İçeriğe atla

Satori

Satori (Japonca: 悟 satori; Çince: 悟 wù) sözcüğü uyanıp aydınlanma anlamına gelir; Zen Budizmin temel amaçlarından biridir. Aslında Sakyamuni Buddha'nın Gaya'daki Bodhi ağacı'nın altında aydınlanması olayını anlatmak için kullanılan tam ve aşılamaz aydınlanma (Sanskrit: anuttara-samyak-sambodhi) kavramıyla eş anlamlıdır.

Diğer Budist okullar da aydınlanma yaşantısına büyük önem vermektedir. Ancak Zen Budizm satoriyi temel hedef olarak gösterir. Zazen ve koan gibi teknikleri izledikten sonra erişebilinen Satori, kişinin dünyaya bambaşka bir açıdan bakmasını sağlar. D. T. Suzuki'ye göre bu bakış açısı her şeyin özünü görmektir ve entelektüel ya da mantıksal anlayışın tersine sezgiseldir. Satoriye ulaşılmadan Zen gerçekliğine ulaşmak olası değildir. Zen, "satorinin açılmasıyla" başlar ve karmaşa içindeki dualistik akılla önceden algılanamayan yeni bir dünyanın belirlemesi olarak gerçekleşir. Satori Zen'ın varoluş nedenidir. Dolayısıyla Zen disiplini içindeki her oluşum ve çaba satoriye yöneliktir.[1]

Notlar

  1. ^ Suzuki, Daisetz Teitaro: An Introduction to Zen Buddhism, Rider & Co., 1948

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Budizm</span> Bir din ve hayat felsefesi

Budizm, bugün dünya üzerinde yaklaşık 500 milyonu aşkın inananı bulunan bir dindir. İlk önce Hindistan’da ortaya çıkmış, daha sonra zaman içinde Güneydoğu ve Doğu Asya’da yayılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Buda</span> mükemmel aydınlanmaya erişen varlık

Buddha, Sanskrit dilinde “uyanmak, idrak etmek, bilinçlenmek” anlamına gelen “budh” fiilinin geçmiş zaman kipidir. "Uyanmış, idrak etmiş, bilinçlenmiş” anlamına gelir.

Meditasyon ya da dalınç, Latince meditatio kelimesinden türetilmiş, sözcük anlamıyla birçok Batı dilinde "derin düşünme" anlamına gelmekte olan bir terim olup, sözlüklerde, "kişinin iç huzuru, sükûnet, değişik şuur halleri elde etmesine ve öz varlığına ulaşmasına olanak veren, zihnini denetleme teknikleri ve deneyimlerine verilen ad" olarak tanımlanır. Meditasyon tekniklerine, ait oldukları, Budizm (Hindistan), Taoizm (Çin), Bön (Tibet), Zen (Japonya) ve İslamiyet'te (tefekkür) gibi inanç sistemlerine göre ve izledikleri yöntemlere göre değişik adlar verilmiştir. Ayrıca günümüzde mevcut farklı inanç sistemleri, mezhepler ve ekoller meditasyonu farklı olarak yorumlamakta ve farklı şekillerde uygulamaktadırlar. Bu bakımdan standart ya da tek biçimli bir meditasyondan söz etmek olanaksızdır.

<span class="mw-page-title-main">Zen</span> aydınlanmacı bir yaşam felsefesi

Zen, kökeni Hindistan'daki Dhyana (ध्यान) okuluna kadar uzanan bir Mahāyāna Budist okulunun Japoncadaki ismidir. Hindistan'dan Çin'e geçen okul, burada Ch'an (禪) olarak ismini duyurmuştur. Tang Hanedanlığı döneminde Çin'de belli başlı Budist okullar arasına giren Ch'an, Çin'den Kore, Vietnam ve Japonya'ya yayılmıştır. 20. yüzyılda Batı'da tanınmaya başlanan bu okul, İngilizce ve diğer Batı dillerine Zen ya da Zen Budizm ismiyle girmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Zen bahçesi</span>

Zen bahçesi bir çeşit Japon kayalık bahçedir. Kum, çakıl, kaya ve bazen çimen veya diğer doğal unsurlar içeren sığ bir kum bahçesidir. Yaygın bir inanca göre Japon Zen rahipleri tarafından meditasyon amaçlı kullanılır.

Koan Zen (Chan) Budizmi'nde mantıklı düşünceyle cevaplanması mümkün olmayan, yalnız sezgilerle anlaşılabilen hikâye, diyalog ya da sorulara verilen addır.

<span class="mw-page-title-main">Zazen</span>

Zazen (坐禅), Zen Budizminde oturarak yapılan meditasyona verilen Japonca isimdir. Zen pratiğinin kalbi olarak adlandırılır. Zazen, Çince zuo ve chan kelimelerinden türetilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ryōan-ji</span> Kyotoda Budist tapınağı

Ryōan-ji, "Huzurlu Ejderha'nın Tapınağı" Kyoto, Japonya'nın kuzeybatısında yer alan bir Zen tapınağıdır. UNESCO'nun Dünya Miras Yeri olarak Antik Kyoto Tarihi Eserleri'nin bir parçasıdır. Tapınak Zen Budizm'inin Rinzai kolunun Myōshinji okuluna aittir.

<span class="mw-page-title-main">Alan Watts</span> İngiliz yazar (1915 – 1973)

Alan Wilson Watts batılı izleyici kitlesi için Japon, Çin ve Hint Budist, Taoist ve Hindu felsefesini yorumlaması ve yaygınlaştırmasıyla tanınan, kendine özgü "felsefi şovmen", yazar ve konuşmacı bir İngiliz yazarıdır.

<span class="mw-page-title-main">Sekiz Aşamalı Asil Yol</span>

Sekiz Katlı Asil Yol (Pāli: Ariyo aṭṭhaṅgiko maggo, Sanskrit: Ārya 'ṣṭāṅga mārgaḥ, Budizm'de acıları sona erdiren yol olarak kabul edilir. Gautama Buddha'ya atfedilen Dört Asil Hakikat öğretisinin dördüncüsüdür.

<span class="mw-page-title-main">Hui Neng</span>

Huineng Guangdong), Zen Budizmin altıncı ve son piri. Japoncada Daikan Enō adıyla tanınır. Zen'in Çin ve Japonya’da en yaygın kolu olan "Aniden Aydınlanma" (頓教) ya da Güney Chan okulunun kurucusu.

Mahāyāna, Budizm’in üç ana kolundan biridir. Kaynağı Hint yarımadasıdır. Budizm’i Hinayana ve Mahayana olarak sınıflandırır. Vajrayana ise Mahayana Budizm’inin bir uzantısıdır. MS 1. yüzyılda Orta Asya ve Çin’e geçmiş, buradan da Doğu Asya’ya yayılmıştır. Günümüze hâlen uygulanmakta olduğu yerler Hindistan, Çin, Tibet, Japonya, Kore, Vietnam ve Tayvan’dır.

Bodhi hem Pāli, hem de Sanskrit dillerinde "aydınlanma" anlamına gelen, ancak genellikle "uyanış" veya "bilmek" olarak çevrilen kavram. Budh kökü uyanmak, farkına varmak, bilmek, anlamak anlamına gelir; "Buddha" kelimesi ise "uyanmış olan" anlamında kullanılır. En yaygın olarak Budizm'de kullanılsa da, bodhi diğer Hint felsefelerinde de çeşitli bağlamlarda kullanılan bir kavramdır.

Suzuki Şoosan, ünlü Japon Zen rahibi ve eski samuraydır. Japonya'da çok tanınmasına karşın Batı'da yakın tarihlerde eserlerinden çeviriler yapılan Shosan'ın diğer geçmiş zen ustalarından en önemli farkı Zen'in dinamik bir yaşantı hatta bir savaşçının hayatında dahi yaşanabileceği ve savaş meydanındaki zen tavrıyla da aydınlanmaya ulaşılabileceğine ilişkin yaklaşımıdır.

İlhan Güngören, Türk yazardır. Budizm, Zen, Taoculuk konularında yazdığı ve çevirdiği kitaplarla tanınır. Yol Yayınları'nın kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">D. T. Suzuki</span>

Daisetsu Teitaro Suzuki Budizm, Zen ve Shin konularında kitap ve makaleler yazarak, Batı'ya Zen, Shin ve genel olarak Uzak Doğu filozofisini tanıtmada önemli rol oynamış Japon Budist bilgin ve yazarıdır. Çin, Japon ve Sanskrit edebiyatından pek çok sayıda eseri İngilizceye çevirmiştir. Uzun yıllar Batı üniversitelerinde ve Japon Budist Otani Üniversitesi'nde öğretim üyeliği yapmıştır.

Shoshin başlangıç zihni anlamına gelen bir Zen Budist kavramdır. Bir konuyu araştırırken, konu hakkında ileri derecede bilgi sahibi olunmasın rağmen, sanki yeni öğrenmeye başlıyormuşçasına açık, hevesli ve önyargısız bir tutum takınılmasını ifade eder. Özellikle Zen Budizm ve Japon savaş sanatları eğitiminde kullanılır.

Üç dönem taslağının kökeni Hint Budizm’ine dayanmaktadır. Ancak ilk olarak Çin Budizm’inde ve sonra da Doğu Asya Budizm’ine yayılmış; orada uygulanmaya başlanmıştır. Bu taslak, Budizm öğretilerinin üç aşamada çöküşünü; ayrıca özellikle sonraki öğreti geleneğinin gelişimindeki payını tasvir etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Suzuki MR Wagon</span>

Suzuki MR Wagon, Suzuki tarafından 2001-2016 yılları arasında üretilen kei otomobil modelidir. Araç aynı zamanda Nissan tarafından Moco ve Hindistan'da Maruti Suzuki tarafından Zen Estilo ve Estilo adlarıyla satılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kore felsefesi</span>

Kore felsefesi, dünya görüşünün bütünlüğüne odaklanan bir felsefe türüdür. Şamanizm, Budizm ve Neo-Konfüçyüsçülüğün bazı yönleri bu felsefeye entegre edilmiş hâldedir. Geleneksel Kore düşüncesi, yıllar boyunca bir dizi dinî ve felsefî düşünce sisteminden etkilenmiştir.