İçeriğe atla

Satay

Satay Kebabı
Alternatif isimSaté
Ülke(ler)
BölgesiGüneydoğu Asya, Surinam, Hollanda ve Fransa
TürüKebap
Servis şekliSıcak
Servis türüSokak yemeği
Ana malzemelerTavuk eti, sığır eti, alternatif olarak tofu, soya soslu ve baharatlı yer fıstığı sosu ve salatalık
ÇeşitleriSate Ambal,Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar,Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar,Sate Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar, Sate Buntel, Sate Lembut, Sate Manis, Sate Maranggi, Sate Matang, Sate Sapi, Sate Susu

Satay (Fransızca: Saté), baharatlar kullanılarak ızgarada pişirilen bir Endonezya, Tayland ve Vietnam usulü kebap yemeğidir. Özel sos ile servis edilir. Satay kebabı, dilimlenmiş tavuk, koyun eti, sığır eti, domuz eti, balık, diğer et veya tofudan oluşabilir. Hindistan cevizi hurma yaprakları daha orijinal olmasına rağmen, bambu şişler sıklıkla kullanılır. Odun veya odun kömürü üzerinde ızgara yapılarak çeşitli baharatlarla servis edilir. Sate çeşitli soslarla servis edilir, ancak en çok soya ve fıstık sosu kullanılır. Bu nedenle fıstık sosuna genellikle satay sosu denir. Satay kebabı, Endonezya'nın Java adasına aittir.[1][2][2][3][3] Endonezya'nın milli yemeğidir. Güneydoğu Asya'da, özellikle Endonezya, Malezya, Singapur, Tayland ve Vietnam'da da popülerdir.[4][5]

Thai satay'ın ana özelliklerinden biri domuz eti ve Tay usulü fıstık sosu seçimidir.[6] Endonezya usulü tatlı soya sosu (kecap manis) ve krupuk (karides cipsi) ile servis edilir. Sri Lanka'da yerel Malay grubunun etkisi sonucu bu yemek yerel beslenmenin bir parçası haline geldi. Satay, Endonezya'da bir incelik olarak kabul edilir. Endonezya'nın zengin mutfağı birçok satay çeşidine sahiptir ve sokak yemeği olarak popülerdir. Bu yiyecek panayırlarında, sokak çadır restoranlarında veya pahalı restoranlarda, özel geleneksel tatillerde elde edilebilir.

Bu yemeğe yakın yemek örnekleri arasında Japonya'da yakitori, Çin'de kǎoròu chuàn, Türkiye'de şiş kebap, Güney Afrika'da Sosatie ve Kafkasya'da tika kebabı sayılabilir. 2011 yılında CNN Go tarafından yapılan bir ankette en lezzetli 50 yiyecek arasında 11. sırada yer aldı.[7]

Menşei

Java'dan Malay Takımadaları'ndaki çevre bölgelere yayıldı ve sonuç olarak birçok değişikliğe uğradı. 19. yüzyılın sonunda satay, Malacca Boğazı'ndan komşu Malezya, Singapur ve Tayland'a geçti.[8] Sate'nin Malay göçmenler tarafından şimdi Sosatie olarak adlandırılan Güney Afrika'ya yayıldığına inanılmaktadır. Satay kebabı; Malezya, Tayland ve Endonezya'nın haricinde Hollanda, Surinam ve Fransa'da da popüler bir yiyecektir.

Hazırlık

Ağırlıklı olarak kullanılan et ürünleri tavuk, kuzu, keçi, koyun, dana eti, geyik eti, tavşan eti, balık, karides,domuz eti ve deniz ürünleri olarak kalamardır.[9] Bazıları ayrıca kaplumbağa, timsah, at, kertenkele ve yılan eti gibi daha egzotik et türleri kullanır. Köfteler, kızartma sırasında yanmamaları için önceden suya batırılır. Bu çubuklara göre 3-4 adet vardır. Safranda marine edilen etler özel bir sarı renk alır. Bir diğer popüler marinasyon türü, soya sosu ve hindistan cevizi yağı karışımıdır. Şişlere aktarılan etler terbiyelenir, marine edilir ve kömürlü fırında ızgara yapılır. Soya sosu ve baharatlı fıstık sosu, garnitür olarak krupuk (yengeç keki), soğan dilimleri, havuç ve salatalık ile servis edilebilir.

Türler

Satay'ın anavatanı Endonezya'dır, hemen hemen tüm bölgelerde yaygındır ve ülkenin en ünlü ulusal yemeği olarak kabul edilir. Ülkedeki bazı restoranlar kendi satenlerini sunuyor. Ponorogo, Sate Blora, Sate Khas Senayan restoranları buna örnek olabilir.

Kanatlı etli çeşitleri

Sate Ambal, Sate Ayam, Sate Banjar, Sate Blora, Sate Kulit, Sate Madura, Sate Ponorogo Sate Taichan

Kırmızı etli türleri

Sate Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar, Sate Buntel, Sate Lembut, Sate Manis, Sate Maranggi, Sate Matang, Sate Sapi, Sate Susu

Domuz etli türleri

Sate Babi

Deniz ürünlü türleri

Sate ikan tuhuk, Sate Bandeng, Sate Belut, Sate Kerang, Sate Udang</br>

Diğer Türler

Ampet, Sate Babat, Sate Burung Ayam-ayaman, Sate Hati, Sate Kikil, Sate Makassar

Kaynakça

Özel

  1. ^ "Consumers love succulent Satay, Peanut ingredients for global success" (PDF). USA Peanuts. s. 1. 2 Mayıs 2014 tarihinde kaynağından (PDF) arşivlendi. Erişim tarihi: 2 Mayıs 2014. 
  2. ^ a b Felicity Cloake (30 Ocak 2014). "How to cook the perfect chicken satay". The Guardian. 14 Temmuz 2014 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Temmuz 2014. 
  3. ^ a b "Satay Washington DC". satay.com. 9 Ocak 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2014. 
  4. ^ "Grilled Beef Satay". Food Reference.com. 15 Ağustos 2010 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 6 Temmuz 2010. 
  5. ^ Alan, Davidson (2006). The Oxford Companion to Food (2. bas.). Oxford: OUP. ISBN 9780191018251. OCLC 862049879. 
  6. ^ "Peanut butter and satay sauce – recipe". The Guardian. 8 Şubat 2017 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Şubat 2017. 
  7. ^ CNN Go [1] 11 Kasım 2012 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. Your pick: World's 50 most delicious foods, 7 September 2011. Retrieved 11 October 2011
  8. ^ David Joachim; Andrew Schloss (2010). Mastering the Grill: The Owner's Manual for Outdoor Cooking. Chronicle Books. s. 116. ISBN 9780811878357. 13 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 9 Haziran 2020. 
  9. ^ "What is Satay Food and Its Origin". Satay Ria (İngilizce). 11 Aralık 2013. 7 Haziran 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 7 Haziran 2020. 

Genel

  1. Resepsiyon Diplomatik KBRI Athena 19 Haziran 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (Endonezya) 13 Eylül 2013). — Yunanistan'daki Endonezya Büyükelçiliği resmi sitesi.
  2. Tim Cheung Seçiminiz: Dünyanın en iyi 50 yiyeceği 11 Ekim 2017 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (İng.). CNN (7 Eylül 2011). - Site CNN.
  3. Maryati. Sensasi sate kobra 13 Mayıs 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. (indon.). Antara (23 Eylül 2013). — Endonezya bilgi ajansı "Antara"nın sitesi.

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Cağ kebabı</span> Erzurumda meşhur olan Türklere ait bir şişli et yemeği

Cağ kebabı, oğlak veya kuzu etinden yapılan Türk mutfağında bir çeşit kebaptır. Geleneksel olarak Erzurum'un Oltu ilçesinde yapılan cağ kebabı, önceden terbiye edilmiş etin yatık bir şişe geçirilip odun ateşi üzerinde pişirilmesiyle hazırlanır. Cağ adı verilen şişler kullanılarak servis yapıldığından bu adı almıştır. Günümüzde Türkiye'nin birçok yerinde yapılıp tüketilmektedir. Hazırlanan parça etler, bu malzemeye eklenen soğan, reyhan, tuz ve karabiber gibi baharatlar ile birlikte iyice yoğrulur. Daha lezzetli olması istenirse hazırlanan et 24 saat serin ortamda veya buzdolabında dinlendirilir ve bu süre sonunda cağ kebabı pişirilmeye başlanabilir. Et yatık biçimde odun ateşinin kızgın közüne 10–15 cm yüksekte pişirilir ve döner bıçağı ile birer porsiyon kesilip cağ, bico üzerinde ızgaraya konulur. Burada biraz daha pişirilir.

<span class="mw-page-title-main">İskender kebap</span> Bursaya özgü yoğurt ve domates soslu döner

İskender kebap, iskender döner veya Bursa Kebabı; Bursa yöresinin meşhur kebap yemeklerinden biridir. 1867 yılında Kayhan Çarşısı'nda başlamıştır. Aslında temel malzemesi döner olsa da iskenderi iskender yapan, üstündeki tereyağ, domates sosu, yanındaki yoğurt ve altındaki yağlı pide parçalarıdır. Ayrıca iskenderin eti herhangi bir dönerin etinden farklıdır. İskender kebabının yapıldığı et, Uludağ kekiği ile beslenen koçlardan elde edilir. İskender etinin yağı daha az olur. Kullanılan domates sosu ve yoğurt da kaliteyi çok etkilemektedir. Adını, 19. yüzyılın sonlarında Osmanlı İmparatorluğu'nda Bursa'da yaşayan mucidi İskender Efendi'den alır.

<span class="mw-page-title-main">Yakitori</span>

Yakitori Japon mutfağından bir tür tavuk kebabıdır. Kushiyaki olarak da bilinir.

<span class="mw-page-title-main">Döner</span> Türk mutfağından geleneksel et yemeği

Döner, içyağı ve yöresel baharatlarla iyice terbiyelenmiş ve dövülmüş et parçalarının, bir şişin üzerine geçirilerek, dik bir şekilde asıldıkları odun ateşi karşısında pişirildiği, Türk mutfağına özgü bir yemek.

<span class="mw-page-title-main">Fast food</span> hızlı servis edilen yemek

Fast food, hazır yemek ya da ayaküstü yemek, kısa sürede hazırlanan ve seyyar satıcılarda, büfelerde ve restoranlarda hemen tüketmek veya paket yapılmak üzere satışa sunulan yiyecek. İngilizce fast food kavramı Türkçeye birebir çabuk/ivedi yemek olarak çevrilir. TDK tarafından hazır yemek karşılığı önerilmiştir. Oktay Sinanoğlu tarafından önerilen "tezyemek" söyleyişe daha uygun olmasına rağmen kabul görmemişti. Hazır halde satışa sunulan ekmek arası döner, hamburger, patates kızartması, pizza gibi pek çok yiyecek fast food olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Fransız mutfağı</span> maestro

Fransız mutfağı, Fransa'da geliştirilmiş, zenginliği ve çeşitliliğiyle ünlü, yemek pişirmenin sanatsal yönünü ön plana çıkaran bir ulusal mutfaktır. Fransız mutfağının kökeni Orta Çağına uzanır.

<span class="mw-page-title-main">Endonezya mutfağı</span>

Endonezya mutfağı 17.000'den fazla adadan oluşan Endonezya üzerinde yaşayan binlerce kültürün çeşitliliğinden meydana gelir. Bu nedenle tek bir çeşit Endonezya mutfağı yoktur fakat bölgesel yemek çeşitleri vardır. Endonezya mutfağı Endonezya kültürünün bir yansımasıdır. Yemek pişirme tarzı ve stili bölgeden bölgeye farklılıklar gösterir.

<span class="mw-page-title-main">Tayland mutfağı</span>

Tayland mutfağı Tayland'ın milli mutfağıdır. Birden fazla Güneydoğu Asya geleneğini harmanlamıştır ve hafif hazırlanmış, güçlü aromatik unsurlar ihtiva eden yemekleriyle tanınır. Tayland mutfağında baharatlar çok yaygın kullanılmaktadır. Diğer Asya mutfaklarında olduğu gibi Taylandlı şefler de yemeklerde denge, detay ve çeşitliliğe çok önem verirler. Tayland yemeklerinde, her bir yemekte ya da tüm sofrada, ekşi, tatlı, tuzlu ve acı olmak üzere dört ana lezzetin dengesi gözetilir.

Kebakko; ismi Türkçedeki kebap ve Fincedeki küçük çubuk anlamına gelen kepakko'dan türemiş, çöp şişe geçirilen dana etinden oluşan ve bir pakette 4 adetten 8 adete kadar bulunabilen Finlandiya'ya özgü bir hazır yemek.

<span class="mw-page-title-main">Chalupa</span>

Chalupa Meksika'nın özellikle Puebla, Guerrero ve Oaxaca bölgelerinde yaygın olan özel bir çeşit yiyecek.

<span class="mw-page-title-main">Çin İslam mutfağı</span>

Çin İslam mutfağı, Hui halkının yanı sıra Çin'deki Donşianlar, Salarlar ve Bao'anlar ile Orta Asya'daki Dunganlar gibi diğer Müslüman halklarının mutfağıdır.

<span class="mw-page-title-main">Çökertme kebabı</span> Türk et yemeği

Çökertme kebabı, Türk mutfağından bir et yemeği. Kızarmış kibrit inceliğinde patateslerin üzerine bonfile et yerleştirilir. Sarımsaklı yoğurt ve domates sosu ile birlikte servis edilir. Özellikle Bodrum civarında bulunur. Kimyon, pul biber, soğan, kekik ve benzer malzemeler de kullanılabilir.

Romanya mutfağı, geleneksel olarak en çok Türk mutfağından, daha sonra da Avusturya, Alman, Yunan ve Macar mutfaklarından etkilenmiştir. Köfteler, çorbalar, dolmalar, tatlılar, salatalar dört yüzden yıldan fazla egemenliği altında kaldıkları Osmanlı İmparatorluğu'nun yemeklerine çok benzer. Alkollü içkilerden en çok şarap içilir. Romanya şarabı, dünyada en çok üretilen ilk on arasındadır. Bira da tercih edilen alkollü içkilerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Beyti kebabı</span>

Beyti, kıyma veya kuzu etinden oluşan, şişte ızgara yapılan, lavaşa sarılı, üzerine domates sosu ve yoğurt ilave edilerek servis edilen bir Türk yemeğidir.

<span class="mw-page-title-main">Pirinç keki</span>

Bir pirinç keki, tek bir nesne halinde şekillendirilmiş, yoğunlaştırılmış veya başka şekilde birleştirilmiş pirinçten yapılan herhangi bir gıda maddesi olabilir. Pirincin yenildiği birçok farklı kültürde çok çeşitli pirinç kekleri mevcuttur ve özellikle Asya'da yaygındır. Yaygın varyasyonlar arasında pirinç unuyla yapılan kekler, öğütülmüş pirinçten yapılanlar ve birlikte sıkıştırılmış veya başka bir bağlayıcı madde ile birleştirilmiş tam pirinç tanelerinden yapılanlar bulunur. Pirinç kekleri genellikle çeşitli türlerde.

<span class="mw-page-title-main">Moritanya mutfağı</span>

Moritanya mutfağı, Moritanya İslam Cumhuriyeti'nin ulusal mutfağıdır. Sahra'da yaşayan veya kervanlarla çölü geçen Afrika ve Arap halklarının mutfaklarından etkilenmiştir. Benzer kökenleri nedeniyle kuzeyde Fas, güneyde Senegal mutfağına benzer.

<span class="mw-page-title-main">Manado mutfağı</span>

Manado, Endonezya'nın 'Kuzey Sulawesi' eyaletinin başkentidir ve Sulawesi'nin, Makassar'dan sonra ikinci büyük şehridir. Şehir, Manado Körfezi'nin bitişiğinde yer alır ve dağlık bir alanla çevrilidir ve zengin bir mutfağı vardır.

Filipin mutfağı yerel yemekler ile Çin, Endonezya, Malezya ve İspanyol yemeklerinin bir karışımıdır. Popüler yemekler arasında adobo, pancit, umpia, sinigang ve halo-halo vardır. Filipinler'de yoğun tatlar ve zengin yemekler yaygındır. Bolca patis veya balık sosu, soya sosu ve şeker kamışı sirkesi kullanımı yiyeceklere tat vermektedir. Pirinç, bu mutfakta temel bir üründür. Tavuk eti ve domuz eti de çok kullanılan ürünlerdendir.

<span class="mw-page-title-main">Soslu döner</span>

Hatay usulü soslu döner, Türkiye'nin Hatay iline özgü bir lezzettir. Zengin baharatlarla marine edilen et, özel bir sosla servis edilir. Bu sos genellikle domates, biber salçası, sarımsak, limon suyu ve çeşitli baharatların karışımıyla üretilir. Bu yemeğin karakteristik özelliklerinden biri, pişirilmeden önce etin marinasyon sürecidir. Marinasyon, etin yumuşak ve lezzetli olmasını sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Nasi lemak</span>

Nasi lemak, Hindistan cevizi sütü ve pandan yaprağında pişirilen pirinç içeren, Malezya mutfağına ait bir yemektir. Malezya'nın ulusal yemeği olarak kabul edilmektedir. Singapur ve Güney Tayland gibi önemli etnik Malay nüfusuna sahip komşu bölgelerde de yerel bir yemektir. Endonezya'daki Sumatra adasının çeşitli bölgelerinde, özellikle de Riau, Riau Adaları ve Medan'ın Malay popülasyonunun bulunduğu bölgelerde de bulunabilir. Tipik bir Malezya tarzı kahvaltı için vazgeçilmez bir yemek olarak kabul edilir ve ülkenin ulusal yemeği olduğu için turizm tanıtımlarında da sıklıkla kullanılır.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.