İçeriğe atla

Sarsing

Sarsing (Kürtçe: سەرسەنگ, Süryanice: ܣܪܣܢܓ), Irak'ın Kürdistan Bölgesel Yönetimi'ndeki Duhok Valiliği'ne bağlı bir kasaba ve bucaktır. Amadiya Bölgesi'ndeki Sapna vadisinde yer almaktadır.[1]

Kasabada bir Mar Mattai kilisesi var. Daha önce Mar Giwargis'in bir tapınağı vardı.

Tarih

Sarsing yüzyıllar boyu Asur köyü olsa da asıl canlanması, 1922'de Hakkari'den Tyari klanından Asurlu mültecilerin bölgeye göç etmesiyle gerçekleşti. Yeniden yerleşimin ardından nüfus, Türkiye'den gelen Doğu Kilisesi'ne bağlı 40 hanede 100 Süryani aileden oluşuyordu.[2] Nüfus, 1 Ağustos 1933'te Irak Krallığı silahlı kuvvetleri desteğindeki Kürt ve Arap aşiretlerinin gerçekleştirdiği Simele Katliamının ortasında 1933'te yaklaşık 150 kişiye düştü, ancak 1938'de 55 ailede 301 kişiye yükseldi.[3]

Sarsing'de, Irak Kralı II. Faysal'ın naibi Veliaht Prens Abdül İlah tarafından bir kraliyet sarayı inşa edildi ve yaz aylarında hem naip hem de kral tarafından sık sık ziyaret edildi. Kral II. Faysal, 1950'lerin başında harap bir Mar Giwargis manastırının yerine Mar Giwargis'in bir türbesini inşa ettirdi ve 1955'te Mar Mattai manastırının kalıntıları üzerine bir Mar Mattai kilisesi inşa ettirdi.[4]

1961'de Birinci Irak-Kürt Savaşı'nın başlangıcında, nüfus hızla yükseldi.[5] 1960'ların başında, Sarsing önemli bir turistik cazibe merkezi haline geldi ve bölgede bir otel, sinema ve restoranlar kuruldu.[6] Ancak savaştan sonra, Süryanilerin çoğunluk oluşturduğu Sarsing'in kuzey ve batısındaki topraklarının çoğunun demografisi, 1972-1973 yıllarında Kürt askeri lideri Mustafa Barzani'nin talimatıyla Araden İslam ve Kani Janarki köylerinden getirtilen Kürtler nedeniyle bozulmaya başladı.[7]

Mar Giwargis'in türbesi 1977'de yıkılmış ve yerine 1980'lerin ortalarında yanan bir otel yapıldı.[8] 1993 yılında Kürdistan Demokratik Partisi (KDP) lideri Mesud Barzani, El-Enfal Operasyonu sırasında yerinden edilmiş Kürtleri Irak'ta uçuşa yasak bölgelerin kurulmasını da fırsat bilerek Sarsing'in doğusundaki topraklara yerleştirdi. 1960'lı yıllara kadar Süryani sahipleri bu toprakları tarım ve mera için kullanıyorlardı, ancak Kürt isyanı nedeniyle kullanmayı bırakmışlardı.[9] Kürt hükûmeti, yerinden edilen Kürt ailelerin güvenlik koşulları düzelir düzelmez yerlerinin değiştirileceğine söz vermişti. Ancak bu geçici konut bugün büyük bir Kürt şehri olan Azadi'ye dönüştü.

22 Temmuz 1998'de Sarsing'deki Süryani evlerinin Kürtler tarafından saldırıya uğradığı ve aralarında on dört yaşında bir çocuğun da bulunduğu bazılarının açılan ateş sonucu yaralandığı bildirildi. 2002'den beri Sarsing'deki Süryanilere ait mahsullere ve bağlara verilen zararlar ve mahsullerin çalındığına dair raporlar da belgelenmiştir. 2009 yılının başlarında, Sarsing'de ikamet eden 35 aileye sahip 113 yerinden edilmiş Süryani ve hepsi Süryani Kilisesi'ne bağlı 1000 Süryani Doğu'nun, 2012 yılında kasabada ikamet ettiği tahmin edilmektedir.[9] Böylece Kürtlerin tehdit ve saldırıları nedeniyle Asuri nüfusu 2014'te 300'den fazla haneden 2016'da 118 haneye ve ardından 2019'da 92 haneye düşmüştür. Kürt nüfusu 2000 haneyi aşmıştı. 2021 itibarıyla Sarsing'de 93 aileden 325 Süryani yaşıyor. 2021 itibarıyla Sarsing'de 93 aileden 325 Süryani yaşıyor.[10]

Galeri

Kaynakça

  1. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 2 Aralık 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  2. ^ "Arşivlenmiş kopya". 13 Şubat 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  3. ^ "Arşivlenmiş kopya". 19 Aralık 2019 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  4. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  5. ^ "Arşivlenmiş kopya" (PDF). 16 Şubat 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi (PDF). Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  6. ^ "Arşivlenmiş kopya". 11 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  7. ^ https://www.refworld.org/docid/3ae6ac0244.html []
  8. ^ https://web.archive.org/web/20201124160429/ []
  9. ^ a b "Arşivlenmiş kopya". 24 Kasım 2020 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 
  10. ^ "Arşivlenmiş kopya". 8 Ekim 2022 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 11 Ekim 2022. 

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Celal Talabani</span> 6. Irak cumhurbaşkanı

Celal Talabani, Iraklı Kürt siyasetçi. 2005-2014 yılları arası Irak cumhurbaşkanı olarak görev almıştır. Irak'ın ilk Arap olmayan cumhurbaşkanıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Bölgesel Yönetimi</span> Iraka bağlı özerk bölge

Kürdistan Bölgesel Yönetimi, Kürdistan Bölgesi veya Irak Kürt Bölgesel Yönetimi, Irak'a bağlı, anayasal düzeyde varlığı olan özerk bir bölgedir. Yaklaşık 40.000 km2'den oluşan idari birim; batıda Suriye, doğuda İran, kuzeyde ise Türkiye ile komşudur. Bölgesel yönetimin başkenti Erbil'dir. Kürdistan Parlamentosu Erbil'de yer almaktadır, ancak Kürdistan Bölgesi anayasası tartışmalı Kerkük kentini Kürdistan Bölgesi'nin başkenti olarak tanımaktadır. Bölgenin nüfusu, 2023 itibarıyla 6.556.752'dir. Resmî dilleri Kürtçe ve Arapça'dır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan bayrağı</span> Kürtlerin ulusal bayrağı

Kürdistan bayrağı, Kürdistan'ı temsil eden bayrak. Irak'a bağlı Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin resmi bayrağı olarak kanunlaşmıştır. Kürtler tarafından ulusal bayrak kabul edilmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Peşmerge</span> Irak Kürdistanının askerî gücü

Peşmerge, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin askerî gücüdür. Irak Anayasası'na göre Peşmerge, güvenlik yan kuruluşlarıyla birlikte Kürdistan Bölgesi'nin güvenliğinden sorumludur. Peşmerge'ye bağlı kuruluşlar arasında Asayiş, Parastin u Zanyarî ve Zeravani bulunmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mustafa Barzani</span> Kürt milliyetçi lider

Molla Mustafa Barzani, Kürt lider. Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin kurucusudur. 1946 yılından 1979'daki ölümüne kadar Kürdistan Demokrat Partisi'nin başkanı olarak siyaset yapmıştır. Bağımsız Kürt devleti görüşleriyle Kürt milliyetçiliğine önemli katkılar sunmuştur. Mesud Barzani ve İdris Barzani'nin babasıdır.

<span class="mw-page-title-main">Mesud Barzani</span> Kürt siyasetçi ve KDP genel başkanı

Mesud Barzani, Kürt siyasetçi. 2005-2017 yılları arası Kürdistan Bölgesel Yönetimi başkanı olarak görev aldı. 1 Nisan-30 Nisan 2004 tarihleri arasında Irak Başbakanlığı görevinde bulunan Barzani, Kürdistan Demokratik Partisi'nin 1979 yılından beri başkanlık görevini sürdürmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Neçirvan Barzani</span> Iraklı Kürt siyasetçi

Neçirvan İdris Barzani, Kürt siyasetçi, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başkanı. Daha önce Mart 2006-Ağustos 2009 tarihleri arasında Kürdistan Bölgesel Yönetimi başbakanlığını yapmış ve Mart 2012 yılında tekrar bu göreve gelerek 2019'da başkanlık görevine geçene kadar sürdürmüştür. Kürdistan Üniversitesi Erbil'in kurucusudur.

<span class="mw-page-title-main">Kürt milliyetçiliği</span> siyasal ideoloji

Kürt milliyetçiliği, Kürtlerde, halk olma bilincinin kültürel ve siyasal eyleme yönlendirilmesini ifade eden kavramdır. Kürtlerin çoğunluk olduğu toprakları Kürdistan olarak tanımlayan ve bağımsız bir Kürt devleti kurulmasını savunan siyasi hareket olmakla birlikte, Kürtlerin yaşadıkları topraklarda diğer etnik gruplar ile eşit haklara sahip olmasını, Kürtçenin resmî dil ve eğitim dili olmasını savunan siyasi görüştür.

<span class="mw-page-title-main">Kürt Yüksek Komitesi</span>

Kürt Yüksek Komitesi ya da Batı Kürdistan Üst Kurulu 25 Temmuz 2012 tarihinde Kamışlı'da Suriye Kürt Ulusal Meclisi (ENKS) ve Batı Kürdistan Halk Meclisi (MGRK)'nın beşer üyesinin bir araya gelmesiyle oluşturuldu. PYD ve ENKS arasında çıkan anlaşmazlıklar yüzünden işlevini kaybederek dağılmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey</span> yasa dışı parti

Kürdistan Demokrat Partisi/Kuzey (PDK/Bakur), Türkiye'de yasa dışı siyasi partiler listesinde bulunan, Türkiye Kürtlerinin bağımsızlığını savunan Kürt milliyetçisi parti.

<span class="mw-page-title-main">Suriye Kürdistanı</span> Suriyenin kuzeydoğusunda yer alan özerk bölge

Suriye Kürdistanı, Batı Kürdistan veya Rojava, Suriye'nin kuzeyinde ve doğu kesiminde çoğunlukla Kürtler olmak üzere Arap, Çerkes, Süryani ve Türkmenlerin yaşadığı bölge. Orta Doğu coğrafyasında Kürtlerin yoğun olarak yaşadığı Kürdistan'ın, Suriye sınırları içinde kalan kısmını tanımlar. PYD tarafından bölgede Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi ilan edilmiş; fakat Suriye hükûmeti veya diğer ülkeler tarafından tanınmamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Halepçe (il)</span>

Halepçe ili, Irak'ta Kürdistan Bölgesel Yönetimi içinde yer alan il. Başkenti Halepçe kentidir. Nüfusu Kürtlerden oluşur. 16 Mart 2014 tarihinde, Kürdistan Bölgesi Başkanı Mesud Barzani eskiden Süleymaniye'nin bir ilçesi olan Halepçe'yi il statüsüne çıkardı.

Kürt siyasi hareketi ya da Kürt özgürlük hareketi, Türkiye, Irak, Suriye ve İran topraklarında, Kürdistan olarak anılan jeokültürel bölgede yaşayan Kürtlerin anadilde eğitim, self determinasyon, özerklik ya da bağımsız devlet gibi politik taleplerini gerçekleştirmek için mücadele veren hareketin genel adı olarak kullanılır. Bu talepler yasal zeminde demokratik olarak tartışıldığı gibi silahlı olarak Marksist-Leninist çizgide gerçekleştirilmeye de çalışılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">2017 Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu</span>

Kürdistan Bölgesel Yönetimi bağımsızlık referandumu, 25 Eylül 2017'de Irak'ın özerk bölgesi Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nde yapılan referandum. Referandumda seçmenlere "Kürdistan Bölgesi ve Kürdistan Bölgesi dışında kalan Kürt yerleşimlerinin bağımsız bir devlet olmasını istiyor musunuz?" sorusu sorulmuş ve seçmenlerin %92.73'ü referanduma "Evet" oyu vermiştir.

<span class="mw-page-title-main">İsrail-Kürdistan Bölgesel Yönetimi ilişkileri</span> Kürt ve Yahudi ilişkileri

Kürdistan Bölgesel Yönetimi-İsrail ilişkileri, Kürt ve Yahudi halkları arasındaki ilişkilerin tarihsel arka planını ve Kürdistan Bölgesel Yönetimi ile İsrail arasındaki mevcut siyasi ve ekonomik ilişkileri kapsamaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mesrur Barzani</span> Kürdistan Bölgesel Yönetiminin başbakanı.

Mesrur Barzani Kürt siyasetçi, Kürdistan Bölgesel Yönetimi'nin başbakanı. Kürdistan Demokrat Partisinin bir üyesidir. Mesut Barzani'nin oğlu ve Kürdistan Bölgesi'ndeki Kürdistan Bölgesi Güvenlik Konseyi eski başkanıdır. 10 Temmuz 2019'da, Kürdistan Parlamentosu'ndaki 97 milletvekilinden aldığı 88 oyla Kürdistan Bölgesel Yönetimi 9. kabinesinin Başbakanı olarak yemin ederek görevine başlamıştır.

<span class="mw-page-title-main">Sovyetler Birliği'nde Kürtler</span>

Sovyetler Birliği'nde Kürtler, Sovyetler Birliği sınırları içerisinde içinde yaşayan Kürt kişi veya grupları betimler.

<span class="mw-page-title-main">Ahmed Barzani</span>

Ahmed Barzani, Kürdistan'daki, Barzani Aşireti aşiretinin liderlerindendir. Ahmed Barzani, birçok farklı Kürt kabilesini otoritesi altına alıp Barzan bölgesini genişleterek Barzani aşiretinin güçlenmesinde önemli rol oynamıştır. Ayrıca Erken Kürt milliyetçiliğinin mimarı olarak kabul edilir. Küçük kardeşi Molla Mustafa Barzani ile birlikte 1920 ve 1930'larda Irak hükûmetinin kontrolüne karşı savaşmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Irak Cumhuriyeti (1958-1968)</span> Irak tarihinin dönemi

Irak Cumhuriyeti, halk arasında Birinci Irak Cumhuriyeti olarak da bilinen, 1958'de Cumhurbaşkanı Muhammed Necib er-Rubai ve Başbakan Abdülkerim Kasım'ın yönetimi altında kurulan bir devletti. Rubai ve Kasım ilk olarak Irak Krallığı'nın Haşimi monarşisinin devrildiği 14 Temmuz Devrimi ile iktidara geldi. Sonuç olarak, Krallık ve Arap Federasyonu feshedildi ve Irak Cumhuriyeti kuruldu. Dönem, 1968'de Baasçıların iktidara gelmesiyle sona erdi.

İdris Barzani Kürt politikacı. Kürdistan Demokratik Partisi için sık sık diplomatik gezilerdeydi. 31 Ocak 1987'de, 43 yaşındayken geçirdiği kalp krizi nedeniyle öldü.