İçeriğe atla

Sarpedon

Hypnos ve Thanatos Sarpedon'un vücudunu Truva savaş alanından taşırken; Attic beyaz arka planlı lekythos, MÖ 440 dolayları.

Yunan Mitolojisinde, Sarpedon (/sɑːrˈpdən/ veya /sɑːrˈpdɒn/), Zeus'un Truva tarafında savaşmış olan oğluydu. Her ne kadar Ilyada'da, Zeus ve Laodamia'nın (Bellerophon'ın kızı) oğlu olsa da, daha sonraki standart revizyonda, Zeus ve Europa'nın oğlu ve Minos'un ve Rhadamanthys'in kardeşidir. Diğer taraftan, bazı kaynaklarda Truva'da savaşmış olan Sarpedon, Minos'un kardeşi olan Sarpedon'un torunudur.[1]

Kült

Likya'da bulunan Ksantos'ta, burada bulunan kazı alanıyla bağlantısı olması mümkün olan Sarpedon'a adanmış bir tapınak vardı.[2] Aynı zamanda, Kilikya'da bulunan Seleuceia'da Apollo Sarpedonios ve Artemis Sarpedonia kahini ve tapınağı vardı.[3] Tertullian'a göre, Troad'da Sarpedon kahini ve bir tapınak vardı; ancak Tertuliian'ın Kilikya'da bulunan kahinle bunu karıştırmış olma ihtimali vardır.[4] Sarpedon'un Homer öncesi Yunan olmayan inançlara bağlı olduğunu öne süren bazı kanıtlar bulunmaktadır.[5]

Mitoloji

Jenealoji

Minos'un kardeşi olan ve Truvalı savaş kahramanı olan Sarpedon'un jenealojisini inceleyen üç ayrı gelenek bulunmaktadır.

Homer'in Iliad'ında, Zeus'un Europa'dan iki oğlu bulunmaktadır, Minos ve Rhadamanthys.[6][7] Iliad'a göre Likyalı bir Truva müttefiki olan Sarpedon, Zeus ve Laodamia'nın (Bellerophon'un ve Likya prensesi olan Philonoe'nin kızı) oğludur ki Girit ile açık bir bağlantısı bulunmamaktadır.[8] Ancak standart klasik gelenekte Sarpedon Zeus ve Europa'nın Giritli oğludur ve Minos'un kardeşidir.[9] Iliad, 12'nci kitapta Hesiod ve Bacchylides referans verilirse, Europa Zeus'a üç erkek evlat vermiştir Girit'te, Minos, Sarpedon ve Rhadamanthys.[10]

Hesiod'un Kadınlar Kataloğu'nun bir kısmı (birçok deliği olan papirüs üzerinde saklanmıştır), Europa'nın Zeus'tan olan çocuklarından bahsetmektedir ve sadece Rhadamanthus'un ismi korunan kısımda yer almakta, Minos ve Sarpedon'un isimlerine yeterince yer varken, geriye kalan kısımda Sarpedon'un Truva'daki istismarlarından bahsedilmektedir.[10] Aeschylus'un Karyalılar eserinde de Sarpedon, Minos ve Rhadamanthus'tan sonra Zeus ve Europa'nın üçüncü oğludur.[11] Bu eserde, Sarpedon Truva'da savaşmakta, bu sırada Europa ise tedirgin bir şekilde Sarpedon'un kaderinin ne göstereceğini öğrenmek için beklemektedir. Aynı jenealoji Euripides'in Rhesus oyununda da görülmektedir.[12]

Bir Truva savaş kahramanının Minos'un kardeşi olması biraz jenealojik sıkıntılar doğurmaktadır; çünkü Minos Truva Savaşı'ndan üç kuşak önce doğmuştur. Bazı kaynaklarda, Zeus oğlu Sarpedon'a uzun bir yaşam hediye etmiştir. Böyle bir hediyeden zaten Hesiod'un Katalog parçasında bahsedilmiştir ve Apollodorus, muhtemelen Katalog'un üzerinden devam ederek, Zeus'un (ve Europa'nın), oğlunun üç kuşak yaşamasına izin verdiğini söylemektedir.[13] Ancak, başka bazı kaynaklar, Minos'un kardeşi olan Sarpedon'un ve Truva'da savaşmış olan Sarpedon'un farklı kişiler olduğunu ileri sürmektedir. Diodorus Siculus der ki, Girit mitine göre, Zeus ve Europa'nın oğlu ve aynı zamanda Minos ve Rhadamanthus'un kardeşi olan Sarpedon, Euandrus adında bir oğula sahipti ki bu oğul Bellerophon'un kızı olan Deïdameia ile evlenip, Truva'da savaşmış olan Sarpedon'un babası oldu.[14]

Dictys Cretensis'de, Sarpedon Xanthus ve Laodamia'nın oğludur,[15] diğer taraftan Clementine Recognitions'da Zeus ve Hippodamia'nın oğludur.[16]

Minos'un Kardeşi

Sarpedon ve kardeşleri Minos ve Rhadamanthus, Girit Kralı Asterion (veya Asterius) tarafından evlat edinilmişlerdir.[17] Iliad 12. kitaba göre (yukarıda bahsedildi) Zeus Europa'yı Girit'e getirdiğinde, onu Asterion'a eş olarak verdi.[18] Diğer taraftan mitograf Diodorus Siculus ve Apollodorus Europa'nın, oğulları Minos, Sarpedon ve Rhadamanthus'u evlatlık alan Asterius ile evlendiğini bize anlatmaktadır.[19] Büyüdüklerinde, Sarpedon ve Minos savaşır, Minos yener ve Sarpedon vatanı olan Girit'ten Anadolu'ya kaçmak zorunda kalır ve serüveni onu Likya'ya kadar sürükler.[20]

Herodotus'un bize anlattığına göre, Sarpedon ve Minos Girit tahtı için savaşmıştır ve Minos kazanmış, Sarpedon'u ve destekçilerini sürmüştür (ki Termilae olarak adlandırılırlar). Milyanlar (sonrasında Solymi olarak adlandırılırlar) tarafından kontrol altında tutulan bir yere kaçarlar ve burası sonrasında Atina kralı Pandion II'nin oğlu olan Lycus'tan adını alarak Likya diye anılmaya başlanacaktır.[21] Ancak, Apollodorus'un anlattığı hikâyenin diğer versiyonu, Minos'un, Miletus'un aşkı için Sarpedon ile savaştığını aktarır (veya Atymnius, Zeus ve Cassiopeia'nın oğlu). Bu kaynakta da Minos galip çıkar ve Sarpedon kaçar (Miletus ile) ve bu sefer Likyalılarla savaşta olan, Europa'nın kardeşi Cilix'e katılır.[22] Cilix savaşı kazanır ve Sarpedon Likya kralı olur. MÖ dördüncü yüzyıl tarihçisi Ephorus'a göre, Sarpedon Karya şehri Miletus'un kurucusu olarak anılmaktadır (diğer bazı kaynaklarda Miletus kurucu olarak anılmasına rağmen).[23]

Yukarıda bahsedildiği gibi, standart gelenekte, bu Sarpedon Truvalılarla birlikte Truva savaşında mücadele etmiş olan bir Likya birliğinin lideriydi. Ancak Diodorus Siculus'a göre, bu Sarpedon, Zeus'un oğlu olan diğer Sarpedon'un Euandrus adındaki oğlunun Truva'da savaşmış olan oğlu Sarpedon'du.[14]

Truva Savaşı

Sarpedon, kuzeni Glaucus ile Truvalıların tarafında savaştı ve Truva Savaşı sırasında[24] Truva'nın en önemli müttefiklerinden ve kahramanlarından biri haline geldi.

Sarpedon'un ölümü, Euphronios krater üzerinde. Sarpedon krater olarak da adlandırılır, MÖ 515 dolayları.

Iliad (Kitap 5, 471-492) arasında Hektor'u azarlamakta ve Hektor'un savaşın tüm zorlu mücadelelerini Truvalıların kendilerine değil de, Truva'nın müttefiklerine bıraktığını iddia etmekte ve Likyalıların aslında Helenlerle savaşmaya hiçbir nedenlerinin olmadığını, hatta onlardan nefret etmek için de hiçbir nedenleri olmadığını; ancak ve ancak Truva'nın gerçek müttefikleri oldukları için bu savaşı en iyi şekilde sürdürdüklerini söyleyerek de Likyalılar açısından önemli bir noktaya değinmektedir.[25] Truvalılar Helenler tarafından yeni yapılmış olan duvara saldırdıklarında, Sarpedon adamlarını (ki bu Glaucus ve Asteropaios'u da içermektedir) ön saflara sürerek Ajax ve Teucer'in dikkatlerini Hektor'un saldırısından, Sarpedon'un güçlerine çevirmelerine neden olur. Kişisel olarak mücadeleyi yönetmiş ve Helen kampına ilk giren kendisi olmuştur. Bu saldırı, Hektor'un Helen duvarını delip geçmesine neden olmuştur. İşte bu saldırı sırasında Sarpedon Glaucus'a asalet bunu gerektirir (Fransızca deyim noblesse oblige) konuşması yapmıştır.[26] Konuşma, kendilerinin en onurlandırılmış krallar oldukları, dolayısıyla bu onurun karşılığı olarak da en çok savaşanlar olmaları ve kendilerini kanıtlamaları gerektiği ve kendilerine bağlı olan insanlara bu şekilde verilen onurun geri ödemesini yapmaları gerektiği üzerinedir. Savaşa atılmak üzere hazırlanırken, Glaucus'a birlikte şana doğru gideceklerini, eğer başarılı olurlarsa bu şanın kendilerinin olacağını, eğer olamazlarsa, kendilerini durduran kimse onun şanının çok daha yüksek olacağını söyler.

Patroclus elinde Sarpedon'un ölümü, Likya tarzı kırmızı figür hydria, Heraclea'dan, MÖ 400 dolayları

Ölüm

Sarpedon, Hypnos ve Thanatos tarafından götürülürken, Henry Fuseli tarafından, 1803

Patraklos Akhilleus'un zırhı içinde savaşa girdiğinde, Sarpedon onunla savaş meydanında karşılaştı. Zeus, Patraklos'un elinde canını vermesi kaderi olarak çizilmiş olmasına rağmen, oğlunun canını kurtarmak için müdahale edip etmemesi konusunda kendisiyle mücadele içindeydi. Eğer Hera ona diğer tanrıların oğullarının da savaştıklarını ve öldüklerini ve diğer tanrıların oğullarının ölümlerinin de kaderlerinde çizildiğini hatırlatmasaydı bunu yapacaktı. Eğer Zeus oğlunu kaderinden kurtarmalıysa, diğer bir tanrı da aynısını yapabilirdi, dolayısıyla Zeus, Sarpedon'u Patraklos ile savaşında ölüme terk etti; ancak Achilles'in tek ölümlü olan atını öldürmesinden önce değil. Savaşları sırasında, Zeus Truvalılar'ın kafalarından aşağı, oğlunun yaklaşan ölümünün yasını ifade eden kanlı yağmur damlaları indirdi.[27]

Sarpedon ölümcül yaralar neticesinde düştüğünde, Glaukos'u vücudunu ve silahlarını kurtarmak üzere çağırdı. Patraklos Sarpedon'a soktuğu mızrağını çekti ve Sarpedon'un ruhu vücudunu terkederken mızrak da ona eşlik etti.[28] Düşen kralın vücudu üzerinde sert bir mücadele oldu. Helenler zırhını almayı başardılar (ki bu sonrasında Patroklos'un cenaze oyunlarında ödül olarak verilmiştir); ancak Zeus Phoebus Apollo'yu yollayarak cesedi kurtardı. Apollon cesedi aldı, temizledi ve onu Hypnos (uyku) ve Thanatos'a (ölüm) verdi. Onlar da cenaze töreni için Likya'ya geri götürdüler.[29]

Bakınız: Iliad: Kitap II, IV, XII, XVI.

2223 Sarpedon göktaşına Sarpedon'un adı verilmiştir.

Soyağacı

Yunan Mitolojisinde Argos Soyağacı
İnakhosMelia
ZeusIoPhoroneus
EpafosMemphis
LibyaPoseidon
BelusAchiroëAgenorTelephassa
DanaosElephantisAigyptosKadmosCilix EuropaPhoenix
MantineusHypermestraLynceusHarmoniaZeus
Polydorus
SpartaLakedaimonOcaleaAbas AgaveSarpedonRhadamanthys
Autonoe
EurydiceAkrisiosİnoMinos
ZeusDanaeSemeleZeus
PerseusDiyonisos
  Erkek
  Kadın
  Ölümsüz

Kaynakça

  1. ^ Hard, pp. 349 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.-350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  2. ^ Janko, p. 372 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Rose, s.v. Sarpedon, p. 952; Smith, s.v. Sarpedon 2; Appian, The Civil Wars 4.10.78.
  3. ^ Janko, p. 372 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Renberg, p. 530 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Strabo, 14.5.19; Diodorus Siculus, 32.10.2 17 Şubat 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  4. ^ Renberg, p. 530 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  5. ^ Janko, p. 372 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Rose, s.v. Sarpedon, p. 952.
  6. ^ Gantz, pp. 210, 211
  7. ^ Iliad, 14.321–322 14.
  8. ^ Hard, p. 349 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Gantz, pp. 211, 316; Homer, Iliad, 2.876–877, 6.191–199.
  9. ^ Gantz, p. 210; Hesiod fr. 89 Most 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. = Schol. D in Hom. Il. 12.397 = Hesiod fr. 140 Merkelbach-West = Bacchylides fr. 10 Snell-Machler.
  10. ^ a b Gantz, p. 210; Hesiod fr. 90 Most 21 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. = P. Oxy. 1358 fr. 1 col. I; 6-13: P. Reinach 77 = Hesiod fr. 141 Merkelbach-West.
  11. ^ Sommerstiein, pp. 110–111 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Gantz, pp. 210–211; Aeschylus fr. 99 24 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  12. ^ Euripides (?), Rhesus 29 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.. Ayrıca Herodotus, 1.173.1–3.
  13. ^ Hard, p. 350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Apollodorus, 3.1.1–2.
  14. ^ a b Hard, p. 350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Diodorus Siculus, 5.78.1 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 5.79.3 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  15. ^ Dictys Cretensis, 2.11, p. 42.
  16. ^ Clementine Recognitions 10.21.
  17. ^ Hard, p. 337 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  18. ^ Gantz, p. 210; Hesiod fr. 89 Most 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi. = Schol. D in Hom. Il. 12.397 = Hesiod fr. 140 Merkelbach-West.
  19. ^ Diodorus Siculus, 4.60.2–3 7 Mart 2023 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Apollodorus, 3.1.1–2.
  20. ^ Hard, pp. 337 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi., 350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Herodotus, 1.173.1–3; Diodorus Siculus, 5.79.3 20 Şubat 2020 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Strabo, 12.8.5, 14.3.10; Apollodorus, 3.1.2 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Pausanias, 7.3.7.
  21. ^ Hard, p. 350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Herodotus, 1.173.2. Strabo ile karşılaştırın, 12.8.5.
  22. ^ Hard, p. 350 22 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Apollodorus, 3.1.2 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  23. ^ Unwin, p. 66 23 Ocak 2021 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.; Grimal, s.v. Sarpedon 2, p. 412; Strabo, 12.8.5; 14.1.6 (= Ephorus FGrH 70 F 127). Kurucu Miletus'u görmek için, örneğin, Apollodorus, 3.1.2 31 Mart 2019 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi..
  24. ^ Homer, Iliad, 2. 876
  25. ^ 5. 479-492
  26. ^ 12.310-28
  27. ^ 16. 419-461
  28. ^ 16. 477-505
  29. ^ 16. 667-684; ayrıca Virgil, Aeneid, 1. 100

Bibliyografi

Konuyla ilgili yayınlar

  • Marie Delcourt, "The legend of Sarpedon and the Saga of the Archer". History of Religion. 2 (1962.33-51)

Dış Bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

Yunan mitolojisinde, Epafos ya da Epaphus olarak da adlandırılan Apis ya da Munantius, Zeus'un oğludur ve Mısır kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Orthrus</span>

Orthrus veya Orthus, Yunan mitolojisinde, mitograf

<span class="mw-page-title-main">İdomeneos</span>

Yunan mitolojisinde, Idomeneos, Truva Savaşı'na Yunanların safında katılan Girit kralı ve komutanıydı. Aynı zamanda Helen'in taliplerinden biriydi ve Telamon oğlu Aias'ın bir yoldaşıdır. Meriones onun savaş arabacısı ve silah arkadaşdır.

<span class="mw-page-title-main">Tindareos</span> Sparta kralı

Yunan mitolojisinde, Tyndareos / Tyndareus bir Sparta kralıdır.

<span class="mw-page-title-main">Kalidon yaban domuzu avı</span>

Kalidon yaban domuzu avı, Yunan efsanesindeki en önemli kahramanca maceralardan biridir. Truva Savaşı'ndan önceki nesilde yapılmıştır ve o neslin diğer büyük kahramanca macerası Argonotlar Seferi yolculuğunu ile hemen hemen aynı zamanda olmuştur. Avın amacı, Kalidon domuzunu öldürmektir. Domuz, Kral Oeneus, ayin esnasında Artemis'i onurlandırmayı unuttuğu için; tanrıça tarafından Aetolia'daki Kalidon'a zarar vermesi için gönderilmiştir. Meleager tarafından yönetilen avcılar, Yunanistan'ın önde gelen kahramanlarının çoğunu içerir. Çoğu anlatımda, postunu okla yaralayan büyük kadın kahraman Atalanta da vardır. Bu, bazı erkekleri çileden çıkarır ve trajik sonuçlar doğurur.

<span class="mw-page-title-main">Sthenelus (Kapaneus'un oğlu)</span>

Yunan mitolojisinde, Sthenelus Akha liderlerinden biridir. Ayrıca Epigonlardan biri olduğu gibi ve Helen'in taliplerinden biri olarak sayılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Elektra (Ülker)</span>

Yunan mitolojisinde Elektra, Atlas ve Pleione'nin yedi kızı olan Pleiades'ten biridir. Semadirek adasında yaşamıştır. Zeus'tan Dardanos ve Iasion adında iki oğlu olmuştur.

Yunan mitolojisinde, Tros Truva'nın kurucusudur. Erichthonius ve nehir tanrısı Simoeis'in kızı Astyoche oğludur. Tros İlos, Assaracus ve Ganymedes isimli üç oğlanın ve Kleopatra ve Cleomestra iki kızın babasıdır. Eponim olarak ismini Truva şehrine vermiştir ve aynı şehir oğlu İlos'un ardından Ilion olarak da anılmaktadır. Tros'un eşinin nehir tanrısı Skamandros'un kızı Callirrhoe, veya Eumedes'in kızı Acallaris olduğu söylenir.

Yunan mitolojisinde, Assaracus Dardanya kralıdır.

Yunan mitolojisinde, Idaea veya Idaia, muhtemelen Batı Anadolu'nun antik Troas bölgesindeki İda Dağı'nın bir perisiydi. Daha sonra Truva olarak bilinen bölgeye kral olarak hükmeden ilk kişi olan Teucer'in annesiydi ve eşi nehir tanrısı Skamandros'tu.

Yunan mitolojisinde, Kral Teukros nehir tanrısı Skamandros ve nympha Idaea'nın oğludur.

Roma ve Yunan mitolojisinde, Capys, İlyada ve Aeneid'ın geçtiği döneminde Dardanya kralıdır.

Yunan mitolojisinde Astyoche ya da Astyocheia aşağıdaki karakterlerdir:

Yunan mitolojisinde, Alycyone ya da Alkyone, Eski Yunanca alkyon αλκυων "yalıçapkını") birden fazla karakterin adıdır:

Erythras Yunan mitolojisinde üç farklı erkeğe atfedilen bir isimdir.

Yunan mitolojisinde Helicaon veya Helikaon bir Truva savaşçısıdır. Yaşlı Antenor ile rahibe Theano'nun oğluydu. Crino, Acamas, Agenor, Antheus, Archelochus, Coön, Demoleon, Eurymachus, Glaucus, Iphidamas, Laodamas, Laodocus, Medon, Polybus, ve Thersilochus kardeşleriydi.

Yunan mitolojisinde, Prothous adlı pek çok karakter vardır. Prothous ismi şu anlamlara gelebilir:

Mentor, Yunan Mitolojisi'nde aşağıdaki karakterlerle ilişkilendirilir;

Menoetius, Menoitios veya Menoetes ; "ölüme mahkûm edilmiş kudret" anlamına gelir, Yunan mitolojisindeki üç farklı varlığa atıfta bulunan bir isimdir:

Yunan mitolojisinde, Perses,Eski Yunanca: ΠέρσηςTitan Kriyus ve Euribia'nın oğlu ve dolayısıyla Astraios ve Pallas'ın kardeşidir. Eski anlatılar, evliliği ve çocukları dışında Perses hakkında çok az şey söyler, önemi büyük ölçüde soyağacı ile bağlantılıdır ve yalnızca diğer daha önemli figürlerin ebeveynlerinden bahsederken kendisine değinilir.