paşa,, sancakbeyi, beylerbeyi ve vezirlik görevlerinde bulunmuş Osmanlı devlet adamıdır. Sadrazam Sokollu Mehmed Paşa’nın en büyük oğludur.

Tırnakçı Hasan Paşa, yeniçeri ağalığı, beylerbeyliği ve vezir görevlerinde bulunmuş bir Osmanlı devlet adamıdır.

<span class="mw-page-title-main">Varad Kuşatması (1660)</span>

Varadin Kuşatması, 1658-1662 Osmanlı-Erdel Savaşı'nda evre.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.