İçeriğe atla

Saturnalia

   Satürnalia
Saturnalia (1783), Antoine-François Callet
KutlayanlarRomalı paganlar
TürüRoma paganizmi
TarihJül Sezar öncesi dönem: 17 Aralık-6 Ocak
Jül Sezar'ın takvim reformu sonrası: 17 Aralık-23 Aralık
GeleneklerFrigya şapkası giymek
Kumar
Toplu seks
Kurban
Hediyeleşme
Yamyamlık

Satürnalia Bayramı, Satürnalia Festivali veya Satürnalia, Roma paganizminde Satürn onuruna kutlanan bir bayramdır.[1]

Tarihi kökenleri ve dinler tarihindeki benzerlikler

Her ne kadar Roma paganizmindeki Satürn, Yunan Mitolojisinde Kronos ile aynı motif olsa da Satürnalya Festivali, gerek yamyamlık gerekse toplu seks kutlamalarıyla Antik Yunan dönemindeki Dionysos Şenlikleri'ne çok benzemektedir. Dionysos, tıpkı Roma Mitolojisindeki Satürn gibi kural koyan, tarım faaliyetleri öğreten, bereketi ve eğlenceyi sembolize eden bir motiftir.[2] Jül Sezar'ın takvim reformu öncesinde Satürnalya Bayramı, 17 Aralık'ta başlayıp 6 Ocak'ta son buluyordu. Jül Sezar'ın takvim reformu sonrası ise Satürnalya, 6 Ocak yerine 23 Aralık'ta son bulmuştur. 6 Ocak tarihi aynı zamanda Antik Yunan'da 17 Aralık'ta başlayan Dionysos Şenlikleri'nin son günüdür. Çünkü Antik Yunan'da Dionysos, 6 Ocak'ta dostlarını korumak için bir oğlak, koç veya bir sığıra dönüşüp kendisini feda etmiştir, düşmanları tarafından öldürülüp eti çiğnenmiş ve kanı içilmiştir. Romalılar Hristiyanlığı kabul ettikten sonra İsa'nın doğumunu 6 Ocak'ta kutlamıştır. Hristiyanlar günümüzde de İsa'nın öldürüldüğüne inandıkları gün, şarabı İsa'nın kanı ve şaraba banılan ekmeği ise İsa'nın eti olarak tasvir edip yemektedirler. Bu bakımdan Dionysos Şenlikleri ve Hristiyanlıkta İsa'nın doğumunu kutlama yani Epifani töreni arasında doğrudan bir benzerlik vardır. Roma Katolik Kilisesi, daha sonra 23 Aralık tarihi üzerinde bir değişiklik yapıp Katoliklikte Noel, Ortodokslukta ise adı Epifani olan bu kutlamayı 25 Aralık tarihine sarkıtmıştır. Avrupalılar 25 Aralık günü Lamba festivalleri düzenlerdi. Lamba Festivali aynı zamanda Mısır Mitolojisinde Osiris'i anmak için yapılan bir kutlamadır. Roma Katolik Kilisesi 25 Aralık tarihi üzerinde karar vererek hem Lamba Festivali'ni hem de İsa'nın doğumunu birleştirmiş oldu. 25 Aralık aynı zamanda Antik Yunan'da Dionysos'un doğduğu gündür. Bazı tarihçiler, Roma Katolik Kilisesinin pagan inançlara saygı duyması sebebiyle, Dionysos'un öldüğü günde kutlama yapılmaması adına İsa'nın doğumunu 6 Ocak'tan 25 Aralık'a aldığını söylemişlerdir. Lakabı Yaşlı Plinius olan tarihçi Gaius Plinius Secundus, 21 Aralık yerine 25 Aralık'ın seçilmesini bir hesap hatası olarak yorumlamaktadır. Son tahlilde Satürnalia Bayramı, Antik Yunan'daki Dionysos Şenlikleri ile doğrudan benzerdir.

Saturnalia Festivali'nde giyilen Frigya başlığı

Kutlama

Festival süresi boyunca kumar ve toplu seks'e izin verilmiştir. Bu bazen homoseksüel yönelimler, bazen pedofili, bazen de ensest kutlamalar şeklinde görülmüştür.[3][4] Frigya şapkası giymek, festivalin geleneklerinden biridir. İçkili eğlenceler ve teatral etkinlikler de düzenlenir. Roma'da 18 ve 19 Aralık günlerinde kamu kurumları tatil edilmiştir.[5] 17 Aralık'tan itibaren ağaçlar, yollar, evler süslenir, insanlar bayram süresi boyunca birbirleriyle hediyeleşir. Son tahlilde, Noel kutlamalarının kökeni de Satürnalia Bayramı'na dayanmaktadır. Bayramın son günü ise bazen bir domuz bazense bir erkek kurban edilir, bir grup tarafından kurbanın eti çiğnenir, kanı içilirdi. Kurban, Güneş'e adanır ve bereket getirmesi dileğinde bulunulurdu.[6]

Ayrıca bakınız

Kaynakça

  1. ^ "The Carnaval Celebration that became Christmas & New Year's Eve". 3 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  2. ^ "Saturnalia". University of Chicago. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  3. ^ Kelemen, Lawrence. "The History of Christmas". SimpleToRemember.com. 4 Şubat 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  4. ^ The Editors of Encyclopaedia Britannica (29 Aralık 2023). "Saturnalia". Encyclopedia Britannica (İngilizce). 1 Temmuz 2023 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 30 Ocak 2024. 
  5. ^ "Saturnalia Practices of Nova Romans". Nova Roma. 19 Mart 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 
  6. ^ "TWELVE DAYS OF DIONYSUS". 4 Nisan 2016 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 3 Nisan 2016. 


İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Dionisos</span> Antik Yunan mitolojisinde şarabın ve şarapçılığın tanrısı

Dionysus veya Dionisos, Roma mitolojisinde Baküs (Bacchus) olarak da bilinen Çallı şarap tanrısı. Şarabın sadece sarhoş ediciliğini değil, sosyal ve faydalı etkilerini de temsil eder. Medeniyetin destekçisi ve barış aşığıdır. Yunan mitolojisinde, Dionysos Hindistan'a kadar geniş bir alana seyahat etti ve kültünü Yunanistan'a yaydı, esasen doğu kökenli olarak bilinirdi. Onun onuruna grup sekse benzeyen ayinler düzenlenirdi, burada katılımcılar kendilerini aşacak derecede Dionysosçu bir dans ve eğlence çılgınlığına kapılırlardı. Tiyatronun, Dionysos'a tapanlar gibi, kendi kişiliklerini geride bırakmaya ve canlandırdıkları karakterle bütünleşmeye çalıştıkları için bu etkinlikten doğduğuna inanılır. Gerçekten de, Dionysos rahiplerine Yunan tiyatrolarında şeref koltukları verildi.

<span class="mw-page-title-main">Paskalya</span> İsanın dirilişini anmak için Hristiyanlarca kutlanan bayram

Paskalya, Hristiyanlıktaki en eski ve en önemli yortu. İsa'nın çarmıha gerildikten sonra 3. günde dirilişi kutlanır. Doğu ve Batı kiliseleri arasında farklılıklar olmakla beraber, Paskalya dönemi yaklaşık olarak mart sonundan nisan sonuna kadar olan dönemdir. Her sene sabit bir tarihte gerçekleşmeyen ve dünya kiliselerinin çoğunda pazar günü kutlanan Paskalya Günü ise, Diriliş Bayramı, Diriliş Pazarı ya da Kıyam Yortusu olarak da adlandırılır.

<span class="mw-page-title-main">Anneler Günü</span> Anneleri anmak amacıyla kutlanan özel bir gün

Anneler Günü, anneleri anmak ve onurlandırmak amacıyla bütün dünyada farklı zamanlarda kutlanan özel gün.

<span class="mw-page-title-main">30 Ağustos Zafer Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Zafer Bayramı, 30 Ağustos 1922'de Dumlupınar'da Atatürk'ün başkumandanlığında zaferle sonuçlanan Büyük Taarruz'u anmak için Türkiye ve Kuzey Kıbrıs Türk Cumhuriyeti'nde her yıl 30 Ağustos günü kutlanan resmî ve ulusal bir bayram.

<span class="mw-page-title-main">Yılbaşı</span> yeni yılın ilk günü

Yılbaşı, Miladi takvim kullanan ülkelerde 31 Aralık'ı 1 Ocak'a bağlayan geceye denmektedir. Yılbaşı, Jülyen takvimine göre Hristiyanlık öncesi Roma'da, Ocak ayının da adının verildiği geçit ve başlangıç tanrısı Janus'a adanmıştı. Hristiyan aleminin Miladi takviminde bir tarih olarak, hâlen Anglikan ve Lutheran kiliselerinde İsa'nın Adlandırma ve Sünnet Bayramı olarak törenlerle kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Cadılar Bayramı</span> 31 Ekimde kutlanan geleneksel kostümlü bayram

Cadılar Bayramı, her sene 31 Ekim'de kutlanan, öncelikle Pagan ve sonrasında Hristiyan kökleri olmasına rağmen günümüzde seküler bir kutlama halini almış bayram. Çocukların, genellikle korkunç kostümler giyerek, kapı kapı dolaşıp şekerleme ve harçlık topladığı bir bayramdır. Diğer Cadılar Bayramı kutlamalarında yapılan etkinlikler arasında maskeli balolar, balkabağından fener oyma, korku filmi seansları ve perili olduğuna inanılan evlere düzenlenen geziler sayılabilir.

<span class="mw-page-title-main">Noel</span> çoğunlukla 25 Aralıkta İsanın doğumunun kutlandığı bayram

Noel, her yıl çoğunlukla 25 Aralık tarihinde İsa'nın doğumunun kutlandığı bir Hristiyan bayramıdır. Doğuş Bayramı, Kutsal Doğuş, Milat Yortusu olarak da bilinmektedir. 20. yüzyılın başlarından itibaren Noel; Hristiyan olmayanlar tarafından da kutlanan, dinî motiflerden arınmış, hediye alışverişi etrafında yoğunlaşan bir bayram olarak da kutlanmaya başlanmıştır. Bu seküler Noel versiyonunda mitolojik bir figür olan Noel Baba temel bir rol oynamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Yelda</span>

Yelda, en uzun gecedir.

Epifani veya Kıddes Bayramı, bir dinî bayramdır. Ortodokslukta Teofani olarak adlandırılır. İsa'nın doğumundan 12 gün sonra kutlanmasına atfen On İkinci Gün Bayramı olarak da anılır. Arap Alevileri ve Levant Hristiyanları tarafından Kıddes Bayramı olarak her yıl miladi takvime göre 19 Ocak'ta kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">29 Ekim Cumhuriyet Bayramı</span> Türk ulusal bayramı

Cumhuriyet Bayramı, Türkiye Büyük Millet Meclisinin 29 Ekim 1923'te Cumhuriyet yönetimi ilan etmesi anısına her yıl 29 Ekim günü Türkiye'de ve Kuzey Kıbrıs'ta kutlanan bir millî bayramdır. 1925 yılında çıkarılan bir yasa ile ulusal (millî) bayram olarak kutlanmaya başlanmıştır.

Nardugan, İdil-Ural yöresindeki Türk toplumlarının farklı tarihlerde ve şekillerde kutladığı bir bayramdır.

<span class="mw-page-title-main">Mardi Gras</span>

Mardi Gras, Hristiyanlıktaki Büyük Perhiz'in (Lent) arifesi olan salı gününde gerçekleştirilen bir karnaval.

<span class="mw-page-title-main">I. Julius</span>

Papa Aziz I. Julius 6 Şubat 337 ile 12 Nisan 352 arası papalık yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Roma festivalleri</span> Vikimedya liste maddesi

Roma festivalleri ya da Latince söylenişiyle feriae, Roma İmparatorluğu'nda yılın belli zamanlarında farklı tanrısal varlıklar için kutlanılan bayram ya da festival günleridir. Bu festivallerin en önemlileri Saturnalia(günümüzde Noel) ve Consualia, Lupercalia ve Bona Dea kutlamalarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Yule</span> Kış sezonunda kutlanan dini festival

Yule, Jul veya Yul; Cermen, İskandinav ve Kelt halkları tarafından kutlanan antik bir pagan kış festivali. En uzun gecenin yaşandığı ve günlerin uzamaya başladığı gün olan kış gündönümünün kutlandığı bir bayramdır. Hristiyanlığın yayılması ile birlikte Yule adı 11. yüzyıldan sonra İngilizcede Noel anlamında da kullanılmaya başlanmıştır. Yule, günümüzde bazı neopagan gruplar tarafından kutlanmaya devam edilir.

Satürn Roma mitolojisinde bir tanrı, kral. Roma Mitolojisinde Altınçağ Tanrısı olarak da bilinir. Diğer tanrılar (krallar) gibi gökyüzünde değil yeryüzünde yaşar. Yunan mitolojisindeki karşılığı Kronos'tur. Zamanı kontrol eder, disiplin ve ahlak kurallarını belirler, tarım ve hasat konusunda ise semboldür. İnsanlara tarımsal faaliyetleri öğretir. İlahî kurallar yerine kendi iradesini ve yasalarını uygulamaya çalışanları şiddetli şekilde cezalandıran bir motiftir. Roma'da bu mitolojik motif adına 17-23 ve 25 Aralık günleri arasında Satürnalya Bayramı (Saturnalia) veya diğer adıyla Satürnalya Festivali kutlanır.

<span class="mw-page-title-main">Satürn Tapınağı</span> Romada tapınak

Satürn Tapınağı, Roma Forumu'nda Satürn'e adanmış tapınak. Capitol Tepesi'nin eteklerinde, forumun batı ucunda yer alır. Roma hazinesi burada saklanırdı.

<span class="mw-page-title-main">Faunus</span>

Antik Roma dini ve mitolojisinde, Faunus [ˈFau̯nʊs] ormanın, ovaların ve tarlaların boynuzlu tanrısıydı; sığırları verimli hâle getirdiğinden ona Inuus deniyordu. Edebiyatta Yunan tanrısı Pan ile eşleştirildi.

<span class="mw-page-title-main">Angerona</span>

Roma dininde Angerona veya Angeronia, adı ve işlevleri çeşitli yollarla açıklanan eski bir Roma tanrıçasıydı. Bazen tanrıça Feronia ile özdeşleştirilirdi.

<span class="mw-page-title-main">Dionisos Gizemleri</span>

Dionysos Gizemleri, bazen sarhoş edici maddeler ve diğer transa neden olan teknikleri kullanıp, engellemeleri ve sosyal kısıtlamaları ortadan kaldırarak bireyi doğal durumuna dönme konusunda özgürleştiren antik Yunan ve Roma'da yapılan bir ritüeldi. Bu ritüel aynı zamanda aralarında kölelerin, kanun kaçaklarının ve vatandaş olmayanların da bulunduğu, Yunan toplumu tarafından dışlanmış kadın ve erkeklere de bir miktar özgürlük sağlamaktaydı. Son dönemlerinde Gizemler, Dionysos'un doğasını buna göre değiştirmesiyle, vurgularını yeraltı dünyası yöneliminden; aşkın, mistik bir yönelime kaydırdı. İnisiyelere ayrılmış gizemli bir din olarak doğası gereği, Dionysos kültünün birçok yönü bilinmemektedir ve Greko-Romen çoktanrıcılığının gerilemesiyle birlikte kaybolmuştur. Modern bilgiler açıklamalardan, görsellerden ve kültürler arası çalışmalardan elde edilmiştir.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.