İçeriğe atla

Sasani donanması

Sasani donanması
Kuruluş?-651
BağlılıkSasani İmparatorluğu
Etkin bölgelerBasra Körfezi, Umman Denizi, Akdeniz
MüttefiklerLahmîler, Himyar Krallığı, Avarlar, Sclaveni
Rakip(ler)Arap kabileleri, Aksum Krallığı, Bizans İmparatorluğu
Çatışma(lar)Aksum-Sasani savaşları, Bizans-Sasani Savaşı (602-628)

Sasani donanması, Sasani İmparatorluğu'nun Deniz kuvvetleridir. Donanmanın lideri, iddiaya göre navbed unvanını taşıyordu.

Asla büyük bir güç olmayan Sasani donanması hakkında çok az şey bilinmektedir.[1] Basra Körfezi kıyıları zaten Sasani halkının ya da vassallarının egemenliği altında olduğundan, Sasani donanmasının temel rolü, askeri seferler değil, Sasanilerin ekonomik çıkarlarını korumaktı.[2]

Sasani donanması I. Erdeşîr'in (h. 224-241) Basra Körfezi'nin Arap tarafını fethinde önemli bir rol oynadı. I. Hüsrev (h. 531-579) Yemen'i fethetmek için Vahriz'in komutası altında her biri 100 kişi taşıyabilen sekiz gemilik (kashtīg) bir kuvvet gönderdi. Gemilerdeki kişiler aslında esirdi, ama "kendilerine kurtulma şansı verildi".[3] Gemilerin altı tanesi güvenle Yemen'e ulaşmayı başardı.[4] Bizans-Sasani Savaşı (602-628) sırasında, Sasani donanması Akdeniz'de bazı deniz seferleri düzenlemeyi denediler, başarılı olamadıkları bu seferlerde 622/3 yılında Rodos adasını ve Ege Denizi'nin doğusunda aynı zamanlarda birçok adayı ele geçirmeyi teşebbüs ettiler.[5][6][7][8] Donanmanın zayıflığı 626 gibi belliydi, aynı Bizans-Sasani Savaşı sırasında, Avarların Kağanına vadettikleri Boğaziçi'nden 3.000 birliği nakletmek için müttefik Sclaveninin monoxyla gemilerine güvenmek zorunda kaldılar.[8] Müslümanların İran'ı fethi sırasında Sasani donanması dağıldı.

Kaynakça

Özel
Genel

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">II. Hüsrev</span> 590–628 yılları arasındaki Pers Sasani şahı

II. Hüsrev, ayrıca Hüsrev Perviz, bir yıl kesinti hariç 590'dan 628'e kadar hüküm süren İran'ın son büyük Sasani kralı (şah) olarak kabul edilir.

<span class="mw-page-title-main">Pers-Roma savaşları</span> Vikimedya liste maddesi

Roma-Pers Savaşları Yunan-Roma dünyası ile iki başarılı İran imparatorluğu arasında geç dönem Roma Cumhuriyeti ile İran merkezli Part İmparatorluğu arasında MÖ 92'de başlayıp Roma İmparatorluğu ve yine İran merkezli Sasani İmparatorluğu üzerinden sürdürülen bir dizi savaştır. Uzun ve yorucu savaşlar iki rakip arasında en son olarak Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında MS 627'de yapılan savaş ile sona erdi ve bunu 632'den itibaren her iki imparatorluğun topraklarının büyük bölümünü ele geçiren Müslüman Arapların akınları izledi.

<span class="mw-page-title-main">Kadisiye Muharebesi</span>

Kadisiye Muharebesi, Müslüman Arap ordusu ve Sasani İmparatorluğu ordusu arasında İran'ın İslami Fethi ile sonuçlanan İslamiyet'in yayılmasının ilk döneminde yer alan geleceği belirleyen bir muharebe olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (602-628)</span> Bizans İmparatorluğu ve Sasani İmparatorluğu arasında 26 yıl süren savaş

Bizans–Sasani Savaşı (602–628), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasındaki savaş serilerinin sonuncusu ve en yıkıcısıdır. Bizans İmparatoru Mauricius'un Sasani kralı II. Hüsrev'e tahtına tekrar kavuşmasına yardım etmesinin ardından, iki güç arasındaki önceki savaş 591'de sona ermişti. 602'de Mauricius, siyasi rakibi Phocas tarafından öldürüldü. Bunun üzerine Hüsrev, Mauricius'un ölümünün intikamını almak için Bizans'a savaş ilan etti. Bu, on yıllar boyu süren bir çatışmaya dönüştü ve serideki en uzun savaş oldu. Genellikle Orta Doğu boyunca savaşılmıştır: Mısır, Levant, Mezopotamya, Kafkasya, Anadolu, Ermenistan, Ege Denizi ve hatta Konstantinopolis'in duvarlarının önünde.

<span class="mw-page-title-main">Dastagird</span> Irakta eski insan yerleşimi

Dastagird, Zaza - Gorani lehçesinde Dastagird olarak adlandırılan günümüz Irak'ında, başkent Tizpon'a yakın eski bir Sasani kenti.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı (572-591)</span> Bizans ile Sasani arasında yaklaşık 20 yıl süren savaş durumu

Bizans-Sasani Savaşı (572-591), Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen savaştır. Kafkasya bölgesinde Pers egemenliği altında olan Bizans yanlılarının ayaklanmaları ile başladı, ancak diğer olaylar patlak verdi. Çatışma büyük oranda Güney Kafkasya ve Mezopotamya ile sınırlıydı, ancak Doğu Anadolu, Suriye ve Kuzey İran'a da yayılmıştı. Bu, 6. ve 7. yüzyılın çoğunu kapsayan bu iki imparatorluk arasındaki yoğun bir savaş dizisinin bir parçasıydı. Büyük ölçüde sınır eyaletleri ile sınırlandığı ve bu sınır bölgesinin ötesinde herhangi bir düşman topraklarının kalıcı bir şekilde işgal edilmediği aralarındaki birçok savaşın sonuncusuydu. 7. yüzyılın başlarındaki çok daha kapsamlı ve belirgin son çatışmadan önce geldi.

Perslerin Mısır'ı fethi, MS 618 - 621 yılları arasında, Sasani İmparatorluğu ordusu Mısır'daki Bizans kuvvetlerini mağlup etti ve eyaleti işgal etti. Roma Mısır'ının başkenti İskenderiye'nin yıkılması, Sasani seferinde bu zengin eyaletin fethindeki ilk ve en önemli aşamayı işaretler ve sonunda birkaç yıl içinde Mısır tamamen Pers egemenliği altına girdi. Olayın iyi bir açıklaması Butler tarafından verilmiştir.

Şahen ya da Şahin II. Hüsrev döneminde (590-628) üst düzey bir Sasani generali (spahbed) idi. Spandiyadh Hanedanı üyesidir.

Şahraplakan, Yunan kaynaklarında Sarablangas olarak tercüme edilir. 602-628 Bizans-Sasani Savaşı'na katılmış, Sasani İmparatorluğu generali.

615'te Bizans İmparatorluğu ile devam eden savaş sırasında, spahbed Şahin komutasında Sasani ordusu, Küçük Asya'yı istila etti ve Konstantinopolis'te Boğazın karşısında Kalkedon'a ulaştı. Sebeos'a göre, bu noktada Herakleios'un savaştan çekilmeyi kabul edip Roma İmparatorluğu'nun bir Pers devleti haline gelmesi yanında, hatta II. Hüsrev'in imparatoru seçmesine izin vermek yanında Sasani imparatoru II. Hüsrev'e bağlanmaya hazırdı. Sasaniler bir önceki yıl Roma Suriyesi ve Filistin'i ele geçirmişlerdi. Bizans imparatoru Herakleios ile görüşmeler yapıldıktan sonra, Pers Şahinşah II. Hüsrev'e bir Bizans elçisi gönderildi ve Şahin yine Suriye'ye çekildi.

<span class="mw-page-title-main">İberya Savaşı</span>

İberya Savaşı, Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında İberya'nın Doğu Gürcü Krallığı üzerine 526'dan 532'ye kadar süren savaştır.

<span class="mw-page-title-main">Bizans-Sasani Savaşı 440</span>

Bizans-Sasani Savaşı 440 Bizans İmparatorluğu ile Sasani İmparatorluğu arasında kısa süren bir çatışmadır. Kısa sürmesinin nedeni, güney Roma eyaletleri Vandallar tarafından işgaline odaklanmak için savaşa Bizanslıların hızlı bir şekilde son vermeleridir. Sasaniler da barış karşılığında bir miktar para ödendi.

Petra Kuşatması 549 yılında I. Justinianus komutasındaki Bizans ordusunun, Sasanilerin ele geçirdiği Petra şehrini işgal etmesiyle yaşanmıştır. Sasaniler başarılı bir şekilde Petra'yı Bizanslılara karşı savunmuştur.

Sasani ordusu, Sasani donanmasının yanı sıra görev yapan Sasani silahlı kuvvetlerinin birincil askeri organıdır. Ordunun doğuşu, Sasani İmparatorluğu'nun kurucusu I. Erdeşîr'in tahta yükselişine dayanır. Erdeşîr, Pers İmparatorluğu'nun yeniden canlanmasını hedefledi ve bu amacını sürdürmek için ordusunu, doğrudan kendi emri altında olan ve Satraplıktan, yerel prenslerden ve asaletten ayrı duran subaylar ile ayakta duran bir ordu oluşturarak, reform yaptı. Ahameniş İmparatorluğu askeri örgütlerini yeniden kurdu, Part süvarileri modelini korudu ve yeni tür zırh ve kuşatma savaş teknikleri kullandı. Bu, kendisine ve onun haleflerine 400 yıldan fazla hizmet verecek bir askeri sistemin başlangıcıydı; bu sırada Sasani İmparatorluğu, Geç Antik Çağ'da Batı Avrasya'daki iki süper gücünden biriydi, diğeri ise önce Roma İmparatorluğu sonra Doğu Roma İmparatorluğu'ydu. Sasani ordusu Eranshahr'ı Doğu'dan, Ak Hunlar ve Türk halkları gibi Orta Asya göçebelerinin saldırılarına karşı korurken, batıda Roma İmparatorluğu'na karşı tekrarlayan bir mücadeleye girişti.

Dara Kuşatması, Bizans-Sasani Savaşı (572-591) sırasında, 573 yılında gerçekleşmiştir. Kuşatma 4 ay sürmüş ve şehrin Sasani İmparatorluğu'nun eline geçmesi ile son bulmuştur. Yukarı Mezopotamya'da önemli bir Bizans kalesinin kaybedildiği haberinin imparator II. Justinus'u çıldırttığı rivayet edilir.

<span class="mw-page-title-main">Ak Hunlar-Pers savaşları</span>

Ak Hunlar-Pers savaşları, Ak Hunlar ile Sasani İmparatorluğu arasında gerçekleşen bir dizi savaştır.

Petra Kuşatması, Şehinşah I. Hüsrev komutasındaki Sasani İmparatorluğu'nun Lazika'da yer alıp Bizans İmparatorluğu'nun elinde olan Petra şehrini 541 yılında kuşatmasıdır. Sasaniler şehri başarılı bir şekilde kuşatıp, Bizans güçlerini mağlup etmişlerdir.

Nahoragan, Bizanslı tarihçiler tarafından kaydedilmiş Sasani İmparatorluğu komutanıydı. Mihr-Mihroe'nun ölümünden sonra Lazika'daki savaşların komutanlığını yapmıştır. Nahoragan'ın komutayı ele aldığı dönemde, Bizanslı generaller Lazika kralı II. Gubaz'a suikast düzenlemiş ve Lazlar ile Bizanslılar arasındaki müttefiklik bozulmuştur. Bunu fırsat bilen Nahoragan, Onoguris Kuşatmasını başlatmış ve Arhaiopolis'teki Bizans üssünü yok etmiştir. Nahoragan, MS 556'nın ilkbaharında, Martinus ve Justinus'un bulunduğu Nesus'a 60.000 kişilik orduyla saldırmıştır. Martinus'a önerdiği barış tekliflerinin reddedilmesinden sonra Fasis'i kuşatmış, ancak ağır bir mağlubiyet almıştır. Mağlubiyetten sonra Kutaisi'ye geri çekilmiş ve kısa bir süre sonra Lazika'daki Sasani'lerin komutasını emrindeki Vaphrizes'e devretmiştir. Ardından İberya'daki kışlaklara çekilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Sasani İç Savaşı (589-591)</span>

Sasani İç Savaşı (589-591) IV. Hürmüz'ün yönetimine karşı soylular arasındaki büyük memnuniyetsizlik nedeniyle 589'da patlak veren bir çatışmadır. İç savaş 591 yılına kadar sürdü. Mihranlı gaspçı Behrâm-ı Çûbîn'in devrilmesi ile Sasani ailesi İran hükümdarlığına tekrar geldi geldi.

<span class="mw-page-title-main">IV. Mithridatis (Part kralı)</span> Part kralı

IV. Mithridatis, MÖ 57'den 54'e kadar bir Part kralıdır. III. Fraates'in oğlu ve halefidir. Hükümdarlığı, sonunda IV. Mithridatis idam ettirip yerini alan küçük kardeşi II. Orodes ile hanedan mücadelesini kapsar.