İçeriğe atla

Sarkis Çerkezyan

Sarkis Çerkezyan (15 Mayıs 1916 - 3 Ağustos 2009), Türkiye Ermenisi komünist, yazar. Sarkis Varbed (Usta), Marangoz Sarkis, Sarkis Çerkezoğlu ya da Çerkezyan olarak da bilinir.[1]

Ailesi

Tokatlı Arusyak Hanım ile Talas doğumlu Gazaros Çerkesyan'ın oğludur. Annesi Gedikpaşa'da öğretmenlik yaptıktan sonra 1910'da Karaman'daki Ermeni okuluna tayin edilmiş, ordada Gazaros beyle tanışıp 1911'de evlenmiştir.

Çocukluğu ve gençliği

"Türkiye'nin en yaşlı komünisti" olarak bilinen Çerkezyan, 1916’da tehcir sırasında ailenin sürüldüğü Suriye'de Cabul yakınlarında bir deve ahırında doğdu.[2] Adını 1909 Adana katliamında öldürülen Sarkis Amcasından alır. Arşaluys adında bir ablası, Meline adında kızkardeşi vardır. Savaşın bitiminde ailenin sağ kalanları, Ermenistan’a, Lübnan’a, Amerika’ya ve Türkiye’ye dağıldı. Çerkesyanlar Karaman'a döndü. Sonrasında Ermeni erkekler yeniden sürülünce babası dağa çıktı, hapse girdi, varlıkları satıldı ve Ereğli'ye sürgüne gönderildi, aile de yanına gitti.

1928'de üç kardeş anneleriyle birlikte İstanbul’a akrabalarının yanına giderken babaları Ereğli’de kaldı. İstanbul'da önce teyzesi Aznif Hanımla eşi Parseğ Şahrikyan'ın yanında daha sonra Gedikpaşa'da kiralık bir evde kaldılar. Nişantaşı'ndaki Bezciyan Okulunu bitirdi ve Getronagan Ermeni Lisesinde eğitimine devam etti. Annesi, kapıcılık, hizmetçilik, terzilik yaparak geçimlerini sağlamaya çalıştı. Ablası okuldan çıkartılarak tekstilde işçi oldu. Sarkis de parasızlıktan okulu bırakmak zorunda kaldı ve Ereğli’ye döndüler. Bir süre ressamlığı denedi, ardından Onnik ustanın yanında 1932'de marangozluk yapmaya başladı.[3]

II. Dünya Savaşı yıllarında 10 Haziran 1941'de askere alındı ve 48 ay askerlik yaptı, Haziran 1942'de askerde iken babasını kaybetti. 1945'te Ereğli'ye döndü ve çeşitli işlerde çalıştı. 1946 sonbaharında marangoz aletlerini satarak İstanbul'a gitti, annesi ve kardeşi de arkasından geldi. Birkaç yıl Arnavutköy'de yaşadıktan sonra Kumkapı'ya taşındı ve ölene kadar orada oturdu.

1953 yılında Ağavni Güvercin ile evlendi. Eşini 2000 yılında kaybetti.

Partili yılları

1965 seçimlerinden önce Türkiye İşçi Partisi'ne girdi. 1973'te Sovyet vatandaşı oldu ancak Ermenistan'a gitmeyerek Türkiye'de kaldı. 6-7 Eylül Olayları'nda hedef alınanlar arasındaydı. Yıllarca Türkiye Komünist Partisi'nin yayın organı Atılım'ın, işletmekte olduğu marangoz atölyesinde gizlice baskısını yaptı.[4] Çevirmenlik yaptı ve "Dünya Hepimize Yeter" adlı bir kitap yazdı.[5]

Ölümü

3 Ağustos 2009'da Kumkapı’daki evinde yaşamını yitirdi. 5 Ağustos Çarşamba günü Kumkapı'daki Surp Asdvadzadzin Patriklik Kilisesi’nde düzenlenen törenin ardından Balıklı Ermeni Mezarlığı’nda toprağa verildi.[6]

Hakkında

  • Yaşam Marangozu belgeseli - Deniz Koçak[7]

Kaynakça

  1. ^ Sarkis Çerkezyan[]
  2. ^ Sarkis Çerkezyan 100 yaşında: 1 Mayıs 2016 – Ercüment Gürçay[]
  3. ^ "Çerkezyan: Sarkis Ustanın Anılarındaki Gizli Ayrıntılar". 7 Aralık 2018 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  4. ^ "Sarkis Çerkezyan'ı kaybettik". 8 Eylül 2009 tarihinde kaynağından arşivlendi. Erişim tarihi: 4 Mayıs 2020. 
  5. ^ Dünya Hepimize Yeter PDF[]
  6. ^ Sarkis Çerkezyan’ı Kaybettik[]
  7. ^ ÇERKEZYAN BELGESELİ Yaşam Marangozu[]

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Erkan Oğur</span> Türk müzisyen

Mehmet Erkan Oğur, Türk müzisyen. Perdesiz gitarların öncüsü olarak 1976'da ilk perdesiz klasik gitarı icat etti.

<span class="mw-page-title-main">Kars Antlaşması</span>

Kars Antlaşması (Fransızca: Traite de Kars), 13 Ekim 1921 tarihinde imzalanan ve Türkiye ile Güney Kafkasya ülkeleri Gürcistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti, Azerbaycan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ve Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti arasındaki sınırların belirlendiği antlaşmadır.

<span class="mw-page-title-main">Hrant Dink</span> Türkiye Ermenisi gazeteci (1954–2007)

Hrant Dink, Türkiye Ermenisi gazeteci.

<span class="mw-page-title-main">Sabiha Gökçen</span> Türk pilot ve dünyanın ilk kadın savaş pilotu

Sabiha Gökçen, Türk pilot. Türkiye'nin ilk kadın pilotlarından biri olan Sabiha Gökçen, dünyadaki ilk kadın savaş pilotudur. Mustafa Kemal Atatürk’ün sekiz manevi evladından birisi idi. Uçuş kariyeri boyunca 8.000 saat civarı uçuş gerçekleştirdi ve otuz iki farklı askerî operasyona katıldı. Adı, İstanbul'un ikinci havalimanı olan Sabiha Gökçen Havalimanı'na verilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti</span>

Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti ya da kısaca Ermenistan SSC, Sovyetler Birliğini oluşturan Sovyet cumhuriyetlerinden biriydi. Bu dönemden önce bağımsız Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti bazen "Birinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırıldığı için Ermenistan SSC bazen "İkinci Ermeni Cumhuriyeti" olarak adlandırılır. 37 rayondan oluşan ve başkenti Erivan olan Ermenistan SSC, Sovyetler Birliği Komünist Partisi'nin Ermenistan kolu olan Ermenistan Komünist Partisi tarafından yönetiliyordu.

Türkiye Ermenileri, Türkiye sınırları içinde yaşayan ve Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan etnik azınlıktır. 1914-1921 yılları arasında 2 milyondan fazla olan Ermeni nüfusunun, günümüzde 40.000 ila 76.000 arasında olduğu tahmin edilmektedir. Bugün Türkiye Ermenilerinin ezici çoğunluğu İstanbul'da yaşamaktadır. Kendi gazetelerini, kiliselerini ve okullarını desteklemektedirler ve çoğunluğu Ermeni Apostolik inancına mensuptur ve Türkiye'deki Ermenilerin azınlığı Ermeni Katolik Kilisesi'ne veya Ermeni Evanjelik Kilisesi'ne mensuptur. Dört bin yıldan fazla bir süredir tarihi anavatanlarında yaşadıkları için Ermeni Diasporası'nın bir parçası olarak görülmemektedirler.

<span class="mw-page-title-main">Karaköy</span> Beyoğlu, İstanbulda bir semt

Karaköy, İstanbul ilinin Beyoğlu ilçesine bağlı semt. Bankaları ve iş hanlarıyla ünlü en eski ticaret merkezlerinden biridir. Eski Galata semtinin modern adıdır. Tarih boyunca bir liman ve ticaret merkezi olma özelliğiyle ön plana çıkmıştır. Boğaziçi'nin Avrupa tarafında Haliç'in ağzında yer alır. Karaköy, şehrin çok tarihsel bölgelerinden ve en eskilerinden biridir. 19. yüzyılın son çeyreğinde Osmanlı Devleti'nin finans merkezi haline gelmişti. Bugün ise, önemli bir ticaret ve ulaşım merkezidir.

<span class="mw-page-title-main">Serj Sarkisyan</span> 3. Ermenistan devlet başkanı

Serj Azati Sarkisyan, 30 Haziran 1954, Hankendi), Ermeni siyasetçi ve Ermenistan eski başbakanıdır. 2008 ve 2018 yılları arasında Ermenistan'ın devlet başkanı olarak görev yapmıştır. Devlet başkanlığı görevinin ardından meclis tarafından başbakan seçilen Sarkisyan'nın başbakan seçilmesine karşı başlatılan eylemler sonucunda 23 Nisan 2018'de Ermenistan başbakanlığı görevinden istifa etmiştir. Makama vekaleten Karen Karapetyan atanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Andranik Ozanyan</span> Ermeni gerilla ve siyasetçi (1865-1927)

Andranik Toros Ozanyan veya Antranig Paşa veya Voyvoda Antranik, Osmanlı Ermenisi gerilla lideri, Rus Ordusunda Ermeni gönüllülerinden oluşan birliklerden birinin komutanı.

Mehmed Abid Efendi, Osmanlı padişahı II. Abdülhamid'in en küçük oğludur.

<span class="mw-page-title-main">Markar Esayan</span> Türk politikacı ve yazar

Markar Esayan, Ermeni-Çerkes asıllı Türk yazar, gazeteci ve siyasetçi.

Samuel A. Weems, Ermenistan: Terörist "Hristiyan" Ülkenin Sırları kitabının yazarı ve avukat. Savcılığı göz altına alırken hukuken men edilmemiş, ama barodan ihraç kararına rağmen hemen savcılıktan taşınmamıştır. 25 Ocak 2003'te kalp krizi geçirerek ölmüştür. Bilinen en iyi savunması ve katkısı, Ermeni Kırımı'nı reddetmesidir. Çok küçük bir kasaba olan Hazen'de başarısızlıkla 1994'te ve 1998'de belediye başkanlığına aday olmuştur.

<span class="mw-page-title-main">Bahçecik, Başiskele</span> Kocaelide bir semt

Bahçecik, Kocaeli ili Başiskele ilçesine bağlı semt. İzmit Körfezi'nin güneyinde, Samanlı Dağları'nın eteğinde yer alır.

<span class="mw-page-title-main">Getronagan Ermeni Lisesi</span>

Getronagan Ermeni Lisesi, İstanbul'un Karaköy semtinde bulunan ve Ermeni cemaatine ait bir okul. Patrik Boğos Başpiskopos Taktakyan (1794-1872), yazdığı 1864 tarihli bir mektupta Amenapırgiç Mektebi'nin İstanbul dışından gelen öğrenciler için merkezî bir okul haline getirilmesi kararını dile getirmiştir. Artan öğrenci sayısı ile mevcut bina yetersiz kalmış ve 1872'de yeni bir bina planı hazırlanmıştır. 1874'te patrik seçilen Nerses II. Varjabedyan ilkokuldan mezun olan öğrencilerin yükseköğretim sıkıntılarını gidermek amacıyla yeni bir okul kurma fikrini ortaya atmıştır. Bu fikir üzerine toplanan kurul sonucunda alınan bir dizi karardan şöyledir:

<span class="mw-page-title-main">Karen Demirciyan</span>

Karen Demirciyan, Sovyet ve Ermeni siyasetçidir. 1974 ile 1988 yılları arasında Ermenistan Sovyet Sosyalist Cumhuriyeti'nin genel sekreterliğini yapmıştır. 1990'ların sonlarında tekrar politikaya atılan Demirciyan, Ermenistan Millî Meclisi'nde meclis başkanı seçildiği 1999 yılında meclisi basan silahlı bir grup tarafından öldürülmüştür.

Rakel Dink, Türkiye Ermenisi insan hakları aktivisti ve Hrant Dink Vakfı başkanı.

Sarkis Djanbazian Rus doğumlu bir İran-Ermeni sanatçıydı. İran'daki ilk bale ustası, dansçı, koreograf ve bale akademisinin kurucusuydu.

<span class="mw-page-title-main">Şehitler ölmez vatan bölünmez</span> Türk milliyetçiliğinde kalıplaşmış bir söylem

"Şehitler ölmez vatan bölünmez", Türk milliyetçiliğinde yer edinmiş milliyetçi söylem. Spor müsabakalarından siyasi mitinglere ve şehit cenazelerine kadar uzanan bir kullanım sahası bulunmaktadır. Söylem toplum hafızasında yer edinmiştir ve vatanseverlik duygusu ile ayrılıkçılık karşıtlığını besler. Slogan, 1960'larda Türkiye'de ülkücü hareketin ilk ortaya çıktığı yıllarda kullanılmaya başlanmış, Türkiye-PKK çatışması ile yaygınlaşmıştır. Türkiye-YPG çatışmaları ve Türk güvenlik güçlerinin müdahil olduğu farklı olaylar ile beraber günümüzde halen kullanılmaya devam etmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Balıklı Ermeni Mezarlığı</span> İstanbulda bulunan bir Ermeni Mezarlığı

Balıklı Ermeni Mezarlığı, İstanbul'un Zeytinburnu ilçesinin Seyitnizam mahallesinde bulunan bir Hristiyan mezarlığı. Kabristan adını eski bir yerleşim yeri olan günümüzde ise Zeytinburnu'nun semtlerinden biri olan Balıklı'dan almaktadır. Bakımı ve işletmesi Türkiye Ermenileri Patrikliği tarafından yapılmaktadır.

<span class="mw-page-title-main">Mélinée Manouchian</span>

Mélinée Asaduryan Manuşyan, 1940lar]] Mélinée Manouchian veya Meline Manuşyan Fransız-Ermeni direnişçi ve Misak Manuşyan'ın dul eşiydi.


Bu sayfa, bu Vikipedi makalesine dayanmaktadır.
Metin, CC BY-SA 4.0 lisansı altında mevcuttur; ek koşullar uygulanabilir.
Görseller, videolar ve sesler kendi lisansları altında mevcuttur.