İçeriğe atla

Sarkaçlı saat

Sarkaçlı saat

Sarkaçlı saat, zaman işleyişi olarak bir sallanan ağırlık olan bir sarkaç kullanan bir saattir. Bir sarkacın zaman işleyişi için avantajı, harmonik bir osilatör olmasıdır. Uzunluğuna bağlı olarak kesin bir zaman aralığında ileri geri sallanır ve diğer oranlarda sallanmaya direnir. 1656'da Christiaan Huygens tarafından Galileo Galilei'den esinlenerek icat edilmesinden 1930'lara kadar sarkaçlı saat, yaygın kullanımının hesaba katılmasıyla dünyanın en hassas zaman tutucusuydu.[1][2] 18. ve 19. yüzyıllar boyunca, evlerdeki, fabrikalardaki, ofislerdeki ve tren istasyonlarındaki sarkaçlı saatler, günlük yaşamı, iş vardiyalarını ve toplu taşıma araçlarını planlamak için birincil zaman standartları olarak hizmet etti. Daha yüksek doğrulukları, Sanayi Devrimi için gerekli olan daha hızlı yaşam hızına izin verdi. Ev tipi sarkaçlı saatler, 1930'larda ve 40'larda daha ucuz, senkronize, elektrikli saatler ile değiştirildi. Sarkaçlı saatler artık çoğunlukla dekoratif ve antika değerleri nedeniyle saklanmaktadır.

Sarkaçlı saatlerin çalışması için sabit olması gerekir. Herhangi bir hareket veya ivme sarkacın hareketini etkileyerek yanlışlıklara neden olacak ve bu nedenle taşınabilir saatlerde kullanılmak üzere başka mekanizmalar gerektirecektir.

Kaynakça

  1. ^ Milham, Willis I. (1945). Time and Timekeepers. New York: MacMillan. s. 330, 334. ISBN 0-7808-0008-7. 
  2. ^ Marrison, Warren (1948). "The Evolution of the Quartz Crystal Clock". Bell System Technical Journal. Cilt 27. ss. 510-588. doi:10.1002/j.1538-7305.1948.tb01343.x. 13 Mayıs 2007 tarihinde kaynağından arşivlendi. 

Dış bağlantılar

İlgili Araştırma Makaleleri

<span class="mw-page-title-main">Christiaan Huygens</span> 17. yüzyıl Hollandalı matematikçi ve doğa filozofu

Christiaan Huygens, ayrıca Huyghens olarak da yazılır, tanınmış Hollandalı bir matematikçi ve bilim insanıdır. Özellikle bir astronom, fizikçi, olasılıkçı ya da saat bilimi ile uğraşan kimliği ile bilinir. Huygens zamanının öncü bilim insanlarındandır. Satürn halkaları üzerinde teleskobik çalışmalar yaparak Satürn'ün Titan uydusunu keşfetmiş ve ayrıca sarkaçlı saati icat etmiştir. Huygens mekanik ve optik alanında önemli çalışmalar yayınlamış ve şans oyunları üzerine öncü çalışmalar yapmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Metronom</span>

Metronom, sabit bir ritim (tempo) elde etmek amacıyla belli aralıklarla vuruş sesleri çıkartan bir alettir. Yunanca metron (ölçü) ve nomos (düzen) sözcüklerinin birleşmesiyle türetilmiştir. Bir müzik aletinin belli bir hızda ve aynı tempoda çalınmasını sağlamak için kullanılır. Konuşma zorluğu çeken kişiler de metronom kullanabilir.Mesela, her metronom atışında bir kelime söylenmesi esastır. Fakat müzikte bu durum tarza göre değişmektedir.

<span class="mw-page-title-main">Yaz saati uygulaması</span> Periyodik olarak saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesi

Yaz saati uygulaması (YSU), herhangi bir ülkede veya bölgede gün ışığından, sabahları daha az, öğleden sonra daha çok yararlanmak üzere, periyodik olarak, saatlerin belirli bir miktarda değiştirilmesidir. Genellikle, bu uygulama kapsamında saatler ilkbahar başlangıcında bir saat ileri, sonbaharda ise bir saat geri alınır. Çağdaş yaz saati uygulaması ilk defa 1895 yılında Yeni Zelandalı bir böcekbilimci olan George Vernon Hudson tarafından önerildi. O günden sonra birçok ülke bu uygulamayı benimseyerek kullanmaya başladı. Bununla birlikte, yaz saati uygulamaları ülkeler arasında farklılık gösterebilir.

<span class="mw-page-title-main">Foucault sarkacı</span>

Foucault sarkacı, adını Fransız fizikçi Léon Foucault'dan alan, ilk defa deneysel olarak Dünya'nın kendi ekseni çevresinde döndüğünü kanıtlayan sarkaç düzeneği.

<span class="mw-page-title-main">Mekanik saat</span>

Mekanik saatler içindeki mekanizmaya yüklenen enerjiyi, ölçülü şekilde ritmik hareketlere çeviren, bu hareketleri dişlilerle sayan, belli sayılara ulaşıldığında bunu insanın algılayabileceği şekilde, örneğin çan sesi veya kadran üzerinde değişen açılar şeklinde, zaman ölçümü olarak sunan birer düzenektir.

<span class="mw-page-title-main">Sarkaç</span>

Sarkaç bir ipin bir ucuna rahatlıkla sallanabilecek şekilde bağlanılan bir kütle ile oluşturulan düzenektir. Düzenek kütleçekim kuvveti yüzünden denge konumunu muhafaza etmeye meyillidir. Kütle denge konumundan alındığında yercekimi kuvveti tarafından denge noktasina getirilmek üzere hızlandırılacak ve bu da denge noktası etrafında bir salınıma yol acar.

<span class="mw-page-title-main">Johannes Hevelius</span>

Johannes Hevelius (Latince), ayrıca Almancada Johannes Hewel, Johann Hewelke, Johannes Höwelcke ve Jan Heweliusz Lehçe, Protestan encümen üyesi ve ve Polonya'da bulunan Gdansk'ın (Danzig) belediye başkanı. Bir astronom olarak "ay topoğrafyasının kurucusu" namına sahip oldu ve yedisi günümüzde halen geçerliliğini koruyan on yeni takımyıldız tanımladı.

<span class="mw-page-title-main">Saat</span> zamanı ölçmeye yarayan alet

Saat, zamanı ölçmeye yarayan alettir. İki farklı zaman arasındaki farkı insanlar tarafından oluşturulan ölçüler dahilinde ölçmeyi sağlar. Saatin rakamları arasındaki açılar 30 derecedir.

<span class="mw-page-title-main">Kuyu ve Sarkaç</span>

Kuyu ve Sarkaç, Edgar Allan Poe tarafından 1842'de yazılan ve aynı yıl The Gift: A Christmas and New Year's Present for 1843'de yayımlanan kısa öykü. Öykü, bir tutukluya İspanyol Engizisyonu tarafından yapılan işkenceleri anlatır ancak yazar öyküde tarihsel gerçeklere bağlı kalmamıştır. Öykünün anlatıcısı, maruz kaldığı işkenceleri birinci tekil şahıs olarak anlatır. Öyküde hislere, örneğin sese verilen ağırlık sebebiyle okuyucuda korku hissi etkili biçimde uyandırılır. Bu durum, Poe'nun genelde doğaüstü unsurlar kullandığı diğer öykülerinden farklıdır. Zamanın korku edebiyatında kullanılan diğer unsurlara da öyküde yer verilmiştir. Öykü defalarca filme uyarlanmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Akıllı saat</span>

Akıllı saat bir bilgisayar sistemi ile entegre edilmiş kol saati ve giyilebilir bilgisayardır. Akıllı saat halen giyilebilir teknoloji ürünlerinin en iyisi olarak bilinmektedir. İlk modelleri basit hesap makinesi, çeviri ve oyun gibi ekstralara sahip olan akıllı saatlerin modern modelleri daha çok "giyilebilen bilgisayarlar" olarak tanımlanmaktadır. Modern akıllı saatler günlük kullanım için yerel bir dokunmatik ekran arayüzü, ilişkili bir akıllı telefon uygulaması yönetimi ve telemetri sağlar.

<span class="mw-page-title-main">Kol saati</span> saate daha kolay ulaşabilmeleri için tasarlanmış, saat kadranına sahip ve bileğe takılan bir araç

Kol saati, insanların saate daha kolay ulaşabilmeleri için tasarlanmış, saat kadranı'na sahip ve bileğe takılan bir araç. Kol saatleri kendi aralarında üçe ayrılır: Analog saat, dijital saat ve akıllı saatler.

<span class="mw-page-title-main">Kuvars saat</span> zamanı belirlemek için bir kuvars kristali tarafından düzenlenen elektronik bir osilatör kullanan saat

Kuvars saat, zamanı belirlemek için bir kuvars kristali tarafından düzenlenen elektronik bir osilatör kullanan saattir. Bu kristal osilatör çok hassas frekanslı bir sinyal oluşturur ve böylece kuvars saatler mekanik saatlerden en az bir derecede daha doğru ölçmektedir. Genellikle, bazı dijital mantık türleri bu sinyalin döngülerini sayar ve genellikle saat, dakika ve saniye birimleri ile sayısal bir zaman görüntüsü sağlar.

12 saatlik zaman, günün geceden geceye akışını belirleyen bir zamanın düzeni. 24 saatten oluşan günü ö.ö. ve ö.s. olarak iki periyota böler. Her periyot; 12, 1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 8, 9, 10 ve 11 sayılarından oluşur. 24 saatlik zaman döngüsü gece yarısı 12'de başlar, öğlen 12'yi geçer ve günün sonundaki gece yarısına kadar devam eder. 12 saatlik zaman, MÖ 2. binyılın ortalarından MS 16. yüzyıla kadar geliştirilmiştir.

<span class="mw-page-title-main">Astronomik saat</span>

Astronomik saat, Güneş, Ay, Zodyak takımyıldızı ve bazen büyük gezegenlerin göreli konumları gibi astronomik bilgileri görüntülemek için özel mekanizma ve kadranlara sahip bir saattir.

<span class="mw-page-title-main">Huygens (uzay aracı)</span>

Huygens, 2005'te Satürn'ün uydusu Titan'a başarıyla inen atmosferik bir giriş probuydu (sonda). Avrupa Uzay Ajansı tarafından inşa edilip işletilen bu uzay aracı, Cassini-Huygens misyonunun bir parçasıydı ve Titan'a inen ilk uzay aracı ve bir uzay aracının Dünya'dan şimdiye kadar yaptığı en uzak iniş oldu. Sonda, 1655'te Titan'ı keşfeden 17. yüzyıl Hollandalı gökbilimci Christiaan Huygens'in adını almıştır.

<span class="mw-page-title-main">Guguklu saat</span>

Guguklu saat tipik bir guguk kuşu ötüşüyle saatlere vuran ve her notayla hareket eden otomatik guguklu kuşlu, sarkaçla düzenlenmiş bir saattir. Bazılarında kuş öne doğru eğilirken kanatlarını hareket ettirir ve gagalarını açıp kapatırken diğerlerinde kuş sadece vücudunu öne doğru eğer. Guguk ötüşünü çıkarma mekanizması 18. yüzyılın ortalarından beri kullanılmaktadır ve neredeyse hiç değişmeden kalmıştır.

<span class="mw-page-title-main">Aziz Mark Saati</span>

Aziz Mark Saati, Procuratie Vecchie'nin bitişiğinde, İtalya'nın Venedik kentindeki Piazza San Marco'daki Saat Kulesi'nde yer almaktadır. Kulede yer alan ilk saat, Gian Paolo ve baba oğul Gian Carlo Rainieri tarafından 1496 ile 1499 yılları arasında inşa edildi ve kuruldu ve 14. ve 15. yüzyıllarda Avrupa'da inşa edilen bir dizi büyük halka açık astronomik saatlerden biriydi. Saatin olaylarla dolu bir horolojik geçmişi vardı ve bazıları tartışmalı olan birçok restorasyonadan geçti.

<span class="mw-page-title-main">Japon saati</span>

Japon saati, gündüz ve gecenin her zaman uzunlukları mevsime göre değişen altı döneme bölündüğü bir sistem olan geleneksel Japon saatini söylemek için yapılmış mekanik bir saattir. Mekanik saatler, 16. yüzyılda Cizvit misyonerleri veya 17. yüzyılda Hollandalı tüccarlar tarafından Japonya'ya tanıtıldı. Bu saatler, tipik olarak pirinç veya demirden yapılmış fener saat tasarımındaydı ve nispeten ilkel eşik ve yaprak eşapman kullanıyordu. Tokugawa Ieyasu, Avrupa üretimi bir fener saatine sahipti.

<span class="mw-page-title-main">Eşapman</span>

Eşapman, mekanik saatler ve saatlerdeki mekanik bir bağlantıdır. Eşapman, zaman işleyiş elemanına itme verir ve ileriye doğru hareket etmesi için dişli takımını periyodik olarak serbest bırakarak saatin ellerini ilerletir. İtme eylemi, döngüsü sırasında sürtünme nedeniyle kaybedilen enerjiyi değiştirmek ve zaman tutucunun salınımını sürdürmek için enerjiyi saatin zaman tutma elemanına aktarır. Eşapman, sarmal bir yaydan veya kronometrenin dişli takımı yoluyla iletilen asılı bir ağırlıktan gelen kuvvetle tahrik edilir. Sarkacın veya denge çarkının her dönüşü, eşapmanın kaçış tekerleğinin bir dişini serbest bırakır ve saatin dişli takımının sabit bir miktarda ilerlemesine veya "kaçmasına" izin verir. Bu düzenli periyodik ilerleme, saatin ellerini sabit bir hızda ileriye doğru hareket ettirir. Aynı zamanda diş, eşapmanın paletine başka bir diş yakalanmadan önce zaman tutma elemanına bir itme yaparak eşapmanı "kilitli" durumuna geri döndürür. Eşapman dişinin aniden durması, mekanik saatler ve saatler çalıştırırken duyulan karakteristik "tıkırtı" sesini üreten şeydir. İlk mekanik kaçış, eşik kaçış, 13. yüzyılda Orta Çağ Avrupa'sında icat edildi ve mekanik saatin gelişmesine yol açan önemli yenilikti. Eşapmanın tasarımı, bir saatin doğruluğu üzerinde büyük bir etkiye sahiptir ve eşapman tasarımındaki iyileştirmeler, 13. yüzyıldan 19. yüzyıla kadar mekanik zaman işleyişi sırasında zaman ölçümünde iyileştirmeler sağlamıştır.

Tekrarlayıcı, bir düğmeye basılmasıyla saatleri ve genellikle dakikaları çalan mekanik saat veya saat’deki komplikasyon’dur. Sadece saat sayısını vuran basit tekrarlayıcıdan saat, çeyrek saat ve dakika için ayrı ses tonlarını kullanarak zamanı dakikaya kadar vurarak belirten dakika tekrarlayıcı’ya kadar birçok tekrarlayıcı tipi vardır. Karanlıkta zamanın öğrenilmesi için yapay aydınlatmadan önce ortaya çıktılar, ve görme engelli’ler tarafından da kullanıldılar. Artık saat meraklıları tarafından çoğunlukla pahalı bir yenilik olarak değerlendirilir. Tekrarlayıcılar isteğe bağlı olarak değil yalnızca düzenli aralıklarla çalan vurmalı saatlerle karıştırılmamalıdır.